Ο Βαγγέλης Θεοδωρόπουλος μιλάει για την τραγωδία του Ευριπίδη που ανεβάζει σε κλειστό χώρο, αλλά και για το «πού πάνε τα λεφτά» του ΕΚΕΘΕΧ

Ο Βαγγέλης Θεοδωρόπουλος μιλάει για την τραγωδία του Ευριπίδη που ανεβάζει σε κλειστό χώρο, αλλά και για το «πού πάνε τα λεφτά» του ΕΚΕΘΕΧ

Ο Βαγγέλης Θεοδωρόπουλος έχει καταφέρει να δημιουργήσει την πιο υγιή, παραγωγική και αξιόπιστη μονάδα θεάτρου (μετά το Αμόρε που πλέον δεν υπάρχει). Το Θέατρο του Νέου Κόσμου ανθεί ακόμα και φέτος, σε καιρούς δύσκολους. Έντεκα συνολικά παραγωγές, συμπαραγωγές, παραστάσεις εκτός των τειχών του κλεινού άστεως μετρά στον προγραμματισμό του, εκ των οποίων μία τραγωδία. Η πρώτη τραγωδία με την οποία καταπιάνεται ο σκηνοθέτης είναι οι «Τρωάδες» του Ευριπίδη, ένα έργο με το οποίο άρχισε να συνδιαλέγεται από την εποχή του «Κοινού Λόγου», την πρώτη παραγωγή του θεάτρου πριν από έντεκα χρόνια. «Οι Τρωάδες ήταν μια εμμονή μου. Δουλεύοντας τον “Κοινό Λόγο” τις είχα ταυτόχρονα στο μυαλό μου. Ήταν η αφετηρία. Προηγούντο όλων. Από δω κι ύστερα όλα είναι ανοιχτά στη σχέση μου με το αρχαίο δράμα». Η παράσταση παρουσιάζεται σε κλειστό χώρο, κάτι που δεν έχουμε συνηθίσει να γίνεται στη χώρα μας, αφού το αρχαίο δράμα παίζεται σε ανοιχτούς χώρους. Μήπως γιατί δεν χωράει στους κλειστούς; «Σε όλο τον κόσμο παίζουν τραγωδία σε κλειστά θέατρα κι έχουμε δει ενδιαφέρουσες παραστάσεις. Μόνο στην Ελλάδα αναρωτιόμαστε αν ταιριάζει, επειδή είμαστε καλομαθημένοι από τις καλοκαιρινές μας εξορμήσεις». Ειδικότερα ο Ευριπίδης, ως «ο πιο ανθρωποκεντρικός από τους τραγικούς, επειδή καταπιάνεται με ανθρώπινα πάθη και πόνο, αγγίζει το σύγχρονο θέατρο, θεωρώ ότι ταιριάζει σε κλειστό χώρο», υπερθεματίζει. Πάντως, πρόθεση είναι η παράσταση να δουλευτεί ξανά και να παρουσιαστεί το καλοκαίρι σε περιοδεία ανά την Ελλάδα. Από τις πιο δημοφιλείς σωζόμενες τραγωδίες, οι «Τρωάδες» παρουσιάζονται με οδηγό τη σκληρή διαχρονικότητά τους. Έχουμε συνηθίσει να τις βλέπουμε επικαιροποιημένες, με μπαούλα και μπόγους σαν πρόσφυγες, με κουρέλια και άρβυλα. «Δεν θεωρώ ότι έχει ανάγκη ο Ευριπίδης να τον φέρουμε στα μέτρα μας για να μπορέσουμε να επικοινωνήσουμε μαζί του. Μεγαλύτερη σημασία έχει το αν μπορείς και πόσο να εμβαθύνεις στα θέματα που καταπιάνεται, να σου είναι φωτεινά κι αυτά να τα μεταφέρεις μέσα στην παράστασή σου», τονίζει ο σκηνοθέτης. «Τα δεινά του πολέμου και η συμφορά της προσφυγιάς δεν έχουν εγκαταλείψει την ανθρωπότητα από τον καιρό του τρωικού πολέμου μέχρι σήμερα και, δυστυχώς, δεν γνωρίζουν γεωγραφικά σύνορα. Κάθε εξουσία που ασκείται με αλαζονεία είχε, έχει και θα έχει ολέθριες συνέπειες για τους λαούς. Μιλάει για πόλεμο ο Ευριπίδης, για προσφυγιά και βαρβαρότητα. Και ισχύουν αυτά. Αλλά θεωρώ ότι δεν πρόκειται απλά για ένα αντιπολεμικό έργο. Μιλάει πιο πολύ για τον άνθρωπο και πώς φτάνει στην αγριότητα και τη βαρβαρότητα, τι είναι η ανθρώπινη ψυχή». Ο Ευριπίδης, το 415 π.Χ., επιλέγει να μιλήσει για όλα αυτά μέσα από τη ματιά των αιχμάλωτων γυναικών της Τροίας, που ετοιμάζονται, σκλάβες πια, να εγκαταλείψουν τον τόπο τους και να ακολουθήσουν τους νικητές Έλληνες σε μια νέα, άγνωστη πατρίδα. Η οξύτητα της καταγγελίας παράλληλα με τη συγκινητική ποιητική ευαισθησία αναδεικνύουν το έργο σε ένα από τα αριστουργήματα, όχι μόνο του αρχαίου δράματος μα και της παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς.

ΟΙ ΕΠΙΧΟΡΗΓΗΣΕΙΣ ΚΑΙ Ο ΡΟΛΟΣ ΤΟΥ ΕΘΝΙΚΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΘΕΑΤΡΟΥ-ΧΟΡΟΥ

Φέτος φαίνεται πως θα είναι πολύ δύσκολη χρονιά για το θέατρο. Πέρα από την κρίση υπάρχουν και άδεια ταμεία. Ήδη το Υπουργείο Πολιτισμού και Τουρισμού έχει δεσμευτεί για 1,2 εκατομμύρια συν 500.000 ευρώ που θα δοθούν στους επιχορηγούμενους θιάσους. Όμως υπάρχει και το Εθνικό Κέντρο Θεάτρου-Χορού (ΕΚΕΘΕΧ), ένας θεσμός που ξεκίνησε με τυμπανοκρουσίες και μοιάζει να έχει απομείνει κύμβαλο αλαλάζον. «Το ΕΚΕΘΕΧ κοστίζει ένα σωρό εκατομμύρια απλώς και μόνο για να υπάρχει. Δημιουργήθηκε επί Βουλγαράκη με καθαρά πολιτικά κριτήρια, για να βολευτούν οι ημέτεροι», υπογραμμίζει ο Βαγγέλης Θεοδωρόπουλος. Δεν θα μπορούσε να παίζει έναν σημαντικό ρόλο στα θεατρικά μας δρώμενα; «Θα μπορούσε, αλλά με δύο προϋποθέσεις. Να υπάρχει σωστή στελέχωση και χρήματα. Έχει μεγάλη σημασία το τι έργο παράγει και αυτό δεν είναι άμοιρο του τι πρόσωπα το διευθύνουν και το στελεχώνουν. Θεωρώ εντελώς ακατάλληλη τη σημερινή διεύθυνση. Φαίνεται και από το αποτέλεσμα. Μέσα σε δύο χρόνια έχουν ξοδευτεί τόσα εκατομμύρια κι απλώς διαχειρίστηκε τις επιχορηγήσεις με τη μεγαλύτερη αδιαφάνεια στην ιστορία τους». Γιατί; «Η γνωμοδοτική επιτροπή πρότεινε πάντοτε ποιοι θίασοι θα πάρουν επιχορήγηση και τι ποσά. Τώρα, επί ΕΚΕΘΕΧ, με εντελώς αδιαφανείς όρους μαγειρευόταν από τον διευθυντή ή και το διοικητικό συμβούλιο η κατανομή των χρημάτων, κάτι που δεν είχε γίνει ποτέ έως σήμερα. Πάντοτε γινόταν σεβαστή η γνώμη της γνωμοδοτικής επιτροπής. Για πρώτη φορά στην ιστορία οι επιχορηγήσεις δίνονται ανάλογα με τα κέφια μας και τους φίλους μας. Από την άλλη, υπάρχει το Τμήμα Θεάτρου του ΥΠΠΟ, το οποίο έκανε ακριβώς την ίδια δουλειά –μέχρι να του την “πάρει” το ΕΚΕΘΕΧ– και που τώρα βρίσκεται σε αδράνεια. Δηλαδή, πληρώνει το κράτος δύο υπηρεσίες για την ίδια δουλειά. Νοσταλγούμε, πάντως, την εποχή που το Τμήμα Θεάτρου του ΥΠΠΟ διαχειριζόταν το κονδύλι των επιχορηγήσεων». Μιλήσατε πριν για την «προϋπόθεση χρημάτων». Όταν δεν υπάρχουν όμως χρήματα, τι γίνεται; «Εδώ έχουμε το εξής: την έλλειψη της στοιχειώδους αξιοπρέπειας. Όταν δεν υπάρχουν χρήματα, όταν δεν μπορεί να λειτουργήσει ο θεσμός των επιχορηγήσεων, καλή ώρα, οι διευθύνοντες το ΕΚΕΘΕΧ σηκώνουν τα χέρια ψηλά κι απλώς κάθονται στην καρέκλα τους και εισπράττουν το μισθό τους. Η στοιχειώδης αξιοπρέπεια σε τέτοιες περιπτώσεις λέει ότι από τη στιγμή που δεν μπορώ να κάνω τη δουλειά μου, παραιτούμαι». Το παράλογο, επίσης, σύμφωνα με τον ίδιο, είναι ότι ο «διευθυντής του ΕΚΕΘΕΧ Ηρακλής Λογοθέτης θέλει να γίνει και θιασάρχης. Δεν φτάνουν τα οικονομικά προβλήματα που υπάρχουν, αλλά νοίκιασε και τον πρώην κινηματογράφο Αλφαβίλ για να φιλοξενούνται άστεγες ομάδες. Θα κοστίσει κανένα εκατομμύριο αυτή η ιστορία, ενώ με τα ίδια χρήματα θα μπορούσαν να επιχορηγηθούν 50 νεανικές θεατρικές ομάδες! Δεν θα σωθεί το θεατρικό τοπίο ανέργων με το να στεγαστούν για λίγο τρεις-τέσσερις νέες ομάδες. Και, εν πάση περιπτώσει, τι γίνεται; Μήπως, τελικά, περισσεύουν χρήματα;». Το Θέατρο του Νέου Κόσμου, παρά τη δύσκολη οικονομική κατάσταση που διανύουμε, εξακολουθεί να δίνει βήμα στους νέους καλλιτέχνες και να φιλοξενεί άστεγες ομάδες, «κάτι που γίνεται εδώ και δέκα χρόνια. Χαίρομαι που το έχουν ασπαστεί και το μιμούνται το Εθνικό και το Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος». Αλλά ουδείς προφήτης στο τόπο του ως γνωστόν, αφού «πέρυσι σε συνέντευξη που έδωσε το ΕΚΕΘΕΧ, ο διευθυντής του είπε ότι υπάρχουν επιχορηγούμενα θέατρα τα οποία “μετατρέπουν ενοικιάσεις σε συμπαραγωγές για να βγάλουν λεφτά”. Είναι απαράδεκτο να λέγεται κάτι τέτοιο από εκπρόσωπο ενός κρατικού φορέα, χωρίς να λέει ονόματα. Να ρίχνει λάσπη, καταντώντας ένας κοινός λασπολόγος. Διευθύνει έναν οργανισμό που δημιουργήθηκε για να αγκαλιάσει το θέατρο και όχι για να βγάλει τη χολή του, αρκεί να κρατήσει την καρέκλα του»!

* «Τρωάδες», του Ευριπίδη. Μετάφραση: Παντελής Μπουκάλας. Σκηνοθεσία: Βαγγέλης Θεοδωρόπουλος. Επιμέλεια κίνησης: Αγγελική Στελλάτου. Σκηνικό – κοστούμια: Άγγελος Μέντης. Μουσική: Τάκης Φαραζής. Παίζουν: Λ. Κονιόρδου, Γ. Τσορτέκης, Μ. Καλλιμάνη, Μ. Κίτσου, Μιχ. Οικονόμου κ.ά. Προγραμματισμένη πρεμιέρα: 13 Ιανουαρίου.

Μαρία Κούβελα