search
ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 29.03.2024 06:54
MENU CLOSE

Νέες εκδόσεις

18.01.2010 03:31

Όπως ήθελα να ζήςω / Ο μικρός Νικόλας: Το κόκκινο μπαλόνι και άλλες ανέκδοτες ιστορίες με έγχρωμα σκίτσα / Η νίκη του πόνου και της αγάπης / Ο Αόρατος / Μέρες και νύχτες

Ελένη Πριοβόλου
Όπως ήθελα να ζήσω
Εκδόσεις Καστανιώτης
Σελ. 574

Ο Ρωμαίος Αγγουλές, νέος, με εντυπωσιακό παρουσιαστικό και πλούσιος από τις επιχειρήσεις του πατέρα του στην Ευρώπη –με έδρα τη Μασσαλία– επιστρέφει στην Ελλάδα μαζί με τον καρπό ενός εκ των ερώτων του, την κόρη του Ροζίτα. Μαζί του μεταφέρει και κάποιες ποικιλίες ρόδων, προκειμένου να τις φυτέψει στον κήπο του ανακτόρου του στον Κεραμεικό, που είχε φροντίσει να αγοράσει και να επισκευάσει πριν την άφιξή του μέσω των αντιπροσώπων των επιχειρήσεων του πατέρα του στην Αθήνα. Λίγο αργότερα, ανάμεσα σε άλλες πληροφορίες, μαθαίνουμε ότι κάθε ποικιλία ρόδων θυμίζει στον παράξενο για τα ήθη της εποχής Αγγουλέ μια γυναίκα που υπήρξε μαζί της ερωτευμένος. Στην Ελλάδα λοιπόν φέρνει, εκτός από τα υπάρχοντά του, τους έρωτές του, που συμβολίζουν η κόρη του Ροζίτα και η ποικιλία των ρόδων, καθώς και τις νεωτεριστικές ιδέες της Ευρώπης του 19ου αιώνα. Η συγγραφέας περιγράφει την Αθήνα της εποχής, τους δρόμους, τις συνοικίες, τα κτίρια, τα αντικείμενα, τους ανθρώπους και την ψυχολογία τους, σαν αυτόπτης μάρτυρας. Μέσα στο πειστικότατο περιβάλλον της πρωτεύουσας συνθέτει και την υποτυπώδη αστική τάξη του νεοσύστατου κρατιδίου, που με τη βοήθεια της γλώσσας που χρησιμοποιεί την παρωδεί διακριτικά. Ο Αγγουλές δεν είναι από τους ανθρώπους που θα ανάλωνε τη ζωή του μέσα στην παραζάλη του εμπορίου, του πάθους του κέρδους και της ανάπτυξης. Αγαπούσε την καλή ζωή και είχε προσβληθεί από τη ρομαντική ασθένεια των ουτοπιστικών ιδεών που έπνεαν ελεύθερα στην Ευρώπη. Μέσα από συνεχείς και λεπτούς συμβολισμούς που στοχεύουν να ταυτίσουν την ουτοπία με τον μοναδικό Αγγουλέ, απολαμβάνουμε ένα μυθιστόρημα εποχής, όπου η ανάπλαση γίνεται πιο ζωντανή από την πραγματικότητά της, πράγμα που αποδεικνύει τη δυνατότητα της λογοτεχνίας να υπερβαίνει την αυτοψία. Στο πολυσέλιδο αυτό ανάγνωσμα όπου κυριαρχούν οι ρομαντικοί έρωτες με τολμηρές αποκλίσεις δίπλα σε ρηξικέλευθες πολιτικές ιδέες, η Πριοβόλου πέτυχε να μας χαρίσει μια καλή μυθιστορία που μας αγγίζει.
Ψυχάρης
Η νίκη του πόνου και της αγάπης
Εισαγωγή και επιμέλεια της έκδοσης: Γεωργία Πατερίδου
Εκδόσεις Ινστιτούτο Νεοελληνικών Σπουδών
(Ίδρυμα Μανόλη Τριανταφυλλίδη)
Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης
Σελ. 206

Ένα σπάνιο ψυχαρικό έργο έρχεται στο φως, εκατό περίπου χρόνια μετά την ολοκλήρωσή του, το 1914, ένα μυθιστόρημα που γράφτηκε στην ωριμότητα του Ψυχάρη, όταν αυτός περνούσε την έκτη δεκαετία της ζωής του. Ο συγγραφέας γεννήθηκε στην Οδησσό το 1854 και πέρασε τα πρώτα χρόνια της ζωής του στην Πόλη, ακούγοντας και μαθαίνοντας γαλλικά. Τα ελληνικά τα έμαθε από ιδιαίτερα μαθήματα∙ πήγε για πρώτη φορά στο σχολείο σε ηλικία δέκα ετών στη Μασσαλία και από τότε έμεινε για πάντα στη Γαλλία. Στο μυθιστόρημα αυτό ο Ψυχάρης κινείται ανάμεσα σε δυο πόλεις, την Κωνσταντινούπολη και το Παρίσι, πόλεις που γνώριζε καλά, οι οποίες συμβόλιζαν δυο εκ διαμέτρου αντίθετους πολιτισμούς. Διαφορετικά, κατά συνέπεια, αντιμετώπιζαν και τα ζητήματα του έρωτα, που αποτελούν τη βασική μέριμνα του έργου του. Άλλη αντίληψη περί έρωτος έχει ένας Παριζιάνος κι άλλη ένας Ανατολίτης. Το βιβλίο ξεκινά με έναν αδελφό που ψυχορραγεί στην Πόλη, κι έναν άλλον που ξεκινά από το Παρίσι με τα μέσα της εποχής για να τον «προλάβει». Στο μεταξύ, ο αδελφός από την Κωνσταντινούπολη έχει στείλει ένα προσωπικό του σημειωματάριο, το οποίο περιέχει ένα είδος ακατέργαστης αυτοβιογραφίας. Στη διάρκεια του πολυήμερου ταξιδιού αρχίζει την ανάγνωσή του ο έτερος αδελφός που δεν είχε ως τότε προκόψει να το διαβάσει. Πρόκειται για ένα έργο γραμμένο με το γνωστό ψυχαρικό ύφος, το οποίο δέχθηκε πολλές πολεμικές, με κεντρικό θέμα τον έρωτα, τη ζήλεια και την αναζήτηση της ανδρικής ταυτότητας μέσα από τις σαρκικές ηδονές. Ενδιαφέρον είναι το γεγονός ότι το έργο αυτό δεν μπορεί να θεωρηθεί δημιούργημα της ελληνικής πεζογραφικής παράδοσης, μιας κι έχει τις ρίζες του περισσότερο στην παράδοση της ευρωπαϊκής λογοτεχνίας.
Ρενέ Γκοσινί
Ο μικρός Νικόλας / Το κόκκινο μπαλόνι και άλλες ανέκδοτες ιστορίες με έγχρωμα σκίτσα
Σκίτσα: Ζαν Ζακ Σενπέ
Μετάφραση: Ρίτα Κολαΐτη
Εκδόσεις Σύγχρονοι Ορίζοντες
Σελ. 168

Τριάντα χρόνια μακαρίτης, ο Ρενέ Γκοσινί έχει αφήσει πίσω του έναν πιτσιρικά του οποίου οι περιπέτειες εξακολουθούν να συγκινούν όχι μόνο τους μικρούς αναγνώστες αλλά και πολλούς ενήλικες! Μοιάζει με ειρωνεία, αλλά ο μικρός Νικόλας κλείνει μισόν αιώνα ζωής και ελέω λογοτεχνίας παραμένει ένας μοναδικός πιτσιρικάς, που βλέπει με αποκαλυπτική αθωότητα τον κόσμο των μεγάλων, όπως αυτός εκφράζεται από τους δασκάλους, τους γονείς και τους συγγενείς. Η επιτυχία του Γκοσινί οφείλεται στην εκπληκτική ικανότητα που είχε να γίνεται ο ίδιος παιδί, να βρίσκεται, ενήλικας αυτός, μέσα στο κεφάλι ενός πιτσιρικά, ο οποίος έρχεται αντιμέτωπος με τον δικό του τρόπο με την πραγματικότητα που τον περιβάλλει. Ο παιδικός κόσμος, με τις δυσκολίες του, τις χαρές, τις μεγάλες απορίες και την απέραντη φαντασία, γίνεται ένα θαυμάσιο παραμύθι της πραγματικότητας που το παρακολουθούμε με τέρψη, λαμβάνοντας ταυτόχρονα απλά μα τόσο ουσιώδη μαθήματα ζωής από τον αυθορμητισμό των λιλιπούτειων πρωταγωνιστών της. Απρόσμενα και σαν ευχάριστη έκπληξη ήρθε στο φως της δημοσιότητας ένας νέος τόμος που περιέχει δέκα αδημοσίευτες ιστορίες του Γκοσινί. Όπως μαθαίνουμε από τον πρόλογο του βιβλίου, τις ανακάλυψε η σύζυγός του και δίχως δεύτερη σκέψη έτρεξε στον Ζαν Ζακ Σενπέ, τον οποίο βρήκε στο ατελιέ του, στον τελευταίο όροφο μιας πολυκατοικίας του ’30, στο Μονπαρνάς. Το αποτέλεσμα αυτής της επίσκεψης γίνεται εύκολα αντιληπτό. Το νέο είναι ότι αυτή τη φορά τα σχέδια του μικρού Νικόλα απέκτησαν χρώμα, γιατί ο Σενπέ, πέρα από το πενάκι του, πήρε και τον χρωστήρα.
Ε. Γ. Ουέλλς
Ο Αόρατος
Μετάφραση: Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης
Εκδόσεις Κίχλη
Σελ. 296

Σε έναν τόμο-τυπογραφικό κόσμημα έχουμε την τύχη να απολαύσουμε έναν συγγραφέα επιστημονικής φαντασίας, εφάμιλλο του Ιουλίου Βερν, τον γνωστό μας Ε. Γ. Ουέλλς, διά χειρός Αλεξάνδρου Παπαδιαμάντη! Το γεγονός δεν είναι διόλου παράδοξο, γιατί ο σπουδαίος Σκιαθίτης ψωμιζόταν, καθώς είναι γνωστό, μεταφράζοντας κείμενα, άρθρα και λογοτεχνήματα από διάφορες ευρωπαϊκές γλώσσες, μιας και γνώριζε επαρκώς τρεις απ’ αυτές. Το κατά πόσο ένα έργο επιστημονικής φαντασίας κέντρισε την ιδιαίτερη ιδιοσυγκρασία του Παπαδιαμάντη αυτό είναι εν πολλοίς ανοιχτό σαν ζήτημα, αλλά και ελάσσονος σημασίας. Σε αντίθεση με τον Διαφωτισμό, που τα επιστημονικά επιτεύγματα τα περιέβαλε με φως, αναδεικνύοντας τις ανθρώπινες, καλοδεχούμενες, δυνατότητες, ο 19ος αιώνας, στα τέλη του, στέκει επιφυλακτικά απέναντί τους, θεωρώντας τα, κατά κάποιο τρόπο, ως ύβρη. Τα ερωτήματα που μπαίνουν είναι μέχρι πού μπορεί να φτάσει ο άνθρωπος. Τα επιστημονικά επιτεύγματα ερμηνεύονται ως εκδηλώσεις ανθρώπινης υπεροψίας. Μήπως από αυτή τη μισοσυγκαλυμμένη προκατάληψη κρύβεται μια θεολογική αντίληψη του κόσμου, πράγμα που πιθανόν να συγκίνησε τον αξιαγάπητο κοσμοκαλόγερο; Υποθέσεις κάνουμε. Η μετάφραση αποτελεί αξεπέραστο ύμνο στην ποιητική της γλώσσας. Η καθαρεύουσα απαντάται εδώ στην πιο λεπτή της εκδοχή, με απέραντη κομψότητα και με την ευγένεια ενός κόσμου χαμένου – ακριβής, βαθύτατη, ευγενική και σφύζουσα στις περιγραφές της, όπως η πάλλουσα ζωή. Με ανεξάντλητη ποιότητα και βαθύτατο γλωσσικό χαρακτήρα, ο Παπαδιαμάντης μεταφέρει στη γλώσσα μας ένα έργο που κερδίζει τα μέγιστα από αυτή την καλή του τύχη. Ένας επιστήμονας ανακαλύπτει τον τρόπο να γίνει αόρατος, άρα και εκτός ελέγχου. Πώς θα αντιδράσει η συνείδησή του, με δεδομένη την ατιμωρησία; Τελικά ο Γκρίφφιν δεν θα μπορέσει να ξαναγίνει ορατός παρά μόνο ως νεκρός. Ένα από τα ωραιότερα κείμενα της επιστημονικής φαντασίας! Τη φιλολογική επιμέλεια της έκδοσης έχουν ο Ν. Δ. Τριανταφυλλίδης και η Λαμπρινή Τριανταφυλλίδη, το επίμετρο είναι της Πέγκυς Καρπούζου και τα σχέδια της Εύης Τσακνιά.
Andres Trapiello
Μέρες και νύχτες
Μετάφραση: Κυριάκος Φιλιππίδης
Εκδόσεις Πόλις
Σελ. 344

Λένε ότι η ιστορία επαναλαμβάνεται κι έχουν δίκιο. Η μοίρα των ηττημένων ακολουθεί πάντα τον ίδιο δρόμο και πάντα αυτός ο δρόμος δεν είναι ποτέ δίκαιος και στρωτός γι’ αυτούς. Όσο κι αν αυτό είναι μια βαρετή επανάληψη δεν παύει να αποτελεί ταυτόχρονα και μια τραγική αλήθεια που φαίνεται αδύνατο να αλλάξει. Ο Ισπανικός Εμφύλιος, καθώς μας πληροφορεί ο συγγραφέας στον πρόλογό του, ακολουθεί σε βιβλιογραφία τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Αυτό υποδηλώνει το πόσο σημαντικό γεγονός υπήρξε τελικά ο Εμφύλιος στην Ισπανία και πόσο απασχόλησε τις ζωές αλλά και τις σκέψεις των ανθρώπων με το τέλος του. Ένα τέλος που, καθώς φαίνεται από τη μαρτυρία του βιβλίου, για αρκετούς ανθρώπους σήμανε την αρχή μιας περισσότερο επώδυνης περιπέτειας. Μετά τη λήξη του Εμφυλίου, ο Χούστο Γκαρθία επωμίστηκε το μερίδιο της ήττας που του ανήκε και ακολούθησε τον δρόμο της ξενιτιάς. Πρώτος σταθμός η νοτιοανατολική Γαλλία κι από κει το Παρίσι. Τέλος, μαζί με άλλους 1.599 επιβάτες επιβιβάζεται στο πλοίο Sinaia με προορισμό το Μεξικό. Όλη του η αγωνία είναι να τελειώσει μέσα του ο εφιάλτης του εμφυλίου και να σβηστεί από το παρελθόν του αυτή η επώδυνη κατάσταση. Στο ημερολόγιό του αποτυπώνει αυτόν τον αγώνα, σε συνδυασμό με την αγωνία του να περισώσει τη ζωή του και την αξιοπρέπειά της. Εντυπωσιάζει το γεγονός ότι οι άνθρωποι που αγωνίστηκαν για έναν δικαιότερο κόσμο –τουλάχιστον αυτή ήταν η πρόθεσή τους– έμειναν και στην υπόλοιπη ζωή τους πιστοί σε ευγενικές αρχές και ιδέες, παρά τις αντιξοότητες που συνάντησαν.
Ξενοφών Μπρουντζάκης [[email protected]]

google_news_icon

Ακολουθήστε το topontiki.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.

Δείτε όλες τις τελευταίες Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, τη στιγμή που συμβαίνουν.

ΡΟΗ ΕΙΔΗΣΕΩΝ

ΕΙΔΗΣΕΙΣ ΔΗΜΟΦΙΛΗ

Το topontiki.gr σέβεται όλες τις απόψεις, αλλά διατηρεί το δικαίωμά του να μην αναρτά υβριστικά σχόλια και διαφημίσεις. Οι χρήστες που παραβιάζουν τους κανόνες συμπεριφοράς θα αποκλείονται. Τα σχόλια απηχούν αποκλειστικά τις απόψεις των αναγνωστών.

ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 29.03.2024 06:53