Μπροστά σε δύσκολες αποφάσεις η Αθήνα εν όψει Eurogroup 

 

 

Ύστερα από δύο εβδομάδες και κάτι που έχουν περάσει από το Eurogroup της 22ας Μαϊου η Κριστίν Λαγκάρντ άνοιξε τα χαρτιά της διαλύοντας τις κυβερνητικές ελπίδες για μια συνολική συμφωνία για το χρέος στο επικείμενο Eurogroup της 15ηςΙουνίου. Η γενική διευθύντρια του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου, με τη συνέντευξή της στην γερμανική εφημερίδα Handesblatt ανακοίνωσε ότι δέχεται το μοντέλο της συμφωνίας «stand by arrangement», δηλαδή το Ταμείο να αποφασίσει μεν την πλήρη συμμετοχή του τώρα (όπως βολεύει και το Βερολίνο) αλλά να εκταμιεύσει τη χρηματοδοτική του συνεισφορά στο ελληνικό πρόγραμμα όταν οι ευρωπαίοι θα είναι σε θέση να προσφέρουν επαρκείς εγγυήσεις για τη βιωσιμότητα του ελληνικού χρέους. Δηλαδή μετά τις γερμανικές εκλογές. 

Ωστόσο πλέον ο καθένας κατανοεί πώς όταν το χρέος παραπέμπεται για μετά τις γερμανικές εκλογές, ουσιαστικά είναι σα να παραπέμπεται στις καλένδες, διότι α) είναι άγνωστο το πολιτικό τοπίο που θα διαμορφωθεί μετά τις εκλογές στη Γερμανία, β) χρονικά, η συζήτηση δε μπορεί να ξεκινήσει νωρίτερα από τις αρχές του 2018, όταν το πρόγραμμα που υπέγραψε η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ – ΑΝΕΛ τυπικά τον Αύγουστο του ίδιου έτους τελειώνει.

 

Δυσαρέσκεια για Λαγκάρντ

Μια πρώτη αντίδραση της κυβέρνησης σε αυτή την εξέλιξη που επισημοποιεί τη σύμπλευση ΔΝΤ – Βερολίνου στην παραπάνω πρόταση που κατατέθηκε από τον Ντάισελμπλουμ στο πρόσφατο Eurogroup, «κρύβεται» στην ανακοίνωση που εξέδωσε το κομματικό όργανο του ΣΥΡΙΖΑ, η Πολιτική Γραμματεία, στην χθεσινή της συνεδρίαση. Όπως σημειώνεται στο 3ο σημείο της ανακοίνωσης:

«Οι πρόσφατες δηλώσεις από την πλευρά της Διοίκησης του ΔΝΤ που επιχειρούν να  προεξοφλήσουν την μετάθεση των αποφάσεων, τόσο για τη ρύθμιση του ελληνικού χρέους, όσο και για τη συμμετοχή του στο ελληνικό πρόγραμμα, δεν συνιστούν θετική συνεισφορά στην κατεύθυνση εξεύρεσης μιας έντιμης και κοινά αποδεκτής λύσης.

Γίνεται για μια ακόμα φορά φανερό, ότι το ΔΝΤ, όσο κι αν θέλει να πείσει για το αντίθετο, απαιτεί μόνο την υλοποίηση «μεταρρυθμίσεων» λιτότητας, ενώ υποχωρεί άτακτα κάθε φορά που έρχεται η στιγμή να συζητηθεί το θέμα του ελληνικού χρέους. Πρόκειται για μια θέση που αν διατηρηθεί ως το τέλος, θα επιφέρει άλλο ένα καίριο πλήγμα στην αξιοπιστία του».

Με άλλα λόγια οι κυβερνητικές προσδοκίες περί των πιέσεων που θα ασκούσε τελεσιγραφικά («ή τώρα ή ποτέ») το Ταμείο στο Βερολίνο για ελάφρυνση του ελληνικού χρέους δια του προσδιορισμού των μεσοπρόθεσμων μέτρων, διαψεύστηκαν.

 

Μόνο αξιολόγηση, όχι χρέος

Πλέον, η κυβέρνηση είναι αντιμέτωπη με την προοπτική της μερικής συμφωνίας, που περιλαμβάνει την ολοκλήρωση της αξιολόγησης και την εκταμίευση της δόσης ώστε η Ελλάδα να προλάβει τις πληρωμές των λήξεων ομολόγων του Ιουλίου, αλλά δεν περιλαμβάνει το χρέος και την ένταξη στο περιβόητο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης της ΕΚΤ (QE). Ως γνωστόν κατά την κυβερνητική αφήγηση των τελευταίων μηνών η ένταξη στο QE θα έδινε στις αγορές το πολυπόθητο σήμα ομαλοποίησης της ελληνικής οικονομίας – με τη «βούλα» της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας.

Η κυβέρνηση τις τελευταίες ημέρες προσπαθεί να διαχειριστεί αυτή τη διάψευση προσδοκιών που ακυρώνουν το αφήγημα της εξόδου στις αγορές άμεσα το οποίο είχε αναγορευτεί σε προανάκρουσμα της οριστικής εξόδου από το μνημόνιο σε ένα χρόνο.

Από το κυβερνητικό επιτελείο επιχειρείται να συντηρηθούν οι ελπίδες μιας βελτιωμένης εκδοχής της πρότασης Σόιμπλε, που θα περιλαμβάνει και «κάτι» για το χρέος, μια θετική δήλωση που να μπορεί να επιτρέπει στην ΕΚΤ μια κίνηση «αβροφορσύνης» απέναντι στα ελληνικά ομόλογα, η οποία όμως θεωρείται ότι ενέχει μεγάλο πολιτικό ρίσκο και ως εκ τούτου είναι σχεδόν απίθανο να αναληφθεί εκ μέρους της ΕΚΤ, η οποία ανέμενε εγγυήσεις βιωσιμότητας από το ΔΝΤ.

Ήδη από την περασμένη Τετάρτη και την ομιλία του πρωθυπουργού στην Γενική Συνέλευση του ΣΕΒ, είναι εμφανή τα σημάδια της εγκατάλειψης του στόχου για ένταξη στο QE, καθώς ο  Αλέξης Τσίπρας αναφέρθηκε στο ηθικό και νομικό το καθήκον να δώσουν στην Ελλάδα μια «καθαρή λύση» που να οδηγεί στην έξοδο στις αγορές. Τώρα αν αυτή η καθαρή λύση είναι το QE ή κάτι άλλο, λίγο ενδιαφέρει πλέον το κυβερνητικό επιτελείο….

 

Σύνοδος Κορυφής με ή χωρίς ελληνικό χρέος;

Στο μεταξύ στη σκέψη των επιτελών του Μαξίμου φαίνεται να υποχωρεί και η ιδέα της επίλυσης του ζητήματος στη Σύνοδο Κορυφής στις 22 Ιουνίου, υπό το σκεπτικό ότι η αφαίρεση της δικαιοδοσίας για λήψη αποφάσεων από τους ΥΠΟΙΚ και ουσιαστικά από τον Σόιμπλε, διασφαλίζει περισσότερες ελπίδες για «πολιτική» λύση σε ένα ζήτημα που στη βάση του κατά την κυβέρνηση είναι «πολιτικό». Ωστόσο η διερεύνηση προς την πλευρά του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου δε φαίνεται να απέδωσε καρπούς: την περασμένη Τρίτη ο πρωθυπουργός συνομίλησε με τον πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Ντόναλντ Τουσκ, κι επισήμως υποστηρίχθηκε ότι το τηλεφώνημα αποσκοπούσε στην ενημέρωση ενός κορυφαίου θεσμικού παράγοντα για τις εξελίξεις στο ελληνικό ζήτημα, κάτι το οποίο ερμηνεύτηκε ως μια άγονη προσπάθεια να διερευνηθεί η πιθανότητα να ενταχθεί  στην ατζέντα της Συνόδου το ελληνικό ζήτημα. Η κυβέρνηση πάντως έδωσε στη δημοσιότητα το τηλεφώνημα ώστε να αφήσει να αιωρείται το ενδεχόμενο.

Από την άλλη φαίνεται να επικρατούν δεύτερες σκέψεις καθώς η απόρριψη της μάλλον αποκρυσταλλωμένης πρότασης Σόιμπλε στο Eurogroup θα οδηγήσει σε παράταση της αγωνίας και της αβεβαιότητας για μία ακόμη εβδομάδα, με εξίσου αβέβαιο αποτέλεσμα. Σε κάθε περίπτωση, κομματικοί και κυβερνητικοί παράγοντες επισημαίνουν ότι η στάση της κυβέρνησης θα εξαρτηθεί από το αποτέλεσμα του Eurogroup.