Μόνο που δεν τον έφαγαν ζωντανό! Το λιντσάρισμα του Μουαμάρ Καντάφι, μετά τη σύλληψή του, έξω από τη Σύρτη, θα μείνει στην ιστορία ως δείγ­μα βαρβαρότητας!

Μόνο που δεν τον έφαγαν ζωντανό! Το λιντσάρισμα του Μουαμάρ Καντάφι, μετά τη σύλληψή του, έξω από τη Σύρτη, θα μείνει στην ιστορία ως δείγ­μα βαρβαρότητας!

Μια ψύχραιμη προσέγγιση σαφώς αναγνωρίζει την οργή και τον συσσωρευμένο θυμό των ανθρώπων που εξεγέρ­θηκαν ενάντια σε μια στυγνή τυραννία 42 χρόνων, αλλά ταυτόχρονα επισημαίνει ότι οι δυνάμεις των εξεγερμένων δεν μπόρεσαν – ή ίσως και δεν θέλησαν – να επιβάλουν τη στοιχειώδη πειθαρχία στους ενόπλους τους, ώστε με τη σύλληψη του ανώτατου ηγέτη του προηγούμενου καθε­στώτος να ακολουθήσουν τη διαδικασία που υποσχέθηκαν διεθνώς εδώ και οκτώ μήνες…

Έτσι ο Καντάφι ούτε παραπέμφθηκε σε δίκη, ούτε είχε το δικαίωμα να απολογηθεί. Ουσιαστικά σφαγιάστηκε με συνοπτικές διαδικασίες από έναν μαινόμενο όχλο, την ώρα που η ηγεσία του Εθνικού Μεταβατικού Συμβουλίου πασχί­ζει να πείσει όλο τον κόσμο ότι δεν συνέβη τίποτε το εξαι­ρετικό!

Κάποιος θα περίμενε την αντίδραση ορισμένων Ευρω­παίων ηγετών ή και κυβερνήσεων, που συνεργάστηκαν στενά με το προηγούμενο καθεστώς επί δεκαετίες. Τώρα, όμως, μπροστά στο άφθονο πετρέλαιο και το φυσικό αέ­ριο, που «αναμένει» στην άλλη ακτή της Μεσογείου, ξέχα­σαν τις παλιές υποσχέσεις τους και δεν τόλμησαν ούτε καν να αρθρώσουν έστω μια διαμαρτυρία για το φριχτό τέλος του δικτάτορα.

Όμως, ο θάνατος του Καντάφι και όσα ακολούθησαν τις επόμενες ημέρες προδιαγράφει σε μεγάλο βαθμό και τα προβλήματα της νέας εξουσίας. Η Λιβύη ανακήρυξε επι­σήμως την απελευθέρωσή της και ο επικεφαλής του Με­ταβατικού Συμβουλίου έκανε έκκληση «για υπομονή και ανοχή». Τα πράγματα όμως είναι πολύ πιο περίπλοκα και φαίνεται ότι αυτό το Συμβούλιο πρέπει να λύσει ανυπέρ­βλητα προβλήματα για να σχηματίσει τελικά μια προσωρι­νή κυβέρνηση που θα οδηγήσει τη χώρα στις εκλογές.

Το εμπόδιο που υπήρχε, δηλαδή ο Καντάφι και η ανυπό­τακτη Σύρτη, δεν υπάρχει πια. Όμως, οι δυνάμεις που συ­ναπαρτίζουν το Συμβούλιο φαίνεται ότι δεν μπορούν να συμφωνήσουν σε ένα κοινό πρόγραμμα. Όσοι υποστήριξαν την εξέγερση στη Λιβύη, ήλπιζαν ότι φιλελεύθεροι, δη­μοκράτες αλλά και πιστοί μουσουλμάνοι, θα μπορέσουν να συνυπάρξουν ειρηνικά ώστε πραγματικά να εγκαθιδρυθεί ένα καθεστώς στοιχειώδους δημοκρατικής λειτουργίας και ισοπολιτείας!

Διαφορετικές δυνάμεις

Η πραγματικότητα που αναδύεται από τις μεγάλες πό­λεις της Λιβύης είναι ότι αντιπαρατίθενται διαφορετικές ομάδες, με ξεχωριστούς αρχηγούς, που διεκδικούν τη με­ρίδα του λέοντος στην αυριανή εξουσία. Και αυτά που τους χωρίζουν είναι αρκετά: Κανείς δεν μας είπε ακόμη τι θα γίνουν τα στελέχη του προηγούμενου καθεστώτος, αυτοί δηλαδή που δεν προσχώρησαν στη νέα κατάσταση. Ούτε ποια μεταχείριση επιφυλάσσουν για τις χιλιάδες των συλ­ληφθέντων, κυρίως Αφρικανών, που θεωρούνται μισθοφό­ροι του προηγούμενου καθεστώτος…

Ταυτόχρονα, το μεταβατικό συμβούλιο δεν φαίνεται ικανό να μπορέσει να τιθασεύσει τις εκατοντάδες πλέον ένοπλες ομάδες, οι οποίες έχουν συσσωρεύσει τεράστια οπλοστάσια και υπακούουν μόνο στους δικούς τους αρχη­γούς. Όλοι αυτοί θα μπορέσουν να αποτελέσουν τον αυρι­ανό στρατό ή τις δυνάμεις ασφαλείας ή τους νομοταγείς πολίτες του αυριανού κράτους; Καμιά ένδειξη δεν υπάρχει ακόμη για το ποιος τελικά έχει το «επάνω χέρι» στους εσωτερικούς συ­σχετισμούς της νέας ηγεσίας. Τα προβεβλημένα στελέχη είναι εκείνα που μάλλον μπορούσαν να διαχειριστούν τα ξένα μέσα ενημέρωσης ή να συναλλάσσονται και να διαπραγματεύονται με τις ξένες κυβερνήσεις. Βρίσκεται όμως στα χέ­ρια τους η πραγματική εξουσία ή την ουσιαστική δύναμη την έχουν οι διάφοροι οπλαρχηγοί;

Τα ερωτήματα για το καθεστώς που θα δια­μορφωθεί είναι πολλά. Η Λιβύη διαθέτει έναν τεράστιο πλούτο πετρελαίου και φυσικού αε­ρίου. Άρα, χρειάζεται μια καλά οργανωμένη τεχνοκρατική και διοικητική ελίτ για να διαχει­ριστεί τα οικονομικά και τα τεχνικά ζητήματα. Παράλληλα φαίνεται ότι τους τελευταίους μή­νες έχει αναπτυχθεί μια άλλη ακραία θρησκευτι­κή ελίτ ιεροκηρύκων και καθοδηγητών που βρί­σκονται στην άλλη άκρη του φάσματος.

 

Καθοριστικές εξελίξεις

Σε κάθε περίπτωση, η εξέλιξη των πραγμάτων τους λίγους επόμενους μήνες θα είναι καθοριστική για ολόκληρη τη νότια όχθη της Μεσογείου και την προοπτική της «αραβικής άνοι­ξης». Αν στη Λιβύη κυριαρχήσουν οι ακραίοι ισλαμιστές, αυτό θα επηρεάσει αναπόφευκτα τις εξελίξεις στις δύο γειτονικές χώρες, δηλαδή την Τυνησία και την Αίγυπτο. Αλλά και πέρα από τον αραβικό κόσμο, οι ισορροπίες σε ολόκληρη την ανα­τολική Μεσόγειο θα διαταραχθούν ριζικά αν το ακραίο Ισλάμ εδραιώσει την παρουσία του σε μια χώρα με τόσο μεγάλο ορυκτό πλούτο και πληθυσμιακό δυναμικό!