Με συνεχείς ανατροπές στο πρόγραμμα, ενδεικτικές της έντασης των διαβουλεύσεων, συνεχίστηκε μέχρι τις πρώτες πρωϊνές ώρες το θρίλερ των διαπραγματεύσεων στο Κυπριακό. Οι πυρετώδεις διαβουλεύσεις του ΓΓ του ΟΗΕ με τους εμπλεκόμενους, οδήγησε σε αναβολή της προγραμματισμένης βραδινής συνόδου της ολομέλειας της Διάσκεψης, με συνέπεια το βάρος να πέσει στη συνέχεια στο δείπνο εργασίας με τους επικεφαλής όλων των αντιπροσωπειών.

Ωστόσο, το χάσμα φαινόταν να παραμένει αγεφύρωτο τόσο στα εσωτερικά ζητήματα όσο και σε σχέση με τις αξιώσεις της Τουρκίας για παρεμβατικά δικαιώματα, όπου παραμένει ανυποχώρητη. Στόχος πλέον φαίνεται ότι είναι όχι η συμφωνία, αλλά να μην καταρρεύσει η όλη διαδικασία. 

«Γνωρίζω τα όρια και τα περιθώρια μέσα στα οποία διαπραγματεύομαι» δήλωσε ο Πρόεδρος Αναστασιάδης, λίγο πριν μεταβεί στο χώρο όπου θα πραγματοποιηθεί το κρίσιμο δείπνο. Ο Προέδρος είχε τηλεφωνική συνομιλια με τον Έλληνα Πρωθυπουργό, Αλέξη Τσίπρα μετά το τέλος των συναντήσεων και διαβουλεύσεων στο συνεδριακό κέντρο.

Ο Πρόεδρος κατέθεσε και γραπτώς την πρότασή του στον ΓΓ του ΟΗΕ, ενώ γραπτώς υπέβαλε την πρόταση και της Ελλάδας ο Νίκος Κοτζιάς.

Το πρόγραμμα έχει καθυστερήσει σχεδόν 1,5 ώρα καθώς ο Αντόνιο Γκουτέρες είχε συναντήσεις με τους δύο ηγέτες διάρκειας μίας ώρας η καθεμιά. Ο Πρόεδρος ακολούθως είχε συνάντηση με τον Έλληνα ΥΠΕΞ Νίκο Κοτζιά. Σχεδόν μία ώρα διήρκεσε η συνάντηση του ΓΓ του ΟΗΕ με τον Τ/κ ηγέτη, όπως μεταδίδεται στα κατεχόμενα.

Η πρόταση που κατέθεσε ο Πρόεδρος Αναστασιάδης ενώπιον του Γενικού Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών υπογραμμίζει τη βασική αρχή πως «τίποτε δεν συμφωνείται εάν δεν συμφωνηθούν όλα» και ξεκαθαρίζει πως οι προτάσεις της ελληνοκυπριακής πλευράς υπόκεινται σε αποδοχή όλων των θεμάτων διαφορετικά είναι άκυρες.

Η τελική πρόταση Αναστασιάδη σε Γκουτέρες

Η τελική πρόταση του Προέδρου Αναστασιάδη περιλαμβάνει μεταξύ άλλων και τα εξής στοιχεία:

Ασφάλεια και Εγγυήσεις: Χρειαζόμαστε ένα νέο καθεστώς ασφαλείας, όχι μια συνέχιση του παλαιού, τερματισμό του Δικαιώματος Επέμβασης και της Συνθήκης Εγγύησης. Η Συνθήκη Εγγυήσεως και η Συνθήκη Συμμαχίας πρέπει να τερματιστούν την πρώτη ημέρα.

Αποχώρηση Στρατευμάτων: Πρέπει υπάρξει μια δραστική μείωση των στρατευμάτων την πρώτη μέρα. Τα τελευταία εναπομείναντα στρατεύματα με τον ελαφρύ εξοπλισμό τους πρέπει επίσης να αποσύρονται σταδιακά. Ο αριθμός των στρατευμάτων που περιλαμβάνονται στις συνθήκες του 1960 θα πρέπει να επανακαθοριστεί με ρήτρα λήξης ισχύος. Θα πρέπει να υπάρξει ένα στέρεο σύστημα διαβεβαιώσεων που θα κάνει Τουρκοκύπριους και Ελληνοκύπριους να αισθάνονται ασφάλεια. Οι σημερινές εγγυήτριες δεν μπορεί να επιβλέπουν τους εαυτούς τους ή να αναλάβουν εφαρμογή της συμφωνίας.

Εδαφικό: Η περιοχή της Μόρφου θα πρέπει να επιστραφεί και ο χάρτης θα πρέπει να αντικατοπτρίζει το ποσοστό του συνιστώντος κρατιδίου που η ελληνοκυπριακή πλευρά έχει καταθέσει. Αυτό θα επέτρεπε στο 60% του εκτοπισθέντος πληθυσμού να επιστρέψει υπό ελληνοκυπριακή διοίκηση.

Περουσιακό:  Θα υπάρχουν δύο καθεστώτα ιδιοκτησίας: α. Ιδιοκτησίες σε περιοχές που δεν θα τύχουν αναπροσαρμογής, και β. Ένα «ειδικό καθεστώς» για περιουσίες που θα βρίσκονται σε περιοχές που θα τύχουν αναπροσαρμογής.

1. Για τα εδάφη που δεν θα αναπροσαρμοστούν, πρέπει να είμαστε ευέλικτοι λαμβάνοντας υπόψη: (α) ιδιαίτερη προσοχή για τις οικογένειες, (β) σημαντικές βελτιώσεις, (γ) επόμενους αγοραστές, (δ) πρέπει να υπάρχει ένα όριο για άδειες εκτάσεις γης (με μια τιμή κάτω από την οποία δεν θα επιστραφούν) και (ε) ο κανόνας του ενός τρίτου αξίας θα πρέπει να πρέπει να ληφθεί υπόψη.

Όπου είναι αδύνατο να επανατοποθετηθεί ο ιδιοκτήτης, θα πρέπει να υπάρχουν εναλλακτικά μέσα αποκατάστασης.

2. Για περιοχές που θα προσαρμοστούν η επανεγκατάσταση πρέπει να είναι ο κανόνας. Μπορεί να υπάρχουν εξαιρέσεις όπως: (α) εάν κάποιος έχει χτίσει ένα κενό οικόπεδο, (β) σε περίπτωση που ο ιδιοκτήτης δεν επιθυμεί να επιστρέψει, και (γ) έχουν εγερθεί κτίρια κοινή ωφελείας (π.χ. νοσοκομεία κλπ).

Η ελληνοκυπριακή πλευρά είναι πρόθυμη να εξετάσει εξαιρέσεις σύμφωνα με τις αρχές που συζητήθηκαν στο Μοντ Πελεράν, δηλαδή ένα «ειδικό καθεστώς» που θα εφαρμοστεί σε ορισμένες περιοχές.

Διακυβέρνηση: Υπάρχει προθυμία για συζήτηση της σύνθεσης 2:1 για διάφορα συλλογικά όργανα. Υπάρχει ετοιμότητα να λάβουμε υπόψη ότι οι αποφάσεις θα λαμβάνονται με απλή πλειοψηφία σε ορισμένα θεσμικά όργανα με την πρόβλεψη για μία ευνοϊκή ψήφο και από τις δύο πλευρές. Υπάρχει προθυμία για να συζητηθεί η εκ περιτροπής προεδρία με αναλογία 2:1 ξεκινώντας από τον Ελληνοκύπριο Πρόεδρο, υπό την προϋπόθεση ότι θα υιοθετηθεί ένα ενιαίο ψηφοδέλτιο (single ticket) με διασταυρούμενη ψηφοφορία και σταθμισμένη ψήφο.

Ίση μεταχείριση: Οι Τούρκοι υπήκοοι πρέπει να τηρούν ανά πάσα στιγμή την αναλογία 4:1. Η ρύθμιση αυτή πρέπει να είναι σύμφωνη με την Κοινοτική Νομοθεσία. Θα υπάρχουν όρια για την απόκτηση περιουσίας από Τούρκους υπηκόους. Οι σπουδαστές, οι τουρίστες, οι εργαζόμενοι με απόσπαση κλπ. θα λάβουν προσωρινές άδειες παραμονής  και προσωρινές άδειες εργασίας χωρίς περιορισμούς. Σύμφωνα με την Τελωνειακή Ενωση της ΕΕ θα υπάρχουν ποσοστώσεις για εμπορεύματα που προέρχονται από Τουρκία. Θα υπάρξουν προσωρινά μέτρα (χαλάρωση) για τα εμπορεύματα που εισάγονται από το τουρκοκυπριακό συνιστών κρατίδιο από Τουρκία – θα μπορούν να εισάγουν αγαθά σύμφωνα με τα τρέχοντα επίπεδα.

Καταλήγοντας ο ΠτΔ ανέφερε πως: «Όλες οι παραπάνω προτάσεις υπόκεινται σε συμφωνία για όλα τα θέματα».

Κοτζιάς: Έχουμε κάνει ό,τι μπορούσαμε

“Έχουμε κάνει ό,τι μπορούσαμε σε αυτήν την διαπραγμάτευση”, “την σώσαμε τρεις φορές από το να καταρρεύσει. Αλλά αυτή η διαπραγμάτευση πρέπει να στηρίζεται στα δίκαια των ανθρώπων, των κρατών, των λαών και στο Διεθνές Δίκαιο” τόνισε ο Έλληνας υπουργός Εξωτερικών, Νίκος Κοτζιάς εξερχόμενος από τον χώρο της διαπραγμάτευσης.

“Είμαστε σε μια δύσκολη διαπραγμάτευση” εξήγησε ο κ. Κοτζιάς υπογραμμίζοντας ότι “η ελληνική πλευρά έχει υπερασπιστεί το Δίκαιο, το Διεθνές Δίκαιο, έχει υπερασπιστεί το δικαίωμα της Κύπρου να είναι ένα κυρίαρχο και ανεξάρτητο κράτος”.

Παράλληλα ο Έλληνας υπουργός Εξωτερικών αποσαφήνισε: “Είμαστε ακόμα στη διαδικασία της διαπραγμάτευσης που θα συνεχιστεί και τώρα το βράδυ, στη συνάντηση των επικεφαλής των αντιπροσωπειών και με δείπνο με τον ΓΓ του ΟΗΕ”.

Πηγή: Philenews