Το κίνημα της Αναγέννησης τοποθετείται χρονικά ανάμεσα στον 15ο και τον 17ο αιώνα. Ξεκινώντας από την Ιταλία κατά την ύστερη εποχή του Μεσαίωνα, εξαπλώθηκε σε όλη την υπόλοιπη Ευρώπη. 

Την περίοδο εκείνη που η λογοτεχνία, η τέχνη και η επιστήμη γνώριζαν ιδιαίτερη άνθηση στην Ευρώπη και η μελέτη κλασσικών συγγραφέων αναβίωνε, ο ελλαδικός χώρος έμπαινε κάτω από την κυριαρχία της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. 

 

Μια κυριαρχία που διήρκησε σχεδόν τέσσερις αιώνες. Ωστόσο, η «πλαστική» ομορφιά της Ελλάδας, η ανάγκη για εξερεύνηση του αγνώστου και η πλούσια ιστορία του αρχαίου ελληνικού πολιτισμού οδήγησαν πολλούς διανοούμενους και περιηγητές να ταξιδέψουν στον ελλαδικό χώρο ώστε να τον γνωρίσουν από κοντά και να ανακαλύψουν κάθε πτυχή του. Τα ταξίδια αυτά άφησαν πίσω τους πλειάδα χειρόγραφων μαρτυριών, χαρτών καθώς και σπουδαίων έργων τέχνης. 

 

Η έκθεση «Ταξίδια στην Ελλάδα (15ος – 19ος αι.)» που παρουσιάζεται στο Μουσείο Μπενάκη έως τις 29 Απριλίου 2018, μας φέρνει μπροστά σε αυτήν ακριβώς την «άγνωστη» Ελλάδα, προσφέροντάς μας πρόσβαση σε πλούσιο υλικό από τη συλλογή ιστορικών και περιηγητικών εκδόσεων του Ευστάθιου Φινόπουλου, που αποτελεί μια από τις σημαντικότερες του είδους της διεθνώς.

 

 

Η έκθεση διαρθρώνεται σε δύο άξονες, που επικεντρώνονται στο φαινόμενο του περιηγητισμού και στη μακρά συλλεκτική αλλά και ερευνητική δραστηριότητα του Ευστάθιου I. Φινόπουλου.

Περιλαμβάνει σχεδόν διακόσια έργα και χωρίζεται σε δέκα ενότητες που παρουσιάζουν ταξιδιώτες, διαδρομές, χάρτες, έντυπες περιηγητικές μαρτυρίες, χαρακτικά φιλελληνικού ενδιαφέροντος, εκδόσεις τόσο με ελληνικές όσο και με οθωμανικές ενδυμασίες. Επιπλέον, παρουσιάζονται στο κοινό σπάνιες εκδόσεις, χειρόγραφοι χάρτες, έργα ζωγραφικής, φωτογραφίες, ένα πλούσιο αρχειακό υλικό και μοναδικά ιστορικά τεκμήρια.

 

Το ταξίδι του δούκα του Montpensier στην Ελλάδα κατά τον 19ο αι., όψεις της Αθήνας που παραμένουν άγνωστες στο ευρύ κοινό, καθώς και εκθέματα που συνθέτουν και υφαίνουν την προσωπικότητα του συλλέκτη αποτελούν κάποιους από τους σημαντικότερους σταθμούς της έκθεσης με ξεχωριστό ενδιαφέρον. 

 

 

Τα πολλαπλά αντίτυπα, τα διαφορετικά «τραβήγματα» της ίδιας έκδοσης, οι διαδοχικές εκδόσεις και οι ποικίλες μεταφράσεις του ίδιου βιβλίου, το οποίο ο επισκέπτης έχει τη δυνατότητα να δει από κοντά, αναδεικνύουν τις συλλεκτικές προτιμήσεις του Ευστάθιου Φινόπουλου, ο οποίος διοχετεύει περίτεχνα την ανάμνηση του ταξιδιού και την εμπειρία του από τις περιηγήσεις μέσα στο πολύτιμο υλικό της συλλογής του. 

Μια συλλογή που ξεκίνησε στις αρχές της δεκαετίας του ’60 με την αγορά μεταχειρισμένων βιβλίων από υπαίθριο παλαιοβιβλιοπώλη στη Farringdon Road του Λονδίνου και, κατόπιν, έγινε γλυκιά, καθημερινή συνήθεια, με τα παλαιά βιβλία να προστίθενται συνεχώς. Μια συλλογή που εξακολουθεί να εμπλουτίζεται ακόμη και σήμερα τόσο με βιβλία όσο και με σπουδαία έργα τέχνης. 

 

Ο Ευστάθιος Φινόπουλος αναγνωρίζεται από το διεθνές ακαδημαϊκό και ερευνητικό κοινό ως ειδικός σε θέματα περιηγητισμού, χαρτογραφίας και τεκμηρίωσης εικονογραφικού υλικού, για τη διευρυμένη γεωγραφική περιοχή που ορίζεται ως ελλαδικός χώρος κατά την περίοδο που χρονολογείται από τον 15ο έως τον 19ο αι.

 

 

Από την απλοϊκή προσέγγιση των πρώτων χρόνων, τον αυτοσχεδιασμό και την έντονη παρουσία του φανταστικού στοιχείου έως και την ακριβή αποτύπωση που επιτυγχάνεται κατά τους νεότερους χρόνους, η συλλογή αναδεικνύει τόσο την πολύπλευρη εικόνα του ταξιδιού, όσο και τις ξεχωριστές ταυτότητες των περιηγητών στον ευρύτερο ελλαδικό χώρο.

 

Η έκθεση συνοδεύεται από μια έκδοση 64 σελίδων, καθώς και προβολή video μικρής διάρκειας που αναφέρεται στη ζωή και το έργο του συλλέκτη Ευστάθιου Φινόπουλου και «ντύνεται» μουσικά από μία φιλελληνική σύνθεση του Αυστριακού Hieronymous Payer από παρτιτούρα της συλλογής Ε. Φινόπουλου του 1830. Ένα μουσικό έργο που ήταν αφιερωμένο στη ναυμαχία του Ναυαρίνου και πρόκειται να ακουστεί εκτελεσμένο από τη μαέστρο και πιανίστα Ζωή Ζενιώδη.

 

Την επιμέλεια έχουν οι ερευνητές της συλλογής Μαρία Ξεναρίου, Μίρκα Παλιούρα και Κωνσταντίνος Ι. Στεφανής.

 

Το Μουσείο Μπενάκη αποδέχθηκε τη δωρεά της συλλογής Φινόπουλου με σκοπό να τη συντηρήσει αλλά και να την αξιοποιήσει ως εργαλείο έρευνας και ιστορικής μελέτης. Η συλλογή στεγάζεται σε ιδιόκτητο χώρο στην Αθήνα και λειτουργεί με την εποπτεία του ίδιου του συλλέκτη, ενώ ο κατάλογος των εκδόσεων που συμπεριλαμβάνει διατίθεται online στην ενότητα της συλλογής της Βιβλιοθήκης στην ιστοσελίδα του Μουσείου Μπενάκη.

Μουσείο Μπενάκη 

Ελληνικού Πολιτισμού

Κουμπάρη 1 και

 Βασ. Σοφίας, Αθήνα, 

Ημέρες και ώρες 

λειτουργίας:

Τετάρτη, Παρασκευή:

10:00 – 18:00

Πέμπτη, Σάββατο:

 10:00 – 00:00

Κυριακή: 10:00 – 16:00

Τιμή εισιτηρίου: 5 – 7 ευρώ

Επικοινωνία: 210 3671000, www.benaki.gr