Φαίνεται ότι ήρθε η ώρα για αναζήτηση συμμαχιών από την κυβέρνηση μπας και καταφέρει να θωρακίσει το μίνιμουμ της προστασίας των εργαζομένων απέναντι στις όποιες μελλοντικές απαιτήσεις των θεσμών καθώς και απέναντι στα όποια εργοδοτικά σχέδια, που μέσω του ΣΕΒ επαναφέρουν το θέμα της κατάργησης των ασφαλιστικών εισφορών.

 

Το ζήτημα της αντιπροσωπευτικότητας των συλλογικών συμβάσεων εργασίας αλλά και της διαιτησίας, με έμφαση στη λειτουργία του ΟΜΕΔ, κυριάρχησαν στην πρώτη συνάντηση με τους εκπροσώπους των εργαζομένων. 

Έτσι, λοιπόν, στις πρώτες συναντήσεις που είχαν οι συνδικαλιστές με την υπουργό ανέλυσαν τα ακανθώδη αυτά ζητήματα που βρίσκονται στο επίκεντρο επισημαίνοντας ότι:

 

1Η επεκτασιμότητα Συλλογικών Συμβάσεων Εργασίας θα είναι, λέει, από τον Αύγουστο του 2018, δυνατή με απόφαση υπουργού στο σύνολο του εκάστοτε κλάδου. Σήμερα κάθε κλαδική ή ομοιοεπαγγελματική δεσμεύει μόνο τα μέλη της εργοδοτικής οργάνωσης που εκπροσωπούνται από το σωματείο που υπογράφει.

 

Η πλευρά όμως των εργαζομένων εκφράζει επίσης επιφυλάξεις. Αιτία το γεγονός ότι ήδη έχει θεσμοθετηθεί το δικαίωμα να αποχωρεί από το σωματείο του κάποιος εργοδότης που δεν θέλει να καλύπτεται από τις διατάξεις που διέπουν την Εθνική Γενική Συλλογική Σύμβαση Εργασίας. Άρα είναι απορίας άξιον το πώς θα καταφέρει το υπουργείο Εργασίας να δεσμεύει εφεξής τους εργοδότες να δεχτούν να καλύπτονται από κλαδικές συμβάσεις, όταν έχουν τα «όπλα» των επιχειρησιακών και, ακόμα χειρότερα, των ατομικών συμβάσεων εργασίας…

 

Σήμερα κάθε κλαδική ή ομοιοεπαγγελματική δεσμεύει μόνο τα μέλη της εργοδοτικής οργάνωσης που εκπροσωπούνται από το σωματείο που υπογράφει. Σύμφωνα με τους κοινωνικούς εταίρους, η συγκεκριμένη μνημονιακή ρύθμιση νοθεύει τον ανταγωνισμό, καθώς επιχειρήσεις που παράγουν ή πωλούν τα ίδια προϊόντα μπορούν να βρεθούν με διαφορετικές υποχρεώσεις απέναντι στους εργαζομένους τους.

 

Απαραίτητη προϋπόθεση για να επανέλθουν οι διαπραγματεύσεις είναι να ελέγχεται με αξιόπιστο μηχανισμό η αντιπροσωπευτικότητα των οργανώσεων που θα συνάπτουν κλαδικές συμβάσεις, κάτι που δεν γίνεται σήμερα. 

Όπως αναφέρεται στα προαπαιτούμενα, η κυβέρνηση, σε διαβούλευση με τους κοινωνικούς εταίρους και σε συμφωνία με τους θεσμούς, θα πρέπει να αναπτύξει ένα αξιόπιστο διοικητικό σύστημα για την εκτίμηση της αντιπροσωπευτικότητας, το οποίο θα τεθεί σε λειτουργία έως τον Μάρτιο. Ο μηχανισμός θα πρέπει να αποδεικνύει ότι η σύμβαση υπογράφεται από εργοδότες που απασχολούν το 51% των εργαζομένων του κλάδου ή του επαγγέλματος.

 

Το υπουργείο Εργασίας πρέπει να βρει την επίμαχη φόρμουλα στο σύστημα Εργάνη, όπου δηλώνονται εργοδότες και εργαζόμενοι, ενώ στο πρόγραμμα είναι και η τεχνική συνδρομή του ILO.

Ωστόσο οι συνδικαλιστές εκφράζουν επιφυλάξεις ως προς τα προβλήματα που μπορεί να προκύψουν από τα μητρώα των εργοδοτικών οργανώσεων και τον μηχανισμό προστασίας προσωπικών δεδομένων, ενώ ξεκαθαρίζουν πως «δεν είναι εύκολη υπόθεση η μέτρηση της αντιπροσωπευτικότητας».

Έτσι από τον Αύγουστο του 2018, οπότε προβλέπεται να επανέλθει (αν επανέλθει) το καθεστώς διαπραγμάτευσης των ΣΣΕ σε κλαδικό επίπεδο, θα πρέπει να είναι εφικτή η επέκταση των συμβάσεων που θα υπογράφονται.

 

Ο ΣΕΒ, όπως ήταν αναμενόμενο, εκφράζει την ανησυχία του για το θέμα τονίζοντας: «Ο κίνδυνος που ελλοχεύει είναι η παλινδρόμηση, με τη λήξη του προγράμματος το 2018, στο καθεστώς που ίσχυε πριν από την κρίση. Το παλαιό καθεστώς ήταν ένας από τους τρεις κύριους λόγους για τους οποίους μας απέφευγαν οι μεγάλοι επενδυτές του εξωτερικού. Οποιαδήποτε αναδιανομή χωρίς αύξηση του παραγομένου εισοδήματος και της παραγωγικότητας θα είναι ατελέσφορη». 

 

Όπως είναι γνωστό, η αναστολή των διατάξεων (της αρχής της ευνοϊκότερης ρύθμισης και της επεκτασιμότητας) και η υπερίσχυση των επιχειρησιακών συμβάσεων θα ισχύουν έως το τέλος του προγράμματος (20.8.2018).

Την ίδια ώρα οι κοινωνικοί εταίροι αντιδρούν στη συγκεκριμένη ρύθμιση, με την κυβέρνηση να αναζητά τη «φόρμουλα» που θα εξασφαλίζει ένα αξιόπιστο διοικητικό σύστημα μέτρησης της αντιπροσωπευτικότητας των κλαδικών συμβάσεων, ώστε να αποδεικνύεται ποιες κλαδικές – ομοιοεπαγγελματικές αφορούν εργοδότες που καλύπτουν το 50% του εκάστοτε κλάδου και αυτές να επεκτείνονται. 

 

Ωστόσο όλες οι συλλογικές συμβάσεις δεν θα επανέλθουν αυτόματα, αλλά θα χρειαστεί νομοθετική ρύθμιση. Αυτή η ρύθμιση όμως θα έχει τη βούλα των δανειστών, καθώς όλα θα απαιτούν την έγκρισή τους κατά την τριετή περίοδο εποπτείας που θα ακολουθήσει μετά την έξοδο από το μνημόνιο.

 

2Σε ό,τι αφορά τη Μεσολάβηση και Διαιτησία (ΟΜΕΔ) το δικαίωμα της μονομερούς προσφυγής στη διαιτησία είχε καταργηθεί με μνημονιακές διατάξεις, αλλά επανήλθε επειδή οι εργαζόμενοι κέρδισαν τη μάχη στο ΣτΕ. Ο ΣΕΒ ζητά επίμονα την κατάργηση της μονομερούς προσφυγής, ενώ η διαιτησία είναι ένα από τα θέματα που βρίσκονται στο τραπέζι της διαπραγμάτευσης με τους δανειστές.

 

Σύμφωνα με πληροφορίες, κατά τον διάλογο που είχαν συνδικαλιστές με την υπουργό, εκφράστηκαν αμφιβολίες για το εάν θα καταφέρει το υπουργείο Εργασίας να ξεπεράσει τον σκόπελο των θεσμών, που με τις… ευλογίες του ΣΕΒ θέτουν προσκόμματα στο σκέλος της λειτουργίας του ΟΜΕΔ και στο δικαίωμα που υπάρχει σήμερα για μονομερή προσφυγή στη διαιτησία. 

 

Η Αχτσιόγλου πάντως ξεκαθάρισε ότι θα γίνει σεβαστή από όλες τις πλευρές η απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας (ΣτΕ), σύμφωνα με την οποία κρίθηκε αντισυνταγματική παλαιότερη διάταξη μνημονιακού νόμου, όπου ήταν υποχρεωτική η προσφυγή στον ΟΜΕΔ μόνο με συμφωνία εργοδοτών και εργαζομένων. 

 

Παρά την τελεσίδικη δικαστική απόφαση, ο ΣΕΒ έχει ανασύρει εκ νέου το θέμα και ζητά επιμόνως την κατάργηση της μονομερούς προσφυγής. Για τον λόγο αυτόν η πλευρά των συνδικαλιστών εξέφρασε τον προβληματισμό της για το εάν θα υπάρξει κάποιο όργανο που θα μπορεί να λειτουργεί προκαταρκτικά, πριν από την προσφυγή στη διαιτησία, και θα βάζει εμπόδια στη διαδικασία. Έτσι και αλλιώς βάσει νομοθεσίας υπάρχει δευτεροβάθμιο όργανο για να περιορίσει τη δράση του ΟΜΕΔ, το οποίο δεν έχει καταργηθεί και η ΓΣΕΕ προτίθεται να ζητήσει την άμεση κατάργησή του…

 

Ένα ακόμη αγκάθι της διαπραγμάτευσης αποτελεί και η επανεξέταση της λειτουργίας του Οργανισμού Μεσολάβησης και Διαιτησίας (ΟΜΕΔ).Η θητεία του Δ.Σ. του οργανισμού λήγει σε λίγες ημέρες και οι διαιτητές εκφράζουν την ανησυχία τους ότι δεν θα μπορούν να παρέμβουν δίνοντας λύσεις ακόμα και γι’ αυτές τις λίγες συμβάσεις που φθάνουν στα χέρια τους. Στα προαπαιτούμενα αναφέρεται ότι μέχρι τον Μάρτιο η κυβέρνηση θα πρέπει να επανεξετάσει τη λειτουργία του ΟΜΕΔ, λαμβάνοντας υπόψη ανεξάρτητη νομική έκθεση, τα αποτελέσματα των διαβουλεύσεων με τους κοινωνικούς εταίρους αλλά και την απόφαση του ΣτΕ.

 

Το υπουργείο Εργασίας επεξεργάζεται ρύθμιση που θα αλλάζει την αρχιτεκτονική του προστίμου για την αδήλωτη εργασία, που σήμερα είναι στα 10.500 ευρώ και θα είναι ηπιότερο με τους εργοδότες που επιλέγουν να προσλάβουν τον αδήλωτο εργαζόμενό τους με σύμβαση πλήρους απασχόλησης.

Στην περίπτωση αυτή το πρόστιμο θα μειώνεται στο μισό και η επιχείρηση θα καταβάλλει ασφαλιστικές εισφορές υπέρ του εργαζομένου. Σε περίπτωση υποτροπής όμως οι ποινές θα γίνονται αυστηρότερες, ενώ δεν αποκλείεται να μπαίνει σε εφαρμογή και η προσωρινή αναστολή λειτουργίας.

 

Στο σκέλος της αδήλωτης εργασίας οι εκπρόσωποι της ΓΣΕΕ δεν διαφώνησαν ως προς την αλλαγή που ετοιμάζεται, σύμφωνα με την οποία τα πρόστιμα θα μειώνονται όσο οι εργοδότες θα δέχονται να προσλάβουν τους εργαζόμενους που βρέθηκε ότι είχαν ανασφάλιστους. 

Από την ερχόμενη εβδομάδα αναμένεται να πραγματοποιηθούν συναντήσεις και με τους εκπροσώπους των εργοδοτών (ΣΕΤΕ, ΣΕΒ, ΓΣΕΒΕΕ, ΕΣΕΕ).