search
ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 29.03.2024 09:36
MENU CLOSE

Νέες εκδόσεις

11.01.2010 04:11

Graffito / Βρετανική πολιτική και αντιστασιακά κινήματα στην Ελλάδα / Οι δαίμονες της ρωσικής επανάστασης / Ο λύκος / Δον Κιχότε ντε λα Μάντσα

Παύλος Μάτεσις

Graffito

Εκδόσεις Καστανιώτης

Σελ. 152

Ένα συντριπτικό πολιτικό λογοτεχνικό κείμενο, σαφέστατο μέσα στον υπερρεαλιστικό του οίστρο, που ανακαλεί αυθόρμητα τις κορυφαίες στιγμές του Αριστοφάνη, με τις αιχμηρές πολιτικές του παρεμβάσεις στην παρακμάζουσα Δημοκρατία των Αθηνών. Μέσα από ένα ρωμαλέο κείμενο, ένα κείμενο-σίφουνα, που σαρώνει τα πάντα στη ροή του, ο Μάτεσις παρασύρει την άθλια νεοελληνική πραγματικότητα στο χάος. Μόνο που αυτή τη φορά το χάος είναι δημιουργικό, δίκαιο, σκληρό και στρέφεται ενάντια στους υπευθύνους της νεοελληνικής χρεοκοπίας. Με γλώσσα τιμαλφή, υποδειγματική, ολόλαμπρη και βαρύνουσα, ο συγγραφέας επιστρατεύει τη σάτιρα και την υπερρεαλιστική υπέρβαση προκειμένου να ξεκαθαρίσει τους λογαριασμούς με τον επώδυνο ρεαλισμό των ημερών μας. Αντιμετωπίζει την απόλυτη παρακμή με την απόλυτη συντριβή της. Τη σαρωτική επέλαση μιας ανίατης μεταδοτικής ασθένειας, η οποία πλήττει θανάσιμα τους τροφίμους της Βουλής, αλλά και όλους όσους έχουν πάρε-δώσε μαζί τους, ο Μάτεσις δεν θα διστάσει να την «επεκτείνει» και στα άμεμπτα ουράνια! Σπαρταριστές περιγραφές που δεν κρύβουν τον θυμό, την απελπισία και πολλές φορές την απόγνωση απέναντι στον παρακμασμένο κόσμο της τρέχουσας επικαιρότητας, διαδέχονται η μια την άλλη, δίχως έλεος στη λογοτεχνική αποδόμηση του συστήματος. Κι εδώ ο Μάτεσις είναι τολμηρός, όσο δεν έχει υπάρξει κανείς έως τώρα, μιας και γκρεμίζει την ανθρώπινη και την ουράνια τάξη που χρεοκόπησαν στη σχέση τους με τον άνθρωπο και τη συνείδησή του. Μέσα από μια αλληλουχία επεισοδίων τα οποία συνδέουν την αρχαιότητα με το νεότερο μόρφωμα του ελληνισμού –πράγμα δύσκολο στην εφαρμογή του, που ωστόσο ο συγγραφέας το επιτυγχάνει θαυμαστά– οι ανακατατάξεις είναι συντριπτικές και υπέρ ενός κόσμου ουτοπικού στην ευτυχία του. Τελικά, από τα 6 εκατομμύρια κατοίκους στο λεκανοπέδιο διασώζονται μόνο 6.500 ευτυχείς πολίτες, όπως και όλα τα χαμηλά κτίρια της πόλης, οι κήποι της, τα δέντρα της, η χαμένη της ζωή και αξιοπρέπεια! Ένα βιβλίο που αρχίζει με τον θάνατο και τελειώνει με έναν ύμνο στη ζωή. Ένα αυθεντικό αναρχικό και ανατρεπτικό λογοτεχνικό ανάγνωσμα.

Βρετανική πολιτική και αντιστασιακά κινήματα στην Ελλάδα

Η απόρρητη έκθεση του ταγματάρχη David J. Wallace

Μετάφραση – επιμέλεια – σημειώσεις: Πέτρος Στ. Μακρής-Στάικος

Εισαγωγικό Σημείωμα: Στάθης Ν. Καλύβας

Εκδόσεις Ωκεανίδα

Σελ. 152

Το βιβλίο, το οποίο κυκλοφόρησε τον Νοέμβριο που μας πέρασε, έχει ήδη καταφέρει να δημιουργήσει αντιπαραθέσεις ιστορικών γύρω από τις συνέπειες που είχε μια απόρρητη έκθεση ενός τριαντάχρονου βρετανού ταγματάρχη, του Ντέιβιντ Γουάλας, το καλοκαίρι του 1943. Ο ταγματάρχης στάλθηκε από τους Βρετανούς προκειμένου να συντάξει μια έκθεση για τις αντάρτικες οργανώσεις που δρούσαν στη λεγόμενη «Ελεύθερη Ελλάδα», να διερευνήσει την κατάσταση γύρω από τη δημοτικότητα του βασιλιά Γεωργίου Β΄ και να συντάξει μια γενική εκτίμηση της ελληνικής πραγματικότητας. Ο Γουάλας, ο οποίος γνώριζε καλά την ελληνική γλώσσα, είχε θητεύει στη χώρα μας την περίοδο 1939-1943. Το καλοκαίρι του 1943 επέστρεψε, πέφτοντας με αλεξίπτωτο σε μια περιοχή που ελεγχόταν από τον αρχηγό του ΕΔΕΣ Ναπολέοντα Ζέρβα. Ο Γουάλας, που κάθε άλλο παρά κάθισε με σταυρωμένα χέρια, θα καταφέρει να συναντηθεί με όλους τους πρωταγωνιστές εκείνης της περιόδου και μάλιστα εντυπωσιάστηκε από τον Άρη Βελουχιώτη, τον οποίο περιγράφει στην έκθεσή του ως «ευχάριστο, έξυπνο και με μεγάλη αίσθηση του χιούμορ». Την έκθεση αυτή λοιπόν ανακάλυψε και μετέφρασε ο Πέτρος Στ. Μακρής-Στάικος. Οι τοποθετήσεις της ξεσήκωσαν αντιπαραθέσεις σχετικά με την πολιτική στάση του ΚΚΕ, το οποίο επηρέαζε σε πολύ μεγάλο βαθμό το ΕΑΜ-ΕΛΑΣ. Αδιαμφισβήτητη ωστόσο παραμένει μια μεγάλη αλήθεια, ότι η χώρα αποτελούσε προτεκτοράτο και οι Άγγλοι ασκούσαν σχεδόν αποικιακή πολιτική, όπως μάλιστα επιθυμούσε και ο Γεώργιος Β΄, πέρα από τις προθέσεις του ΚΚΕ να καταλάβει ή όχι ενόπλως την εξουσία ή από το αν σχεδίαζε την κατάληψή της συστηματικά, πριν τα πράγματα οδηγηθούν στα άκρα με τους Βρετανούς. Η έκθεση, πέρα από τις αρετές του άγγλου ταξίαρχου, αποτελεί ένα πολύτιμο ντοκουμέντο για τον τρόπο που δρούσαν οι βρετανοί «σύμμαχοι», αλλά και για τις αυθεντικές εντυπώσεις που προκαλούσαν οι πρωταγωνιστές εκείνης της ηρωικής και συνάμα σκοτεινής περιόδου, που αντί να οδηγήσει τη χώρα σε ξέφρενους πανηγυρισμούς για την απελευθέρωση, την οδήγησε στο χάος και την καταστροφή του Εμφυλίου, ο οποίος δεν λέει να λήξει!

Νικολάι Μπερντιάγιεφ

Οι δαίμονες της ρωσικής επανάστασης

Μετάφραση: Δημήτρης Τριανταφυλλίδης

Εκδόσεις Αρμός

Σελ. 134

Κορυφαία πνευματική προσωπικότητα της προεπαναστατικής Ρωσίας, που εκδιώχθηκε κακήν κακώς με την εγκαθίδρυση του σοβιετικού καθεστώτος, μαζί με όσα λαμπρά μυαλά διέθετε το ρωσικό έθνος, ένα έθνος σπουδαίο και συνάμα τραγικό. Ωστόσο, πού να ακουστεί η μοναχική φωνή ενός διορατικού και ευαίσθητου ανθρώπου, την ώρα που ηχούσαν δαιμονιωδώς τα φρενήρη σαλπίσματα μιας επανάστασης η οποία με μια πρώτη ματιά δεν διέθετε κανένα εθνικό χαρακτηριστικό; Βαθύς, διορατικός, στοχαστής, ο Νικολάι Μπερντιάγιεφ δεν έμεινε ασυγκίνητος, όπως κι ένα σωρό συγκαιρινοί του, από τα επαναστατικά προστάγματα της εποχής του. Άλλωστε, πριν προσχωρήσει στον χριστιανισμό, υπήρξε μαρξιστής και από πολύ νωρίς είχε προστρέξει στη βοήθεια του επιστημονικού σοσιαλισμού, προκειμένου να απαντήσει στο εν πολλοίς θεολογικό ερώτημα «πώς θα σώσουμε τον κόσμο». Η άθλια και απάνθρωπη κοινωνική πραγματικότητα της τσαρικής Ρωσίας, μέσα στην οποία ανδρώθηκε ο ρώσος στοχαστής, δεν άφηνε περιθώρια στο νεανικό και ανήσυχο πνεύμα του να ανεχθεί την κοινωνική αδικία. Τον Φεβρουάριο του 1917 δεν διστάζει να χαιρετίσει την πρώτη ρωσική επανάσταση. Ωστόσο, πολύ σύντομα και με απίστευτη ενάργεια πάνω στα επαναστατικά τεκταινόμενα, αντιλαμβάνεται ότι οι εξελίξεις δεν δικαιώνουν την επανάσταση κι ότι κάτι άλλο ετοιμάζεται. Οι «Δαίμονες της ρωσικής επανάστασης» είναι ένα σύντομο κείμενο που γράφτηκε σχεδόν ταυτόχρονα με την επανάσταση που έφερε τα πάνω κάτω, όχι μόνο στη Ρωσία αλλά και σε ολόκληρο τον κόσμο. Μέσα από την παρουσίαση του έργου τριών κορυφαίων ρώσων συγγραφέων, βρίσκει στους ήρωές τους τούς δαίμονες εκείνους που οδήγησαν τη Ρωσία σε αυτή την επανάσταση, την οποία είχε προβλέψει ο Ντοστογιέφσκι και είχε προδικάσει με μαγική ακρίβεια τα αποτελέσματά της.

Τζόζεφ Σμιθ

Ο λύκος

Μετάφραση: Γιάννος Πολυκανδριώτης

Εκδόσεις Ελληνικά Γράμματα

Σελ. 194

Ειλικρινά, δεν έχω ιδέα από πού πηγάζει αυτή η σχέση λύκου και ανθρώπου και κατά συνέπεια το status των λυκανθρώπων, οι οποίοι παθαίνουν πλάκα στην πανσέληνο κι έχουν τροφοδοτήσει τη λογοτεχνία και τον κινηματογράφο με μια σειρά –επιτρέψτε μου– αμφίβολης ποιότητας ιστοριών. Ο λύκος, πριν απ’ όλα, δεν είναι ο απόλυτος δολοφόνος ανάμεσα στα ζώα και ούτε κατά διάνοια ο πιο ισχυρός από τους θηρευτές. Γιατί, δηλαδή, δεν υπάρχει αυτή η προκατάληψη με τους πάνθηρες, τις τίγρεις ή τα λιοντάρια; Ίσως γιατί ο λύκος πλησιάζει πιο κοντά στον άνθρωπο απ’ ό,τι τα ζώα της ζούγκλας. Ωστόσο, ο λύκος του πρωτοεμφανιζόμενου βρετανού συγγραφέα σκέπτεται σαν άνθρωπος, μπαίνει στο μυαλό των θυμάτων του και μας κρατά το ενδιαφέρον, όπως ακριβώς κάθε δολοφόνος όταν ξετυλίγει τις αποτρόπαιες σκέψεις του. Το βιβλίο κερδίζει στην πρώτη εντύπωση με το να μετατρέψει το λύκο σε αφηγητή της ιστορίας. Το τόλμημα δεν είναι εύκολο και νομίζω ότι η λογοτεχνική του απόδοση δοκιμάζεται ή στέκεται αμήχανη καθώς προσδίδει στις ενστικτώδεις ενέργειες του λύκου ανθρώπινη σκέψη. Απόδειξη η εκζήτηση των ποιητικών ξεσπασμάτων. Το μόνο που δεν χρειάζεται ένα δολοφονικό μυαλό είναι η καλλιέπεια στις σκέψεις. Η τολμηρή αυτή προσπάθεια έχει ενδιαφέρον  στο σημείο που τα ζώα που παίρνουν μέρος στη νουβέλα συνεννοούνται μεταξύ τους με τα μάτια. Η γλώσσα τους είναι αυτή των βλεμμάτων. Μέσα από αυτά καταγράφουν τις σκέψεις και τους φόβους τους και μας αποκαλύπτουν τον χαρακτήρα τους. Ο νεαρός συγγραφέας έστησε ένα έξυπνο σκηνικό, γεμάτο τολμηρές προκλήσεις, δίχως ωστόσο να είναι το ίδιο αποτελεσματικός και στη διαχείριση αυτών των προκλήσεων. Αυτό δεν σημαίνει ότι το βιβλίο στερείται ενδιαφέροντος.

Μιγκέλ Ντε Θερβάντες

Δον Κιχότε ντε λα Μάντσα

Μέρος Ι

Ο ευφάνταστος ιδαλγός Δον Κιχότε ντε λα Μάντσα

Μετάφραση: Μελίνα Παναγιωτίδου

Εκδόσεις Εστία

Σελ. 780

Σπάνια λογοτεχνικό αριστούργημα έχει ευτυχήσει να σηματοδοτεί ο τίτλος του το νόημά του και να αποτελεί παγκόσμια έκφραση! Ο Δον Κιχότε είναι πλέον ένας… χαρακτηρισμός, ο οποίος γίνεται κατανοητός σ’ όλον τον πλανήτη, απ’ όλους τους πολιτισμούς. Εμβληματικό έργο της παγκόσμιας λογοτεχνίας, ο Δον Κιχότε ντε λα Μάντσα είναι ο κατά κόσμον Αλόνσο Κιχάνο, ο οποίος διάβασε τόσο πολλά βιβλία για τους ιππότες και τις περιπέτειές τους, ώστε να ταυτιστεί με αυτές και με το λεγόμενο ιπποτικό πνεύμα που τις διαπνέει και να νομίζει ότι είναι κι αυτός ιππότης. Το έργο παρωδεί τις μπαλάντες που υμνούσαν τα ιπποτικά κατορθώματα με ρομαντική διάθεση. Μέσα από την ειρωνεία αλλά και εισάγοντας στη λογοτεχνία το κριτικό πνεύμα, το έργο του Θερβάντες εκτοπίζει ακριβώς τα μυθιστορήματα που ενέπνευσαν τον ήρωά του. Ο άνθρωπος κινείται ανάμεσα στο παράλογο και το λογικό. Ο ενδιάμεσος χώρος είναι εκείνος στον οποίο μπορεί να αναζητηθεί η πεμπτουσία της ζωής. Τον Δον Κιχότε ντε λα Μάντσα, που είναι ερωτευμένος με τη Δουλτσινέα, η οποία δεν γνωρίζει τον έρωτά του και στο έργο δεν εμφανίζεται ποτέ αυτοπροσώπως, παρά μόνο μέσα από την αφοσίωση που της δείχνει, ακολουθεί σ’ αυτή την περιπλάνηση ο Σάντσο Πάντσα, ο πιστός του υπηρέτης. Το έργο αυτό θεωρείται σταθμός στη λογοτεχνία, ενεργοποιώντας το ενδιαφέρον της θεωρίας και της κριτικής ως προς τη διερεύνηση της υποκειμενικής αλήθειας. Ο απίθανος και μοναδικός ήρωάς του ταυτίζεται με την αναζήτηση του ονείρου σ’ ένα περιπετειώδες ταξίδι, όπου τα όρια πραγματικότητας και φαντασίας παραμένουν δυσδιάκριτα προς όφελος του ταξιδιώτη, μέσα από τον οποίο αναδεικνύεται το μεγαλείο του πολυσύνθετου ανθρώπινου χαρακτήρα. Πρέπει να τονίσουμε ότι ο μεταφραστικός άθλος –γιατί είναι έργο ζωής να καταπιάνεται κανείς με τη μεταφορά από τη μια γλώσσα στην άλλη ενός εμβληματικού έργου το οποίο αποτελεί σταθμό στην ιστορία της λογοτεχνίας– είχε ευτυχή αποτελέσματα και γι’ αυτό η μεταφράστρια Μελίνα Παναγιωτίδου ας δεχθεί τις ευχαριστίες μας.

Ξενοφών Μπρουντζάκης [[email protected]]

 

 

google_news_icon

Ακολουθήστε το topontiki.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.

Δείτε όλες τις τελευταίες Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, τη στιγμή που συμβαίνουν.

ΡΟΗ ΕΙΔΗΣΕΩΝ

ΕΙΔΗΣΕΙΣ ΔΗΜΟΦΙΛΗ

Το topontiki.gr σέβεται όλες τις απόψεις, αλλά διατηρεί το δικαίωμά του να μην αναρτά υβριστικά σχόλια και διαφημίσεις. Οι χρήστες που παραβιάζουν τους κανόνες συμπεριφοράς θα αποκλείονται. Τα σχόλια απηχούν αποκλειστικά τις απόψεις των αναγνωστών.

ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 29.03.2024 09:34