Τα τελευταία κείμενα του Πορτογάλου νομπελίστα, ο οποίος πέθανε στις 18 Ιουνίου του 2010, δημοσιεύονται σε αυτόν τον – ας τον πούμε – δεύτερο τόμο, υπό τον τίτλο «Τετράδια», που έρχεται σαν συνέχεια των κειμένων του που ξεκίνησαν να αναρτώνται στο blog του συγγραφέα από τον Σεπτέμβριο του 2008 έως τον Μάρτιο του 2009. Τα τελευταία του κείμενα είναι αυτά που συνεχίζουν από τον Μάρτιο του 2009 ώς και τον Ιούνιο του 2010. Δίχως υπερβολή, λοιπόν, θα μπορούσε κανείς να ισχυριστεί ότι ο Σαραμάγκου έγραφε ώς την τελευταία στιγμή της ζωής του.

Ζοζέ Σαραμάγκου
Μετάφραση: Αθηνά Ψυλλιά
Εκδόσεις: Καστανιώτης
Σελ.: 210

Τα τελευταία κείμενα του Πορτογάλου νομπελίστα, ο οποίος πέθανε στις 18 Ιουνίου του 2010, δημοσιεύονται σε αυτόν τον – ας τον πούμε – δεύτερο τόμο, υπό τον τίτλο «Τετράδια», που έρχεται σαν συνέχεια των κειμένων του που ξεκίνησαν να αναρτώνται στο blog του συγγραφέα από τον Σεπτέμβριο του 2008 έως τον Μάρτιο του 2009. Τα τελευταία του κείμενα είναι αυτά που συνεχίζουν από τον Μάρτιο του 2009 ώς και τον Ιούνιο του 2010. Δίχως υπερβολή, λοιπόν, θα μπορούσε κανείς να ισχυριστεί ότι ο Σαραμάγκου έγραφε ώς την τελευταία στιγμή της ζωής του. Το γεγονός δε ότι αυτά τα κείμενα σχετίζονται λίγο πολύ με την επικαιρότητα, με όλα όσα συνέβαιναν τόσο στην πατρίδα του αλλά και στον κόσμο, δείχνει έναν άνθρωπο με βαθύτατη συνείδηση απέναντι στην κοινωνία, έναν άνθρωπο αγωνιστή, που το φάσμα του θανάτου δεν του απέσπασε την προσοχή από τη ζωή. Το ενδιαφέρον και σε αυτό τον τόμο, σε αυτά τα κείμενα, βρίσκεται όχι τόσο στην πολεμική τους απέναντι στη διάχυτη αδικία που βασιλεύει στον κόσμο, όσο στο πώς η ματιά ενός συγγραφέα αποσπά από την τρέχουσα επικαιρότητα την προοπτική της πάνω στις ζωές των ανθρώπων. Ωστόσο, το πιο εντυπωσιακό είναι ότι ο αναγνώστης έχει την ευκαιρία ενός ιδιωτικού διαλόγου με την άποψη του συγγραφέα πάνω σε ζητήματα που την ίδια περίοδο απασχόλησαν και τον ίδιο. Τέλος, αυτά τα κείμενα που αναφέρονται σε δη μόσιες και προσωπικές υποθέσεις αποτελούν τεκμήρια της προσωπικότητας ενός μεγάλου μυθιστοριογράφου της εποχής μας, όπως αναμφισβήτητα υπήρξε ο Σαραμάγκου!

Ξενοφών Μπρουντζάκης [email protected]