Είναι απίστευτη η στρέβλωση του Συντάγματος της χώρας και τελικώς του ίδιου του πολιτεύματος, από τις επικρατούσες κομματικές ομάδες, καταφανώς όργανα αγνώστων,   μερικώς εγκρυπτόμενων ή φανερών   εξωτερικών πολιτικών δυνάμεων ή/και  εσωτερικών και εξωτερικών οικονομικών συμφερόντων (που κατά κανόνα ταυτίζονται με αυτές). Η αιτία όλων των κακών βρίσκεται εδώ. Η σωστή εφαρμογή του  και μόνο,  θα μπορούσε να  οδηγήσει τη χώρα σε   πολιτική αναγέννηση  και ενδεχομένως σε σχετική ανεξαρτησία. 

Η Ελλάδα σήμερα τελεί υπό καθεστώς αποικίας. Από οικουμενική  πολιτισμική πρόταση που θεμελίωσε την εξέλιξη της Ιστορίας, μετετράπη σε οικόπεδο με τοποτηρητές ξένων δυνάμεων, δυνάμεων που διαφεντεύουν άλλα οικόπεδα, σε μια στρεβλή θεώρηση της διάρθρωσης των κοινωνιών παγκοσμίως. Από την αρχή της νεωτερικότητας και εξής, η μεσαιωνική διάρθρωση της Δύσης σε αντιμαχόμενα φέουδα, οδήγησε τους μεγάλους φεουδάρχες να διευρύνουν την έννοια των φέουδών τους  σε «έθνη-κράτη», με συμφωνίες που θα επέτρεπαν την μεταξύ τους ειρήνη. Αυτός δηλαδή ήταν ο λόγος της δημιουργίας τους, αυτός ήταν και ο λόγος της δημιουργίας της σημερινής δήθεν Ενωμένης Ευρώπης. Ο χαρακτηρισμός   έθνη-κράτη υπήρξε εν πολλοίς ψευδεπίγραφος. Τα όρια των γεωγραφικών αυτών ενοτήτων συμφωνήθηκαν βάσει  των τότε συγκυριών και ισορροπίας δυνάμεων και   έκτοτε διαρκώς αλλάζουν,  κυρίως στα μικρότερα «οικόπεδα». Σήμερα υπάρχουν τέτοια «έθνη-κράτη» όπου μιλιούνται πολλές γλώσσες,   ενώ μερικά έχουν σύνορα έως και μέσα στις  ίδιες τις πόλεις. Έχουμε μάλιστα χαθεί σε ατέρμονες συζητήσεις περί του τι τελικώς είναι «έθνος», χωρίς να έχουμε ακόμα συμφωνήσει σε κάτι κοινώς αποδεκτό.  Βεβαίως οι αρχικές μεγάλες δυνάμεις κρατούν έκτοτε τα σκήπτρα της παγκόσμιας εξουσίας, δυνάμεις που εναλλάσσονται σε πρωτοκαθεδρία, χωρίς να φαίνεται πως μάχονται ιδιαίτερα γι’ αυτό: προέχει η συμμετοχή τους σε έναν ας πούμε «σκληρό πυρήνα». Τούτο ισχύει όχι μόνο για την Ευρώπη, αλλά παγκοσμίως. Η εισαγωγή πάντως της έννοιας «έθνος-κράτος» φαίνεται πως λειτούργησε καλά. Η ειρήνη εδραιώθηκε στην Ευρώπη, ιδίως μετά τα μισά του 20^ου αιώνα, ανάπτυξη επήλθε, παρά τις όποιες ενστάσεις μας για το είδος της ανάπτυξης αυτής, το αυτό ίσχυσε -εν μέρει- και στον υπόλοιπο κόσμο. 

Η Ελλάς δημιουργήθηκε ως αποικία των μεγάλων δυνάμεων της Δύσης, προς απόκρουση των μεγάλων δυνάμεων της Ανατολής, δηλαδή προς αποφυγήν εξάπλωσής τους   και    ως τέτοια εξακολουθεί να λειτουργεί. Δεν έχει νόημα να ερευνήσουμε αν καλώς ή κακώς έγινε κάτι τέτοιο,   ό γέγονε γέγονε, πάντως αυτός που είπε το περίφημο «ανήκομεν εις την Δύσιν», πρέπει να μην έπαιρνε καλό βαθμό στο σχολείο, στο μάθημα της Ιστορίας.  Εν πολλοίς πάντως αυτή η αποικία κατέστη αποδεκτή ως τέτοια και εν πολλοίς αγαπητή από τον ελληνικό λαό :  εξακολουθούμε να θέτουμε την έννοια του «ευρωπαίου» ως συλλογικό μας στόχο και   μιμούμαστε καθ’ όλα την Εσπερία, ασχέτως αν την μιμούμαστε κακά και με καθυστέρηση. 

Εν πάση περιπτώσει, αυτή η αποικία λειτούργησε με τα καλά της και με τα κακά της. Σήμερα όμως τα πράγματα διαμορφώνονται με  απολύτως διαφορετικό τρόπο. Η ευκολία της    παγκόσμιας επικοινωνίας, η παγκόσμια διάχυση της γνώσης και η ευκολία μετακίνησης των ανθρώπων, έχουν αλλάξει άρδην τον τρόπο ύπαρξης και οργάνωσης των κοινωνιών. Τα παλαιά όρια των εθνών-κρατών δεν έχουν πλέον τη σημασία που είχαν παλαιότερα, οι κεντρικές διοικήσεις των κρατών περνούν σταδιακά σε δεύτερη μοίρα από αυτές των πόλεων και των Περιφερειών.  Η Ευρώπη από ένωση κρατών-εθνών μετατρέπεται σταδιακά σε ένωση Περιφερειών, με αυξανόμενη την ανάγκη διάχυσης των ευθυνών και των δικαιωμάτων στους πολίτες της*.  Ο δε λεγόμενος ευρωπαϊκός πολιτισμός  -στο βαθμό που υπήρξε κάποια καθολική  ομοιομορφία-  αλλοιώνεται τόσο από εξωτερικές πιέσεις, όσο και υπό το βάρος των εγγενών του αδιεξόδων.

Η παλαιότερη με άλλα λόγια μεσαιωνική και μετα-μεσαιωνική  διάρθρωση του κόσμου, σε φέουδα ή στη μετεξέλιξή τους σε έθνη-κράτη με κεντρικές εξουσίες και πιστές τους αποικίες, εκ των πραγμάτων θα εγκαταλειφθεί, αργά ή γρήγορα. Ο ρόλος έτσι των πολιτικών των ακόμα διαχωρισμένων εθνών-κρατών (με διαρκώς αυξανόμενη τη δυσκολία ερμηνείας  του όρου «εθνών») θα έπρεπε να είναι αυτός της πρόβλεψης της εξέλιξης των πραγμάτων και προσαρμογής μας σε αυτά.

Δυστυχώς όμως τα πράγματα στη χώρα μας είναι πολύ διαφορετικά. Εμμένουμε στη συντήρηση της χώρας μας σε καθεστώς αποικίας, ακόμα και αν μας έχουν εγκαταλείψει οι παλαιότεροι αποικιοκράτες ή έστω πολύ λίγο ενδιαφέρονται πλέον για μας. Αυτό το πληρώσαμε με αίμα στον εμφύλιο, όταν ο αποικιακός   προστάτης που πολλοί ονειρεύονταν, ξέχασε να μας πεί πως άλλα τελικώς συμφώνησε με τον άλλο μεγάλο αποικιοκράτη και μας άφησε να αλληλοσκοτωνόμαστε. Αυτό πληρώνουμε και τώρα που εναγωνίως προσβλέπουμε σε προστάτη-σωτήρα, μη διανοούμενοι να λειτουργήσουμε με ίδιες δυνάμεις και ίδια οργάνωση στο νέο διαμορφούμενο παγκόσμιο σύστημα, με γνώση και όραμα.

Η ιστορία έχει δείξει πως τα μεγάλα ζητήματα δεν λύνονται μαξιμαλιστικά με μεγάλες πράξεις και επαναστάσεις –έτσι μάλλον κακοφορμίζουν. Θεωρούμε πως απλά και μόνο η προσπάθεια εφαρμογής του ισχύοντος Συντάγματος της χώρας και η μίμηση –ναι μίμηση- διεθνών καλών πρακτικών σε επί μέρους ζητήματα, θα είναι μια «ευαίσθητη αρχή» ικανή να αλλάξει τα πάντα.  Εδώ θα σταθούμε μόνο στο Σύνταγμα.

Το Σύνταγμα λοιπόν προβλέπει διαχωρισμό της πολιτικής διακυβέρνησης σε τρείς επί μέρους διακριτές εξουσίες: στην Νομοθετική, στην Εκτελεστική και στην Δικαστική. Αυτά αποτυπώνονται στην αντιπροσωπευτική της βούλησης των πολιτών Βουλή, που βουλεύεται και  νομοθετεί, στα Υπουργεία και στις Δημόσιες υπηρεσίες που «εκτελούν», με βάση τους νόμους της Βουλής και στα Δικαστήρια, που φροντίζουν για την απόδοση δικαιοσύνης προς όλους και τιμωρούν τους αδικοπραγούσες.  Σήμερα όμως το Σύνταγμα της χώρας καταστρατηγείται, με τη συμφωνία όλων των πολιτικών κομμάτων της χώρας,  θεμελιωδώς. Ας δούμε πώς:

Η δήθεν αντιπροσωπευτική Βουλή ουδόλως είναι αντιπροσωπευτική και ουδόλως βουλεύεται. Η «ενισχυμένη αναλογική» των εκλογικών συστημάτων, φαλκιδεύει την ήδη φαλκιδευμένη αντιπροσωπευτικότητα της. Γιατί είναι ήδη φαλκιδευμένη με τη χρήση της δύναμης των ΜΜΕ που καταδήλως και αποτελεσματικώς προετοιμάζουν το αποτέλεσμα της «λαϊκής» ψηφοφορίας. Αυτό βέβαια δεν σημαίνει πως αθωώνουμε τους ψηφοφόρους, τον «λαό»: οι συνθήκες και οι κατασκευασμένες ανάγκες τους, που συχνά τους οδηγούν στην απελπισία, καθώς και η κατασκευασμένη, αλλά και η μη κατασκευασμένη, ακρισία τους, τους ωθούν κατά κανόνα σε χειραγωγημένες επιλογές. Επί πλέον, οι «αντιπροσωπευτικοί» Βουλευτές ουδόλως βουλεύονται, δεν έχουν καν αυτό το δικαίωμα. Η απάτη της «δεδηλωμένης»   αναγκάζει τους βουλευτές του κυβερνώντος κόμματος («μερίς η τρώγουσα», την ονόμαζε ο Σουρής) να συντάσσονται με τις αποφάσεις του   πρωθυπουργού και του στενού και άγνωστου εν πολλοίς περιβάλλοντός του. Δεν χρειάζεται   να σκέφτονται, μήτε   να διαβάζουν καν αυτά που ψηφίζουν (εύκολη δηλαδή δουλειά, που φαίνεται να την αποδέχονται ευχαρίστως). Η οποιαδήποτε παρέκκλισή τους από την «κομματική γραμμή», η οποιαδήποτε διαφωνία τους με τον αρχηγό του κόμματός τους, γίνεται θέμα από τα ΜΜΕ, ο αρχηγός τους διαγράφει, οι αντίπαλοι θέτουν ζητήματα «δεδηλωμένης», κοκ. Απορεί κανείς γιατί υπάρχουν. Με άλλα λόγια, Βουλή και μάλιστα αντιπροσωπευτική του λαού, πρακτικώς δεν υφίσταται. Το σύστημα είναι απολύτως αρχηγικό και πρωθυπουργοκεντρικό. Οι εκάστοτε αρχηγός   αναλαμβάνει και τη  δήθεν ανανέωση του κόμματός του, με στόχο να προφυλάξει και διαιωνίσει το κλειστό πολιτικό σύστημα. Φυσικά η ανανέωση αρχίζει από τους στενούς συγγενείς, κατά σειρά γιούς, κόρες, ανιψιούς, άντε και ξαδέλφια.

Η Εκτελεστική τώρα εξουσία, όχι μόνο δεν διαχωρίζεται, αλλά ταυτίζεται απολύτως με την Νομοθετική, δηλαδή με τις βουλήσεις του εκάστοτε πρωθυπουργού (και του άγνωστου περιβάλλοντός του, ενίοτε ή κατά κανόνα ισχυρότερο αυτού). Τους νόμους τους φτιάχνουν οι Υπουργοί και όχι οι Βουλευτές, που είναι και η δουλειά τους, ως μέλη της νομοθετικής εξουσίας. Κατά κανόνα οι υπουργοί είναι και Βουλευτές,  με καταδήλως αντισυνταγματική αυτήν την   φυσική συνταύτιση νομοθετικής και εκτελεστικής εξουσίας. Όλη μάλιστα η επιτελική ιεραρχία των Υπουργείων διορίζεται από τον Πρωθυπουργό και όταν κάποτε ο Έβερτ τόλμησε να δημιουργήσει συνθήκες σχετικής αυτοτέλειας των Υπουργείων, δηλαδή της Εκτελεστικής Εξουσίας,  με τις περίφημες  Μονάδες Στρατηγικού Σχεδιασμού, γρήγορα το πολιτικό σύστημα – με το ΠΑΣΟΚ που ενέσκηψε νευριασμένο-  τις κατήργησε.

Η Δικαστική τέλος εξουσία έχει προϊσταμένους που διορίζονται από τη Βουλή, δηλαδή από τον εκάστοτε Πρωθυπουργό (και το στενό περιβάλλον του…..). Με συνέπειες   που πολύ καλά γνωρίζουμε και που συχνά μας εξαγριώνουν (αλλά μέχρις εκεί φτάνει η αγανάκτηση μας…) . 

Έχω την άποψη πως αν αυτά και μόνο μπορέσουμε να διορθώσουμε, θα αλλάξουν πολλά. Οι πολιτικές εξουσίες θα επιμεριστούν περισσότερο, η Βουλή θα βουλεύεται απαλλαγμένη από τις κομματικές «γραμμές», την κατάρα της «δεδηλωμένης» και τη δικτατορία του αρχηγού.  Η αντιπροσωπευτικότητα της Βουλής θα ενισχυθεί,   οι δυναστείες θα εκλείψουν ή έστω θα αποδυναμωθούν, οι πολίτες θα συμμετέχουν περισσότερο στα κοινά. Τα υπόλοιπα θα έρθουν με τον καιρό. Αρκεί να σταματήσουμε να παρακολουθούμε αγεληδόν τα survivors και τα υπόλοιπα σκουπίδια των τηλεοράσεων που επιτυχώς μας εξηλιθιώνουν ……    

* Νικήτας Χιωτίνης, «Η ευρωπαϊκή διελκυστίνδα και η ανάγκη άμεσης επιλογής πολιτικής», ΤΟ ΠΟΝΤΙΚΙ, 17-12-2013, tp://www.topontiki.gr/article/63017/i-eyropaiki-dielkystinda-anagki-amesis-epilogis-politikis