search
ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 19.04.2024 18:35
MENU CLOSE

Καυτηριάζοντας, μέσω του έρωτα, το ψεύτικο…

Δημοσιεύτηκε στο ΠΟΝΤΙΚΙ

τεύχος 1971
08-06-2017
12.06.2017 03:00
martha.jpg
Ντίνος Σιώτης
«Μάρθα, Μάρθα»
Σχέδια: Γιάννης Ψυχοπαίδης
Εκδόσεις: Γαβριηλίδης
Σελ.: 86
 
Αυτή η ποιητική συλλογή, η 25η του πολύγραφου Ντίνου Σιώτη, που εμφανίστηκε στα Γράμματα το 1969 με την «Απόπειρα» (εκδόσεις Ιωλκός), έχει κάτι το διαφορετικό και εξαιρετικά ενδιαφέρον: είναι προχωρημένη από πλευράς τεχνικής, ρυθμολογίας και μιας θεματολογικής πιστότητας, που μοιάζει σαν να είναι το αποτέλεσμα ποιοτικού άλματος δυσθεώρητου. Η ποίηση ως ερωτική πράξη πολιτικής ασφυξίας. Η φθορά των αισθήσεων με το παράλληλο ξεθώριασμα τού Έξω Κόσμου. Η θαμπή ανάμνηση ενός κυκλικώς επαναλαμβανόμενου μέλλοντος. 
 
Στο επίπεδο της τεχνικής, το ασύνδετο σχήμα προκαλεί τη συνδημιουργική φαντασία του αναγνώστη στήνοντας απρόσμενους διασκελισμούς κι απρόκλητες γεφυρώσεις. Στο ποίημα «Ο θρήνος της Μάρθας» (σελ. 35) ο διπλός διασκελισμός (αλλαγή στίχου και πρώτης στροφής ταυτοχρόνως) δίνει μια άλλη δραματικότητα στον ούτως ή άλλως θεατρικώς εκφερόμενο λόγο.
 
Ποιος είπε ότι δεν είναι πολιτική η ποίηση του Ντίνου Σιώτη; Στρατευμένος του ονείρου, της φυγής σε άλλα χωροχρονικά ασυνεχή είναι ο ποιητής. Στο ποίημα «Η Μάρθα υπνοβατούσα» παρατηρούμε μιαν ά-λογη αντιστροφή του χρόνου (καμία σχέση με τα παιχνίδια μοντερνιστών και μεταμοντερνιστών) που παραπέμπει ευθέως στους «Έλληνες και το Παράλογο» του Dodds. Εδώ, στον υποδόριο ιστό του ποιητικού σώματος, συναντώνται ο Πρόσπερος από τη σαιξπηρική «Τρικυμία», η Λαίδη Μάκβεθ και ο Καλντερόν ντέλλα Μπάρκα: «Την ύπαρξή μας ύπνος την περιβάλλει» – «Η ζωή είναι ένα όνειρο». Το ποίημα κλείνει με φιλοσοφική – ποιητική ενατένιση των ορίων μεταξύ Πραγματικότητας και Φαντασίας.
 
Στο ποίημα «Μάρθα» (σελ. 27) καυτηριάζεται η αλλοτρίωση, όχι ως παρενέργεια κάποιας αιώνιας εφηβείας, αλλά ως ηλεκτρονική υποκατάσταση σώματος, ψηφιακή ανάγνωση πλαστών, ένθετων μνημών που συγχέονται με τις αυθεντικές θύμησες… 
 
Στο προηγούμενο ποίημα «Η Μάρθα και τα τρία μηδενικά» παρατηρούμε την αέναη επανάκαμψη ενός χρόνου κυκλικού, τη χρήση της ενσυναίσθησης (empathy), την ανάγκη φυγής, ενώ η ποιητική αντίθεση θριαμβεύει: το άσπρο γίνεται μαύρο ανεξέλεγκτα, γενεσιουργός αιτία μιας αγωνίας χωρίς υπαρξιακό κενό και με αντίβαρο τη μοναξιά για δύο, μέσω της ψευδαίσθησης της ερωτικής μέθεξης.
Στο αμέσως προγενέστερο ποίημα «Η Μάρθα στο Μανχάταν» (σελίδες 22-23), με ευδιάκριτη τη μίξη του «Ξένου» και της «Πανούκλας» του Καμύ, συναντάνε τον Καρυωτάκη (το «υπάρχω λες κι ύστερα δεν υπάρχεις» γίνεται εδώ «υπάρχουμε-και-δεν υπάρχουμε»), ενώ ο σαιξπηρικός Άμλετ της φανταστικής Δανιμαρκίας βλέπει «σκουλήκια να ξετρυπώνουν από παντού», ενώ «ο ήλιος είναι καρφωμένος στον θόλο του ουρανού».
 
Θα μπορούσα να γράφω εις το διηνεκές αναλύοντας τη «Μάρθα, Μάρθα» του Ντίνου Σιώτη, όμως θα σταθώ σε ένα ποίημα που προδίδει μανιχαϊστική σκέψη, δυισμό και προϋποθέτει την πίστη στην αέναη σύγκρουση Φωτός – Σκότους. Πρόκειται για το ποίημα «Ο Επιστάτης του Σκότους» (σελ. 21), του οποίου παραθέτω απόσπασμα και που το συνιστώ ως αντίδωρο σε λειτουργία εις τον έβδομον ουρανό της Ποιήσεως:
 
Η Μάρθα βγήκε έξω χωρίς παλτό να
επισκεφθεί τον επιστάτη του φωτός
στο δρόμο έπεσε σε παλιόκαιρο παρα-
 
σύρθηκε έκανε λάθος στροφή έφτασε
σε άγνωστα μέρη με παιδιά που τσα-
λαβουτούσαν σε μπουγάδες και συρμα-
 
τόσχοινα σε απλώστρες το φθαρμένο
ήδη μέλλον μπόγοι από ξεπλυμένα όνειρα
βράδιασε γρήγορα και το φεγγάρι πηδούσε
 
από ταράτσα σε ταράτσα δεν τον βρήκε…
… μπαίνει σε πανδοχείο, κάθεται και
τα πίνει με τον λογιστή του σκότους
 
Κωνσταντίνος Μπούρας
google_news_icon

Ακολουθήστε το topontiki.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.

Δείτε όλες τις τελευταίες Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, τη στιγμή που συμβαίνουν.

ΡΟΗ ΕΙΔΗΣΕΩΝ

ΕΙΔΗΣΕΙΣ ΔΗΜΟΦΙΛΗ

Το topontiki.gr σέβεται όλες τις απόψεις, αλλά διατηρεί το δικαίωμά του να μην αναρτά υβριστικά σχόλια και διαφημίσεις. Οι χρήστες που παραβιάζουν τους κανόνες συμπεριφοράς θα αποκλείονται. Τα σχόλια απηχούν αποκλειστικά τις απόψεις των αναγνωστών.

ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 19.04.2024 18:34