Το βιωματικό μυθιστόρημα του Μενέλαου Λουντέμη μεταφέρεται για πρώτη φορά στη θεατρική σκηνή διασκευασμένο από τη Σοφία Αδαμίδου, σε σκηνοθεσία της Ρουμπίνης Μοσχοχωρίτη. Μια διασκευή που εστιάζει στην ιστορία δυο απλών ανθρώπων που τιμωρούνται και βασανίζονται επειδή επέλεξαν να φωνάξουν δυνατά τα «πιστεύω» τους και να μην προδώσουν την ιδεολογία τους. 

 

Πρόκειται για ένα από τα πιο γνωστά έργα του Μενέλαου Λουντέμη που διαδραματίζεται την περίοδο του Εμφυλίου πολέμου στη Μακρόνησο. Το άγονο εκείνο ξερονήσι που αποφασίστηκε να κατοικηθεί βιαίως και να μετατραπεί σε στρατόπεδο συγκέντρωσης για αριστερούς στρατεύσιμους, ώστε να υποστούν «αποτοξίνωσιν» και να επιτευχθεί η «εθνική αναμόρφωσις». 

 

«Όλες οι στρατιωτικές μονάδες δέον όπως εκκαθαρισθούν από αριστερίζοντες ή υπόπτους αριστερισμού» διέτασσε χαρακτηριστικά το σχέδιο, με τον Μενέλαο Λουντέμη να αποτελεί έναν από τους πολιτικούς κρατούμενους που έζησαν από κοντά τη «φρίκη της Μακρονήσου» όπως ο ίδιος γράφει… Μια φρίκη που, όπως τονίζει, «δεν χωράει σε βιβλία, διαβάζεται μόνο στα μάτια των τρελών της…». 

 

Στο μυθιστόρημα «Οδός Αβύσσου, αριθμός 0» ο Μενέλαος Λουντέμης περιγράφει με συγκλονιστικό τρόπο τις συνθήκες κράτησης κάτω από το καθεστώς «πειθαρχημένης διαβίωσης». Την ωμή βία και τα βασανιστήρια, τον τρόμο και την απελπισία που διαδέχονται η αξιοπρέπεια και η λεβεντιά των εξορισθέντων, που μάχονται σθεναρά και συνεχίζουν την πορεία τους. Σε έναν δρόμο που ξέρουν ότι τους οδηγεί στον βωμό, αλλά για τίποτα δεν θα τον άλλαζαν…

 

Ο «φακός» του Μενέλαου Λουντέμη εστιάζει σε δυο από τους εξόριστους αγωνιστές, τον Γιώργη και τον Παναή. Δυο ανθρώπους που έμειναν δεμένοι χέρι-χέρι με τις χειροπέδες καθ’ όλη τη διάρκεια της εξορίας τους. Δύο πρωταγωνιστές – θύματα που κατάφεραν να παραμείνουν άνθρωποι και, παρά τα βασανιστήρια που υφίστανται, να βοηθούν τους συνανθρώπους τους.

 

Έτσι, καταφέρνουν να σώσουν από βέβαιο πνιγμό τον δεσμοφύλακά τους στο καΐκι, θυμούνται και αναπολούν τις μανάδες τους, σκέφτονται τις αγαπημένες τους… Προσπαθούν να κάνουν καλύτερο άνθρωπο τον Στελάρα ή Μελιτζάνα που προσποιείται τον βασανιστή τους, κατορθώντας τελικά να τον επηρεάσουν βαθύτατα με την ανθρωπιά τους. Πάνω απ’ όλα καταφέρνουν να μην παρεκκλίνουν της πορείας τους, εξακολουθώντας να περπατούν όρθιοι, με τα δυο τους πόδια, ενάντια σε όσους τους θέλουν να περπατούν στα τέσσερα και με το κεφάλι σκυμμένο. Δεν υπογράφουν τη δήλωση και συνεχίζουν να ονειρεύονται έναν κόσμο καλύτερο, πιο δίκαιο, ακόμα κι αν ξέρουν καλά ότι το τίμημα θα είναι μεγάλο…

 

Τους ρόλους ερμηνεύουν με σειρά εμφάνισης: Χάρης Μαυρουδής, Δημήτρης Μαύρος, Χριστόδουλος Στυλιανού, Νότης Παρασκευόπουλος, Στέλιος Γεράνης.

Τη φωνή του «δανείζει» ο Βασίλης Μπισμπίκης.

 

Το μυθιστόρημα του Μενέλαου Λουντέμη «Οδός Αβύσσου, αριθμός 0» κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Πατάκη.

 

Γεννημένος το 1912 στην Κωνσταντινούπολη, ο Μενέλαος Λουντέμης (πραγματικό όνομα Τάκης Βαλασιάδης) έρχεται στην Ελλάδα με την οικογένειά του το 1924. Ξεκινά να εργάζεται από πολύ μικρή ηλικία εξασκώντας διάφορα επαγγέλματα. Κατά τη διάρκεια του πολέμου ο Λουντέμης εντάσσεται στην Αριστερά και λαμβάνει μέρος στην Αντίσταση. Στα χρόνια της Κατοχής οργανώνεται στο ΕΑΜ και διατελεί γραμματέας της οργάνωσης διανοουμένων. Κατά τον Εμφύλιο συλλαμβάνεται για τα «φρονήματα», δικάζεται με την κατηγορία της εσχάτης προδοσίας και καταδικάζεται σε θάνατο. Το 1947 εξορίζεται στη Μακρόνησο, ενώ η γυναίκα του με την τρίχρονη κόρη τους εξορίζονται στη Χίο και, κατόπιν, στο Τρίκερι. Το 1956 ο Λουντέμης μεταφέρεται στην Αθήνα προκειμένου να δικαστεί εκ νέου επειδή – όπως υποστηρίζει το κατηγορητήριο – στο βιβλίο του «Βουρκωμένες μέρες» υπάρχουν «…προπαρασκευαστικές πράξεις εσχάτης προδοσίας».

 

Ερωτηθείς για την ενοχή του μετά την ανάγνωση του κατηγορητηρίου, ο Μενέλαος Λουντέμης απαντά: 

 

«Ναι, είμαι ένοχος. Όχι όμως γι’ αυτά που έγραψα, αλλά γι’ αυτά που δεν έγραψα και ακριβώς γιατί δεν τα έγραψα. Κατηγορούμαι ότι έγραψα για τους απλούς ανθρώπους, για τους ανθρώπους του μόχθου, για τους φτωχούς. Μα για ποιους έπρεπε να γράψω; Εγώ αυτούς γνώρισα, αυτούς αγάπησα, μαζί τους μοιράστηκα και τις χαρές και τις πίκρες μου. Δίπλα τους γεύτηκα κι εγώ την πίκρα της εκμετάλλευσης και της κοινωνικής αδικίας και ήταν οι μόνοι που μου συμπαραστάθηκαν. Γι’ αυτό και αισθάνομαι φταίχτης που δεν έγραψα όσα έπρεπε να γράψω γι’ αυτούς». 

 

Στο σημείο που ο Λουντέμης περιγράφει το δράμα της συζύγου του και του παιδιού τους, ο πρόεδρος τον διακόπτει: «Αν πράγματι νιώθεις στοργή για το παιδί και τη γυναίκα σου, θα ‘πρεπε να ‘χεις κάνει δήλωση αποκήρυξης του ΚΚΕ». 

 

Και τότε ο Λουντέμης απαντά:

 

«Χρειάστηκαν εκατομμύρια χρόνια για να γίνουν τα τέσσερα πόδια δύο. Δεν θα τα κάμω πάλι τέσσερα εγώ». Άλλωστε, το γράφει και στο «Ένα παιδί μετράει τ’ άστρα»: «Ζωντανός θα πει περήφανος»!

 

Ο Μενέλαος Λουντέμης πεθαίνει το 1977 από καρδιακή προσβολή και η σορός του εκτίθεται σε λαϊκό προσκύνημα. Αποτέλεσε έναν από τους πολυγραφότερους Έλληνες συγγραφείς, έχοντας αφήσει πίσω του μια πνευματική κληρονομιά σαράντα πέντε βιβλίων. Έργα που στράφηκαν προς τον κοινωνικό ρεαλισμό, με κύριο σκοπό τους την καταγραφή της πραγματικότητας και την κατάδειξη της κοινωνικής ανισότητας.

INFO

Έως 1 Απριλίου 2018 

στο Θέατρο OLVIO. 

Τηλ. επικοινωνίας: 2103414118

Ημέρες και ώρες 

παραστάσεων: 

Παρασκευή: 21:00

Σάββατο: 19:15

Κυριακή: 18:00

Τιμή εισιτηρίου: 

15 ευρώ (κανονικό), 

10 ευρώ (μειωμένο), 

5 ευρώ (ανέργων-ατέλειες)