Η βασκική αυτονομιστική οργάνωση βάζει οριστικό τέλος στη δράση της και ζητάει συγχώρεση.

Από το 1961 μέχρι και το 2011 διέπραξε άπειρες βομβιστικές επιθέσεις και απαγωγές, οι οποίες είχαν αποτέλεσμα μεγάλο αριθμό νεκρών αστυνομικών και πολιτών. Η βασκική οργάνωση EΤΑ, της οποίας το ακρωνύμιο σημαίνει Βασκική Πατρίδα και Ελευθερία (Euskadi Ta Askatasuna), ιδρύθηκε ως πολιτιστική οργάνωση το 1959, όταν η περιοχή υπέστη βίαιη καταστολή υπό τη δικτατορία του Φράνκο.

Σκοπός της ήταν η ίδρυση ανεξάρτητου βασκικού κράτους στη Βόρεια Ισπανία και στη Νότια Γαλλία. Ανέλαβε δράση με ένοπλο αγώνα επί μια ολόκληρη δεκαετία και διεξήγαγε μια αιματηρή εκστρατεία που έληξε το 2011, όταν ανακοίνωσε τη διακοπή της βίας και της ένοπλης δράσης.

Μεταξύ του 1968 και του 2010 δολοφονήθηκαν 829 άτομα σε βομβιστικές επιθέσεις και πυροβολισμούς, από τα οποία σχεδόν οι μισοί ήταν πολίτες. Επίσης στόχευε κρατικές δυνάμεις ασφαλείας και το 1973 δολοφόνησε τον Ισπανό πρωθυπουργό Λουίς Καρέρο Μπλάνκο με μια βόμβα τόσο ισχυρή, ώστε το αυτοκίνητό του εκτοξεύτηκε 20 μέτρα.

Όμως οι βιαιοπραγίες της οργάνωσης κατά αμάχων τελικά ανέστρεψαν το κλίμα. Η βομβιστική επίθεση σε σούπερ μάρκετ της Βαρκελώνης το 1987, στην οποία σκοτώθηκαν 21 άνθρωποι, προκάλεσε αποτροπιασμό, ενώ η δολοφονία ενός νέου τοπικού πολιτικού, του Μιγκέλ Άντζελ Μπλάνκο, μια δεκαετία αργότερα, έφερε έξι εκατομμύρια ανθρώπους στους δρόμους της Ισπανίας σε ένδειξη διαμαρτυρίας.

Η συγγνώμη

Τώρα, η οργάνωση ζητάει συγγνώμη για τα δεινά που προκάλεσε και τη συγχώρεση των οικογενειών των θυμάτων, καθώς προετοιμάζεται να διαλυθεί. Σε δήλωσή της που δημοσίευσε την περασμένη Παρασκευή, η οργάνωση των Βάσκων αποδέχθηκε ότι φέρει «άμεση ευθύνη» για πολλά χρόνια αιματοχυσίας και δυστυχίας.

«Γνωρίζουμε ότι προκαλέσαμε πολύ πόνο κατά τη διάρκεια αυτής της μακράς περιόδου ένοπλου αγώνα, συμπεριλαμβανομένων των ζημιών, που δεν μπορούν ποτέ να θεωρηθούν ως κάτι σωστό» ανέφερε. «Θέλουμε να δείξουμε τον σεβασμό μας για όσους σκοτώθηκαν ή τραυματίστηκαν από την ETA και εκείνους που είχαν πληγεί από τη σύγκρουση. Λυπούμαστε πραγματικά».

Στη δήλωση αναγνωρίζεται επίσης ότι «τα λάθη ή οι λάθος αποφάσεις» της EΤΑ είχαν οδηγήσει στον θάνατο ανθρώπων που δεν είχαν καμία σχέση με τον αγώνα της, τόσο στη Χώρα των Βάσκων όσο και πέραν αυτής. «Γνωρίζουμε ότι, λόγω των αναγκών κάθε είδους ένοπλου αγώνα, οι πράξεις μας έχουν πλήξει ανθρώπους που δεν φέρουν καμιά ευθύνη. Έχουμε επίσης προκαλέσει ζημιά που δεν μπορεί να ανατραπεί. Ζητούμε συγγνώμη για αυτούς τους ανθρώπους και τις οικογένειές τους. Αυτές οι λέξεις δεν θα αντισταθμίσουν το τι συνέβη ούτε θα μειώσουν τον πόνο, αλλά τους μιλάμε με σεβασμό και χωρίς να θέλουμε να προκαλέσουμε περαιτέρω πόνο».

Ωστόσο η οργάνωση δήλωσε επίσης ότι τα βάσανα του λαού των Βάσκων υπήρχαν και πριν αρχίσει ο βίαιος αυτονομιστικός της αγώνας, επικαλούμενη τον βομβαρδισμό της βασκικής πόλης Γκερνίκα κατά τον ισπανικό εμφύλιο πόλεμο ως τη ρίζα του διαρκούς πόνου της περιοχής. «Οι γενιές που ήρθαν μετά τον βομβαρδισμό της Γκερνίκα ήταν οι κληρονόμοι αυτής της βίας και της θλίψης και εξαρτάται από εμάς και τις γενιές που μας ακολουθούν για να επιτύχουμε ένα διαφορετικό μέλλον».

Επιπλέον αναγνώρισε ότι πολλοί άνθρωποι θα δουν τις πράξεις τους μόνο ως «απαράδεκτες και άδικες», αλλά δήλωσε ότι η συμπεριφορά των ισπανικών κρατικών δυνάμεων «υπό το πρόσχημα του νόμου» μπορεί επίσης να θεωρηθεί ως τελείως λανθασμένη.

«Κανείς δεν μπορεί να αλλάξει το παρελθόν, αλλά ένα από τα πιο επιζήμια πράγματα που θα μπορούσαμε να κάνουμε τώρα θα ήταν να προσπαθήσουμε να παραμορφώσουμε ή να αποκρύψουμε ορισμένα επεισόδια. Ας αναγνωρίσουμε όλοι τις ευθύνες μας και τις ζημιές που έχουν γίνει. Παρ’ όλο που δεν έχουμε την ίδια άποψη ή τα ίδια συναισθήματα, θα πρέπει όλοι να αναγνωρίσουμε με σεβασμό τα βάσανα που υποφέρουν οι άλλοι. Αυτό θέλει να πει η EΤΑ».

Η ομάδα, η οποία πρόκειται να ολοκληρώσει την οριστική διάλυσή της μέσα στις επόμενες εβδομάδες, δήλωσε ότι το μέλλον θα πρέπει να επιφέρει περαιτέρω συμφιλίωση στη Χώρα των Βάσκων. «Είναι ένα απαραίτητο βήμα για να δεχτούμε την αλήθεια με εποικοδομητικό τρόπο, κλείνοντας τις πληγές και δημιουργώντας τις εγγυήσεις για να διασφαλίσουμε πως ό,τι έγινε δεν θα ξανασυμβεί. Μια δημοκρατική λύση στην πολιτική σύγκρουση θα μπορούσε να αποφέρει ειρήνη και ελευθερία στη Χώρα των Βάσκων» καταλήγει η οργάνωση στη δήλωσή της.

Οι αντιδράσεις

Η ισπανική κυβέρνηση είπε ότι η απολογία ήταν καθυστερημένη και τη χαιρέτισε ως περαιτέρω απόδειξη ότι «η EΤΑ νικήθηκε με τα όπλα της δημοκρατίας και τη δύναμη του κράτους δικαίου». «Είναι καλό το ότι η τρομοκρατική ομάδα ζητά συγγνώμη από τα θύματα, επειδή τα θύματα, μαζί με τις αναμνήσεις τους και την αξιοπρέπειά τους, ήταν καθοριστικά για την ήττα της EΤΑ», πρόσθεσε.

Η συγγνώμη της ΕΤΑ απορρίφθηκε από την Ένωση Θυμάτων Τρομοκρατίας (AVT), η οποία τη χαρακτήρισε ως άλλη μια προσπάθεια της οργάνωσης να «διαλύσει την πραγματική της ευθύνη, να δικαιολογήσει τη χρήση της βίας για να επιβάλει το ολοκληρωτικό έργο της και να χειραγωγήσει την Ιστορία».

Η AVT κατηγόρησε την οργάνωση ότι προσπάθησε να χρησιμοποιήσει όσα συνέβησαν στην Γκερνίκα για να δικαιολογήσει τις δολοφονικές της πράξεις τονίζοντας ότι «η μόνη δήλωση που θέλουμε να ακούσουμε από την EΤΑ είναι αυτή που αναγνωρίζει ότι ήταν ο κύριος παραβάτης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στη Χώρα των Βάσκων και την υπόλοιπη Ισπανία επί δεκαετίες. Πρέπει να αναγνωρίσει ότι δεν υπάρχει δικαιολογία για τη χρήση της βίας και να εξετάσει επικριτικά το εγκληματικό παρελθόν της».