Παρά τις προσπάθειες της αξιωματικής αντιπολίτευσης να δώσει συνέχεια στην υπόθεση της Σαουδικής Αραβίας, η κυβέρνηση στέλνει μήνυμα ότι το θέμα έληξε ουσιαστικά τη Δευτέρα με τις απαντήσεις και τις αποκαλύψεις του πρωθυπουργού και του υπουργού Άμυνας Πάνου Καμμένου.

Ανεξαρτήτως πάντως του αν η συζήτηση της Δευτέρας αποδείχτηκε επιτυχής για την κυβέρνηση, στο Μαξίμου δείχνουν να κατανοούν ότι το κλίμα σκανδαλολογίας έχει ξεπεράσει τα όρια και η κατάσταση τείνει να γίνει ανεξέλεγκτη από τη στιγμή που η αντιπολίτευση δεν διστάζει να φέρει στην «αρένα» ευαίσθητα θέματα όπως οι δραστηριότητες της αμυντικής βιομηχανίας και οι σχέσεις με άλλες χώρες.

Η «αφωνία» του πρωθυπουργού το προηγούμενο διάστημα θεωρήθηκε από πολλούς «ένοχη», πως δηλαδή οφειλόταν στο ότι η συμφωνία με τη Σαουδική Αραβία που χειρίστηκε ο Πάνος Καμμένος είναι προβληματική και σκανδαλώδης και επομένως ο ίδιος δεν ήθελε να μπει στο κάδρο και να στηρίξει τον υπουργό.

Εκ των υστέρων γίνονται αντιληπτές οι δυσκολίες που υπήρχαν, οι οποίες ενδεχομένως συγκράτησαν τον πρωθυπουργό από το να παρέμβει δίνοντας περαιτέρω διαστάσεις σε ένα εξαιρετικά σύνθετο ζήτημα γύρω από το οποίο απαιτούνταν λεπτοί κυβερνητικοί χειρισμοί. Μέχρι βεβαίως που προκλήθηκε από τις αιτιάσεις της αξιωματικής αντιπολίτευσης περί «απόδρασης στο Παρίσι» την ημέρα της επίκαιρης επερώτησης των βουλευτών της Ν.Δ. προς τον Καμμένο.

Ποιες είναι οι δυσκολίες που προαναφέραμε;

● Από τη μία η ολοκλήρωση της συμφωνίας αυτής φαίνεται πως ήταν κρίσιμης σημασίας για το στράτευμα στον βαθμό που θα απέφερε 66 εκατ. ευρώ για πυρομαχικά κοντά στην ημερομηνία λήξης τους, μετά το πέρας της οποίας θα πρέπει να καταστραφούν – μια διαδικασία με διόλου αμελητέο οικονομικό κόστος, το οποίο υπολογίζεται στα 10 εκατ. ευρώ. Θα πρέπει δε να υπογραμμιστεί ότι τα προσδοκώμενα 66 εκατ. από την αγοραπωλησία είναι μείζονος σημασίας για την εξυπηρέτηση τρεχουσών επιχειρησιακών αναγκών των ενόπλων δυνάμεων.

● Από την άλλη η ανάδειξη της ιστορίας αυτής από την πλευρά της αντιπολίτευσης και συγκεκριμένα ΜΜΕ (γύρω στις αρχές Νοεμβρίου, μετά το ταξίδι του πρωθυπουργού στις ΗΠΑ και τον θόρυβο γύρω από τη συμφωνία για τα F-16) δημιουργούσε αρνητικές εντυπώσεις σχετικά με τις δυνατότητες της κυβέρνησης να προστατέψει από τη δημοσιότητα συμφωνίες με τρίτες χώρες.

Τα πολιτικά ζητήματα

Βεβαίως υπάρχουν και ζητήματα πολιτικού και στρατηγικού χαρακτήρα:

1. Η Ελλάδα εμφανίστηκε να έχει αψηφήσει τις καταγγελίες για παραβιάσεις του ανθρωπιστικού δικαίου από τη Σαουδική Αραβία και τις συνακόλουθες προειδοποιήσεις που είχαν μέχρι τώρα απευθύνει ο ΟΗΕ και η Ε.Ε. – το Ευρωκοινοβούλιο οδηγείται σήμερα σε ψήφισμα με αίτημα το εμπάργκο στο εμπόριο όπλων με τη Σαουδική Αραβία, το οποίο αναμένεται να υπερψηφίσουν και οι ευρωβουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ, όπως ανακοίνωσε χθες ο Δημήτρης Παπαδημούλης.

Ως γνωστόν η Σαουδική Αραβία εμπλέκεται στον εμφύλιο της Υεμένης με σφοδρές επιθέσεις ακόμη και κατά αμάχων, νοσοκομείων και σχολείων. Εκ μέρους της κυβέρνησης χθες ο Δημήτρης Τζανακόπουλος διαβεβαίωσε ότι η κυβέρνηση είχε λάβει υπόψη όλες τις σχετικές «οδηγίες» διεθνών οργανισμών και της Ε.Ε.

2. Η πώληση πυρομαχικών στη Σαουδική Αραβία θα έθετε σε κίνδυνο τις καλές σχέσεις με το Ιράν, τις οποίες η κυβέρνηση έχει αναπτύξει την τελευταία διετία, καθώς οι δύο αυτές χώρες έχουν μεταξύ τους στρατηγική σύγκρουση συμφερόντων, η οποία αντανακλάται στην Υεμένη, όπου διεξάγουν έναν πόλεμο δι’ αντιπροσώπων.

Με άλλα λόγια, η συμφωνία για την πώληση αμυντικού υλικού στη Σαουδική Αραβία θα μπορούσε να απειλήσει τις σχέσεις με το Ιράν και γενικότερα να διαταράξει τις παραδοσιακά καλές σχέσεις της Ελλάδας με τον αραβικό κόσμο, πολλώ δε μάλλον που η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ – ΑΝΕΛΛ υπερασπίζεται τον ρόλο της ως δύναμης ειρήνης, σταθερότητας και ασφάλειας στην ευρύτερη περιοχή της Νοτιοανατολικής Μεσογείου.

Η τύχη της συμφωνίας

Τώρα ποια είναι η τύχη της συμφωνίας; Ήδη από την προηγούμενη εβδομάδα λέγεται ότι η συμφωνία έχει ακυρωθεί στην πράξη, καθώς η πλευρά της Σαουδικής Αραβίας δεν κατέθεσε τα λεφτά στον συμφωνημένο λογαριασμό.

Μετά τις διαστάσεις που πήρε η υπόθεση αυτή στην εσωτερική πολιτική σκηνή, φαίνεται ότι και το Μαξίμου δεν έχει πρόθεση να προχωρήσει στην ολοκλήρωση της συμφωνίας ακόμη και αν οι Σαουδάραβες ανανεώσουν το ενδιαφέρον τους, κάτι που προς το παρόν χαρακτηρίζεται «απίθανο» να συμβεί.

Αναφέρεται ειδικότερα πως η συμφωνία πλέον θεωρείται «παγωμένη» και χωρίς πιθανότητες ενεργοποίησης, ενώ τον χαρακτηρισμό «παγωμένη» χρησιμοποίησε και ο κυβερνητικός εκπρόσωπος στην ενημέρωση των πολιτικών συντακτών.

Στο μεταξύ φαίνεται πως στην κυβέρνηση υπήρχαν έως προχθές και απόψεις υπέρ της προσπάθειας ολοκλήρωσης της συμφωνίας, τις οποίες εξέφρασε ο υπουργός Ψηφιακής Πολιτικής Νίκος Παππάς, ο οποίος σε συνέντευξή του στον ρ/σ «Στο Κόκκινο» ανέφερε πως «δεν μπορούμε να λάβουμε αποφάσεις που βλάπτουν την αμυντική βιομηχανία».

Ωστόσο πλέον η κυβέρνηση είναι υποχρεωμένη να λάβει υπόψη το κλίμα που διαμορφώνεται στην Επιτροπή Εξοπλισμών της Βουλής, η οποία σε επόμενη συνεδρίαση θα συζητήσει την πρόταση Φίλη – Παφίλη για ανάκληση της αρχικής έγκρισης της συμφωνίας, και κυρίως το έντονο κλίμα εις βάρος της Σαουδικής Αραβίας όπως αυτό διαμορφώνεται στα όργανα της Ε.Ε.

Ο κυβερνητικός εκπρόσωπος χθες, πάντως, σημείωσε ότι η κυβέρνηση θα διαμορφώσει τις επόμενες μέρες τη στάση της, ενώ αναμένει και τις σχετικές αποφάσεις της Ε.Ε., με τις οποίες διαβεβαιώνει ότι εφόσον υπάρξουν θα συμμορφωθεί.

Την ίδια ώρα κάποια επίσημη εξήγηση στο γιατί κόλλησε η συμφωνία σε πρώτη φάση δεν έχει δοθεί, με τις εκτιμήσεις να κυμαίνονται: είτε πάγωσε λόγω του ντόρου που προκλήθηκε από την πλευρά της αξιωματικής αντιπολίτευσης είτε υπήρξαν περιπλοκές στην ίδια τη συμφωνία – πάντως ο Τζανακόπουλος χθες σημείωσε ότι «τεχνικά δεν υπάρχει υπαναχώρηση» εκ μέρους της Σαουδικής Αραβίας, παρόλο που, όπως λεγόταν τις προηγούμενες μέρες, δεν κατέθεσε ποτέ τα χρήματα στον λογαριασμό.

Το θέμα Φίλη

Στο εσωτερικό του ΣΥΡΙΖΑ στο μεταξύ τον τόνο φαίνεται να έχουν δώσει ο Νίκος Φίλης και όσοι συντάχθηκαν με την άποψη που διατύπωσε δημόσια τις τελευταίες μέρες, αναδεικνύοντας την ηθικοπολιτική διάσταση, την οποία καλεί την κυβέρνηση να λάβει υπόψη.

Θα πρέπει πάντως να σημειωθεί ότι, σε αντίθεση με τις υπόνοιες περί συνεννόησης Φίλη – Μαξίμου, ότι δηλαδή ο Φίλης για λογαριασμό του Μαξίμου πρότεινε την ακύρωση της συμφωνίας ώστε να δοθεί μια διέξοδος απεμπλοκής, πληροφορίες αναφέρουν ότι το Μαξίμου ενοχλήθηκε σφόδρα από τη στάση του πρώην υπουργού Παιδείας, καθώς η ανάδειξη της ηθικοπολιτικής διάστασης του θέματος θεωρείται ότι λειτούργησε εις βάρος του ίδιου του πρωθυπουργού.

Χθες, κατά την ενημέρωση των συντακτών, ο κυβερνητικός εκπρόσωπος «μισοάδειασε» τον πρώην υπουργό, αφού σε ερώτηση για το αν το Μαξίμου ήταν ενήμερο για τις κινήσεις Φίλη, απάντησε πως ο ίδιος δεν ήταν ενήμερος, ωστόσο δεν γνωρίζει αν ήταν ενήμερος ο πρωθυπουργός.

Εν ολίγοις από το Μαξίμου επιχειρούν να μην δώσουν διαστάσεις. Πάντως ορισμένοι ανεπίσημα σχολιάζουν ότι η παρέμβαση Φίλη δεν είχε νόημα από τη στιγμή που η συμφωνία είχε ήδη ακυρωθεί. Σε μια δεύτερη ανάγνωση, ο βουλευτής της Α’ Αθηνών παρενέβη εκ των υστέρων και άρα εκ του ασφαλούς, για λόγους προσωπικής πολιτικής στρατηγικής.