Τα πρόσφατα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ για τη διείσδυση του διαδικτύου στην Ελλάδα και τη χρήση του από τους Έλληνες είναι αποκαλυπτικά σχετικά με το έλλειμμα σε αυτό που ονομάζεται «ψηφιακή διακυβέρνηση» και «ψηφιακή οικονομία» στη χώρα. 

Με σχεδόν 70% των νοικοκυριών να διαθέτει σύνδεση στο Ίντερνετ, οι Έλληνες απασχολούνται με απλή… κατανάλωση διαδικτυακών προϊόντων, ενώ τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ δείχνουν μια παθητική σχέση των Ελλήνων χρηστών με το Ίντερνετ.

 

Από τη μελέτη της ΕΛΣΤΑΤ σχετικά με το πώς οι Έλληνες χρησιμοποιούν το διαδίκτυο φαίνεται ότι στη συντριπτική τους πλειονότητα έχουν μια, τρόπον τινά, «καταναλωτική» προσέγγιση: το 87,1% το χρησιμοποιεί για να διαβάζει ειδήσεις από ενημερωτικά sites, το 82,1% για να αναζητά πληροφορίες για προϊόντα και υπηρεσίες, το 75,2% για να στέλνει και να λαμβάνει e-mails, το 71,5% για να συμμετέχει σε πλατφόρμες κοινωνικής δικτύωσης (Facebook, Twitter κ.λπ.) και το 67,6% το χρησιμοποιεί για πληροφορίες σχετικά με ζητήματα υγείας, διατροφής και ευζωίας.

Κατά τα λοιπά, μόνο το 35,9% κάνει χρήση υπηρεσιών e-banking μέσω διαδικτύου, ενώ το 22% το χρησιμοποιεί για αναζήτηση εργασίας, μόνο το 7,6% χρησιμοποιεί πλατφόρμες επαγγελματικής κοινωνικής δικτύωσης (όπως π.χ. το LinkedIn) και μόλις το 5,2% συμμετέχει σε online διαβουλεύσεις ή ψηφοφορίες για κοινωνικά ή πολιτικά θέματα.

 

Παράλληλα, την ώρα που όλο και περισσότερες χώρες στην Ευρώπη προχωρούν με τεράστια βήματα στην επονομαζόμενη ψηφιακή διακυβέρνηση (e-governance), δηλαδή, στην πλήρη ψηφιοποίηση των υπηρεσιών του κράτους και παροχής τους στους πολίτες μέσω εφαρμογών των τεχνολογιών Επικοινωνίας και Πληροφορικής (ICT), στην Ελλάδα η πορεία προς το «ψηφιακό κράτος» γίνεται με αργά και δειλά βήματα. 

 

Είναι χαρακτηριστικό ότι από την 82η ΔΕΘ ο υπουργός Ψηφιακής Πολιτικής Νίκος Παππάς ανακοίνωσε ότι στο υπουργείο του, μέχρι το τέλος του 2017, θα γίνεται πλήρως ηλεκτρονικά η διακίνηση εγγράφων και θα εφαρμοστεί και η «ψηφιακή υπογραφή».

Από την πλευρά του ο επικεφαλής της ΑΑΔΕ Γιώργος Πιτσιλής έθεσε ως χρονικό ορίζοντα το 2020 για την ολοκλήρωση του «σχεδίου Blue Print», το οποίο θα παρέχει στους φορολογούμενους τη δυνατότητα ηλεκτρονικών συναλλαγών με την εφορία. Και καλό θα είναι να αποφύγουμε να μιλήσουμε για το χάος που προκλήθηκε με την έκδοση της προσωποποιημένης ηλεκτρονικής κάρτας του ΟΑΣΑ, άσχετα με το ποιος ευθύνεται για το γεγονός ότι δεν έγινε αποδεκτή η ψηφιακή διαδικασία έκδοσής της.

 

Την ίδια στιγμή μια χώρα – μέλος της Ε.Ε. και της Ευρωζώνης, η Εσθονία, έχει ψηφιοποιήσει σχεδόν όλες τις υπηρεσίες του κράτους προς τον πολίτη: από την υγεία και την εκπαίδευση έως την αστυνόμευση, τη δικαιοσύνη, ακόμα και τις εκλογές, όλα γίνονται μέσω ενός εκτεταμένου ψηφιακού πλαισίου, το οποίο άρχισε να αναπτύσσεται σχεδόν από τη στιγμή της ανεξαρτητοποίησης της χώρας από την ΕΣΣΔ και συνεχίζει έως σήμερα.

 

Κι ενώ η Εσθονία μοιράζεται με τον υπόλοιπο πλανήτη τις ιδέες της σχετικά με την ψηφιακή διακυβέρνηση, η Ελλάδα βρίσκεται στις χώρες που κινδυνεύουν να μείνουν εκτός του παγκόσμιου ψηφιακού χάρτη, σύμφωνα με τη μελέτη «Digital Planet» για το 2017 που εκπόνησε το Fletcher School του πανεπιστημίου Tufts για την πρόοδο των οικονομιών ανά τον κόσμο στην υιοθέτηση της ψηφιακής τεχνολογίας μελετώντας 60 χώρες. 

 

Βάσει της έκθεσης η Ελλάδα βρίσκεται στην προτελευταία θέση στον δείκτη της δυναμικής της ψηφιακής εξέλιξης (ο οποίος καταγράφει τις ψηφιακές υποδομές, τη χρήση ψηφιακών υπηρεσιών από τους πολίτες κ.λπ.), ενώ η έκθεση υπογραμμίζει ότι χώρες όπως η Ελλάδα θα πρέπει, για να βελτιώσουν τη δυναμική τους, να κλείσουν το χάσμα στο φορητό διαδίκτυο, δηλαδή τη διαφορά μεταξύ των κινητών τηλεφώνων και αυτών των συσκευών με πρόσβαση στο mobile internet.

 

Εν τω μεταξύ την οπισθοχώρηση της Ελλάδας στην ψηφιακή διείσδυση κατέγραψε και ο  Δείκτης Ψηφιακής Κοινωνίας και Οικονομίας (DESI) για το 2016, τον οποίο παρουσίασε πριν από μερικούς μήνες η Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Σύμφωνα με τα στοιχεία του δείκτη η Ελλάδα κατέλαβε την 26η θέση, πάνω μόνο από τη Βουλγαρία και τη Ρουμανία, ωστόσο ο ρυθμός ανάπτυξής της στον ψηφιακό τομέα ήταν χαμηλότερος από τον μέσο όρο της Ε.Ε.

 

Συγκεκριμένα, με βάσει τα στοιχεία του ΕΚΤ που επεξεργάστηκε τα δεδομένα της Επιτροπής, η Ελλάδα έχει συνολική βαθμολογία 0,37 και κατατάσσεται στην 26η θέση μεταξύ των 28 κρατών – μελών της Ε.Ε. Σε σχέση με το προηγούμενο έτος η Ελλάδα έχει σημειώσει πρόοδο όσον αφορά τη συνδεσιμότητα. Ωστόσο, παρά το γεγονός ότι το 99% των ελληνικών νοικοκυριών έχουν πρόσβαση σε  σταθερές ευρυζωνικές υπηρεσίες, το 34% δεν έχει ακόμη συνδρομή σε αυτές. 

 

Η Ελλάδα υστερεί από την πλευρά της ζήτησης, με χαμηλό επίπεδο ψηφιακών δεξιοτήτων (μόνο το 63% είναι τακτικοί χρήστες του διαδικτύου, ενώ το 30% δεν το έχουν χρησιμοποιήσει ποτέ) και εμπιστοσύνης (οι περισσότεροι Έλληνες εξακολουθούν να μην πραγματοποιούν ηλεκτρονικές αγορές ή ηλεκτρονικές συναλλαγές). Η εικόνα αυτή αποτελεί τροχοπέδη στην ανάπτυξη της ψηφιακής οικονομίας, ενώ υπογραμμίζεται ότι οι διαδικτυακές δημόσιες υπηρεσίες αποτελούν βασική πρόκληση για την Ελλάδα, δεδομένου ότι η χώρα είναι μεταξύ των τελευταίων στην Ε.Ε.