Για τις δύο μεγάλες συναυλίες, που ετοιμάζει το καλοκαίρι στο θέατρο Βράχων, για το σοβαρό πρόβλημα της υγείας του, τον χρόνο που περνά και τον αδελφό του Ανδρέα Μικρούτσικο, μίλησε ο Θάνος Μικρούτσικος στο ΒΗΜΑgazino. 

Κύριε Μικρούτσικε, Πώς αποφασίσατε να κάνετε αυτές τις δύο συναυλίες; «Είναι γνωστό ότι αντιμετωπίζω ένα σοβαρό πρόβλημα υγείας. Εμένα η ζωή μου ήταν πάντα η μουσική, και αυτό περιέχει, πέραν της σύνθεσης, τις χιλιάδες συναυλίες που έχω κάνει και τη σχέση που δημιουργήθηκε με τον κόσμο, γι’ αυτό και ο τίτλος των δύο εμφανίσεων είναι “Όσοι περπάτησαν μαζί μου”. Ένας φίλος μου που δουλεύουμε μαζί στη διοργάνωση συναυλιών τα τελευταία χρόνια μού πρότεινε να καλέσουμε όλους αυτούς τους τραγουδιστές, οι οποίοι είπαν αμέσως “θα είμαστε εκεί”. Δεν θα ήθελα, ωστόσο, να θεωρηθεί αυτή η κίνηση σαν αποχαιρετισμός. Μπορεί η εξέλιξη της υγείας μου να είναι τέτοια που να μη μου επιτρέψει να προχωρήσω σε αυτή τη δουλειά, αλλά δεδομένου ότι είμαι άνθρωπος που το παλεύω και μάχομαι, θεωρώ ότι έχω πιθανότητες να τα καταφέρω, οπότε το βλέπω σαν συνάντηση με ανθρώπους που αγαπάω, που με έχουν αγαπήσει, που έχουμε συνεργαστεί με εξαιρετικό τρόπο και αρκετοί από αυτούς συνέβαλαν στο να αποκτήσουν τα τραγούδια μου μεγάλη εμβέλεια. Με την προϋπόθεση πάντα να μη δημιουργηθεί κάποια μελό κατάσταση. Από την άλλη μεριά, θα ακουστούν τραγούδια που, χωρίς να σημαίνει ότι είναι τα καλύτερα -γιατί υπάρχουν πολλές διαστάσεις στο τι καθιστά ένα τραγούδι σπουδαίο-, αγαπήθηκαν πολύ από τον κόσμο.»

Ανάμεσα σε άλλα απάντησε και για τον δυναμικό του χαρακτήρα και τη στάση που πάντα κρατούσε στα πράγματα. «Θυμάμαι όμως ταυτόχρονα και ένα άλλο χαρακτηριστικό: δεν φοβόμουν να εκτεθώ. Αν πολιτικά συμφβνούσα κατά 60% με ένα κόμμα, έλεγα δημοσίως ότι αυτό θα ψηφίσω. Με ρωτούσαν μερικοί “μα γιατί δεν κρατάς μια πισινή;”, όμως δεν φοβόμουν, και γι’ αυτό είμαι πολύ υπερήφανος. Και τώρα ακόμη, σε αυτή την άσχημη περίοδο, ο τρόπος που έζησα μου δίνει δύναμη, πάθος καιένταση να ρουφήξω την κάθε στιγμή. Το έλεγα πολύ πριν από την αρρώστεια. ρε παιδιά, 4.160 Σαββατοκύριακα ζούμε κατά μέσο όρο, είναι λίγα, ζήστε κάθε στιγμή, ξεπεράστε τις δυαντότητές σας, το ρεαλιστικό είναι να ξεπεράσουμε το αδύνατο, αυτό πρέπει να κάνουμε, αυτό κάνω και τώρα. Μου άρεσε πάρα πολύ κάτι που είπε ο Γούντι Άλεν πριν από λίγα χρόνια όταν τον ρώτησαν από τους «Times» αν φοβάται τον θάνατο: “Δεν τον φοβάμαι καθόλου, απλώς όταν έρθει δεν θέλω να είμαι εκεί” απάντησε».

Έχετε άλλωστε πει ότι ο μεγάλος σας αντίπαλος είναι ο χρόνος… «Με τη λογική ότι ο χρόνος μετατρέπεται σε θάνατο στην τελευταία πράξη του δράματος. Αν πούμε ότι ο άνθρωπος καιο θάνατος είναι δύο πυγμάχοι, τότε ξέρουμε ότι ο αντίπαλος είναι πάρα πολύ ψηλός και δυνατός, ότι στον δεκατοπέμπτο γύρο θα μας βγάλει νοκ-αουτ. Το στοίχημα το προσωπικό μου είναι να τον νικάω στο τέλος κάθε γύρου στα σημεία. Έτσι θέλω να δει κάποιος τη στάση μου, και όχι ως ψευτοηρωική».

Μπήκατε καθόλου στη διαδικασία να κλείσετε τους ανοιχτούς λογαριασμούς; «Να πείτε ό,τι νιώθετε στους κοντινούς σας ανθρώπους; Αυτά τα είχα κάνει σε ανύποπτο χρόνο. Μερικές φορές έχω δει ανθρώπους με τους οποίους συνδέθηκα στη ζωή μου να μην μπορούν να το κάνουν όταν χρειάστηκε γιατί δεν μπορούσαν καν να σκεφτούν τη ζωή χωρίς αυτούς. Εγώ τη σκεφτόμουν. Για καθίστε, βρε παιδιά, αθάνατοι είμαστε; Πολύ προτού αρρωστήσω τα είχα ξεκαθαρίσει όλα».

Η οικογενειακή φωτογραφία

Είδα μια οικογενειακή φωτογραφία που έχετε εδώ στον τοίχο και δεν μπορώ να μη σας ρωτήσω για τον αδελφό σας, τον Ανδρέα Μικρούτσικο. Πως γίνεται δυο άνθρωποι από το ίδιο περιβάλλον, με κοινά – ως επί το πλείστον – βιώματα, να ακολουθήσουν τόσο διαφορετικούς δρόμους;

«Οι καταβολές μας ήταν κοινές. Δεν θα ξεχάσω όταν ήμουν στην Ασφάλεια επί χούντας, στην απομόνωση, τον βασανισμό που υπέστη ο αδελφός μου σε διπλανό κελί. Τον διέλυσαν. Αυτό το αναφέρω για το πολιτικό του θάρρος. Η κουλτούρα του δεν ήταν διαφορετική από τη δική μου, έπαιζε μπάσο στα πρώτα τραγούδια μου, παντρεύτηκε τη Μαρία Δημητριάδη, τη γυναίκα με την οποία φτιάξαμε μαζί τον τρόπο μου. Και μετά άρχισε να γράφει και αυτός τραγούδια. Εδώ είναι ένα πρώτο σημείο που έχει σημασία».

Γιατί εστιάζετε σε αυτό; 

«Διότι είχε ταλέντο, αλλά διαφοροποιήθηκε για να μη μου μοιάζει. Μπορώ να ξεχάσω όμως ότι τώρα στις 11 Μαρτίου έκλαιγε σαν μικρό παιδί στο Γαλάτσι στη συναυλία για τα 100 χρόνια του ΚΚΕ; Ο Ανδρέας είχε πάντα αμεσότητα. Μέχρι τις αρχές του ’80 έκανε μεγάλα πράγματα στο ραδιόφωνο και δεν μπορούσε να του καταμαρτυρήσει κανείς τίποτα. Η ζημιά συνέβη στην τηλεόραση και επειδή το κατάλαβε προσπαθούσε να το εξηγήσει ιδεολογικά. Εκεί με χρειαζόταν και δεν ήμουν κοντά του».

Τι άλλο δεν θα ξεχάσετε;

«Θα σας πω μια ιστορία. Το «Δελτίο ειδήσεων» είναι ένα έργο βασισμένο σε ποίηση του Γιάννη Ρίτσου, διάρκειας πέντε λεπτών περίπου, που το έπαιζα σε συναυλίες μέχρι το 1980. από τότε και μέχρι το 2003 δεν το έπαιξα, αλλά ούτε και το άκουσα ξανά, μέχρι που αποφάσισα να το ηχογραφήσω για το CD «Ο σχοινοβάτης». Το ηχογραφώ στο στούντιο του Μεγάρου, γυρίζω το βράδυ στο σπίτι και μου λέει η γυναίκα μου να δω στην τηλεόραση τη νέα εκπομπή του Χατζηνικολάου στον Alpha, που θα εγκαινιαζόταν με καλεσμένο τον Ανδρέα. Υπ’ όψιν, είχα να μιλήσω έξι μήνες με τον αδελφό μου.

Ο Χατζηνικολάου ξεκινάει την εκπομπή ρωτώντας τον φιλοξενούμενο του κάτι παράξενο: «Μετά απ’ όλα αυτά, τι μένει Ανδρέα;» – με το όλα αυτά εννοούσε τη ζωή των τηλεοπτικών σταρ. Και του απαντάει εκείνος: «Μένει μονάχα εκείνος ο πέτρινος άγγελος, ακέφαλος/ μπορείς να του βάλεις ό,τι κεφάλι θες». Έπαθα σοκ, ήταν οι στίχοι από το «Δελτίο Ειδήσεων». Πέραν της μεταφυσικής της σύμπτωσης, αν κάτι κατάλαβα στα χρόνια που πέρασαν είναι όχι ότι δεν πρέπει να παίρνουμε θέση για τα κακώς κείμενα, αλλά ότι όταν προσωποποιούμε κάτι, πέραν της κριτικής, πρέπει να είμαστε επιφυλακτικοί στα επίπεδα που υπάρχουν. Υπάρχει όμως και κάτι ακόμα. Από την παλιά οικογένεια, ο Ανδρέας είναι ο μόνος που μου έχει μείνει».