Είναι προφανές ότι ο πρωθυπουργός δεν «τρελαίνεται» για ανασχηματισμούς. Πιθανότατα θεωρεί ότι οι κινήσεις αυτές ενίοτε δημιουργούν περισσότερα προβλήματα από όσα λύνουν. Σε αυτή την περίσταση όμως και σε αυτό το κλίμα οι διορθωτικές κινήσεις είναι αναγκαίες και επείγουν. Και μάλιστα υποχρεωτικά θα γίνουν υπό συνθήκες πολύ πιο δύσκολες από όσο θα ήταν, π.χ., πριν από μερικές εβδομάδες.

Πριν από ελάχιστο καιρό, ο ανασχηματισμός θα γινόταν με καθαρή πρωτοβουλία του Αλέξη Τσίπρα, με άνεση επιλογών, θα κατεδείκνυε χωρίς φλυαρίες την κατεύθυνση την οποία ο ίδιος θα είχε επιλέξει και θα προσέδιδε στην κυβέρνηση αποκλειστικά τον χαρακτήρα που ο ίδιος θα ήθελε εν όψει του κρίσιμου καλοκαιριού και της διαπραγμάτευσης για τον τρόπο εξόδου από το μνημόνιο.

Επιπλέον θα έδινε ένα δείγμα γραφής για τον τρόπο με τον οποίο η κυβέρνηση και ο ΣΥΡΙΖΑ θέλουν να διαχειριστούν τη μεταμνημονιακή περίοδο. Έτσι έλεγαν τότε όλες οι διαθέσιμες αναλύσεις.

Τώρα τα πράγματα είναι κάπως διαφορετικά, αφού η βίαιη είσοδος του σκανδάλου Novartis στην πολιτική επικαιρότητα έχει διαφοροποιήσει σε μεγάλο βαθμό τα δεδομένα:

1. Η κυβέρνηση αξιοποιεί το διεθνές και ελληνικό σκάνδαλο με τη μεγάλη φαρμακευτική εταιρεία για να αναδείξει το «ηθικό πλεονέκτημα» της Αριστεράς έναντι των «παλιών πολιτικών δυνάμεων», οι οποίες ήταν βουτηγμένες στο μέλι μέχρι τον… αγκώνα. Με αποτέλεσμα η επαγγελία της εξόδου από το μνημόνιο και της «δίκαιης ανάπτυξης» ανάπτυξης να μένει πίσω.

2. Η αντιπολίτευση έχει αποδυθεί σε έναν σκληρό αγώνα όχι μόνο για να αμυνθεί και να διατηρήσει το δημοσκοπικό προβάδισμα, αλλά και για να αποδείξει όχι μόνο ότι η κυβέρνηση σκευωρεί διαλύοντας τους θεσμούς, αλλά και ότι είναι πιο διεφθαρμένη από τους αντιπάλους της.

3. Ο πανικός και η ένταση της σκανδαλολογίας έχουν ωθήσει τους αντιπάλους της κυβέρνησης στο ξεσκόνισμα κάθε κίνησης όλων των υπουργών – έτσι άλλωστε, μέσω της Διαύγειας, αποκαλύφθηκε η επιδότηση ενοικίου του ζεύγους Αντωνοπούλου – Παπαδημητρίου. Και το ψάξιμο θα συνεχιστεί.

4. Η διαχείριση της υπόθεσης του επιδόματος υπήρξε κάκιστη εκ μέρους του υπουργικού ζεύγους:

● Σε περίοδο κρίσης, ένα πλούσιο και με υψηλό κοινωνικό και ακαδημαϊκό στάτους ζευγάρι υπουργών κάνει χρήση ενός επιδόματος στέγασης 1.000 ευρώ μηνιαίως για να μείνει στο… Κολωνάκι. Την ώρα που η κοινωνία έχει χάσει το έδαφος κάτω από τα πόδια της και όσοι ακόμη αντέχουν κατακρεουργούνται από την εφορία. Και την ώρα που ο πρωθυπουργός μένει στο ενοίκιο και σε περιοχή πολύ χαμηλότερου στάτους από αυτό του υπουργικού ζεύγους.

● Όταν αποκαλύπτεται η υπόθεση, η Αντωνοπούλου, αντί να παραιτηθεί πάραυτα ζητώντας μια ηχηρή συγγνώμη, διατυπώνει διάφορες θλιβερές δικαιολογίες, οι οποίες την εκθέτουν ακόμη περισσότερο.

● Ο πρωθυπουργός δυσκολεύεται να την αποπέμψει αμέσως, διότι ο σύζυγός της υπουργός Οικονομίας, ο οποίος επίσης όφειλε να έχει παραιτηθεί ή να αποπεμφθεί αμέσως, είναι – τέσσερις μέρες μετά την αποκάλυψη – ο βασικός ομιλητής στο περιφερειακό συνέδριο για την παραγωγική ανασυγκρότηση της Πελοποννήσου.

5. Στον χαμό της υπόθεσης Novartis στοχοποιείται – δικαίως ή αδίκως, αδιευκρίνιστο – ο υπουργός Ναυτιλίας Παναγιώτης Κουρουμπλής.

Υπ’ αυτά τα δεδομένα ο πρωθυπουργός εν τέλει υποχρεώνεται να πάει σε ανασχηματισμό χάνοντας το προνόμιο του αιφνιδιασμού. Κυρίως όμως με διλήμματα:

1. Υπερασπίζεται ή όχι τον Κουρουμπλή σε μια στιγμή που ο κύριος στόχος, εν όψει και των επόμενων σκανδάλων που θα μπουν στην ατζέντα το επόμενο διάστημα, είναι η ανάδειξη του «ηθικού πλεονεκτήματος» της Αριστεράς; Άρα τον «αποκεφαλίζει» μέχρι να ξεκαθαρίσουν τα πράγματα ή τον υπερασπίζεται θεωρώντας ότι είναι καθαρός;

2. Επιλέγει ως κυρίαρχο στίγμα της νέας κυβέρνησης το «ηθικό πλεονέκτημα» ή την έξοδο από το μνημόνιο και τη «δίκαιη ανάπτυξη»; Στον ΣΥΡΙΖΑ πάντως οι απόψεις διίστανται κι αυτό είναι ένα πρόβλημα.

3. Φτιάχνει μια κυβέρνηση με στελέχη «μουτζαχεντίν», τα οποία θα διαξαγάγουν τον πολιτικό και μιντιακό πόλεμο στο επίπεδο των σκανδάλων και της κάθαρσης ή μια κυβέρνηση εμπλουτισμένη με νέα πρόσωπα που μπορούν ευκολότερα να διακριθούν στην επαγγελία μιας θετικής για τη χώρα και την κοινωνία μεταμνημονιακής εποχής; Άλλα στελέχη απαιτούνται στην πρώτη γραμμή στη μια εκδοχή και άλλα στην άλλη.

Δεδομένου ότι τα κυβερνητικά σχήματα δεν μπορεί να αλλάζουν κάθε λίγους μήνες – και ο πρωθυπουργός δεν προτιμά αυτού του είδους την τακτική – η επόμενη κυβέρνηση ενδέχεται να είναι έως και… εκλογική. Άρα ο χαρακτήρας της θα πρέπει να υπηρετεί ταυτοχρόνως τις ανάγκες της πολιτικής συγκυρίας και τις ανάγκες του μέλλοντος. Δεν τη λες εύκολη αυτή τη σύνθεση…