Kυριακή κοντή και – κυρίως – αναμενόμενη γιορτή για κάποιους. Για κάποιους άλλους αναμενόμενα είναι η γκρίνια, οι αναλύσεις και τα «νέα ξεκινήματα». Σε κάθε περίπτωση πάντως (αυτό αφορά όλα τα κόμματα που περιμένουν ψήφο την Κυριακή) χαμένοι και κερδισμένοι έχουν ήδη αρχίσει να σχεδιάζουν τις κινήσεις τους για να αντιμετωπίσουν το ναρκοθετημένο μετεκλογικό τοπίο.

Σ’ αυτό το ναρκοθετημένο τοπίο οι πολίτες, που δεν τρέφουν ψευδαισθήσεις και αυταπάτες και περιμένουν στη γωνία τους κυβερνώντες, είναι ίσως το ιδιαίτερο χαρακτηριστικό τον επικείμενων εκλογών.

Τα κόμματα είναι ενήμερα για τις τάσεις του εκλογικού σώματος από τις αδημοσίευτες δημοσκοπήσεις, γνωρίζουν πάνω – κάτω τι περιμένουν από την κάλπη και έχουν ήδη τους σχεδιασμούς τους για την επόμενη μέρα. Μόνο που οι σχεδιασμοί δεν είναι και τόσο εύκολοι για έναν πολύ απλό λόγο: Οι ψηφοφόροι μπορεί να ψηφίζουν ό,τι ψηφίζουν, αλλά έχουν πάψει να παραμυθιάζονται. Χορτάτοι οι πολίτες από ωραία λόγια, περιμένουν έργα και τα περιμένουν… χθες.

Kυριακή κοντή και – κυρίως – αναμενόμενη γιορτή για κάποιους. Για κάποιους άλλους αναμενόμενα είναι η γκρίνια, οι αναλύσεις και τα «νέα ξεκινήματα». Σε κάθε περίπτωση πάντως (αυτό αφορά όλα τα κόμματα που περιμένουν ψήφο την Κυριακή) χαμένοι και κερδισμένοι έχουν ήδη αρχίσει να σχεδιάζουν τις κινήσεις τους για να αντιμετωπίσουν το ναρκοθετημένο μετεκλογικό τοπίο.

Σ’ αυτό το ναρκοθετημένο τοπίο οι πολίτες, που δεν τρέφουν ψευδαισθήσεις και αυταπάτες και περιμένουν στη γωνία τους κυβερνώντες, είναι ίσως το ιδιαίτερο χαρακτηριστικό τον επικείμενων εκλογών.

Τα κόμματα είναι ενήμερα για τις τάσεις του εκλογικού σώματος από τις αδημοσίευτες δημοσκοπήσεις, γνωρίζουν πάνω – κάτω τι περιμένουν από την κάλπη και έχουν ήδη τους σχεδιασμούς τους για την επόμενη μέρα. Μόνο που οι σχεδιασμοί δεν είναι και τόσο εύκολοι για έναν πολύ απλό λόγο: Οι ψηφοφόροι μπορεί να ψηφίζουν ό,τι ψηφίζουν, αλλά έχουν πάψει να παραμυθιάζονται. Χορτάτοι οι πολίτες από ωραία λόγια, περιμένουν έργα και τα περιμένουν… χθες.

Δεδομένων των δημοσκοπικών τάσεων το πολιτικό τοπίο που θα προκύψει την Κυριακή είναι γενικώς γνωστό. Ας δούμε λοιπόν τι «ξημερώνει» για τις πολιτικές δυνάμεις του τόπου.

Ζητείται χρόνος

Το ΠΑΣΟΚ θα επιθυμούσε να είχε ολοκληρωθεί η προεκλογική περίοδος την περασμένη εβδομάδα, καθώς έβλεπε ότι ήταν «καβάλα» σε 154-156 έδρες και στην αυτοδυναμία. Αυτή τη βδομάδα που κυλά μέχρι την Κυριακή των εκλογών η στρατηγική του Παπανδρέου μπορεί να συνοψιστεί στο… τραβάμε την πετονιά με τους ψηφοφόρους που έχουν τσιμπήσει «μαλακά και σταθερά» μέχρι να κλείσει η κάλπη. Διότι, όπως είναι γνωστό, μετά την απομάκρυνση εκ του ταμείου ουδέν λάθος αναγνωρίζεται…

Παρ’ όλα αυτά, στο ΠΑΣΟΚ στελέχη και ηγετική ομάδα γνωρίζουν πολύ καλά ότι δεν έχουν στη διάθεσή τους απεριόριστο μετεκλογικό χρόνο. Μπορεί το «ψάρι» να πιάστηκε, αλλά δεν πρόκειται να αποδεχτεί αδιαμαρτύρητα το μετεκλογικό του τηγάνισμα ούτε να «χορτάσει» με δικαιολογίες του τύπου «παραλάβαμε καμένη γη». Κορυφαία στελέχη του Κινήματος διαπιστώνουν – όχι χωρίς αγωνία – ότι δεν υπάρχει περίοδος χάριτος και πως το ΠΑΣΟΚ θα κρίνεται αυστηρά από την πρώτη μέρα της κυβερνητικής του θητείας.

Το πρόβλημα για το ΠΑΣΟΚ και τον Γ. Παπανδρέου μετατρέπεται αυτόματα σε ζήτημα αξιοπιστίας καθώς οι προεκλογικές υποσχέσεις βεβαιώνουν για τις δυνατότητες μιας ήπιας προσαρμογής στην οικονομία που δεν θα εξοντώσει τον κόσμο της εργασίας και της μικροεπιχειρηματικότητας, ο οποίος βρίσκεται ένα βήμα πριν από τον γκρεμό.

Από τον τρόπο, λοιπόν, που θα αντιμετωπίσει τα οξυμμένα οικονομικά προβλήματα της χώρας και τον βαθμό στον οποίο θα τηρήσει τις προεκλογικές υποσχέσεις για ήπια αντιμετώπιση της κρίσης θα εξαρτηθεί όχι τόσο η επιτυχία της κυβέρνησης του ΠΑΣΟΚ όσο ο πολιτικός χρόνος που θα πιστωθεί στον λογαριασμό του από τους πολίτες.

Μαλλιά κουβάρια

Η διαγραφόμενη ήττα διαμορφώνει ήδη νέες ισορροπίες στη Ν.Δ. Καθώς πολλά θα κριθούν από την έκταση της ήττας, η στρατηγική του Καραμανλή επικεντρώθηκε στον περιορισμό της. Σε κάθε περίπτωση η μετεκλογική περίοδος αναμένεται ενδιαφέρουσα καθώς θα απαντηθούν ερωτήματα όπως: Θα φύγει ο Καραμανλής; Θα αμφισβητηθεί; Θα υποδείξει διάδοχο; Θα παραμείνει αρχηγός; Θα ξεπεράσει γρήγορα το σοκ της ήττας το κόμμα ή θα επιστρέψει σε μια μακρά περίοδο εσωστρέφειας;

Οι στρατηγικές της επόμενης μέρας για τους επίγονους του Καραμανλή βρίσκονται ήδη στα συρτάρια. Ωστόσο, όπως λένε οι γνωρίζοντες, οι πρωτοβουλίες παραμένουν στον Καραμανλή και η επόμενη μέρα στη Ν.Δ. θα εξαρτηθεί σε μεγάλο βαθμό από τις διαθέσεις του. Η έκταση της ήττας, λοιπόν, αναμένεται να είναι καθοριστική για τις διαθέσεις του Καραμανλή καθώς και για τις εσωκομματικές εξελίξεις.

Η κατάσταση που θα διαμορφωθεί μετεκλογικά στη Ν.Δ. προφανώς δεν αφορά ούτε επηρεάζει μόνο αυτήν. Από το αν η Ν.Δ. θα ανασυνταχθεί τάχιστα  ή όχι εξαρτάται και η σχετική άνεση κινήσεων του ΠΑΣΟΚ. Ανάλογες συνέπειες θα υπάρξουν και από το αν ο Καραμανλής θα παραμείνει αρχηγός της Ν.Δ. ή αν κάποιος νέος ή νέα επικεφαλής αρχίσει να στήνει το δικό του (της) μαγαζί. Σε αυτήν την περίπτωση το κυβερνητικό ΠΑΣΟΚ αποκτά μεγαλύτερα περιθώρια κινήσεων.

Σταθερά τρίτοι

Η σταθερά της εκλογικής αναμέτρησης είναι το ΚΚΕ. Σαφέστατο στον προεκλογικό του λόγο, έμεινε σταθερό στις θέσεις που υποστηρίζει εδώ και χρόνια. Η ανταμοιβή του είναι η σταθερή τρίτη θέση και τα ποσοστά του που κινούνται στις τελευταίες εκλογές από 7% μέχρι 8%.

Το αποτέλεσμα δεν αναμένεται να προκαλέσει εκπλήξεις ή αναταράξεις στον Περισσό. Ωστόσο, στους ψηφοφόρους του ΚΚΕ ανακύπτει ενδόμυχα μια πρόκληση που προφανώς θα πρέπει – κάποια στιγμή – να αντιμετωπίσει η ηγεσία του: Από τη στιγμή που διανύουμε μια εποχή και περίοδο με τόσα προβλήματα, πώς το ΚΚΕ θα κεφαλαιοποιήσει περισσότερο ικανοποιητικά κέρδη. Με άλλα λόγια, πώς μπορεί το 8% να γίνει 10%, 11%, 12%.

Σε άλλο κήπο

Όσο κι αν είναι καλό να αφήνει κάποιος όλα τα λουλούδια ν’ ανθίσουν, αυτό πολλές φορές (στην πολιτική τις περισσότερες) δεν είναι εφικτό να συμβεί σε έναν κήπο. Η διαφαινόμενη εκλογική διάσωση του ΣΥΡΙΖΑ μπορεί να αντιμετωπιστεί από την ηγεσία και τα στελέχη του με δύο τρόπους. Είτε ως πέπλο που θα καλύψει για κάποιο διάστημα τις εσωτερικές διαφωνίες και συγκρούσεις του Συνασπισμού των αριστερών και ριζοσπαστικών δυνάμεων είτε ως ευκαιρία για πολιτικό ξεκαθάρισμα, ώστε ο χώρος να αποκτήσει μια απαραίτητη ελάχιστη κοινή αντίληψη επί των μειζόνων ζητημάτων της πολιτικής ατζέντας.

Η πρώτη επιλογή οδηγεί στον μαρασμό. Η δεύτερη αποτελεί πράγματι μια ευκαιρία.

Καραμαυρίλα… μαύρη

Ο ΛΑΟΣ είναι… του Καρατζαφέρη και αυτό ακριβώς είναι το πρόβλημα που πρέπει να αντιμετωπίσει ως πολιτικός χώρος. Πέρα από την πολιτική του μαυρίλα, ο ΛΑΟΣ είναι ένα προσωπικό κόμμα – φέουδο. Και ο φεουδάρχης, ως γνωστόν, κάνει ό,τι του καπνίσει και κυρίως ό,τι τον συμφέρει.

Στην προκειμένη περίπτωση ο Γ. Καρατζαφέρης έχει τα μάτια του και την προσοχή του στραμμένα στις εξελίξεις στη Ν.Δ. Εκεί βρίσκονται οι «πελάτες» του και γι’ αυτό τον ενδιαφέρουν ιδιαίτερα οι μετεκλογικές εξελίξεις στο κόμμα της Ν.Δ. Για τον λόγο αυτόν ο Καρατζαφέρης προσπαθεί να ανοίξει τόσο την αγκαλιά του ώστε να χωρούν μέσα και οι νοικοκυραίοι και οι κεντρώοι και τα λουλούδια της Χρυσής Αυγής και ο κόσμος του λάιφ στάιλ. Άσχετα από το πόσο το πετυχαίνει.

Επειδή λοιπόν δεν το πετυχαίνει όσο θα ήθελε, επειδή ο πολιτικός λόγος του ΛΑΟΣ δυσκολεύεται να αναγνωριστεί ως φερέγγυος και το ποσοστό του δεν αναμένεται να είναι αυτό που ελπίζει, κινδυνεύει σύντομα να εμφανίζεται με μία και μόνη πολιτική ταυτότητα: Δεξιά, άκρα!

Πράσινα… δαμάσκηνα

Εντός ή εκτός Βουλής, οι Οικολόγοι Πράσινοι πρέπει να αναλάβουν την προσπάθεια να πείσουν τους πολίτες (ενδεχομένως και τους εαυτούς τους) ότι συγκροτούν μια πολιτική δύναμη που αντιμετωπίζει συνολικά και σφαιρικά τα προβλήματα της ελληνικής κοινωνίας. Αν το καταφέρουν, θα μακροημερεύσουν στο πολιτικό σκηνικό, καθώς το οικολογικό ζήτημα είναι κεντρικό σημείο αναφοράς στον 21ο αιώνα. Αν δεν τα καταφέρουν… Ως γνωστόν, η πολιτική απεχθάνεται τα κενά.