Με τις σχέσεις Αθήνας – Άγκυρας να βρίσκονται σε «βαρομετρικό» χαμηλό ξεκίνησε η εβδομάδα, μια εβδομάδα μάλιστα που ο Γιούνκερ είχε θέσει ως «διορία» στη Βάρνα για επιστροφή των δύο Ελλήνων στρατιωτικών στην Ελλάδα.

Οι τουρκικές προκλήσεις σε επίπεδο ρητορικής χτύπησαν «κόκκινο» τις προηγούμενες ημέρες, με το Μαξίμου να αναγκάζεται να σηκώσει το γάντι την Κυριακή για να απαντήσει σε δηλώσεις του ίδιου του Τούρκου Προέδρου αναφορικά με τους οχτώ Τούρκους αξιωματικούς που κρατούνται στην Ελλάδα και κατηγορούνται για συμμετοχή στο πραξικόπημα της 15ης Ιουλίου 2016 στην Τουρκία.

Υπενθυμίζεται πως ο Ταγίπ Ερντογάν συσχέτισε τις περιπτώσεις των δύο Ελλήνων στρατιωτικών με τους οχτώ Τούρκους αξιωματικούς, ενώ ανέφερε, για μια ακόμη φορά, ότι ο Αλέξης Τσίπρας του υποσχέθηκε την επιστροφή τους μέσα σε 10 – 15 μέρες από τη σύλληψή τους. Με άλλα λόγια, υπονόησε ότι η Αθήνα προσχηματικά επικαλείται τη Δικαιοσύνη για τη μη έκδοσή τους στην Τουρκία και, απευθυνόμενος στην Ευρώπη, κάλεσε την τελευταία να μην παρεμβαίνει για τους δύο Έλληνες γιατί το θέμα είναι στη Δικαιοσύνη και η Τουρκία είναι κράτος Δικαίου. Παράλληλα διαμαρτυρήθηκε για το γεγονός ότι ουδέποτε παρενέβησαν (σ.σ.: οι Ευρωπαίοι) στον Τσί-πρα υπέρ της έκδοσης των οχτώ «τρομοκρατών» όπως τους αποκαλεί, στην Τουρκία.

Το Μαξίμου, σε μια ασυνήθιστη κλιμάκωση, απάντησε επισήμως (σ.σ.: την απάντηση τη χρεώνεται δηλαδή ο ίδιος ο πρωθυπουργός) ότι ο Τούρκος Πρόεδρος συμψηφίζει δύο εντελώς ανόμοιες υποθέσεις και ότι η Ελλάδα έχει πρωθυπουργό που γνωρίζει και σέβεται τις διαδικασίες της Δικαιοσύνης και όχι σουλτάνο «ώστε να μπορεί να υπόσχεται για τις αποφάσεις της». Η αναφορά αυτή, πέρα από το ότι θεωρείται επιθετική προς τον ίδιο τον Ερντογάν, θεωρήθηκε ότι διαψεύδει τα περί υποσχέσεων Τσίπρα για την επιστροφή των «οχτώ».

Η ανακοίνωση αυτή προκάλεσε αίσθηση, δεδομένης της επιλογής του πρωθυπουργικού γραφείου να κινείται σε χαμηλούς τόνους απέναντι στην Τουρκία και να αποφεύγει την ανταπόδοση των προκλήσεων. Προφανώς η αναφορά, για πολλοστή φορά, στο πρόσωπο του πρωθυπουργού και την «υπόσχεσή» του και η συσχέτισή της με το ζήτημα των δύο Ελλήνων στρατιωτικών, δεν μπορούσε πλέον να μείνει αναπάντητη.

Πάντως φαίνεται πως το Μαξίμου εκτιμά ότι οι δηλώσεις του Τούρκου προέδρου, του Τούρκου πρωθυπουργού και άλλων αξιωματούχων, πέρα από την «επιθετική» διατύπωση των τουρκικών θέσεων, στοχεύουν και στο να παρασύρουν την Αθήνα σε ρητορική υψηλών τόνων. Ως εκ τούτου, ανεξαρτήτως των κατά περίπτωση αντιδράσεων, όπως αυτή της Κυριακής που αφορούσε τον ίδιο τον πρωθυπουργό, η κυβέρνηση δεν φαίνεται διατεθειμένη να εγκαταλείψει την τακτική που ακολούθησε μέχρι σήμερα, παρ’ όλο που ο κυβερνητικός εταίρος δείχνει να «τσιμπάει» στις τουρκικές προκλήσεις και να μην προτίθεται να αναδιπλωθεί σε πιο διπλωματική ρητορική. Αν και ο ίδιος έλεγε στους κοινοβουλευτικούς συντάκτες προχθές «δεν παίζουμε το παιχνίδι τους»…

Χαμήλωμα τόνων στο υπουργικό

Είναι ενδεικτικό ότι κατά τη χθεσινή του εισήγηση στο υπουργικό συμβούλιο, ο πρωθυπουργός, δύο μέρες μετά τη σκληρή ανακοίνωση της Κυριακής, επέστρεψε στους χαμηλούς τόνους:

Από τη μία ζήτησε από όλους, και από την κυβέρνηση και από την αντιπολίτευση, ενότητα, συνεννόηση και νηφαλιότητα στα εθνικά θέματα. «Θα ήταν (…) ευχής έργο, τουλάχιστον στα θέματα της εξωτερικής πολιτικής, να υπήρχε και ένα κλίμα συνεννόησης και ενότητας από όλες τις πολιτικές δυνάμεις. Και αναφέρομαι ιδιαίτερα στη στάση της αντιπολίτευσης» τόνισε. Και λίγο αργότερα επανήλθε: «η μεγαλύτερη εθνική αποτυχία θα ήταν αυτή την ώρα να δείξουμε αδυναμία να διαχειριστούμε με ενότητα, νηφαλιότητα και ψυχραιμία την τουρκική προκλητικότητα και την όξυνση που παρατηρούμε από τους γείτονές μας».

Από την άλλη, το μήνυμα προς την Τουρκία ήταν σε σχετικά ήπιο ύφος: ο Αλέξης Τσίπρας κάλεσε τη γείτονα σε μια κίνηση καλής θέλησης για την επίσπευση της επιστροφής των δύο Ελλήνων αξιωματικών που κρατούνται στην Αδριανούπολη, άδικα όπως τόνισε, καθώς απλώς «επιτελούσαν το καθήκον τους στα σύνορα για παράνομες διελεύσεις». Την κίνηση αυτή, είπε, η Ελλάδα θα την περιμένει με υπομονή και πρόσθεσε πως «δεν θέλουμε εμείς να είμαστε αυτοί οι οποίοι ρίχνουμε λάδι στη φωτιά.

Κόντρα για τα Ίμια

Στο μεταξύ, το Μαξίμου δείχνει να έχει στις προτεραιότητές του το θέμα των δύο Ελλήνων στρατιωτικών για το οποίο μοιάζει να έχει εξαντλήσει τα διπλωματικά και πολιτικά μέσα πίεσης (εκτός και αν ο Ρώσος πρόεδρος, με τον οποίο είχε συνομιλήσει ο Αλέξης Τσίπρας, κάνει κάποια κίνηση στο πλαίσιο της συνάντησής του με τον Ερντογάν στην Κωνσταντινούπολη). Ωστόσο η Τουρκία συνεχίζει τις προκλήσεις στο Αιγαίο, με πιο πρόσφατη την αναφορά του τουρκικού ΥΠΕΞ, το Σάββατο, στην τουρκική κυριαρχία επί των Ιμίων, κάτι που προκάλεσε την αντίδραση του ελληνικού ΥΠΕΞ το οποίο διεμήνυσε πως «η ελληνική κυριαρχία επ’ αυτών είναι δεδομένη και αναμφισβήτητη» αλλά και νομικά κατοχυρωμένη.