Ο πονοκέφαλος της περικοπής των συντάξεων το 2019 και η επιθυμία του Μαξίμου για αποχώρηση του Ταμείου

Στη ζυγαριά των εκλογών φαίνεται να μπαίνει το θέμα της ελάφρυνσης του χρέους. Η κυβέρνηση μπορεί όλο το προηγούμενο διάστημα να έθετε ως στόχο την όσο το δυνατόν μεγαλύτερη εξειδίκευση των μεσοπρόθεσμων μέτρων ελάφρυνσης, στον βαθμό όμως που αυτό σημαίνει ότι το ΔΝΤ πρέπει να παραμείνει στο πρόγραμμα ως χρηματοδότης προκειμένου να περάσει τη γραμμή του στο Βερολίνο, στο Μαξίμου το ξανασκέφτονται, κατ’ αρχάς λόγω των μέτρων του 2019 (κυρίως) και του 2020.

Με δεδομένο ότι η κυβέρνηση πορεύεται με βασικό εκλογικό σενάριο τις διπλές κάλπες το φθινόπωρο του 2019 της δημιουργεί μείζον πρόβλημα το θέμα της εφαρμογής από 1.1.2019 του μέτρου της περικοπής των συντάξεων ή πιο συγκεκριμένα της προσωπικής διαφοράς που προκύπτει μεταξύ του νέου και του παλαιού υπολογισμού της σύνταξης για ορισμένες κατηγορίες δικαιούχων.  

Τους τελευταίους μήνες εσωκομματικά έχει σημάνει συναγερμός από βουλευτές και κομματικά στελέχη που εκτιμούν ότι, στην πορεία για τις εκλογές, δύσκολα θα μπορέσουν να πείσουν το ακροατήριό τους για τα οφέλη της «καθαρής εξόδου» όταν θα περικόπτονται εκ νέου οι συντάξεις. Ταυτόχρονα ο κίνδυνος μεγαλώνει αν το ΔΝΤ ζητήσει να εφαρμοστεί ένα χρόνο μπροστά το μέτρο του αφορολόγητου ορίου, δηλαδή επίσης το 2019 αντί για το 2020.

Εξυπακούεται ότι η κυβέρνηση θέλει να αποτρέψει το δεύτερο και επίσης να πετύχει είτε τη μη εφαρμογή της περικοπής των συντάξεων το 2019 είτε έστω το «πάγωμα» και τη μετακύληση της εφαρμογής του μέτρου αργότερα, ώστε να μην επηρεαστούν οι εκλογές.

«Να αφαιρεθούν μέτρα»

Παρόλο που θεωρείται ότι οι δανειστές αποκλείεται να δεχτούν τη μη εφαρμογή ψηφισμένου μέτρου, η κυβέρνηση δειλά το θέτει δημόσια και σε ανώτατο επίπεδο:

Ο Αλέξης Τσίπρας τόσο στις κοινές δηλώσεις με τον πρόεδρο της Κομισιόν Ζαν Κλοντ Γιούνκερ, όσο και στις δηλώσεις με τον ΓΓ του ΟΟΣΑ Άνχελ Γκουρία λίγα εικοσιτετράωρα μετά, χωρίς να κατονομάζει το συγκεκριμένο μέτρο, παρέπεμψε στο ξήλωμα «μέτρων λιτότητας».

Πιο συγκεκριμένα, την περασμένη Πέμπτη στο πλαίσιο των κοινών δηλώσεων στο Μαξίμου ο πρωθυπουργός ανέφερε πως «αυτό που χρειάζεται πλέον η ελληνική οικονομία είναι, όχι να προστεθούν νέα μέτρα λιτότητας, αλλά, ενδεχομένως, να αφαιρεθούν κάποια». Αντιστοίχως, τη Δευτέρα στις κοινές δηλώσεις με Α. Γκουρία σημείωσε πως «η ελληνική οικονομία δεν έχει ανάγκη πια από επιπλέον μέτρα επιβάρυνσης» αλλά «έχει ανάγκη από ελάφρυνση σε ό,τι αφορά τα μέτρα της λιτότητας». Στην ίδια κοινή συνέντευξη Τύπου σημείωσε: «Από εδώ και στο εξής θέτουμε ως βασικό στόχο να αποσυνδέσουμε την έννοια της μεταρρύθμισης από την έννοια της λιτότητας».

Κατά κανόνα, ο πρωθυπουργός αναφερόμενος στη λιτότητα «φωτογραφίζει» ουσιαστικά το ΔΝΤ το οποίο είναι ταυτισμένο με τις αυστηρές και απαισιόδοξες προβλέψεις την προηγούμενη τριετία και με τα σκληρά μέτρα καθόλη τη διάρκεια της μνημονιακής «περιπέτειας». Με τις παραπάνω δηλώσεις φάνηκε να εκφράζει την κυβερνητική προτίμηση στο σενάριο της μη συμμετοχής του ΔΝΤ στο πρόγραμμα, καθώς η μη παρουσία του κατά την κυβέρνηση θα σημάνει και απουσία πίεσης για την εφαρμογή των μέτρων που το ίδιο ζητούσε.

Υπενθυμίζεται ότι σε αυτή την κατεύθυνση έδειξε και από το βήμα της κοινοβουλευτικής ομάδας προ 10ημέρου περίπου όπου σημείωσε πως  στην τρέχουσα διαπραγμάτευση είναι «πράγματι ανοιχτό» το θέμα της συμμετοχής του ΔΝΤ. Ειδικότερα, ανέφερε πως η κυβέρνηση συζητά με το ΔΝΤ, προσπαθώντας να βρει μια αμοιβαία αποδεκτή λύση, καθώς και πως το κλίμα είναι βελτιωμένο ωστόσο, υπογράμμισε: «Δεν θεωρούμε ότι η μη συμμετοχή του στο τρίτο πρόγραμμα είναι το τέλος του κόσμου, ούτε πιστεύουμε ότι η αξιοπιστία της καθαρής εξόδου εξαρτάται από τη συμμετοχή του ή όχι».

Ερωτήματα

Πάντως ο τρόπος που τίθεται σε κυβερνητικό επίπεδο το θέμα της μη εφαρμογής της περικοπής των συντάξεων καθιστά θολή την πραγματική επιδίωξη του Μαξίμου. Πρόκειται για μια προσπάθεια να αποτραπούν τα χειρότερα, όπως η εμπροσθοβαρής εφαρμογή του αφορολόγητου; Ευελπιστεί το Μαξίμου ότι θα πειστούν οι δανειστές έστω για «πάγωμα», οπότε παρά τις αρνητικές ενδείξεις επιμένει; Πρόκειται για εσωτερική κατανάλωση, με στόχο να κατευναστούν οι εσωκομματικές φωνές; Εκτιμά ότι το Ταμείο θα φύγει;

Ο μεν πρωθυπουργός εμφανίζεται να θέτει, έστω και φωτογραφικά το θέμα αυτό δημόσια και σε ανώτατο επίπεδο, ο δε κυβερνητικός εκπρόσωπος Δημήτρης Τζανακόπουλος επισημαίνει ότι ένα τέτοιο θέμα μπορεί να συζητηθεί με τους θεσμούς μετά την έξοδο από το πρόγραμμα, και πάντως δεν αποτελεί «αίτημα» προς τους θεσμούς αλλά πολιτική στρατηγική της κυβέρνησης.

Υπενθυμίζεται ότι τόσο ο πρωθυπουργός όσο και ο κυβερνητικός εκπρόσωπος τις τελευταίες μέρες επικαλούνται την «υπεραπόδοση» της οικονομίας ως «διαβατήριο» για την καθαρή έξοδο, με την έννοια ότι αποδεικνύεται ότι η ελληνική οικονομία πιάνει τους στόχους και με το παραπάνω, επομένως «δεν υπάρχει κανένας απολύτως λόγος όχι απλώς για νέα μέτρα, αλλά για την εξακολούθηση μέτρων που ήδη αυτή τη στιγμή ισχύουν».

Πάντως, πέραν του συγκεκριμένου μέτρου που περιπλέκει το θέμα των εκλογών, μετά το Eurogroup της Παρασκευής τα μηνύματα που έλαβε η κυβέρνηση αφορούν και στην ελάφρυνση χρέους. Εφόσον επιθυμεί τη συγκεκριμενοποίηση των μεσοπρόθεσμων μέτρων και δη την εφαρμογή τους αυτοματοποιημένα, άνευ πολλών ελέγχων και εμπροσθοβαρώς όπως προτείνει το ΔΝΤ τότε θα υποχρεωθεί σε πιο αυστηρή εποπτεία. Ένας λόγος παραπάνω για να εύχονται στην κυβέρνηση την… απομάκρυνση απ’ το Ταμείο.