Τα Ιωάννινα ή Γιάννενα είναι ο απόλυτος φθινοπωρινός προορισμός Αναπτύσσονται γύρω από την υπέροχη λίμνη Παμβώτιδα. Η φύση, το κλίμα και ο χαρακτήρας της πόλης ορίζονται από αυτήν την υδάτινη «κυρά». Η λίμνη, με τα ακύμαντα νερά και το μικρό νησάκι αποτελεί ένα φυσικό μνημείο, που γύρω του ζει και αναπνέει ολόκληρη η πόλη.

Η πολιτιστική ιστορία των Ιωαννίνων, με τους μεγάλους πεζογράφους και ποιητές, τα καλλιτεχνικά και πνευματικά δρώμενα, που διοργανώνονται όλον τον χρόνο, δίνουν την ευκαιρία για μια γνωριμία με τις ρίζες της πνευματικής παράδοσης της Ηπείρου.

Οι διαδρομές μέσα την πόλη, τα πολλά αξιοθέατα και τα μουσεία, προσφέρουν την αίσθηση μιας άλλης εποχής, γεμάτης μυστικά και θρύλους. Θαυμαστά κτίρια, όπως η Οικία Χουσείν Ματέι, το Οθωμανικό Τέμενος του Βελή Πασά και ολόκληρο το ιστορικό κέντρο των Ιωαννίνων αποτελούν μοναδικά αξιοθέατα.

Τα Ιωάννινα υπήρξαν πολυπολιτισμική επικράτεια, με κυρίαρχο το χριστιανικό, το ισλαμικό και το εβραϊκό στοιχείο. Αυτή η συνύπαρξη έχει αφήσει έντονες μνήμες και καταγραφές στο ιστορικό κέντρο της πόλης. Η Στοά Λούλη είναι ένα από τα σημεία στα οποία οι τρεις κοινότητες συνεργάστηκαν και προόδευσαν. Η στοά αρχικά λειτουργούσε ως χάνι, για να μετατραπεί κατόπιν σε εμπορικό κέντρο μεγάλης σημασίας για όλη την Ήπειρο.

Η Καστροπολιτεία των Ιωαννίνων
Το επιβλητικό κάστρο των Ιωαννίνων χτίστηκε το 528 μ.Χ. από τον αυτοκράτορα Ιουστινιανό. Πρόκειται για το αρχαιότερο βυζαντινό φρούριο της ελληνικής επικράτειας, με αδιάκοπη ιστορία. Με την πάροδο των ετών εξελίχθηκε σε μία πραγματική πολιτεία, στα πλαίσια της οποίας προόδευσε σε υψηλό βαθμό η πνευματική ζωή των Ιωαννίνων. Στο ίδιο αυτό κάστρο έζησε ο Αλή Πασάς, αυτή η εμβληματική και αινιγματική μορφή της οθωμανικής αυτοκρατορίας. Ο μεγάλος του έρωτας για την περιβόητη Κυρά – Φροσύνη έχει αφήσει έντονο απόηχο, που δονεί ακόμα την ιστορία της πόλης.

Η Παμβώτιδα
Οι περίπατοι γύρω από τη λίμνη είναι μια ευκαιρία για να αφεθείτε στη δύναμη του νερού∙ να χαρείτε την δροσιά και την ηρεμία που προσφέρουν οι συστάδες με τα τεράστια πλατάνια. Όλη η παραλίμνια περιοχή αποτελεί μια ιδανική βόλτα, γεμάτη μικρά μαγαζιά και σπουδαία εστιατόρια, στα οποία συνδυάζονται οι εκλεκτές γεύσεις με το καταπράσινο τοπίο.

Προς τη βόρεια έξοδο των Ιωαννίνων, στον άξονα του Μετσόβου, βρίσκεται η εκκλησία του Αγίου Νικολάου των Κοπάνων, ονομασία που οφείλεται στο κοπάνισμα των ρούχων που έκαναν οι γυναίκες στις παραδοσιακές νεροτριβές της λίμνης. Σύμφωνα με τη λαϊκή παράδοση εδώ φυλακίστηκε η Κυρά – Φροσύνη, η μοιραία γυναίκα των Ιωαννίνων.

Ο δρόμος, καθώς συνεχίζει, οδηγεί σε ένα από τα ομορφότερα σπήλαια της Ευρώπης, το Πέραμα. Το σπήλαιο, το οποίο είναι προϊόν καρστικών φαινομένων, έχει ιστορία 1,5 εκατομμυρίων ετών. Η ωραιότητα των θαλάμων του είναι απερίγραπτη. Η αίθουσα του Σταυρού, με τους ασβεστολιθικούς προσκυνητές, φαντάζει σχεδόν αδύνατον να έχει διαμορφωθεί χωρίς ανθρώπινη παρέμβαση• και όμως, πρόκειται για φυσικό γλυπτό, το οποίο κυριολεκτικά μαγνητίζει τον θεατή. Η αίθουσα των Μυθικών Ανακτόρων μοιάζει να αποτελεί κατοικία νεράιδων. Οι κρυσταλλοποιήσεις της οροφής δημιουργούν «πολυελαίους», που ξαφνιάζουν με την περίπλοκη δομή τους και την αρμονία των σχημάτων. 

 Ο «Πασάς στα Γιάννενα» και τα παραδοσιακά γλυκά
Η έκφραση «Πασάς στα Γιάννενα» σημαίνει πως κάποιος απολαμβάνει την απόλυτη ευζωία. Πρόκειται για την συμπύκνωση, μέσα από τη λαϊκή γλώσσα, της εντύπωσης πως τα Ιωάννινα ήταν πάντα μια πλούσια και αριστοκρατική πολιτεία.

Η γαστρονομική πανδαισία των Ιωαννίνων είναι υψηλών απαιτήσεων. Τα ηπειρώτικα βουνά προσφέρουν μια μεγάλη γκάμα βοτάνων και μυρωδικών, που αρτύζουν τις εκλεκτές πρώτες ύλες. Τα ψάρια της λίμνης, όπως τα χέλια και οι πέστροφες, αποτελούν, μαζί με τα ιδιαίτερα βατραχοπόδαρα, το σήμα κατατεθέν της γιαννιώτικης κουζίνας.

Τα παραδοσιακά γλυκά των Ιωαννίνων είναι ξακουστά σε όλη την Ελλάδα. Το περίφημο σκερ μπουρέκ, που σημαίνει ζαχαρένια πίτα, ο εξαιρετικός μπακλαβάς και τα υπόλοιπα γλυκά του ταψιού είναι μερικές μόνο από τις γεύσεις που θα σας μείνουν αξέχαστες.

Ένα εντελώς πρωτότυπο προϊόν, που δεν μπορείτε να το βρείτε πουθενά αλλού παρά μόνον στα Ιωάννινα, είναι τα ηδύποτα χωρίς αλκοόλ. Πρόκειται για εντελώς ξεχωριστά λικέρ, που προκύπτουν από την ανάμειξη βιολογικού όξου με νέκταρ, βότανα και αρώματα φρούτων. Απολαύστε τα με τριμμένο πάγο. Στα παραδοσιακά καφενεία της πόλης μπορείτε να δοκιμάσετε τα μοναδικά «σερμπέτια», γλυκά κρασιά με αρώματα φρούτων και λουλουδιών.

Ασήμια και χρυσάφια
Η τέχνη της αργυροχρυσοχοΐας των Ιωαννίνων είναι από τις σπουδαιότερες εκφάνσεις του ντόπιου πολιτισμού. Τα συρμάτινα ή χυτά κοσμήματα της Ηπείρου, τα περίφημα «τζοβαΐρια», ήταν ξακουστά και εκτός της ελληνικής επικράτειας. Η έκφραση «Η Άρτα με τα Γιάννενα» σήμαινε – και σημαίνει – «όλος ο πλούτος της γης».

Πληροφορίες: Visit Greece, φωτογραφίες: Eurokinissi.