Συγκρούσεις, συνωμοσίες, εκπλήξεις, αλλά και αλλαγές με υποσχέσεις, είχε το 2009 για τον ενεργειακό τομέα. Εξελίξεις που θεωρήθηκαν σίγουρες για τον χρόνο που φεύγει παραμένουν σε εκκρεμότητα και θα τις «κληρονομήσει» το νέο έτος.

Συγκρούσεις, συνωμοσίες, εκπλήξεις, αλλά και αλλαγές με υποσχέσεις, είχε το 2009 για τον ενεργειακό τομέα. Εξελίξεις που θεωρήθηκαν σίγουρες για τον χρόνο που φεύγει παραμένουν σε εκκρεμότητα και θα τις «κληρονομήσει» το νέο έτος.

Κάποια άλλα γεγονότα προέκυψαν ξαφνικά (για όσους δεν είναι και τόσο μυημένοι ή δεν διαβάζουν με προσοχή το «Π»), άλλαξαν τα δεδομένα και δημιούργησαν νέες συνθήκες στην αγορά.

Σε κάθε περίπτωση, ο ενεργειακός τομέας στη χώρα μας πέρασε από μία περίεργη περίοδο, κατά την οποία η ζήτηση μειώνεται συνεχώς, λόγω της διεθνούς οικονομικής κρίσης.

Παρ’ όλα αυτά, οι μεγάλες επιχειρηματικές δυνάμεις του χώρου δείχνουν ιδιαίτερη ανθεκτικότητα και σε ορισμένες περιπτώσεις εμφανίζονται να αποκομίζουν σημαντικά οφέλη από όλη αυτή την αναταραχή και τις ανακατατάξεις σε κοινωνικό και οικονομικό επίπεδο.

Υπό αυτό το οπτικό πρίσμα, το 2010 αναμένεται ακόμη πιο ενδιαφέρον για το τι θα συμβεί στην ελληνική ενεργειακή αγορά, αλλά και σε περιφερειακό επίπεδο, επηρεάζοντας λίγο έως πολύ και την καθημερινή μας ζωή. Εάν, για παράδειγμα, ολοκληρωθεί ο αγωγός South Stream υπάρχει η πιθανότητα οι καταναλωτές αερίου να δουν καλύτερα τιμολόγια, ενώ εκτιμάται ότι και το ηλεκτρικό ρεύμα θα μπορούσε να γίνει φθηνότερο, εάν επεκταθεί η χρήση του συγκεκριμένου καυσίμου στην ηλεκτροπαραγωγή.

 

Ευκαιρίες για το 2010

Οι «δρόμοι» που χαράχθηκαν το προηγούμενο διάστημα μπορεί να φαίνονται δυσκολοδιάβατοι, αλλά είναι σίγουρο ότι μπορούν να αποδώσουν χρήσιμα και ωφέλιμα αποτελέσματα.

Το «Π» θα προσπαθήσει να σκιαγραφήσει τις εξελίξεις του νέου χρόνου στον ενεργειακό τομέα, πιστεύοντας ότι και πάλι αρκετές (αν όχι όλες) από τις προβλέψεις μας θα επιβεβαιωθούν!

◆ Ξεκινώντας από τον ηλεκτρισμό, το νέο στοιχείο είναι η «ανανεώσιμη» διοίκηση της ΔΕΗ. Ο καθηγητής Αρθούρος Ζερβός, άνθρωπος της αιολικής ενέργειας με παγκόσμια αναγνώριση, ανέλαβε την πιο «βρόμικη» επιχείρηση της χώρας και τώρα το στοίχημα είναι να προωθήσει τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας, με τις τεράστιες δυνατότητες που έχει η ΔΕΗ, αλλά και να διαχειριστεί καύσιμα όπως ο λιγνίτης και τα παράγωγα του πετρελαίου.

Από τις πρώτες κινήσεις της νέας διοίκησης έγινε εμφανές ότι υπάρχει επαφή με την πραγματικότητα (σε αντίθεση με την εποχή Αθανασόπουλου) και με τα προβλήματα που έχει να διαχειριστεί. Το μεγαλύτερο μέρος της δουλειάς θα πρέπει να πέσει στο πρόγραμμα ανανέωσης των μονάδων της επιχείρησης.

Ήδη οι ιδιώτες ετοιμάζονται να βάλουν στο σύστημα άλλες τρεις νέες μονάδες, αποσπώντας νέα μερίδια αγοράς από τη ΔΕΗ, η οποία έχει αναθέσει δύο νέες μονάδες (Αλιβέρι και Μεγαλόπολη), αλλά η κατασκευή δεν έχει ξεκινήσει. Επίσης θα πρέπει να «τρέξουν» οι δύο λιγνιτικές μονάδες (Πτολεμαΐδα και Φλώρινα), ώστε να αποσυρθούν οι ρυπογόνοι παλαιότεροι σταθμοί στην Κεντρική Μακεδονία.

Όλα αυτά θέλουν βούληση και πυγμή για να προχωρήσουν…

◆ Στον τομέα του φυσικού αερίου, η ηγεσία του αρμόδιου υπουργείου αποχαιρέτησε το 2009 με τον πονοκέφαλο της απελευθέρωσης της αγοράς. Η «ναυμαχία της Ρεβυθούσας» κατά τα φαινόμενα θα επαναληφθεί μέσα στον Γενάρη, με τους ίδιους πρωταγωνιστές (Μυτιληναίος Βαρδινογιάννης από τη μία κι από την άλλη ΔΕΠΑ ΔΕΣΦΑ κι όσοι αντιτίθενται στην είσοδο ιδιωτών στο σύστημα).

Η αλλαγή στη διοίκηση της ΔΕΠΑ, πάντως, σηματοδοτεί πολλά πράγματα. Ο Χάρης Σαχίνης είναι άνθρωπος με βαθιά γνώση των εξελίξεων στις διεθνείς αγορές, πολύ καλές διασυνδέσεις με τους μεγάλους «παίκτες» των ξένων αγορών, αλλά και με προσβάσεις στα κέντρα αποφάσεων.

Αυτά τα χαρακτηριστικά του νέου επικεφαλής της επιχείρησης οδηγούν στο συμπέρασμα πως μέσα στα 2,5 δισ. αποκρατικοποιήσεων που εξήγγειλε η κυβέρνηση ένα σημαντικό μέρος θα είναι ο… οβολός της ΔΕΠΑ.

Ωστόσο, πριν γίνει οτιδήποτε αποφασίσει η κυβέρνηση (μάλλον είσοδος στο Χρηματιστήριο, παρά στρατηγικός επενδυτής), η ΔΕΠΑ θα δώσει μία ακόμη μεγάλη είδηση, που θα αυξάνει την αξία της ως εταιρείας, ούτως ώστε στην αποκρατικοποίηση το ελληνικό Δημόσιο να έχει ακόμη μεγαλύτερο όφελος. Ποια είδηση; Είναι λίγο πρόωρο να πει κανείς, αλλά κατά πάσα πιθανότητα θα αφορά τις διεθνείς ενεργειακές διασυνδέσεις της χώρας μας.

◆ Στον τομέα των καυσίμων όλα δείχνουν ότι ο ρόλος των Ελληνικών Πετρελαίων αναβαθμίζεται από όλες τις απόψεις. Η απόκτηση του δικτύου της BP τα ανέβασε στην κορυφή της αγοράς, σε απόσταση από τους υπόλοιπους «παίκτες». Παράλληλα, ο ορισμός στην προεδρία του Τάσου Γιαννίτση από το Δημόσιο δείχνει πως ο μεγαλύτερος ενεργειακός όμιλος της χώρας θα έχει πιο δραστήριο ρόλο, ούτως ώστε να συμβάλει στην ανάπτυξη του υγιούς ανταγωνισμού στην αγορά, αλλά και πολιτικής τιμών προς όφελος των καταναλωτών και της οικονομίας, ανάλογα με τις δημοσιονομικές εξελίξεις.

Δεν θεωρείται απίθανο να υπάρξει μία ακόμη εξαγορά στον κλάδο, αν και μετά τους «γάμους» ΕΛ.ΠΕ. BP και Motor Oil Shell οι επαφές μεταξύ των υπολοίπων παραγόντων της αγοράς «πάγωσαν». Ωστόσο, τα προβλήματα παραμένουν και το καλοκαίρι ενδέχεται να ενταθούν…

◆ Στον χώρο των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας τα πράγματα είναι πιο ξεκάθαρα και οι «πράσινες» ανησυχίες της κυβέρνησης είναι ο ούριος άνεμος στα πανιά των μικρών και μεγάλων επιχειρήσεων που δραστηριοποιούνται στον χώρο. Επενδύσεις πολλές ακούγονται και ανακοινώνονται, σίγουρα δεν θα υλοποιηθούν όλες, αλλά είναι δεδομένο ότι τα πράγματα θα «τρέξουν» πολύ πιο γρήγορα.

Το ερώτημα είναι, ωστόσο, ποιος πληρώνει τα «πράσινα» σχέδια, γιατί εάν αληθεύουν οι πληροφορίες περί αύξησης στο τέλος ΑΠΕ που πληρώνουμε όλοι στους λογαριασμούς της ΔΕΗ, τότε καταλάβατε ποιος θα βάλει και πάλι το χέρι στην τσέπη!

◆ Για το τέλος αφήσαμε το πιο δύσκολο και «ευαίσθητο» θέμα που έχει να αντιμετωπίσει η κυβέρνηση στον ενεργειακό τομέα και αφορά τις διεθνείς σχέσεις της χώρας μας, αλλά και τη συμμετοχή της σε μεγάλα περιφερειακά έργα. Στις συσκέψεις που έχουν γίνει μέχρι τώρα στα συναρμόδια υπουργεία, το θέμα έχει εξεταστεί με όλες τις παραμέτρους που έχει.

Για παράδειγμα, η συμμετοχή μας στον South Stream σημαίνει και ενίσχυση της ελληνορωσικής συνεργασίας σε άλλους τομείς, όπως σε περιφερειακά θέματα και στο Κυπριακό.

Η επιλογή να προσαρμοστούμε με τα αμερικανικά συμφέροντα στις διεθνείς ενεργειακές επενδύσεις, μας απομακρύνει και από τις χώρες που διαθέτουν πρώτες ύλες, αυξάνοντας την πιθανότητα να ξεμείνουμε από καύσιμα…

Το θέμα της ενεργειακής διπλωματίας θα μας απασχολήσει έντονα μέσα στο 2010, καθώς οι εξελίξεις αναμένονται ραγδαίες. Και οι δικοί μας προετοιμάζονται για να έχουν έτοιμες λύσεις, όταν χρειαστεί…