Σήμερα βρισκόμαστε σε ένα τούνελ στο οποίο διαφαίνεται φως. Είμαστε σαφώς σε καλύτερη κατάσταση σε σχέση με πέρυσι. Υπάρχουν θετικές εξελίξεις. Η πρόοδος είναι ευδιάκριτη (στην Ελλάδα), δεν υπάρχει πόνος χωρίς κέρδος», λέει στη συνέντευξή του στο Αθηναϊκό Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων, ο Ρίντιγκερ Φράιχερ φον Ρόζεν, καθηγητής Οικονομικών στο Πανεπιστήμιο της Φρανκφούρτης, πρώην πρόεδρος του Χρηματιστηρίου της ίδιας πόλης και πρόεδρος της δεξαμενής σκέψης «Frankfurter Gesellschaft».

«Το κλίμα έχει αλλάξει τόσο που ο επόμενος υπουργός Οικονομικών θα πρέπει πια να μιλά απταίστως ελληνικά», είπε χαριτολογώντας, αλλά πρόσθεσε πως «το κλίμα παίζει ασφαλώς ένα ρόλο, πρέπει όμως να υποστηρίζεται και από τους ανάλογους αριθμούς».

Ο κ. Φον Ρόζεν ο οποίος έλαβε μέρος στο Πολυσυνέδριο του Ελληνογερμανικού Επιμελητηρίου που γίνεται στην Αθήνα με θέμα «Η επανεκκίνηση της ελληνικής οικονομάς: Επενδύσεις-Καινοτομία-Ανάπτυξη», επισημαίνει, επίσης, ότι «για να έρθει μια γερμανική επιχείρηση στην Ελλάδα πρέπει να υπάρξει μια κατάσταση win-win, ένα ξεκάθαρο και σταθερό φορολογικό σύστημα, ασφάλεια δικαίου, κανένας δεν το κάνει για φιλανθρωπικούς λόγους».

Στο ερώτηση εάν με το FDP στην κυβέρνηση θα χειροτερέψει η κατάσταση στην Ευρώπη και την Ελλάδα απαντά: «Όχι. Προεκλογικά λέγονται πολλά, αλλά το FDP είναι ένα κόμμα με σταθερό ευρωπαϊκό προσανατολισμό. Πάντως, αν ο κ. Λίντνερ γίνει υπουργός Οικονομικών, κάτι που είναι πιθανόν, δεν θα τεθεί θέμα εξόδου της Ελλάδας από την ευρωζώνη».

Διαγραφή του χρέους όπως έγινε και με τη Γερμανία μετά τον πόλεμο δεν είναι εφικτή κατά τον κ. φον Ρόζεν «διότι υπάρχουν και άλλες χώρες των οποίων δεν διεγράφησαν τα χρέη και δεν θα ήταν δίκαιο. Τώρα δεν είναι επίσης η καλύτερη στιγμή διότι υπάρχει και το κόμμα «Εναλλακτική για την Γερμανία» (AfD) το οποίο έτσι θα ενισχυθεί. Γι αυτό δεν μπορεί να γίνει…», λέει. 

Στο ερώτημα εάν το Φιλελεύθερο Κόμμα της Γερμανίας (FDP) και η Χριστιανοκοινωνική Ένωση της Βαυαρίας (CSU) θα συναινέσουν στην ελάφρυνση του ελληνικού χρέους ο κ. φον Ρόζεν απαντά ότι «πρέπει να περιμένει κανείς. Μόνο η ελάφρυνση δεν είμαι όμως βέβαιος ότι θα βοηθήσει. Πρέπει να αλλάξουν οι δομές στην Ελλάδα».

«Ενδιαφέρουσα η Ελλάδα για επενδύσεις»

Το μήνυμά του προς τους δυνητικούς επενδυτές είναι: «Η Ελλάδα είναι ενδιαφέρουσα για επενδύσεις, έχει κάνει δραστικές και επώδυνες μεταρρυθμίσεις τα τελευταία χρόνια. Όσα είπαν η κ. Λαγκάρντ, η Κομισιόν, ο κ. Ντάιζελμπλουμ είναι όλα πολύ θετικά. Αν συνεχιστούν οι μεταρρυθμίσεις, τότε είμαστε όλοι πεπεισμένοι ότι όλα θα πάνε καλά».

Η πλήρης συνέντευξη του Ρίντιγκερ Φράιχερ φον Ρόζεν:

 ΑΠΕ-ΜΠΕ: Κύριε καθηγητά, υπήρξατε πρόεδρος του Χρηματιστηρίου της Φρανκφούρτης. Η κ. Λαγκάρντ και ο Αμερικανός Πρόεδρος συγχαίρουν τον κ. Τσίπρα για τις προόδους της Ελλάδας. Τι λέτε εσείς στη Φρανκφούρτη, στο Βερολίνο;

Ρίντιγκερ Φράιχερ φον Ρόζεν: Κάναμε ένα ανάλογα εξαιρετικό συνέδριο με αυτό του Ελληνογερμανικού Επιμελητηρίου το Μάιο στην Φρανκφούρτη όπου ήταν και ο κ. Στουρνάρας. Η γερμανική κυβέρνηση παραμένει σταθερή στην υποστήριξη των μεταρρυθμίσεων στην Ελλάδα. Δεν έχουμε κανένα απολύτως ενδιαφέρον να βγει κάποιο μέλος από την ΕΕ και λυπούμαστε πολύ για την έξοδο της Μ. Βρετανίας διότι την αποδυναμώνει. Η γερμανική κυβέρνηση, ιδίως η Γερμανίδα καγκελάριος έχει πάντα επιμείνει να παραμείνει η Ελλάδα στην νομισματική ένωση με τις συνέπειες τις οποίες συνδέονται με αυτό. Σήμερα βρισκόμαστε σε ένα τούνελ στο οποίο διαφαίνεται φως. Η διαδικασία του ελλείμματος εντός της ΕΕ έχει λήξει, η Κομισιόν αξιολογεί τα ήδη επιτευχθέντα μεταρρυθμιστικά βήματα ως πολύ θετικά.

ΑΠΕ-ΜΠΕ: Πως εξηγείτε τα συγχαρητήρια της κας Λαγκάρντ;

Ρίντιγκερ Φράιχερ φον Ρόζεν: Είμαστε σαφώς σε καλύτερη κατάσταση σε σχέση με πέρυσι. Υπάρχουν εξελίξεις κάτι το οποίο εκτίμησε και η Κομισιόν. Το ίδιο βλέπει και το ΔΝΤ. Υπήρχαν σοβαρές διαφωνίες με το ΔΝΤ και από τότε μέχρι την έκφραση ευγενικών συγχαρητηρίων της κ. Λαγκάρντ προς στον κ. Τσίπρα υπάρχει τεράστια απόσταση. Υπάρχουν θετικές εξελίξεις. Η πρόοδος είναι ευδιάκριτη, δεν υπάρχει πόνος χωρίς κέρδος.

ΑΠΕ-ΜΠΕ: Θα προτείνατε σε Γερμανούς επενδυτές να επενδύσουν στην Ελλάδα;

Ρίντιγκερ Φράιχερ φον Ρόζεν: Ο κατάλογος των χορηγών εδώ στο συνέδριο του Ελληνογερμανικού Επιμελητηρίου δεν είναι δα και μικρή, εκπροσωπούνται πολλές και επιτυχημενες επιχειρήσεις, η Fraport ανέλαβε περιφερειακά αεροδρόμια. Το κλίμα έχει αλλάξει, τόσο που ο επόμενος υπουργός Οικονομικών θα πρέπει πια να μιλά απταίστως ελληνικά. Υπάρχουν μεγάλες συμπάθειες για την Ελλάδα στην Γερμανία, αυτό είναι αδιαμφισβήτητο και δεν επηρεάζονται από τις όποιες αντιπαραθέσεις κατά καιρούς. Ένα παρόμοιο συνέδριο με το ίδιο θέμα κάναμε άλλωστε, όπως προανέφερα, πέρυσι το Μάιο και στη Φρανκφούρτη.

Ήταν εξαιρετικό, με την παρουσία του κ. Στουρνάρα και το σαφές μήνυμα είναι ότι κινούμαστε σε μια σώφρονα πορεία. Το κλίμα παίζει ασφαλώς ένα ρόλο, πρέπει όμως να υποστηρίζεται και από τους ανάλογους αριθμούς.

 ΑΠΕ-ΜΠΕ: Σε ποιούς τομείς θα μπορούσε να επενδύσει κανείς στην Ελλάδα κατά την γνώμη σας;

 Ρίντιγκερ Φράιχερ φον Ρόζεν: Κάνω τη σύγκριση πάντα με την Κίνα η οποία έχει συγκεκριμένους στρατηγικούς στόχους λ.χ. την ανάπτυξη της βιομηχανίας. Έχει ξεκάθαρα σχέδια. Για να έρθει μια γερμανική εταιρεία στην Ελλάδα πρέπει να υπάρξει μια κατάσταση win-win, ένα ξεκάθαρο και σταθερό φορολογικό σύστημα, ασφάλεια δικαίου, κανένας δεν το κάνει για φιλανθρωπικούς λόγους. Μετά θα αναρωτηθεί ο επιχειρηματίας, έχω τους κατάλληλους ανθρώπους εκεί; Υπάρχουν τόσοι Έλληνες οι οποίοι κάνουν λαμπρές σπουδές στο εξωτερικό…

ΑΠΕ-ΜΠΕ: Η γεωστρατηγική θέση της Ελλάδας δεν παίζει κανένα ρόλο; Οι Κινέζοι την βλέπουν και επενδύουν…

Ρίντιγκερ Φράιχερ φον Ρόζεν: Η γενική θέση της Γερμανίας είναι ότι η Ευρώπη πρέπει να παραμείνει ενωμένη για διάφορους λόγους. Η Ελλάδα ανήκει στην Ευρώπη και είναι σημαντική και για γεωπολιτικούς λόγους. Η Γερμανία θα μπορούσε να κάνει πιο ισχυρές πολιτικοστρατηγικές σκέψεις, αλλά δεν γίνεται επαρκώς όπως και σε όλη την Ευρώπη. Σε σχέση με την Κίνα η Ευρώπη υπολείπεται στο θέμα αυτό. Οι Κινέζοι από την εποχή του Μάο είχαν στρατηγικό στόχο να γίνουν μια βιομηχανική κοινωνία. Στη Γερμανία και την Ευρώπη υπάρχει στρατηγική σε επίπεδο εταιρειών, αλλά δεν είναι συνηθισμένη σε πολιτικό επίπεδο.

ΑΠΕ-ΜΠΕ: Το ΔΝΤ λέει ότι χωρίς ελάφρυνση το ελληνικό χρέος δεν είναι βιώσιμο. Τι θα γίνει αν το FDP συμμετάσχει στην κυβέρνηση; Θα χειροτερέψει η κατάσταση στην Ευρώπη και την Ελλάδα;

Ρίντιγκερ Φράιχερ φον Ρόζεν: Όχι. Προεκλογικά λέγονται πολλά, αλλά το FDP είναι ένα κόμμα με σταθερό ευρωπαϊκό προσανατολισμό. Ο κόμης Λάμπσντορφ, ο κ. Λίντνερ, οι ηγετικές προσωπικότητες του κόμματος δεν πρόκειται να εμποδίσουν την εξέλιξη της Ευρώπης αλλά θα την ενισχύσουν αν τα σχέδια του κ. Μακρόν μας πάνε μπροστά. Δεν γνωρίζω όμως αν ένας κοινός υπουργός Οικονομικών της ευρωζώνης μπορεί να λύσει τα προβλήματα. Πάντως αν ο κ. Λίντνερ γίνει υπουργός Οικονομικών, κάτι που είναι πιθανόν, δεν νομίζω ότι θα τεθεί θέμα εξόδου της Ελλάδας από την ευρωζώνη.

ΑΠΕ-ΜΠΕ: Γιατί να μην διαγραφεί μέρος του χρέος όπως έγινε και με τη Γερμανία μετά τον πόλεμο;

Ρίντιγκερ Φράιχερ φον Ρόζεν: Δεν θα ήταν εφικτό διότι υπάρχουν και άλλες χώρες των οποίων δεν διεγράφησαν τα χρέη και δεν θα ήταν δίκαιο. Τώρα δεν είναι επίσης η καλύτερη στιγμή διότι υπάρχει και το κόμμα «Εναλλακτική για την Γερμανία» (AfD) το οποίο έτσι θα ενισχυθεί. Γι αυτό δεν μπορεί να γίνει…

ΑΠΕ-ΜΠΕ: Το FDP και το CSU θα δεχόταν την ελάφρυνση;

Ρίντιγκερ Φράιχερ φον Ρόζεν: Δεν είμαι πολιτικός Πρέπει να περιμένει κανείς. Μόνο η ελάφρυνση δεν είμαι όμως βέβαιος ότι θα βοηθήσει. Πρέπει να αλλάξουν οι δομές. Η Ελλάδα πρέπει να συγκεντρώσει τα καλύτερα μυαλά της και να συζητήσει τι πρέπει να γίνει, πώς θα επιστρέψουν τα κεφάλαια που έχουν διαφύγει στο εξωτερικό, πώς θα επιτευχθεί η φορολογική ηθική. Οι Έλληνες πολίτες είναι διατεθειμένοι να είναι φορολογικά συνεπείς εάν υπάρχει και ανάλογη ανταπόδοση. Θα πρέπει λοιπόν να αναρωτηθούν γιατί η φορολογική ηθική είναι λ.χ. χειρότερη από εκείνη τη Σουηδίας. Υπάρχουν αυτοί οι άνθρωποι και πρέπει να βρεθούν και να το κάνουν ακόμα και αφιλοκερδώς.

ΑΠΕ-ΜΠΕ: Το μήνυμα σας προς τους δυνητικούς επενδυτές στην Ελλάδα ποιο θα ήταν;

Ρίντιγκερ Φράιχερ φον Ρόζεν: Εάν υπάρξουν ευνοϊκές προϋποθέσεις με τις οποίες μπορούν να αναπτύξουν την επιχείρησή τους, εάν έχουν ένα ευνοϊκό περιβάλλον, εάν υπάρξει το κατάλληλο εργασιακό πλαίσιο, το κατάλληλο μισθολογικό περιβάλλον, θα επενδύσουν. Εάν δεν τις βρουν εδώ και τις βρουν λ.χ. στην Κίνα θα πάνε εκεί. Η Ελλάδα είναι ενδιαφέρουσα για επενδύσεις, έχει κάνει τα τελευταία χρόνια δραστικές και επώδυνες μεταρρυθμίσεις, οι οποίες όμως ήταν αναγκαίες. Όσα είπε η κ. Λαγκάρντ, η Κομισιόν, ο κ. Ντάιζελμπλουμ είναι όλα πολύ θετικά. Αν συνεχιστούν οι μεταρρυθμίσεις, όχι γιατί το απαιτούν άλλοι, αλλά γιατί οι ίδιοι οι Έλληνες αντιλαμβάνονται πόσο σημαντικές είναι, τότε είμαστε όλοι πεπεισμένοι ότι όλα θα πάνε καλά.