Με το «καλημέρα» του 2018 πετσοκόβονται οι συντάξεις 2.000.000 δικαιούχων κύριων και επικουρικών ταμείων, επηρεάζοντας τη ζωή αλλά και την «τσέπη» τους. 

Οι αλλαγές αυτές στην κοινωνική ασφάλιση έρχονται από ρυθμίσεις που ήδη έχουν ψηφιστεί (κατ’ απαίτηση των δανειστών) σε εφαρμογή των νόμων 4472/2017, 4387/2016 και του 4336/2015.

Ειδικότερα οι περικοπές από 1.1.2018 συμπυκνώνονται στις εξής επτά αλλαγές:

 

Το νέο ΕΚΑΣ διαμορφώνεται πλέον στα 35 ευρώ και αφορά μόλις 247.000 δικαιούχους, λόγω αυστηρότερων εισοδηματικών κριτηρίων.

Συγκεκριμένα, το επίδομα περιορίζεται για το 2018 σε χαμηλοσυνταξιούχους με συνολικά ποσά εισοδήματος από κύριες και επικουρικές συντάξεις, μισθούς, ημερομίσθια και λοιπά επιδόματα ή βοηθήματα μέχρι του ποσού των 7.720 ευρώ (643 ευρώ το μήνα), καθώς προβλέπεται ότι θα πρέπει να εξοικονομηθούν άλλα 200.000.000 ευρώ από την περικοπή του.

 

Βάσει των στοιχείων του υπουργείου Εργασίας, από τους 247.000 δικαιούχους του ΕΚΑΣ, οι 236.600 θα λάβουν 35 ευρώ μηνιαίως. Άλλοι 1.630, με αναπηρία 80% και άνω, θα λάβουν 230 ευρώ, ενώ 8.800 σύζυγοι συνταξιούχων θα πάρουν ως αντισταθμιστικά οφέλη 35 ευρώ το μήνα, επειδή χάνουν και οι δυο το ΕΚΑΣ.

 

Ολοκληρώνεται εντός των προσεχών ημερών ο επανυπολογισμός όλων των συντάξεων (κύριων και επικουρικών), οι οποίες θα χωριστούν στο εξής σε Εθνική και Ανταποδοτική σύνταξη. Το 2018 θα γίνει για πρώτη φορά αντιπαραβολή μεταξύ της «παλαιάς» και της επανυπολογισμένης (με τον Νόμο Κατρούγκαλου) «νέας» σύνταξης, η οποία και θα καταβάλλεται κανονικά από το 2019 και εφεξής. 

 

Η αποτύπωση των δύο συνταξιοδοτικών παροχών θα φανεί στα ενημερωτικά σημειώματα των συντάξεων, έτσι ώστε οι συνταξιούχοι να αποκτήσουν μια πλήρη εικόνα για το τι θα ακολουθήσει το 2019 (εξίσωση «παλαιών» και «νέων» συντάξεων).

Έτσι οι παλαιοί συνταξιούχοι θα δουν μέσα στο 2018 στα ενημερωτικά τους σημειώματα νέα ποσά σύνταξης, ενώ μέχρι το τέλος του έτους θα εξακολουθήσουν να λαμβάνουν τις ίδιες αποδοχές, παίρνοντας και την «προσωπική διαφορά» που βγάζει ο επανυπολογισμός. Ωστόσο, από 1η Ιανουαρίου 2019 η προσωπική διαφορά καταργείται! Σύμφωνα με ειδικούς, οι απώλειες θα ξεκινούν από 100 ευρώ και θα πλησιάζουν μέχρι και τα 350 ευρώ. 

 

Οι μειώσεις που θα προκύψουν για όλα τα ταμεία θα φτάνουν έως και 32%, όμως λόγω του πλαφόν θα σταματήσουν στο 18%. Μεγάλοι χαμένοι θα είναι οι συνταξιούχοι του πρώην ΤΕΒΕ, οι συνταξιούχοι του ΕΤΑΑ, οι συνταξιούχοι των λεγομένων ευγενών Ταμείων (ΔΕΚΟ και Τράπεζες) αλλά και οι δημόσιοι υπάλληλοι που αποχώρησαν με πάνω από 30 έτη ασφάλισης και υψηλές αποδοχές.

 

Το 2018 μειώνονται και άλλο οι συντάξεις εκείνων που θα αποχωρήσουν εντός του έτους, καθώς στο «σακούλι» του υπολογισμού προστίθενται και οι μειωμένες αποδοχές του 2017. Παράλληλα θα διατηρείται μόνο το ένα τέταρτο της προσωπικής διαφοράς (μεταξύ «παλαιάς» και «νέας» σύνταξης), σε σχέση με το ένα τρίτο του 2017.

 

Με δεδομένο, λοιπόν, ότι οι νέες συντάξεις υπολογίζονται πλέον ως προς το ανταποδοτικό ποσό με βάση τον μέσο όρο μηνιαίων μικτών αποδοχών από το 2002 και μετά, αλλά και τους αρκετά χαμηλούς συντελεστές αναπλήρωσης που εισήχθησαν με τους πρόσφατους μνημονιακούς νόμους, κάθε αναβολή ή μετάθεση της συνταξιοδοτικής απόφασης από τους εν δυνάμει συνταξιούχους θα κοστίσει από λίγα έως… αρκετά ευρώ και θα διαμορφώσει μη αναστρέψιμες καταστάσεις.

 

Το 2018 μειώνεται και άλλο το εφάπαξ (τουλάχιστον έως 5%), με δεδομένο ότι για τον χρόνο ασφάλισης από το 2015 και μετά, απλώς επιστρέφονται στους δικαιούχους οι καταβληθείσες εισφορές τους.

Σύμφωνα με ειδικούς αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι προστίθεται άλλο ένα έτος (2018) στη νέα βάση υπολογισμού. Κυρίως οι δημόσιοι υπάλληλοι και λοιποί ασφαλισμένοι που δικαιούνται εφάπαξ, για τον χρόνο ασφάλισης από το 2015 και μετά δεν θα παίρνουν το «παλιό» εφάπαξ, αλλά μόνο επιστροφή εισφορών με βάση το σύστημα νοητής κεφαλαιοποίησης. Η μείωση πηγαίνει με βήμα 1% με 1,5% ετησίως από το 2015 και μετά. Με αίτηση που κατατίθεται το 2018 το εφάπαξ που αναλογεί σε ασφάλιση από το 2015 και μετά θα έχει μια σωρευτική μείωση της τάξης του 5%.

 

Αναπροσαρμογή θα υποστούν από το νέο έτος και οι επικουρικές συντάξεις, οι οποίες θα υπολογίζονται με βάση τα δημογραφικά δεδομένα αλλά και τον ειδικό συντελεστή μείωσης των ελλειμμάτων. Οι αλλαγές αφορούν υποβληθείσες αιτήσεις από 1.1.2015 και μετά. Στην εγκύκλιο για τις νέες επικουρικές «κρύβεται» μια σειρά από «κόφτες» όπως το ποσοστό αναπλήρωσης 0,45% και οι «ρήτρες θανάτου», καθώς θα εξαρτώνται άμεσα από την οικονομική ύφεση, την ανάπτυξη, την ανεργία, τους μισθούς και τη γήρανση του πληθυσμού. Με άλλα λόγια, δύο ασφαλισμένοι που έχουν καταβάλει τις ίδιες εισφορές, αλλά έχουν διαφορετική ηλικία κατά τη συνταξιοδότηση, θα λάβουν και διαφορετικό ποσό σύνταξης.

 

Τα χρόνια ασφάλισης ως το 2014 θα υπολογιστούν με συντελεστή 0,45% επί του μέσου όρου των αποδοχών τους, ενώ τα έτη ασφάλισης από 1.1.2015 και μέχρι τη συνταξιοδότηση θα υπολογίζονται με τον νέο μαθηματικό τύπο. Σύμφωνα με ειδικούς, οι επικουρικές συντάξεις θα υποστούν μεσοσταθμικά μείωση της τάξης του 22%.

 

Οι μεγαλύτερες απώλειες εντοπίζονται στους τραπεζοϋπαλλήλους, εμποροϋπαλλήλους, πρώην εργαζόμενους σε ΔΕΚΟ πλην της ΔΕΗ, υψηλόμισθους μισθωτούς που ήταν ασφαλισμένοι στο πρώην ΙΚΑ, ναυτιλιακούς – τουριστικούς πράκτορες κ.ά.

 

Αυξάνονται κι άλλο τα μεταβατικά ηλικιακά όρια συνταξιοδότησης που ετέθησαν με τον Ν. 4336/2015 από 6 μήνες ως και 2 έτη, για όσους υποβάλουν αίτηση με 25, 35 ή 40 έτη. 

Για όσους συνταξιοδοτούνται με διατάξεις 35ετίας και συμπληρώνουν το προβλεπόμενο ηλικιακό όριο εντός του 2018, θα έχουν ακόμη μια πρόσθετη (στις ήδη υπάρχουσες) επιβάρυνση της τάξεως των έξι μηνών, ενώ για εκείνους που εμφανίζουν μικρότερη συγκομιδή ετών ασφάλισης (έως και 10.000 ημέρες ασφάλισης), προστίθενται άλλοι 18 μήνες, όπερ μετατίθεται ακόμη περισσότερο η συνταξιοδότησή τους.

 

Όσοι έκλεισαν τα 52 ή τα 55 βγαίνουν το 2017 στα 58,5 ή 59,5 αν έχουν ανήλικο παιδί ως το 2012. Για όσους κλείσουν όμως τα 52 ή 55 το 2018 τα όρια ηλικίας ανεβαίνουν στα 60,2 και στα 61 αντίστοιχα. Με 35ετία το 2018 τα όρια ηλικίας για σύνταξη ανεβαίνουν στα 60 και στα 60,5, αντί 59,5 και 60,2 φέτος.

 

Το 2018 αυξάνεται το κόστος πλασματικών ετών για τους ασφαλισμένους του Δημοσίου (σημειωτέον ότι για τις λοιπές κατηγορίες ασφαλισμένων, το κόστος έχει κλειδώσει από 12.5.2016 στο 20% επί των συντάξιμων αποδοχών).

Είναι γνωστό ότι μέχρι τα τέλη του 2017, το κόστος εξαγοράς των πλασματικών ετών στο Δημόσιο ανέρχεται σε εισφορά 10% (3,3%+6,67%=10%) επί των βασικών αποδοχών των υπαλλήλων. Το 2018 το κόστος εξαγοράς των πλασματικών ετών αυξάνεται σε 13,34% (6,67%+6,67%=13,34%). Είναι πρόδηλο λοιπόν ότι μέχρι το τέλος του έτους θα ήταν προς το συμφέρον τους να σπεύσουν οι ενδιαφερόμενοι του Δημοσίου για να «κλειδώσουν» τουλάχιστον χαμηλότερες τιμές από αυτές που θα καθιερωθούν εντός του 2018.