Πόσο κοντά σε μια «ενεργειακή Γιάλ τα» βρίσκεται ο κόσμος; Ερώτημα που σε πρώτο άκουσμα ξενίζει, αλλά όσο κάποιος μελετά τα γεγο νότα και τα πραγματικά στοιχεία των ενεργει ακών σχεδιασμών ανά την υφήλιο και κυρίως στην περιοχή της Ευρασίας, τόσο περισσότερο κατανοεί τη σημασία του…

Πόσο κοντά σε μια «ενεργειακή Γιάλ τα» βρίσκεται ο κόσμος; Ερώτημα που σε πρώτο άκουσμα ξενίζει, αλλά όσο κάποιος μελετά τα γεγο νότα και τα πραγματικά στοιχεία των ενεργει ακών σχεδιασμών ανά την υφήλιο και κυρίως στην περιοχή της Ευρασίας, τόσο περισσότερο κατανοεί τη σημασία του…

Βεβαίως, οι πιο δύσπιστοι επιμένουν ότι τα συμφέροντα είναι ισχυρά και αντικρουόμενα, με αποτέλεσμα να μην επιτρέψουν (με κάθε γνω στό και άγνωστο μέσο) να φτάσουμε σε μία σύγκλιση, που θα… μοίραζε τους ενεργειακούς διαδρόμους και τις σφαίρες επιρροής.

Από την άλλη, οι πιο ρεαλιστές θεωρούν ότι αυτός ο «πόλεμος» που βρίσκεται σε εξέλιξη σχεδόν δύο δεκαετίες (από τη διάλυση της Σοβι ετικής Ένωσης και την επιβολή του τρόπου ανά πτυξης των οικονομιών με τον τρόπο που μας οδήγησε ολοταχώς στην κρίση) θα έχει πολύ πιο οδυνηρά (σε χρήμα και σε επιρροή) αποτε λέσματα, τόσο για όσους ηττηθούν όσο και για εκείνους που τελικά θα επικρατήσουν.

Οι δύο πόλοι

Τα στοιχεία είναι συγκεκριμένα και δεν αφή νουν περιθώρια παρερμηνειών.

Ο ένας πόλος του παγκόσμιου ενεργειακού «πολέμου», η Μόσχα, διαθέτει το πλεονέκτημα των τεράστιων ποσοτήτων (δικών της και άλλων πρώην σοβιετικών «φίλων» της) φυσικού αερί ου και πετρελαίου που ελέγχει. Ωστόσο, στην προσπάθεια προώθησης αυτών των ποσοτήτων προς τις δυτικοευρωπαϊκές αγορές συναντά το «τείχος» των αμερικανόφιλων χωρών, που λει τουργούν ως μεταφορείς…

Ο άλλος πόλος, η Ουάσιγκτον, δεν έχει πολ λούς φίλους που να διαθέτουν πρώτες ύλες, αλλά έχει σχεδόν εξασφαλίσει τη φιλία των χωρών που ήταν οι παραδοσιακοί σύμμαχοι της Μόσχας, τόσο σε πολιτικό όσο και σε οικονομικό επίπεδο. Με άλλα λόγια, έχει τη δυνατότητα να αποκλείσει τις ρωσικές ποσότητες στους δρόμους μεταφο ράς, γνωρίζοντας ότι δεν θα έχει τη δυνατότητα να βρει αλλού αέριο ή «μαύρο χρυσό»…

Οι δύο «μονομάχοι», χρησιμοποιώντας ο καθένας τα δικά του επιχειρήματα και τις διπλω ματικές διασυνδέσεις, προωθούν λύσεις, οι οποί ες προς το παρόν αφήνουν έξω τον αντίπαλο. Υπό αυτές τις συνθήκες, τα σχέδια κατασκευής νέων αγωγών υπολογίζονται σε αρκετές δεκάδες δισ. δολάρια, ενώ δεν αποκλείεται να ξεπεράσουν και την εκατοντάδα!

Εάν υπάρξει σύγκλιση απόψεων και διαμορ φωθεί ένα κλίμα συναίνεσης, κάποιοι από τους αγωγούς που σχεδιάζονται πολύ απλά δεν θα γίνουν, ενώ όσοι λειτουργήσουν θα έχουν σαφώς καλύτερα λειτουργικά στοιχεία, με αποτέλεσμα να έχουν μικρότερο ρίσκο και μεγαλύτερο κέρ δος!

Αυτό ακριβώς γνωρίζουν πολύ καλά και οι δύο, με τους ψυχραιμότερους στις δύο πλευρές του Ατλαντικού να έχουν αρχίσει να ψιθυρίζουν (προς το παρόν) την ανάγκη να υπάρξει συνερ γασία, ούτως ώστε να μην πληρώσουν τελικά οι Ευρωπαίοι καταναλωτές τα «σπασμένα» της ρωσοαμερικανικής ενεργειακής κόντρας.

Με άλλα λόγια, οι πρώτοι που θα πρέπει να ζητήσουν (ίσως και να επιβάλουν) την «ενεργεια κή Γιάλτα» είναι οι τεχνοκράτες των Βρυξελλών, εάν όντως ενδιαφέρονται να δώσουν στη βιο μηχανία και τα νοικοκυριά της Γηραιάς Ηπείρου φθηνή και χωρίς περικοπές τροφοδοσία με ενερ γειακές πρώτες ύλες.

Προς το παρόν, πάντως, οι κοινοτικοί αρμόδιοι παραμένουν αδιάφοροι ή και αρνητικοί σε ένα τέτοιο ενδεχόμενο, όσο τις ενεργειακές εξελίξεις στην Ε.Ε. χειρίζεται ένας καθαρόαιμος αμερι κανόφιλος και ορκισμένος εχθρός της Μόσχας, ο Λετονός Andris Piebalgs, ο οποίος, ωστόσο, παραδίδει το χαρτοφυλάκιό του στον Günther Oettinger από τη Γερμανία, μία χώρα με παρα δοσιακά καλές σχέσεις με τη Μόσχα και με μεγά λα κοινά επενδυτικά προγράμματα στον ενεργει ακό τομέα (π.χ. ο αγωγός φυσικού αερίου Nord Stream).

Οι συνθήκες

Ενδεχομένως, αυτή η αλλαγή να λέει πολλά για τη μελλοντική ενεργειακή πολιτική της Ε.Ε., η οποία, βεβαίως, δεν καθορίζεται από έναν επί τροπο, αλλά αποτελεί προϊόν συμβιβασμού, έπειτα από πιέσεις, συγκρούσεις, διαξιφισμούς και έντονες αντιπαραθέσεις…

Υπάρχουν κι άλλες συνθήκες που επιβάλλουν τη σύγκλιση των συμφερόντων σε περιφερεια κό επίπεδο, όπως για παράδειγμα η αδυναμία των χωρών που συντάσσονται με τα αμερικανικά συμφέροντα να εξασφαλίσουν τις ποσότητες εκείνες που θα καταστήσουν τα σχέδιά τους υλοποιήσιμα.

Αντιθέτως, η Μόσχα διαθέτει περισσότερες εναλλακτικές λύσεις για να «περάσει» τις δικές της ποσότητες, από «δικούς» της δρόμους, καθώς το Κρεμλίνο χρησιμοποιεί την παλιά δοκιμασμένη σοβιετικού τύπου διπλωματία για να πείσει όσους θέλει, ακόμη κι εκείνους που παρέμεναν μέχρι πρόσφατα δύσπιστοι ή αδιά φοροι…

Παρ’ όλα αυτά, ακόμη και στελέχη των ρωσι κών κολοσσών καταλαβαίνουν πλέον ότι η αντι παράθεση στοιχίζει ακριβά, ακόμη και στην παρούσα φάση, όταν οι συμμαχίες εξασφαλίζο νται με επιπλέον κίνητρα ή ακόμη και με τιμές προμήθειας των πρώτων υλών που είναι σαφώς υψηλότερες απ’ ό,τι στο παρελθόν…