Τετάρτη απόγευμα, χωρίς το άγχος μιας εκπομπής απαιτήσεων. Στρογγυλό τραπέζι, δυο καφέδες, ένα ανοιχτό κασετόφωνο και δυο κλειστά κινητά. Ξεκινήσαμε απόγευμα και μας βρήκε το βράδυ. Μαζί του η συζήτηση είναι απόλαυση.

 

Συνέντευξη στην Άννα Βλαβιανού

 

Ο Λάκης Λαζόπουλος είναι τα τελευταία χρόνια στη δίνη μιας αδιαφιλονίκητης τηλεοπτικής επιτυχίας. Το «Αλ Τσαντίρι Νιουζ» έχει γίνει η «φωνή του λαού». Είναι η εκπομπή που του άνοιξε μεγάλες αγκαλιές αλλά και μεγάλες διαμάχες. Κανένα μυστήριο πίσω απ’ την επιτυχία της. Ένας άνθρωπος με πολλά ταλέντα είναι, με αμεσότητα, γρήγορα αντανακλαστικά, οξύ πνεύμα, χιούμορ, εξυπνάδα και αυτοσαρκασμό. Ένας θυελλώδης πενηντάρης που δουλεύει με πάθος, του αρέσει η συναναστροφή με τους ανθρώπους και έχει την ικανότητα μέσα σ’ αυτή την πλημμύρα ανοησιών να διατηρεί σώας τα φρένας. Δεν είναι εύκολο να κάνεις κάθε εβδομάδα μια τρίωρη επιθεώρηση. Οι επικριτές του θα μπορούσαν, τουλάχιστον, να του το αναγνωρίσουν. Ο ίδιος δεν περιμένει τίποτα απ’ αυτούς. Του αρκεί που οι άλλοι, οι πολλοί, τον αγαπούν και τον στηρίζουν. «Πες τα, μη φοβάσαι», «Μην ακούς αυτά που λένε, συνέχισε να χτυπάς, είμαστε δίπλα σου»… Τέτοια ακούει στο δρόμο. Πολλοί του στέλνουν e-mail. Τα διαβάζει όλα, λέει. Πώς θα έκανε άλλωστε σωστή διάγνωση της κοινωνίας αν δεν είχε στραμμένη την προσοχή του στους ανθρώπους της;

Να σχολιάσουμε τη φωτογραφία του εξωφύλλου. Ποιος πιστεύεις ότι θέλει να σε δείρει;

Λ.Λ.: Όποιος δεν έχει χιούμορ μπαίνει πρώτος στη λίστα. Συνήθως οι μικρονοϊκοί άνθρωποι, οι οποίοι δεν είναι ποτέ έτοιμοι να δουν τον εαυτό τους σε μεγέθυνση και σε μια διαφορετική εκδοχή απ’ αυτήν που δείχνει ο καθρέφτης τους. Επίσης, πολλοί από τους πολιτικούς που με θεωρούν επικίνδυνο, όπως είπε και ο Πάγκαλος σε συνέντευξή του προσδιορίζοντας την επικινδυνότητα στην έκφραση μιας γνώμης… Φαντάζομαι και αρκετοί δημοσιογράφοι που έχουν νεύρα μαζί μου.

Οι δημοσιογράφοι, γιατί; Επειδή σου καταλογίζουν ότι χειραγωγείς τον κόσμο;

Λ.Λ.: Γιατί δεν μπορούν αυτοί να τον χειραγωγήσουν εντελώς ελεύθερα. Ξέρουν πως υπάρχει περίπτωση να εντοπίσω αυτή τη χειραγώγηση και να τη δημοσιοποιήσω. Είναι σαν να κάνει ένας μία παράνομη συναλλαγή με την εξουσία, όπως πιστεύω πως πολλοί δημοσιογράφοι κάνουν, και να έρχεται κάποιος να τη φωτίζει, να την κάνει ορατή.

Δεν θεωρείς πάντως πως ενδέχεται κάποιος να σε δείρει πραγματικά γιατί δεν παίρνεις προφυλάξεις; Δεν έχεις security.

Λ.Λ. Δεν θεωρώ πως πρέπει να κυκλοφορώ με φύλαξη. Πας σε ραδιοφωνικούς σταθμούς και βλέπεις τους δημοσιογράφους να κατεβαίνουν περικυκλωμένοι από αστυνομική φρούρηση. Το θεωρώ αδιανόητο. Προκλητικό για την κοινωνία. Να φτάνουν δυο τζιπ, τέσσερις μηχανές και να κατεβαίνει ένας που θα μας πει τα νέα! Δεν θέλω να ακούσω τα νέα απ’ αυτόν. Απ’ όλους αυτούς… Αν πρόκειται για τα νέα που λέει ο λαός προς την εξουσία δεν χρειάζονται φρούρηση, αν όμως πρόκειται για τα νέα που έχει να μας πει η εξουσία, τότε αυτοί δικαιολογημένα έχουν τη φρούρηση. Και δικαιολογημένα θα δεχτούν στη διαδρομή του χρόνου την επιθετικότητα ρευμάτων της κοινωνίας που δεν ελέγχονται.

Υπ’ αυτή την έννοια ήταν ηρωική η πράξη του Μίκη να προκαλέσει τους τρομοκράτες μέσα από την επιστολή που έστειλε στην εκπομπή σου, δίνοντας οδό και αριθμό αν θέλουν να τον επισκεφθούν. Δεν τη σχολίασες, όμως.

Λ.Λ. Δεν ήθελα να τη σχολιάσω. Δεν ήθελα να χάσω τη σπουδαιότητα της επιστολής.

Μάλλον καλά έκανες, γιατί αμέσως μετά ο Μίκης έστειλε μια άλλη επιστολή συγχαρητηρίων στον Αντώνη Σαμαρά για την εκλογή του.

Λ.Λ. Κάθε άνθρωπος έχει τη δική του ιστορία. Και εγώ εκτιμώ τον Θεοδωράκη, τον συνθέτη, που έγραψε αυτά τα κλασικά τραγούδια που τραγουδάμε ακόμα. Μπορώ να καταλάβω τα λάθη του, αλλά δεν μου αρκεί ένα λάθος για να διαγράψω τα πάντα. Δεν μπορώ να συμψηφίσω τόσο εύκολα την ιστορία των ανθρώπων με τα λάθη τους.

Γιατί εμμένεις σε πρόσωπα που έχουν κριθεί, έτσι κι αλλιώς, από την κοινωνία;

Λ.Λ. Αυτοί οι άνθρωποι για να στηρίξουν τις δουλειές τους βρίσκονται όλη μέρα στις τηλεοράσεις. Επ’ αυτού αναφέρομαι. Η συγκεκριμένη εκπομπή έχει να κάνει, ένα μεγάλο της κομμάτι, με το τι βλέπει ο κόσμος στην τηλεόραση. Παρήχθη αυτού του είδους η σατιρική επιθεώρηση με κανόνες τηλεόρασης. Άρα, λοιπόν, δεν υπάρχει τίποτα απαγορευμένο. Ό,τι βλέπω στην TV αποτελεί μέρος και της δικής μου σάτιρας. Δεν είμαι στο θέατρο όπου αυτά τα πρόσωπα μπορεί να πάρουν από ελάχιστο ή καθόλου χρόνο. Όταν μονοπωλούν δέκα εκπομπές και αναπαράγονται από άλλες 15, να μην το δω;

Δεν έχεις εμμονή λες…

Λ.Λ. Βεβαίως δεν έχω. Εμμονή σημαίνει ότι έχει δεν έχει επικαιρότητα ένα πρόσωπο εσύ συνεχίζεις να το σχολιάζεις από παλιά βίντεο. Δεν παίζω παλιά βίντεο. Πολλές φορές, μάλιστα, υπάρχουν 50 βίντεο που θα μπορούσα να παίξω και παίζω τα δύο. Απλώς η αντίδραση των προσώπων δημιουργεί την εντύπωση ότι έχω εμμονή. Γιατί δεν σχολιάζεται η δική τους εμμονή να μη δέχονται σάτιρα; Λένε για τα δικά μου σχόλια, αλλά ποτέ δεν έχει πει κανένας για τα παρασκήνια που εγώ έχω δεχτεί. Οι δικοί μου εχθροί δεν έχουν καν τη δύναμη να εκφράσουν κάτι με το πρόσωπό τους• δεν βγήκαν όλοι αυτοί που μου πήραν το θέατρο πίσω απ’ την πλάτη μου να πουν μια λέξη, δόλια μονίμως «σκάβουν». Και δόλια μονίμως κινούνται. Έχει κανείς την εντύπωση πως σε μένα δεν έρχονται φίδια να με δαγκώσουν; Έχουν την εντύπωση πως ζω ανενόχλητος; Ποιος το πιστεύει αυτό; Ο λαϊκός άνθρωπος έχει την απάντηση. Ο τελευταίος κάτοικος ξέρει την αλήθεια. Είναι η ώρα το σύστημα να βρει τους τελευταίους κατοίκους και να μάθει την αλήθεια.

Γιατί έχουν νεύρα όλοι αυτοί με τη σάτιρα;

Λ.Λ. Γιατί η σάτιρα έχει πετύχει τον στόχο της κι αυτό δημιουργεί εκνευρισμό. Στον εκνευρισμό λέγονται πολλές βλακείες. Εγώ πρέπει να είμαι ήρεμος, να τις ακούσω όλες. Και θα είμαι ήρεμος, να είναι ήσυχοι. Και αντίθετα με τους ανθρώπους που δεν απαντούν στις βλακείες είμαι διατεθειμένος να απαντήσω σ’ αυτές.

Στο «Αλ Τσαντίρι Νιουζ» υπάρχει μια συνεχής εναλλαγή ανάμεσα στο πολιτικό σχόλιο και τη φτηνή επικαιρότητα. Ισορροπούν πάντα; Έχεις χάσει ποτέ την ισορροπία;

Λ.Λ. Όχι, γιατί κάθε βδομάδα διαμορφώνεται μια καινούργια ποσόστωση. Δεν κάνω μια παράσταση άπαξ. Η ισορροπία κρίνεται στο σύνολο κάποιων εκπομπών. Μπορεί μια βδομάδα να είναι νεκρή πολιτικά και να είναι πολύ έντονη σε θέματα κοινωνίας ή να έχει συμβεί ένα τέτοιο μαλλιοτράβηγμα στην παρακουλτούρα που να έχει δημιουργήσει το ενδιαφέρον.

Ποιους αφορά η παρακουλτούρα; Υποτίθεται όχι τους σοβαρούς…

Λ.Λ. Τι λες! Κάνουν πως δεν θυμούνται τα ονόματα των δυο ξανθών που μαλλιοτραβήχτηκαν, αλλά τα θυμούνται μια χαρά. Πρέπει να καταγράψουμε πλέον τα πράγματα με το όνομά τους. Σήμερα τα περισσότερα εγκλήματα τα κάνει η υψηλή και η μορφωμένη κοινωνία. Αυτή είναι η καινούργια αλήθεια. Να συνειδητοποιήσουμε πως αυτοί που συλλαμβάνονται να διακινούν πορνογραφικό υλικό είναι καθηγητές πανεπιστημίων, δάσκαλοι. Είναι ώρα να μάθουμε πως αυτοί που χτυπάνε τις γυναίκες τους είναι οι μορφωμένοι, και πολιτικοί και επιχειρηματίες… Είναι η ώρα να μιλήσουμε για τα μεγαλύτερα οικονομικά εγκλήματα που γίνονται από τους προβεβλημένους των περιοδικών. Αλλά τώρα την υποκρισία όλων αυτών, οι οποίοι τα βράδια βλέπουν πορνογραφικό υλικό και το πρωί θέλουν να κάνουν ηθικά κηρύγματα για τη δική μου ευτέλεια, τη γνωρίζω. Τίποτα δεν είναι ευτελές. Ευτελές είναι να παριστάνεις κάτι άλλο απ’ αυτό που είσαι. Εγώ δεν παριστάνω κανέναν άλλον. Ξέρω ποιος είμαι. Η μάνα μου, η Λάρισα… όλα μου υπενθυμίζουν ποιος είμαι, από πού προέρχομαι και τι δεν πρέπει να ξεχάσω.

Όταν έχεις συνηθίσει την αδρεναλίνη της επικαιρότητας που σου προσφέρει η τηλεόραση, δεν βαριέσαι να παίζεις στο θέατρο έναν συγκεκριμένο ρόλο, όσο σχολιαστικός κι αν είναι;

Λ.Λ. Όχι, έχει άλλη μαγεία. Ένας ρόλος είναι ένας άλλος άνθρωπος που εγώ τον βιώνω, είναι εντελώς άλλη η σχέση. Άλλη η προσέγγιση. Το «Τσαντίρι» απογειώθηκε όταν μπήκε το κοινό μέσα στο στούντιο. Δεν μπορώ να τα λέω μόνος μου, θέλω να απευθύνομαι σε ανθρώπους.

Όταν διαπιστώνεις πως μια εκπομπή δεν σου βγαίνει και είσαι στον αέρα, είσαι στην αρένα, σε βλέπουν δυο εκατομμύρια άνθρωποι, τι επιστρατεύεις; Πώς διασώζεσαι;

Λ.Λ. Όπως διασώζεται ο ακροβάτης που του είπαν πως θα τον διώξουν από το τσίρκο. Πρέπει να κρατήσω την ισορροπία μου. Πολλές φορές βγάζω τα νεύρα μου.

Πράγματι, κάποιοι σε νευριάζουν και το δείχνεις!

Λ.Λ. Ο άνθρωπος δεν πρέπει να κρύβει στις αποθήκες τα συναισθήματά του. Θυμώνω, το δείχνω. Τρελαίνομαι με τις φωτογραφίες, δεν μπορώ να βλέπω φλας, με διαλύουν. Έχω την αίσθηση πάντα ότι είμαι στη γειτονιά μου και απευθύνομαι σ’ αυτούς που κάθονται γύρω γύρω στα σκαμνάκια, όπως τότε. Η ιδέα πως θα σηκωθούν δεκαπέντε και θα με βγάλουν φωτογραφίες με απορυθμίζει. Θέλω να νιώσω πως είμαι κομμάτι μιας παρέας και να ηρεμήσω. Όταν τελειώσουμε, ας βγάλουμε τις φωτογραφίες. Δεν μπορώ το τσάκα τσούκα συνεχώς… Ποτέ πάντως δεν αισθάνθηκα το μέγεθος των τηλεθεατών εκείνη την ώρα, θέλω να ξέρω σε ποιον απευθύνομαι και στο μυαλό μου μικραίνω πάντα τα μεγέθη.

Την ώρα που γράφεις τα κείμενα έχεις πάντα έμπνευση; Τι είναι η έμπνευση;

Λ.Λ. Εργασία. Το 99% είναι εργασία και το 1% είναι ταλέντο. Είμαι πολύ εργατικός από παιδί, όπως ήταν κι ο πατέρας μου, έτσι έμαθα. Δεν είχα ούτε μια απουσία στο σχολείο, ήμουν πολύ καλός φοιτητής. Δουλεύω απεριόριστες ώρες. Σε κάθε περίπτωση θα πονέσω, θα χτυπήσω το κεφάλι μου στον τοίχο, αλλά θα βγει.

Πόσες ώρες δουλεύεις;

Λ.Λ.: Δουλεύω 24 ώρες το 24ωρο. Αφιερώνω τις μέρες μου, τη ζωή μου, δεν έχω σχεδόν καμία προσωπική ζωή, γιατί μ’ αρέσει πολύ αυτό που κάνω. Μ’ αρέσει πάρα πολύ το αίσθημα πως ένα χωριό μαζεύεται στο καφενείο και με βλέπει, μου στέλνουν φωτογραφίες, για μένα αυτό είναι υπέροχο. Μου γράφουν άνθρωποι πως αλλάζουν το πρόγραμμά τους για να είναι μπροστά στην οθόνη τους… Δεν το θεωρώ μεγάλο αυτό που κάνω, θεωρώ πιο μεγάλο αυτό που κάνει ο κόσμος για μένα, που τρέχει στο σπίτι τις Τρίτες για να με δει. Το λιγότερο που έχω να κάνω είναι ν’ αφιερώσω τη δουλειά μου σ’ αυτή τη μοναδική στιγμή.

Οι χρονιές της επιτυχίας σου στο «Τσαντίρι» είναι ήδη τρεις. Θα σταματήσεις; Θα προλάβεις το τέλος, το νομοτελειακό, ή θα μείνεις να δεις όλο το έργο;

Λ.Λ. Στην περίπτωση των «Δέκα Μικρών Μήτσων» δεν έφυγα… κι ούτε είναι τυχαίο που μια δεκαετία αργότερα και το Alpha και το Mega τους παίζουν ακόμα. Μια δεκαετία αργότερα και έχουν κάτι να πουν. Σημαίνει πως και τότε την έκανα καλά τη δουλειά μου, με μεγάλη προσοχή. Υπολογίζω να σταματήσω τον επόμενο χρόνο. Θεωρώ ότι έχω δυνάμεις να φέρω εις πέρας αυτό το έργο όπως το έχω σχεδιάσει. Μπορεί να συμβεί νωρίτερα. Αν συμβεί αργότερα δεν θα το ακολουθήσω. Σαν δημιουργός έκανα τους δικούς μου υπολογισμούς και ξέρω πολύ καλά ότι θα δουλέψω σκληρά.

Λες μονίμως απ’ τις εκπομπές σου ότι είναι η τελευταία ευκαιρία του δικομματισμού. Δεν υπάρχει όμως κάτι μετρήσιμο που να το επιβεβαιώνει. Από πού αντλείς αυτή την αίσθηση;

Λ.Λ. Δεν είναι μετρήσιμο, γιατί αυτά που μετράνε έχουν να κάνουν με αυτά που συμβαίνουν στο υπάρχον πολιτικό σύστημα. Άρα όλες οι μετρήσεις γίνονται με τα δεδομένα της εποχής. Υπάρχει όμως η περίπτωση να είναι τέτοια η έκρηξη που θα συμβεί ώστε ν’ αλλάξουν αμέσως όλα τα μετρήσιμα μεγέθη. Αυτό που μπορεί να διαβάσει κανείς σε μια κοινωνία νωρίτερα είναι το γεγονός ότι η έκρηξη θα μεταβάλει τα δεδομένα. Δεν στέκομαι σ’ αυτά που μετρώνται. Ξέρω ότι οι Έλληνες μέσα τους είναι σίγουροι για ένα πράγμα: ότι τόσο η ΝΔ όσο και το ΠΑΣΟΚ και το μεγαλύτερο μέρος του παρόντος πολιτικού συστήματος είναι άχρηστοι και ανίκανοι να επαναφέρουν τη χώρα σε ρυθμούς δημιουργίας, ανάπτυξης, φαντασίας, προοπτικής. Πολλές γυναίκες είναι αναγκασμένες να ζούνε με τους άνδρες τους κι όταν πάνε οι εταιρείες να τις ρωτήσουν λένε «αγαπώ τον άνδρα μου», αλλά στην πρώτη ευκαιρία θα έφευγαν, αν είχαν τη δυνατότητα. Αυτή τη στιγμή ο κόσμος συζητάει με τα τωρινά δεδομένα, ξέρει όμως ότι δεν μπορεί να τον πάει πουθενά αυτό το σύστημα.

Μα υπάρχουν νόμοι αυτοδυναμίας. Το εκλογικό σύστημα ευνοεί τον δικομματισμό.

Λ.Λ. Οι ανατροπές αυτό κάνουν. Αλλάζουν τα δεδομένα. Μπορεί να μην είναι μια κυβέρνηση συνεργασίας, όπως γινόταν πριν. Να ξεκινήσει μια κυβέρνηση συνυπάρξεων, μπορεί να χρεώνεται το ΠΑΣΟΚ, π.χ., την εξουσία, αλλά να συνυπάρξουν πολιτικές ή άνθρωποι από διαφορετικούς χώρους για να μπορέσει η χώρα να προχωρήσει. Δεν είναι υποχρεωτικό η άνθηση μιας χώρας να προέρχεται μόνο από ένα κόμμα. Επίσης, όταν μια χώρα χάνει το τιμόνι δεν μπορεί ένας να πει «Εγώ θα τη σώσω». Ούτε κι όλοι μαζί να πιάσουν το τιμόνι. Μπορούν όμως να τοποθετηθούν οι κατάλληλοι άνθρωποι στις κατάλληλες θέσεις. Όπως όταν σημάνει μια κατάσταση έκτακτης ανάγκης, τότε άνθρωποι παίρνουν τις θέσεις που πρέπει για να βγει η χώρα από το αδιέξοδο.

Πιο έκτακτη ανάγκη απ’ αυτήν που ζούμε σήμερα;

Λ.Λ. Αυτή είναι. Όσο και να θέλει όμως το ΠΑΣΟΚ, όσο και να προσπαθήσει, δεν θα μπορέσει να μας βγάλει από το αδιέξοδο. Χρειάζεται συνεργασίες, καινούργια πολιτική οπτική που δεν την έχουν, και ανθρώπους που να εμπιστευθεί ο κόσμος ότι δεν ήρθαν για να τους κλέψουν πάλι.

Πώς θα γίνουν αυτά;

Λ.Λ. Θα αναγκαστεί το ΠΑΣΟΚ. Δεν θα μπορέσουν πια κανάλια και εφημερίδες να συγκρατήσουν τον κόσμο. Είναι αδύναμα φράγματα. Ήταν δυνατά παλιά. Θα διαπιστώσουν, λοιπόν, το 2010 ότι τα ΜΜΕ που ήταν τα δυνατά τους φράγματα στις προηγούμενες διακυβερνήσεις και στήριζαν τον χάρτινο πρωθυπουργό κύριο Σημίτη τώρα δεν αρκούν. Εδώ είμαστε και θα δούμε… Εγώ νιώθω να βράζει ο τόπος. Νιώθω ότι τα παιδιά είναι σε απόγνωση, νιώθω ότι όλοι είναι έτοιμοι να ζήσουν το χειρότερο ή να πράξουν το χειρότερο.

Σαν μάντης μιλάς. Συναναστρέφεσαι πολύ κόσμο; Είσαι στα πεζοδρόμια; Μα, ένας σταρ κατεβαίνει στον κόσμο;

Λ.Λ. Δεν υπάρχουν σταρ στην Ελλάδα. Μόνο οι αστέρες του Χόλιγουντ που έχουν παγκόσμια ισχύ μπορούν να χρησιμοποιήσουν τον όρο. Εκεί ανήκει. Είναι αστείο να συζητείται στην Ελλάδα. Ας το καταλάβουμε όλοι αυτό. Έχω αναγνωρισιμότητα, πιθανώς έχω δημοφιλία, αλλά όταν βγω στο εξωτερικό είμαι μάρκα απορρυπαντικού. Δεν είμαι τίποτα. Έρχομαι σε προσωπική επαφή με τον κόσμο, στο θέατρο, στο «Τσαντίρι», μιλάω μαζί τους, ακούω, παίρνω χιλιάδες e-mail. Τα διαβάζω όλα τις νύχτες, όσο κουρασμένος κι αν είμαι. Μπορώ να σου διαβάσω επιστολή 13χρονου, ανάλυση για το πολιτικό σύστημα, που δεν την έχει κάνει σαραντάρης με πτυχίο. Οι άνθρωποι με εμπιστεύονται. Μου λένε τα πάντα. Εμένα δεν μ’ ενδιαφέρει το ποιος, με ενδιαφέρει το γεγονός. Πολλές φορές μπορεί ν’ ακούω και περισσότερα απ’ όσα ακούει ένας εξομολόγος..

Η οικονομική κρίση είναι αυτής της έκτασης που μας λένε, μεγαλύτερη και μας την κρύβουν ή μικρότερη και μας φοβίζουν; Τι νομίζεις;

Λ.Λ.: Αρχικά οι ίδιοι είπαν κάτι παραπάνω για να μας φοβίσουν. Πλήρωσαν το ψέμα τους, γιατί μέσα σ’ αυτό το λίγο διάστημα ταράχτηκε πολύ ο κόσμος. Οι μεν έτρεξαν να βγάλουν χρήματα έξω, οι άλλοι βλέποντας αυτό που έρχεται απέλυσαν γρήγορα ανθρώπους, όλοι έπαθαν πανικό και έτσι δημιουργήθηκε η κρίση. Ήρθαν σ’ αυτό που εξήγγειλαν. Αυτή είναι η αλήθεια. Είναι σαν αυτά τα αστεία που κάποιος κλείνει το φως στο σπίτι και λέει «σεισμός!». Ποδοπατιούνται όλοι, έχουμε τα θύματα κι είναι σαν να έγινε σεισμός. Αυτό συνέβη. Το 2010 θα είναι η χρονιά της χειρότερης οικονομικής κρίσης. Τον Φεβρουάριο – Μάρτιο θα χτυπήσουνε τα καμπανάκια, γιατί θα διαλυθούν όλες οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις, η ανεργία θα φτάσει ταβάνι. Θα ξεφύγει η κατάσταση των κλοπών, του κινδύνου και του φόβου στους δρόμους.

Η γενιά μας δεν είδε πολέμους, θα δει φτώχεια δηλαδή;

Λ.Λ. Βλέπει τον πόλεμο εντός. Περιμέναμε τον εχθρό απ’ έξω και ήρθε από μέσα. Σήμερα, η Τουρκία για να κάνει πόλεμο δεν χρειάζεται να έρθουν οι Τούρκοι εδώ, αρκεί να αφήσει τα σύνορά της και να έρθουν ανεξέλεγκτα λαθρομετανάστες. Βεβαίως στηρίζω το δικαίωμα κάθε ανθρώπου για ζωή. Βεβαίως είμαι έτοιμος να φιλοξενήσω οποιονδήποτε έρθει στην πόρτα του σπιτιού μου –δεν μου αρέσει να μπαίνουν απ’ το παράθυρο–, αλλά είναι δυνατόν να μην μπορούμε σαν Ευρωπαϊκή Ένωση να συνεννοηθούμε με τους δίπλα μας ώστε να βρεθεί μια λύση; Δεν μπορεί όλο αυτό το κύμα ανθρώπων να το αντιμετωπίσει μια χώρα. Και η χώρα μας θα σηκώσει μέρος της μετανάστευσης, δεν μπορεί όμως να λύσει μόνη το πρόβλημα. Σήμερα έχουν αλλάξει οι πόλεμοι. Είμαστε δέκτες ενός μυστικού πολέμου. Μπήκαμε σε μια κατάσταση οικονομικού εμφυλίου.

Πάντως, έχουμε πλέον καταλάβει πως είμαστε μάρτυρες ριζικών αλλαγών. Νομίζω, για μας τώρα αρχίζει ο 21ος αιώνας. Βλέπουμε το τέλος μιας εποχής δέκα χρόνια μετά.

Λ.Λ. Το βλέπουμε τώρα, γιατί εμείς δέκα χρόνια ήμασταν στα πανηγύρια. Ήμασταν ακόμα στη δίνη του Χρηματιστηρίου. Νομίζαμε ότι ζούμε σε μια χώρα ευεργετημένη απ’ τους θεούς, ενώ ζούμε σε μια άσχημη χώρα. Ό,τι θέλει ο καθένας πάει και χτίζει… Βλέπεις ένα υπέροχο τοπίο και στη μέση ένα αισχρό οικοδόμημα. Τίποτα δεν αφήνουμε στην ομορφιά του. Ακόμα όμως η Μπιρμπίλη συζητάει αν θα κάνει ένα συνεργείο κατεδαφίσεων να φύγει η ασχήμια. Το 2010 συζητάνε αυτοί που επί 35 χρόνια κλέβανε για το πώς θα χτυπήσουν τη διαφθορά. Πολύ απλό: Με την απομάκρυνση των ίδιων απ’ τα ταμεία… Έτσι χτυπιέται η διαφθορά. Για να χτυπηθεί πρέπει οι τριακόσιοι της Βουλής να παραιτηθούν. Δεν έχω δει σε καμιά χώρα να μαζεύονται όλοι οι κλέφτες και να προβληματίζονται για το πώς θα χτυπηθεί η κλοπή. Μόνο στην Ελλάδα μπορεί να συμβεί. Και μάλιστα τώρα τους έπιασε η ενοχή μετά από 35 χρόνια συνεχούς κλοπής. Είναι εντυπωσιακό που καλύπτουν τα κανάλια τις συζητήσεις για διαφάνεια… τα αδιάφθορα! Μιλάμε για την πλήρη κοροϊδία. Και απορούν μετά γιατί αντιδρά έτσι ο κόσμος.

Σε πείθει ο πρωθυπουργός; Ένας άνθρωπος που διαβάζει τις λύσεις σωτηρίας;

Λ.Λ.: Όχι.

Εύχεσαι, συνεπώς, να ξέρει τι κάνει ο Παπακωνσταντίνου;

Λ.Λ. Ο Παπακωνσταντίνου μου δίνει την εντύπωση ότι ξέρει τι κάνει. Ο Παπανδρέου δεν μου δίνει την αίσθηση ότι ξέρει τι κάνει ο Παπακωνσταντίνου.

Η νίκη όμως ήταν του Γιώργου Παπανδρέου σ’ αυτές τις εκλογές;

Λ.Λ. Ο κόσμος ξέρει κάτι που δεν το ξέρουν τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης. Δεν υπήρχε περίπτωση να συνεχίσει η ΝΔ, δεν υπήρχε κανένα θέμα επιλογής. Οι εκλογές αυτές δεν είχαν δίλημμα. Είχε κλείσει η ΝΔ και κοίταγαν πώς θα μείνουν στο μαγαζί λίγο ακόμα. Όποιος και να ήταν στο τιμόνι του ΠΑΣΟΚ αυτός θα ήταν πρωθυπουργός.

Την Ντόρα γιατί την αντιπαθούνε; Επειδή είναι γυναίκα, όπως είπε το Mega, ή επειδή είναι κόρη του Μητσοτάκη;

Λ.Λ. Το Mega ήθελε να βγει και την πριμοδοτούσε. Λέγοντας πως την αντιπαθούν γιατί είναι γυναίκα ουσιαστικά καλούσε τις γυναίκες να τη στηρίξουν. Γερασμένες τεχνικές! Απλώς ο κόσμος κατάλαβε το ψεύτικο χαμόγελο και δεν διέκρινε καμία συμπαράσταση στον Καραμανλή. Είδαν το σχέδιο. Τιμώρησαν αυτό που έκρυβε το βλέμμα της. Αυτό δεν έχει καταλάβει αυτή η γυναίκα. Δεν καταλαβαίνει ότι τη βλέπει ο κόσμος. Νομίζει πως ο κόσμος στέκεται στο χαμόγελο με το συρραπτικό. Όταν θέλεις να μην είσαι κόρη του Μητσοτάκη, αλλά να καλύπτεις την αποστασία του μπαμπά σου, θα τη χρεωθείς κιόλας.

Βλέπεις οκταετία του ΠΑΣΟΚ;

Λ.Λ.: Όχι. Αν η κυβέρνηση του Παπανδρέου φέρει εις πέρας αυτό όλο το έργο ασφαλώς θα κερδίσει την οκταετία. Δεν είναι, όμως, μόνο η οικονομία.

Μα είναι το πιο μεγάλο μας πρόβλημα.

Λ.Λ.: Μοιάζει να είναι, αλλά δεν είναι. Το πιο ισχυρό θέμα μας είναι η παιδεία. Από κει διαλύθηκαν όλα. Η Ελλάδα είναι μια χώρα χωρίς προοπτική κι όποιος δεν έχει προοπτική δεν μπορεί να συνεχίσει. Δεν γίνονται έρευνες, δεν προάγεται τίποτα, δεν στήνουν οι νέοι άνθρωποι εδώ τις δουλειές τους, φοβούνται ν’ ανοίξουν φτερά, άρα ποιος θα παράξει τον πλούτο, ποιος θα φέρει τις αλλαγές στη χώρα; – οι μεγάλες γενιές οδεύουν προς τη σύνταξη και οι νέες γενιές οδεύουν προς το εξωτερικό. Ποιοι θα δημιουργήσουν; Θα βρούμε να λύσουμε το ασφαλιστικό, ωραία, και ποιοι θα δουλεύουν εδώ για να παράγουν τα χρήματα που θα παίρνουν οι συνταξιούχοι; Όταν από τα πανεπιστήμιά σου οι μισοί φεύγουν και οι άλλοι μισοί κοιτάνε να τακτοποιηθούν σε υπηρεσίες ποιος θα φανταστεί κάτι;

Τι μπορεί να κάνει το κράτος για να κρατήσει τους νέους;

Λ.Λ.: Να μη δώσει 400 εκατομμύρια ευρώ στην ΕΡΤ, να δώσει 200 και με τα υπόλοιπα να δώσει νεανικές συντάξεις. Αντί να πάρουν τα λεφτά στα εβδομήντα τους, αν θα ζουν, να τους τα δώσουμε από τώρα για να δημιουργήσουν. Να τους στηρίξουμε. Πώς στηρίζει την τράπεζα το κράτος, να στηρίξει τους νέους.

Σε μια χώρα γεροντολάγνα το προτείνεις αυτό;

Λ.Λ.: Ναι, γιατί θα πεθάνουν αβοήθητοι όλοι αυτοί. Δεν καταλαβαίνουν. Βρίζουν αυτούς στους οποίους στηρίζεται το μέλλον τους. Είναι σαν να έχουμε φτάσει στα νεκροταφεία και συζητάμε πόσο έχει το μάρμαρο της ταφής μας. Το θέμα είναι να δώσεις από το υστέρημά σου για να στηρίξεις την παιδεία. Να στηρίξεις τους νέους να δημιουργήσουν την ατμομηχανή που θα μας πάει μπροστά. Δεν μπορεί να γίνει αλλιώς. Οι νέοι μπήκαν στον 21ο αιώνα, εμείς είμαστε ηλεκτρονικά αναλφάβητοι. Μπορούμε να τους βοηθήσουμε με τη σκέψη μας, αλλά δεν μπορούμε να δημιουργήσουμε ό,τι αυτοί. Η Ελλάδα, λοιπόν, κατάλαβε τα λάθη της δέκα χρόνια αργότερα, επειδή είναι χώρα που έχει πολλούς εγωιστές, αλλά δεν έχει το θάρρος να το παραδεχθεί και θέλει να κάνει ακόμα τον καμπόσο. Μέχρι τους Ολυμπιακούς Αγώνες μας ένοιαζε το φρου φρου… Έγιναν οι Ολυμπιακοί ουσιαστικά για να επιστρέψουμε τα μετάλλια σε άλλες χώρες. Η Ελλάδα τη δεκαετία αυτή επέστρεψε ό,τι μετάλλια πήρε. Αυτό συνέβη. Τελείωσε η μεγαλομανία.

Αυτό είναι καλό, αν όντως τελείωσε.

Λ.Λ.: Βεβαίως είναι καλό. Γιατί το 2010 ενταφιάζει τη μεγαλομανία των Νεοελλήνων.

Ένας άντρας στα πενήντα με μια καρδιά εφήβου είναι εύκολο να κοντρολαριστεί; Τον κουμαντάρεις τον εαυτό σου;

Λ.Λ.: Όχι. Γι’ αυτό υπάρχουν οι φίλοι.

Οι άλλοι, το κοινό, οι γύρω σου, σε χαίρονται. Εσύ χαίρεσαι τον εαυτό σου, τη ζωή σου;

Λ.Λ.: Είμαι ευχαριστημένος γιατί είμαι στο δρόμο μου. Καμιά φορά λέω στον εαυτό μου «ήθελες να κάνεις κάτι άλλο;». Όχι. Λοιπόν, σκάσε και γράφε.

* Ο Λάκης Λαζόπουλος με τον «Βιοπαλαιστή στη Στέγη» θα εμφανίζεται στο «ΘΕΑΤΡΟΝ» Κέντρο Πολιτισμού «Ελληνικός Κόσμος» μέχρι τα τέλη Φεβρουαρίου.