“Girit” στην τουρκική γλώσσα σημαίνει Κρήτη. “Giritli” ονομάζουν στη γείτονα τους Τουρκοκρητικούς, οι οποίοι έφτασαν στην αντίπερα όχθη του Αιγαίου, φεύγοντας από την Κρήτη, μετά την ανταλλαγή πληθυσμών που ακολούθησε τη Μικρασιατική Καταστροφή.

Ο Ηρακλειώτης, ομότιμος καθηγητής του ΤΕΙ Κρήτης Γιάννης Βλάχος (ο οποίος βρέθηκε στην Τουρκία το Σεπτέμβριο για μια σειρά διαλέξεων στο Πανεπιστήμιο Akdeniz της Αττάλειας, πραγματοποίησε ένα μεγάλο οδοιπορικό στη Μικρά Ασία, επισκεπτόμενος πόλεις όπου κυριαρχούσε το ελληνικό στοιχείο.

Εκεί συνάντησε ουκ ολίγους Τουρκοκρητικούς, οι οποίοι εγκαταστάθηκαν στη Μικρά Ασία μετά το 1922. Ανάμεσά τους κι έναν γέροντα 98 ετών με καταγωγή από την Ιεράπετρα, ο οποίος του είπε μαντινάδες σε άπταιστα Ελληνικά.

Εξάλλου, ο κ. Βλάχος επισκέφτηκε το χωριό- “φάντασμα” Λιβίσι, κοντά στη Μάκρη (Fetihye), το μοναστήρι Κιραζλί, νότια της Αρτάκης (Erdek), ενώ απαθανάτισε με την κάμερά του τα εστιατόρια στο Αϊβαλί, τα οποία φέρουν το όνομα… “Giritli”!

Λιβίσι

«Το μέρος που με εντυπωσίασε και με συγκίνησε ήταν ένα ερειπωμένο χωριό στα νοτιοανατολικά παράλια της Μ. Ασίας, με πολύ ενδιαφέρουσα και τραγική ιστορία. Οι Τούρκοι το ονομάζουν σήμερα Kayakoy, αλλά η ελληνική ονομασία είναι Λιβίσι και βρίσκεται λίγα χιλιόμετρα νότια της πόλης Fethiye (Μάκρη), χτισμένο αμφιθεατρικά σε ένα βραχώδη λόφο, στον οποίο υπάρχουν και οι περίφημοι λαξευτοί τάφοι, χαρακτηριστικοί της Λυκίας.

Το Λιβίσι χτίστηκε γύρω το 17ο αιώνα, στα ερείπια της αρχαίας Καρμυλησσού της Λυκίας, η οποία αναφέρεται σε συγγράμματα Βυζαντινών ιστορικών του 10ου αιώνα και κατοικήθηκε αποκλειστικά από Έλληνες, ντόπιους και αποίκους από τα Δωδεκάνησα και την Κύπρο.

Το Λιβίσι γνώρισε μεγάλη ανάπτυξη μετά από το σεισμό που κατέστρεψε τη γειτονική πόλη της Μάκρης (σημερινή Φετιγιέ) το 1856, και στις αρχές του 20ού αιώνα αριθμούσε 1.200 σπίτια και πάνω από 6.000 κατοίκους. Οι κάτοικοί του ήταν ως επί το πλείστον εύποροι έμποροι και τεχνίτες.

Υπήρχαν σχολεία και πολλές εκκλησίες, μεταξύ των οποίων οι μεγαλύτερες ήταν αυτές της Παναγίας της Πυργιώτισσας, των Ταξιαρχών, της Αγίας Άννας και του Αγ. Γεωργίου.

Η πόλη εγκαταλείφθηκε το 1922 από τους Έλληνες που κατοικούσαν εκεί, λόγω των διωγμών που υπέστησαν από τους Οθωμανούς. Την ίδια τύχη είχαν και οι κάτοικοι της γειτονικής Μάκρης, στην οποία οι διώξεις άρχισαν ήδη από το 1914 και συνεχίστηκαν το 1917 και το 1918. Όπως αναφέρεται, οι κάτοικοι της περιοχής υπέστησαν φοβερές διώξεις και κακουχίες».

Από το Λιβίσι στη… Νέα Μάκρη

«Οι τελευταίοι εναπομείναντες κάτοικοι από το Λιβίσι και τη Μάκρη έφυγαν για την Ελλάδα το 1922, εγκαταστάθηκαν στην Αττική και ίδρυσαν τη Νέα Μάκρη. Τα σπίτια στο Λιβίσι δεν κατοικήθηκαν από τους Τούρκους που ήρθαν από την Ελλάδα με την ανταλλαγή των πληθυσμών, όπως συνέβη σε άλλες περιοχές (Αλικαρνασσός, Αϊβαλί, Αττάλεια, Αλάτσατα, κ.ά.), γιατί θεώρησαν ότι ήταν πολύ μακριά από τη Μάκρη και κάπως απομονωμένα, και έτσι έμειναν ακατοίκητα και ερημώθηκαν. Ένας σεισμός το 1957 έφερε κι άλλες καταστροφές στα εγκαταλειμμένα κτήρια.

»Σήμερα το Kayaköy (Λιβίσι) αποτελεί ένα ιστορικό μνημείο και ένα ανοικτό μουσείο, με 500 μεγαλόπρεπα αλλά ερειπωμένα σπίτια, όλα χτισμένα αμφιθεατρικά στην πλαγιά του βουνού. Στα περισσότερα διακρίνεις το εσωτερικό τους με γκρεμισμένα τζάκια και τους ευρύχωρους χώρους που διέθεταν».

“Εράσμους”

Στα πλαίσια του προγράμματος “Erasmus+”, καθηγητές του ΤΕΙ Κρήτης πραγματοποιούν κάθε χρόνο επισκέψεις διδασκαλίας σε εκπαιδευτικά ιδρύματα του εξωτερικού, με τα οποία συνεργάζονται τα τμήματα και οι σχολές του Ιδρύματος.

Ο ομότιμος καθηγητής της Σχολής Τεχνολογίας Γεωπονίας και Τροφίμων δρ. Γιάννης Βλάχος και στέλεχος του Γραφείου Διεθνών Σχέσεων του ΤΕΙ, μετά από σχετική πρόσκληση, πραγματοποίησε επίσκεψη στο Πανεπιστήμιο Akdeniz στην Αττάλεια της Τουρκίας για μια σειρά διαλέξεων στη Γεωπονική Σχολή του Πανεπιστημίου τον περασμένο Σεπτέμβριο.

Παράλληλα είχε επαφές με στελέχη του Γραφείου Διεθνών Σχέσεων, καθώς και με καθηγητές της σχολής και συζήτησαν τη δυνατότητα ανταλλαγής εκπαιδευτικού προσωπικού και φοιτητών στα πλαίσια του “Erasmus+” κατά την επόμενη ακαδημαϊκή χρονιά.

Πηγή: neakriti.gr