Περισσότερο στοιχίζει η αγορά μιας κατοικίας ή διαμερίσματος στην Κύπρο λόγω κυρίως του μηναίου πάγιου κόστους που πληρώνει ο πολίτης από τη δανειοδότηση που λαμβάνει από τα τραπεζικά ιδρύματα και όχι εξαιτίας των φόρων που το συνοδεύουν.

Για τους περισσότερους Κύπριους η απόκτηση ενός ακινήτου αποτελεί όνειρο και έναν από τους βασικούς στόχους που βάζει ένα ζευγάρι στο ξεκίνημα της νέας του ζωή.

Οι τιμές των ακινήτων διαφέρουν από επαρχία σε επαρχία. Για παράδειγμα ένα διαμέρισμα ενός υπνοδωματίου στη Λευκωσία πωλείται από €100.000 μέχρι €120.000, δύο υπνοδωματίων από €150.000 μέχρι €200.000 και τριών υπνοδωματίων κυμαίνονται από €240.000-€300.000.

Στα ίδια επίπεδα τιμών κυμαίνονται και τα καινούργια διαμερίσματα στη Λεμεσό, ενώ στη Λάρνακα οι τιμές κυμαίνονται από €80.000 μέχρι €200.000. Στην Πάφο οι τιμές για ένα διαμέρισμα αρχίζουν από €70.000 και φτάνουν μέχρι και τις €150.000.

Η τιμή μιας ανεξάρτητης κατοικίας μπορεί να φτάσει μέχρι και το μισό εκατ. ευρώ. Οι τιμές στη Λευκωσία κυμαίνονται από €350.000 μέχρι €550.000, ενώ στη Λεμεσό από €300.000 μέχρι €450.000. Στην επαρχία Λάρνακας οι τιμές κυμαίνονται από €270.000 μέχρι €300.000 και στην Πάφο από €260.000 μέχρι και €300.000.

Οι τιμές των ημιανεξάρτητων κατοικιών κυμαίνονται από €250.000-€300.000 για Λευκωσία, €250.000-€270.000 για Λεμεσό και €195.000 – €225.000 για Λάρνακα.

Η ακίνητη ιδιοκτησία ήταν πάντα από τα περιουσιακά στοιχεία που φορολογούνταν άμεσα ή έμμεσα. Στο παρελθόν η κτηματική φορολογία αποτελούσε έναν από τους πιο σημαντικούς πόρους του δημόσιου ταμείου.

Η παρότρυνση από μέρους των Τούρκων κατακτητών στην κατοχή και καλλιέργεια ακινήτων είχε άμεσο στόχο την επιβολή κάποιων φορολογιών όπως τον κτηματικό φόρο (μαλιέ) τη γνωστή «δεκάτη» και την είσπραξη τελών για εγγραφή.

Η κατάσταση συνεχίστηκε και κατά την περίοδο της Αγγλοκρατίας γι’ αυτό υπήρξαν αντιδράσεις στην ψήφιση του Περί Εγγραφής και Εκτίμησης Ακινήτου Ιδιοκτησίας Νόμου του 1907, που στόχευε στην καταγραφή της ακίνητης ιδιοκτησίας, με σκοπό την επιβολή φορολογίας.

Ο κτηματικός φόρος καταργήθηκε το 1961 και επιβαλλόταν μόνο για μερικά χρόνια ακόμα πάνω στα ακίνητα που βρίσκονταν σε περιοχές δήμων και Συμβουλίων Βελτιώσεως. Κατά την περίοδο 1977-1980 επιβλήθηκε προσωρινή κτηματική φορολογία πάνω σε όλη την ακίνητη ιδιοκτησία.

Η άμεση κτηματική φορολογία από το 1961-1980 απέφερε πολύ λίγα έσοδα στα κρατικά ταμεία ή στα ταμεία των Αρχών της Τοπικής Διοίκησης, αφού επιβαλλόταν στην εκτιμημένη αξία των ακινήτων με χαμηλούς συντελεστές.

Σήμερα στην Κύπρο ένα ακίνητο δεν επιβαρύνεται με ιδιαίτερα μεγάλα «χαράτσια» σε σχέση με άλλες ευρωπαϊκές χώρες όπου τα ακίνητα αποτελούν οικονομικό βάρος για τους φορολογούμενους καθώς είναι ψηλές οι φορολογίες που επιβάλλονται. Οι ιδιοκτήτες ακινήτων στη χώρα μας πληρώνουν 2-3 φορολογίες.

Μεταξύ του 2013-2014, την περίοδο που η χώρα βρισκόταν στο μνημόνιο, οι Κύπριοι έβαλαν για τα καλά το χέρι στην τσέπη πληρώνοντας πολλές φορολογίες επί των ακινήτων τους, τόσο στο Κράτος όσο και στις τοπικές Αρχές.

Μέχρι το 2012 οι Κύπριοι πλήρωναν χωρίς υπερβολή «ψίχουλα» για φόρο ακινήτων, ενώ την επόμενη χρονιά η συγκεκριμένη φορολογία τριπλασιάστηκε. Για παράδειγμα το 2012 εισέρευσε στα κρατικά ταμία ποσό €23,4 εκατ. από τον φόρο ακινήτων, το 2013 €102,4 εκατ., το 2014 ποσό €108 εκατ., το 2015 €103,7 εκατ. και πέρσι ποσό €57,4 εκατ., λόγω της μείωσης του φόρου.

Το 2016, όσοι ιδιοκτήτες ακινήτων πλήρωσαν μέχρι το τέλος Οκτωβρίου κατέβαλαν μόνο το 25% του φόρου ακινήτων που πλήρωσαν το 2015. Επίσης 27,5% φόρο πλήρωσαν όσοι εξόφλησαν τη φορολογία τους από την 1η Νοεμβρίου και εντεύθεν.

Παράλληλα κατέβαλλαν και κτηματικό φόρο στις τοπικές Αρχές οι οποίες εισέπραξαν ποσό πέραν των €19,1 εκατ. Μέχρι πέρσι ο συντελεστής ήταν 1,5 τοις χιλίοις με τιμές του 1980. Η φορολόγηση των ακινήτων από το κράτος γινόταν με τιμές του 1980.

Από φέτος ο φόρος ακινήτων που επέβαλλε η κυβέρνηση καταργήθηκε, ωστόσο συνεχίζει η επιβολή του δημοτικού και του κοινοτικού τέλους ακίνητης ιδιοκτησίας με τιμές του 2013.

Οι δήμοι και οι κοινότητες έχουν τη δυνατότητα της επιβολής ενιαίου συντελεστή μέχρι 0,24 τοις χιλίοις, με τιμές του 2013.

Επίσης, το 2017 οι τοπικές Αρχές έχουν τη δυνατότητα να αυξήσουν τα συνολικά τους έσοδα μέχρι 10% σε σχέση με το 2016. Φέτος υπολογίζεται ότι οι τοπικές Αρχές θα εισπράξουν €20,8 εκατ.

Τα ίδια δεδομένα θα ισχύσουν και για τα αποχετευτικά τέλη που επιβάλλονται στις περιοχές όπου προγραμματίστηκαν αποχετευτικά έργα ή λειτουργεί αποχετευτικό σύστημα. Φέτος τα Συμβούλια Αποχετεύσεων έχουν τη δυνατότητα να επιβάλλουν τέλη από 0 μέχρι 0,2 τοις χιλίοις, με τιμές του 2013.

Φόρος κεφαλαιουχικών κερδών και ΦΠΑ

Παράλληλα όσοι φορολογούμενοι έχουν κέρδος από τη διάθεση ακίνητης ιδιοκτησίας καταβάλλουν φόρο κεφαλαιουχικών κερδών με συντελεστή 20% πάνω στο κέρδος αφού τηρηθούν ορισμένες εξαιρέσεις.

Μάλιστα όταν μεταβιβαστεί το ακίνητο και εγγραφεί το ακίνητο στο όνομα του αγοραστή, το Κτηματολόγιο επιβάλλει τέλη μεταβίβασης τα οποία βασίζονται στην αξία αγοράς του ακινήτου κατά τον χρόνο της αγοράς.

Στις πωλήσεις ακινήτων στις οποίες πληρώθηκε ΦΠΑ, όπως είναι οι καινούργιες κατοικίες και τα διαμερίσματα, δεν καταβάλλονται πλέον μεταβιβάστηκα τέλη. Όσον αφορά άλλες περιπτώσεις, όπως η αγορά οικοπέδου, καταβάλλεται το 50% των μεταβιβαστικών.

Στην περίπτωση σύμβασης πώλησης, ο αγοραστής καταβάλλει και τέλος χαρτοσήμου. Εξάλλου όσοι αγοράσουν ακίνητο για κύρια κατοικία πληρώνουν ΦΠΑ 5%.

Το χέρι στην τσέπη έβαζαν όσοι έμεναν στις πόλεις

Στο παρελθόν οι ιδιοκτήτες ακινήτων πλήρωναν και φόρο αστικής ακίνητης ιδιοκτησίας, ο οποίος καταργήθηκε το 2003.

Ήταν ετήσιος φόρος που επιβαλλόταν πάνω σε όλη την ακίνητη ιδιοκτησία που περικλείεται μέσα στα όρια των πόλεων και μέσα στα όρια οποιασδήποτε περιοχής είχε καθοριστεί ως «πόλη» για τους σκοπούς του νόμου, με διάταγμα του Υπουργικού Συμβουλίου.

Ως πόλεις είχαν καθοριστεί οι περιοχές Αγ. Δομετίου, Στροβόλου, Καψάλου, Μέσα Γειτονιάς, Αγίου Αθανασίου και Κάτω Πολεμιδιών.

Ως μέγιστος συντελεστής, καθορίστηκε το 15 τοις χιλίοις, πάνω στην εκτιμημένη αξία της ακίνητης ιδιοκτησίας.

Επίσης επιβάλλονταν και ο φόρος κληρονομιάς, ο οποίος ήταν φόρος που επιβάλλεται και πληρώνεται πάνω στην αξία της περιουσίας προσώπου που έχει πεθάνει.

Ο Νόμος για τη φορολογία των κληρονομιών εφαρμόζεται για περιουσίες προσώπων που έχουν πεθάνει κατά ή μετά την 1/12/1942. Ο πληρωτέος φόρος βαρύνει τα περιουσιακά στοιχεία του αποθανόντα, που περιέρχονται στους κληρονόμους του μετά τον θάνατό του. Μάλιστα είναι η πρώτη επιβάρυνση κατά σειρά προτεραιότητας.

Για πρόσωπα που απεβίωσαν κατά ή μετά την 1/1/2000 δεν χρειάζεται η προσκόμιση απαλλακτικού φόρου κληρονομιάς. Για πρόσωπα που απεβίωσαν πριν από την πιο πάνω ημερομηνία ακολουθείται η ίδια τακτική, όπως και προηγουμένως. Για οποιανδήποτε αποξένωση ακίνητης ιδιοκτησίας προσώπου, που απεβίωσε μετά τη 1/1/2000, είναι απαραίτητη η προσκόμιση Βεβαίωσης Διευθέτησης Φορολογικών Υποχρεώσεων και Εξουσιοδότησης από τον Διευθυντή Εσωτερικών Προσόδων.

Πηγή: philenews