Η νέα εξίσωση εισφορών και συντάξεων των δημοσίων υπάλληλων βγαίνει πάλι αρνητική. Αυτό προκύπτει από την εγκύκλιο των συναρμόδιων υπουργείων Εργασίας και Οικονομικών για τις αλλαγές στον τρόπο υπολογισμού των εισφορών. Οι αλλαγές αυτές εκτιμάται ότι αφορούν περίπου 250.000 δημοσίους υπαλλήλους που θα συνταξιοδοτηθούν την επόμενη δεκαπενταετία και θα δικαιούνται τη λήψη εφάπαξ βοηθήματος.

Αιτία είναι η ένταξή τους στην ασφάλιση του ΕΦΚΑ και η αλλαγή στον τρόπο υπολογισμού των εισφορών τους. Οι αυξομειώσεις στο ύψος των εισφορών χιλιάδων δημοσίων υπαλλήλων θα επηρεάσουν το ύψος τόσο των μισθών τους όσο και των μελλοντικών συντάξεών τους. Σημαντικές ανατροπές, με αυξομειώσεις στο ύψος των εισφορών και κατά συνέπεια των μισθών αλλά και των μελλοντικών τους συντάξεων βλέπουν από την αρχή του χρόνου χιλιάδες δημόσιοι υπάλληλοι, εξαιτίας της ένταξής τους στην ασφάλιση του ΕΦΚΑ.

 

Στην περίπτωση των εισφορών για επικούρηση και εφάπαξ, άλλαξε από την 1η Ιανουαρίου 2017 η βάση υπολογισμού των εισφορών, τόσο για τους λεγόμενους παλαιούς ασφαλισμένους (που ασφαλίστηκαν πρώτη φορά έως το 1992) όσο και για τους νέους (που πρωτοασφαλίστηκαν από το 1993 και μετά).

 

Να σημειωθεί εδώ ότι η αλλαγή στη βάση υπολογισμού των εισφορών συμπαρασύρει και το ύψος των μελλοντικών συντάξεων, καθώς είναι ξεκάθαρο και από τη σχετική εγκύκλιο ότι ως συντάξιμες αποδοχές, βάσει των οποίων υπολογίζεται η ανταποδοτική σύνταξη, θεωρούνται οι αποδοχές επί των οποίων καταβάλλονται ασφαλιστικές εισφορές.

 

Αναλυτικά, στις περισσότερες περιπτώσεις των παλαιών ασφαλισμένων, ήδη υπάρχει έμμεση μείωση μισθών, καθώς οι εισφορές – αλλά και οι συντάξιμες αποδοχές – υπολογίζονται όχι επί του μισθολογίου όπως αυτό είχε καθοριστεί το 2011, αλλά επί του νέου μισθολογίου, στο οποίο προστίθεται το καταβαλλόμενο επίδομα θέσης ευθύνης, καθώς και το επίδομα επικίνδυνης και ανθυγιεινής εργασίας (ισχύει για τους εργαζόμενους στους ΟΤΑ).

 

Αντίστοιχα, για τους νέους ασφαλισμένους, οι εισφορές είναι χαμηλότερες, όπως χαμηλότερες θα είναι και οι μελλοντικές επικουρικές συντάξεις. Και αυτό γιατί, οι εισφορές 7% (3,5% για τους εργαζόμενους και 3,5% για το κράτος – εργοδότη) καταβάλλονται επί του βασικού μισθού και κάποιων επιδομάτων (όχι όλων), όπως τα οικογενειακά, το καταβαλλόμενο επίδομα θέσης ευθύνης, το επίδομα επικίνδυνης και ανθυγιεινής εργασίας και το επίδομα απομακρυσμένων – παραμεθόριων περιοχών.

 

Όπως και στην περίπτωση των εισφορών κύριας ασφάλισης, έτσι και οι εισφορές για επικούρηση δεν υπολογίζονται σε τυχόν αποδοχές – αποζημιώσεις από υπερωριακή απασχόληση ή από συμμετοχή σε διοικητικά συμβούλια, επιτροπές και ομάδες εργασίας.

 

Στην περίπτωση του εφάπαξ για τους παλαιούς ασφαλισμένους δημόσιους υπαλλήλους, δεν επέρχονται αλλαγές, καθώς εξακολουθούν να ισχύουν όσα ορίζουν οι επιμέρους καταστατικές διατάξεις των ταμείων πρόνοιας που εντάχθηκαν στο υπερ-επικουρικό ΕΤΕΑΕΠ. Επομένως συνεχίζει να κρατείται το 4% επί του Βασικού Μισθού και του Επιδόματος Χρόνου Υπηρεσίας.

 

Για τους νέους ασφαλισμένους οι μειώσεις στο εισόδημα βάσει του οποίου υπολογίζεται η εισφορά φέρνουν μειώσεις και στη μελλοντική παροχή. Και αυτό γιατί ως βάση υπολογισμού του εφάπαξ νοούνται οι αποδοχές επί των οποίων καταβάλλονται ασφαλιστικές εισφορές. Δηλαδή:

 

Ο βασικός μισθός.

 

Τα επιδόματα και οι παροχές, όπως επίδομα οικογενειακής παροχής, καταβαλλόμενο επίδομα θέσης ευθύνης, επίδομα επικίνδυνης και ανθυγιεινής εργασίας, ανεξαρτήτως εάν έχουν ενταχθεί στο καθεστώς ΒΑΕ, και το επίδομα απομακρυσμένων – παραμεθόριων περιοχών.

 

Για τους υπαλλήλους που υπηρετούν ή προσλαμβάνονται στο Δημόσιο με σχέση εργασίας ιδιωτικού δικαίου αορίστου χρόνου και υπάγονταν στον τ. Τομέα Πρόνοιας Δημοσίων Υπαλλήλων του ΤΠΔΥ, προβλέπονται τα εξής:

 

Για τους «παλαιούς ασφαλισμένους», για το ύψος και τον τρόπο υπολογισμού των εισφορών συνεχίζεται να γίνεται κράτηση ποσοστού ύψους 4% επί του Βασικού Μισθού και του Επιδόματος Χρόνου Υπηρεσίας.

 

Το ποσό της μηνιαίας ασφαλιστικής εισφοράς των «νέων ασφαλισμένων», από 1.1.2017 ορίζεται σε ποσοστό 4% και υπολογίζεται επί των ασφαλιστέων αποδοχών τους, όπως προσδιορίζονται και στους υπόλοιπους μισθωτούς του ιδιωτικού τομέα (άρθρο 38 του ν. 4387/2016).

 

Συγκεκριμένα η εγκύκλιος με θέμα «Προσδιορισμός των ασφαλιστέων αποδοχών, από την 1.1.2017, υπέρ επικουρικής ασφάλισης και εφάπαξ παροχής, για τους υπαλλήλους που υπάγονται στις διατάξεις του ν. 4354/15 (νέο ενιαίο μισθολόγιο)», αναφέρει:

 

 

 

1 Βάση υπολογισμού των ασφαλιστικών εισφορών υπέρ της επικουρικής ασφάλισης είναι οι ασφαλιστέες αποδοχές του εργαζομένου, όπως προβλέπει το άρθρο 38 του ν. 4387/2016. Ειδικά για τους μισθωτούς του δημόσιου τομέα που υπάγονται στις διατάξεις του ν. 4354/2015 (νέο ενιαίο μισθολόγιο) και μέχρι 31.12.2016 υπάγονταν στο συνταξιοδοτικό καθεστώς του Δημοσίου, ως βάση υπολογισμού των καταβαλλόμενων ασφαλιστικών εισφορών υπέρ επικουρικής ασφάλισης από την 1.1.2017 νοείται αυτή η βάση υπολογισμού που προσδιορίζεται στο άρθρο 5 του ν. 4387/2016, με το οποίο έχουν θεσπιστεί ενιαίοι κανόνες ασφάλισης παροχών των υπαλλήλων του Δημοσίου.

 

Με το άρθρο 5 ορίζεται ότι από 1.1.2017 το συνολικό ποσοστό εισφοράς κλάδου σύνταξης στον ΕΦΚΑ, ασφαλισμένου και εργοδότη, ανέρχεται σε ποσοστό 20% επί των συντάξιμων μηνιαίων αποδοχών.

Επιπλέον προσδιορίστηκαν οι συντάξιμες αποδοχές – ως μηνιαίες συντάξιμες αποδοχές θεωρούνται αυτές επί των οποίων καταβάλλονται ασφαλιστικές εισφορές – διατηρώντας τον διαχωρισμό των ασφαλισμένων σε παλαιούς και νέους κατά τα προβλεπόμενα στις σχετικές διατάξεις.

 

2  Με τη διάταξη της παρ. 2 του άρθρου 1 του ν. 4024/2011, όπως έχει τροποποιηθεί, η ισχύς της οποίας έληξε στις 31.12.2016, είχε οριστεί μεταξύ άλλων ότι, ειδικά για τους υπαλλήλους που αμείβονταν με τις διατάξεις του νόμου αυτού και είτε υπάγονταν στο ασφαλιστικό – συνταξιοδοτικό καθεστώς του Δημοσίου είτε συνταξιοδοτούνταν με βάση τις δημοσιοϋπαλληλικές διατάξεις, οι αναλογούσες ασφαλιστικές εισφορές (ασφαλισμένου και εργοδότη) για επικουρική ασφάλιση και εφάπαξ παροχή υπολογίζονται μέχρι την παραπάνω ημερομηνία επί των ασφαλιστέων – συντάξιμων αποδοχών τους όπως αυτές έχουν διαμορφωθεί την 31.10.2011, με εξαίρεση αυτές οι οποίες καταβάλλονταν υπό την προϋπόθεση παροχής πρόσθετου έργου.

 

Συνεπώς, από την 1.1.2017, τα προβλεπόμενα από τις διατάξεις της παρ.1 του άρθρου 97 του ν. 4387/2016 ποσοστά ασφαλιστικών εισφορών για τα ανωτέρω πρόσωπα θα υπολογίζονται επί των πραγματικά καταβαλλόμενων αποδοχών.

 

3 Από τον συνδυασμό των ανωτέρω προκύπτει ότι, από την 1.1.2017 για τον προσδιορισμό των ασφαλιστέων αποδοχών υπέρ επικουρικής ασφάλισης για τους «παλαιούς ασφαλισμένους» εφαρμόζονται τα όσα αναφέρονται στο Τμήμα Ι, παρ. Α1, ενώ για τους «νέους ασφαλισμένους» εφαρμόζονται τα όσα αναφέρονται στην παρ.Α2 της σχετικής κοινής εγκυκλίου του υπουργείου Οικονομικών και του υπουργείου Εργασίας Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης.

 

Συγκεκριμένα οι ασφαλιστέες αποδοχές κατά κατηγορία ασφαλισμένων είναι:

 

1 Για τους «παλαιούς ασφαλισμένους» η βάση υπολογισμού επί της οποίας θα υπολογίζονται οι προβλεπόμενες από τις διατάξεις του άρθρου 97 του Ν. 4387/2016 ασφαλιστικές εισφορές υπέρ επικουρικής ασφάλισης είναι:

 

α. Ο βασικός μισθός, όπως αυτός καταβάλλεται με βάση τις διατάξεις της παρ. 2 του αρθρ. 27 του ν. 4354/15.

β. Το καταβαλλόμενο επίδομα θέσης ευθύνης.

γ. Το επίδομα επικίνδυνης και ανθυγιεινής εργασίας μόνο για όσους υπηρετούν στους ΟΤΑ Α’ Βαθμού και έχουν ενταχθεί στο καθεστώς των ΒΑΕ.

 

2 Για τους «νέους ασφαλισμένους», ως βάση υπολογισμού νοούνται οι αποδοχές επί των οποίων καταβάλλονται ασφαλιστικές εισφορές, σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρ. 17 του ν. 2084/1992 όπως ισχύουν, δηλαδή:

 

α. ο βασικός μισθός, όπως αυτός καταβάλλεται με βάση τις διατάξεις της παρ. 2 του αρθρ. 27 του ν. 4354/15.

β. Τα επιδόματα και οι παροχές των άρθρων 15 (οικογενειακή παροχή), 16 (καταβαλλόμενο επίδομα θέσης ευθύνης), 18 (επίδομα επικίνδυνης και ανθυγιεινής εργασίας), ανεξαρτήτως του εάν έχουν ενταχθεί στο καθεστώς ΒΑΕ, και 19 (επίδομα απομακρυσμένων – παραμεθορίων περιοχών) του ν. 4354/2015.

 

Το ανώτατο όριο επί του οποίου υπολογίζονται οι τακτικές μηνιαίες εισφορές προκύπτει από τα οριζόμενα στις παρ. 2 α και β του άρθρου 5 του ν. 4387/2016.

Συνεπώς τα προβλεπόμενα από τις διατάξεις του άρθρου 97 του ν. 4387/2016 ποσοστά εισφορών υπέρ επικουρικής ασφάλισης για τους μισθωτούς του Δημοσίου, από την 1.1.2017, υπολογίζονται σε εκείνες τις ασφαλιστέες αποδοχές που λαμβάνονται υπόψη για κύρια σύνταξη.

 

Επιπλέον η προβλεπόμενη, από τις διατάξεις του άρθρου 66 του ν. 3863/2010, πρόσθετη ειδική εισφορά για τους υπαγόμενους στα βαρέα και ανθυγιεινά επαγγέλματα ποσοστού 2% (επιμεριζόμενη κατά ποσοστό 0,75% στον εργοδότη και 1,25% στον ασφαλισμένο) θα υπολογίζεται επί των ίδιων ασφαλιστέων αποδοχών που λαμβάνονται υπόψη για την κύρια σύνταξη (Τμήμα ΙΙ παρ. β της ως άνω κοινής εγκυκλίου).

 

Ειδικότερα, για την εν λόγω κατηγορία ασφαλισμένων (παλαιών και νέων) η πρόσθετη ειδική εισφορά θα υπολογίζεται επί του βασικού μισθού και του επιδόματος επικίνδυνης και ανθυγιεινής εργασίας εφόσον είναι δικαιούχοι και πράγματι τους καταβάλλεται το εν λόγω επίδομα και όχι επί του συνόλου των αντίστοιχων συντάξιμων αποδοχών.

 

 

Με το δεδομένο ότι, από 1.1.2017, η βάση υπολογισμού των ασφαλιστικών εισφορών είναι η ίδια τόσο στον φορέα κύριας όσο και στον φορέα επικουρικής ασφάλισης και εφόσον οι τυχόν άλλες αποδοχές – αποζημιώσεις π.χ. από υπερωριακή απασχόληση ή από συμμετοχή σε Διοικητικά Συμβούλια, επιτροπές, ομάδες εργασίας κ.α. – δεν αποτελούν ασφαλιστέες αποδοχές που λαμβάνονται υπόψη για κύρια σύνταξη και δεν υπόκεινται σε κράτηση, δεν θα αποτελούν ασφαλιστέες αποδοχές και δεν θα υπόκεινται σε κράτηση υπέρ επικουρικής ασφάλισης.

 

Β. Υπάλληλοι με σχέση εργασίας ιδιωτικού δικαίου αορίστου ή ορισμένου χρόνου (ΙΔΑΧ, ΙΔΟΧ)

 

Τα προβλεπόμενα, από τις διατάξεις του άρθρου 97 του ν. 4387/2016 ποσοστά ασφαλιστικών εισφορών υπέρ επικουρικής ασφάλισης, για τα πρόσωπα της κατηγορίας αυτής υπολογίζονται επί των ασφαλιστέων αποδοχών όπως προσδιορίζονται στο άρθρο 38 του ν. 4387/16, δηλαδή επί των πάσης φύσεως αποδοχών με εξαίρεση τις κοινωνικού χαρακτήρα έκτακτες παροχές λόγω γάμου, γεννήσεως τέκνων, θανάτου και βαριάς αναπηρίας.

 

Α. Υπάλληλοι με σχέση εργασίας δημοσίου δικαίου

Με τις διατάξεις της περ. β της παρ. 2 του άρθρου 35 του ν. 4387/2016 όπως ισχύει μετά και από την τροποποίησή της με το άρθ. 96 του ν. 4461/2017, προσδιορίστηκαν οι πόροι του κλάδου εφάπαξ παροχών του ΕΤΕΑΕΠ και ειδικότερα καθορίστηκαν το ύψος και η βάση υπολογισμού των ασφαλιστικών εισφορών.

 

 Για τους μισθωτούς οι οποίοι είναι «παλαιοί ασφαλισμένοι» εξακολουθούν να ισχύουν τα οριζόμενα στις επιμέρους καταστατικές διατάξεις των φορέων προνοίας που εντάχθηκαν στο ΕΤΕΑΕΠ σε ό,τι αφορά τα ποσοστά και τη βάση υπολογισμού.

 

Για τους μισθωτούς «νέους ασφαλισμένους» το ποσό της μηνιαίας εισφοράς στον Κλάδο Εφάπαξ Παροχών του ΕΤΕΑΕΠ, ορίζεται, από 1.1.2017 σε ποσοστό 4%, υπολογιζόμενο επί των ασφαλιστέων αποδοχών τους, όπως προσδιορίζονται στο άρθρο 5 του ν. 4387/2016.

 

Ειδικότερα διευκρινίζονται τα παρακάτω για τους ασφαλισμένους του πρώην Τομέα Πρόνοιας Δημοσίων Υπαλλήλων:

 

 Για τους «παλαιούς ασφαλισμένους» προβλέπεται ότι για το ύψος και τον τρόπο υπολογισμού των εισφορών εφαρμόζονται οι καταστατικές διατάξεις και επομένως συνεχίζεται να διενεργείται κράτηση ποσοστού ύψους 4% επί του Βασικού Μισθού και του Επιδόματος Χρόνου Υπηρεσίας.

 

Εξυπακούεται ότι, συνεχίζει να ισχύει το ανώτατο όριο επί των οποίων υπολογίζονται οι τακτικές μηνιαίες εισφορές της παρ. 5 του άρθ. 21 του ν. 3232/2004, όπως ισχύει (το όριο έχει διαμορφωθεί σε 2.622,76 ευρώ).

 

Το ποσό της μηνιαίας ασφαλιστικής εισφοράς των «νέων ασφαλισμένων», από 1.1.2017, ορίζεται σε ποσοστό 4% και υπολογίζεται επί των ασφαλιστέων αποδοχών τους, όπως προσδιορίζονται στο άρθρο 5 του ν. 4387/2016 όπως ισχύει.

 

Για τους ασφαλισμένους που είναι μισθωτοί στον δημόσιο τομέα και υπάγονται στις διατάξεις του ν. 4354/2015 (νέο ενιαίο μισθολόγιο) και μέχρι τις 31.12.2016 υπάγονταν στο συνταξιοδοτικό καθεστώς του Δημοσίου, γίνεται χρήση της βάσης υπολογισμού των καταβαλλόμενων ασφαλιστικών εισφορών για κύρια σύνταξη, όπως η βάση αυτή προκύπτει από τον συνδυασμό των άρθρων 5 και 8 του ν. 4387/2016.

Με το άρθρο 5 ορίζεται ότι από 1.1.2017 το συνολικό ποσοστό εισφοράς κλάδου σύνταξης στον ΕΦΚΑ επιβάλλεται επί των συνταξίμων μηνιαίων αποδοχών.

 

Με τη σχετική εγκύκλιο, που αφορά το άρθρο 8, προσδιορίσθηκαν ως συντάξιμες αποδοχές αυτές επί των οποίων καταβάλλονται ασφαλιστικές εισφορές και αναφέρονται στο Τμήμα Ι, παρ. Α2 για τους «νέους» ασφαλισμένους. Αναλυτικότερα και σε συνέχεια της περ. 5 του Τμήματος Ι, παρ. Α3 της σχετικής εγκυκλίου επισημαίνεται ότι:

 

Για τους «νέους ασφαλισμένους», ως βάση υπολογισμού νοούνται οι αποδοχές επί των οποίων καταβάλλονται ασφαλιστικές εισφορές, σύμφωνα με τις διατάξεις του αρθρ. 17 του ν. 2084/1992, όπως ισχύουν, δηλαδή:

 

α. ο βασικός μισθός, όπως αυτός καταβάλλεται με βάση τις διατάξεις της παρ. 2 του αρθρ. 27 του ν. 4354/15) και

β. τα επιδόματα και οι παροχές των άρθρων 15 (οικογενειακή παροχή), 16 (καταβαλλόμενο επίδομα θέσης ευθύνης), 18 (επίδομα επικίνδυνης και ανθυγιεινής εργασίας) ανεξαρτήτως εάν έχουν ενταχθεί στο καθεστώς ΒΑΕ, και 19 (επίδομα απομακρυσμένων – παραμεθορίων περιοχών) του ν. 4354/2015.

 

Το ανώτατο όριο επί του οποίου υπολογίζονται οι τακτικές μηνιαίες εισφορές προκύπτει από τα οριζόμενα στις παρ. 2 α και β του άρθρου 5 του ν. 4387/2016.

 

 

Οι εισφορές για παλαιούς και νέους ασφαλισμένους θα υπολογίζονται επί των πραγματικά καταβαλλόμενων αποδοχών με το νέο ενιαίο μισθολόγιο και όχι με βάση τις αποδοχές, όπως αυτές είχαν διαμορφωθεί κατά την προηγούμενη της έναρξης ισχύος των διατάξεων του ν. 4024/2011 (σύμφωνα με την παρ. 5 του αρθ. 1 του ν. 4336/2015 η διάταξη της παρ. 2 του άρθρου 1 του ν. 4024/2011 ισχύει μέχρι την 31η Δεκεμβρίου 2016).

 

Υπάλληλοι με σχέση εργασίας Ιδιωτικού Δικαίου Αορίστου Χρόνου (ΙΔΑΧ)

 

Για τους υπαλλήλους που υπηρετούν ή προσλαμβάνονται στο Δημόσιο με σχέση εργασίας ιδιωτικού δικαίου αορίστου χρόνου και υπάγονταν στον τ. Τομέα Πρόνοιας Δημοσίων Υπαλλήλων του ΤΠΔΥ, προβλέπονται τα εξής:

 

Για τους «παλαιούς ασφαλισμένους», για το ύψος και τον τρόπο υπολογισμού των εισφορών συνεχίζεται να διενεργείται κράτηση ποσοστού ύψους 4% επί του Βασικού Μισθού και του Επιδόματος Χρόνου Υπηρεσίας.

 

Το ποσό της μηνιαίας ασφαλιστικής εισφοράς των «νέων ασφαλισμένων», από 1.1.2017, ορίζεται σε ποσοστό 4% και υπολογίζεται επί των ασφαλιστέων αποδοχών τους, όπως προσδιορίζονται στο άρθρο 38 του ν. 4387/2016.