Παγκόσμιες διαστάσεις έχει πάρει το φαινόμενο της κατάχρησης των βενζοδιαζεπινών, οι οποίες είναι ψυχοδραστικά φάρμακα με ηρεμιστικές, υπνωτικές, αγχολυτικές, αντισπασμωδικές, αναισθητικές και μυοχαλαρωτικές ιδιότητες. Τα φάρμακα αυτά, τα οποία θα έπρεπε να χορηγούνται για βραχέα χρονικά διαστήματα για την αντιμετώπιση του άγχους, λαμβάνονται μακροχρόνια προκαλώντας εξάρτηση και εθισμό με επικίνδυνες συνέπειες για την υγεία.

Παρά την έλλειψη φαρμακοεπιδημιολογικών δεδομένων, υπάρχουν ενδείξεις ότι γίνεται κατάχρηση και στη χώρα μας και κυρίως από γυναίκες μεγάλης ηλικίας.

Τις παραπάνω επισημάνσεις κάνει η επίκουρη καθηγήτρια Κλινικής Φαρμακολογίας του τμήματος Ιατρικής της Σχολής Επιστημών Υγείας του ΑΠΘ, Χρύσα Πουρζιτάκη, ενόψει ομιλίας της με θέμα «Xanax, Lexotanil & co. Χρήση και κατάχρηση των βενζοδιαζεπινών σήμερα», την οποία θα κάνει στις 5 Μαΐου (16:00-18:00 στο ξενοδοχείο The Met), στο πλαίσιο του στρογγυλού τραπεζιού “Ψυχοφαρμακολογία & Ψυχοφαρμακοθεραπεία” που περιλαμβάνεται στο πρόγραμμα του 4ου Πανελλήνιου Συνεδρίου Εφαρμοσμένης Φαρμακευτικής, που διοργανώνει ο Φαρμακευτικός Σύλλογος Θεσσαλονίκης.

“Οι βενζοδιαζεπίνες είναι γενικά ασφαλή φάρμακα, όταν χρησιμοποιούνται σωστά, δηλαδή όταν συνταγογραφούνται από ειδικούς και λαμβάνονται για το ενδεδειγμένο χρονικό διάστημα. Όταν γίνεται κατάχρησή τους, υπάρχει μεγάλος κίνδυνος για εθισμό και εξάρτηση των ασθενών, με αποτέλεσμα να εμφανίζουν διαταραχές ύπνου και σύνδρομο στέρησης, που μπορεί να εκδηλωθεί με τρόμο, απώλεια όρεξης, ναυτία, ζάλη, αίσθημα κόπωσης κ.ά. Επίσης, όταν γίνεται συνδυασμός των βενζοδιαζεπινών με άλλα φάρμακα ή ουσίες, που προκαλούν καταστολή του Κεντρικού Νευρικού Συστήματος (βαρβιτουρικά, αντιεπιληπτικά, οπιοειδή, αλκοόλ κ.λπ.), μπορεί να προκληθεί βραδύπνοια ή άπνοια δυνητικά θανατηφόρες” εξηγεί η κ. Πουρζιτάκη.

Παράλληλα επισημαίνει ότι δεν υπάρχει φυσιολογική φαρμακολογική εξάρτηση. Η εξάρτηση από μια φαρμακευτική ουσία είναι παθολογική κατάσταση, στην οποία μπορεί να περιέλθει ένας ασθενής που κάνει κατάχρηση βενζοδιαζεπινών σε πολύ μικρό χρονικό διάστημα. Τα ενδεικτικά συμπτώματα είναι η εκδήλωση συνδρόμου στέρησης σε απουσία χορήγησης, καθώς και η επιδείνωση της αγχώδους ή καταθλιπτικής συνδρομής, ο τρόμος και οι διαταραχές μνήμης. 

“Για να αντιμετωπίσει κάποιος μια κατάσταση που συνδέεται με κατάχρηση των βενζοδιαζεπινών, πρέπει να απευθυνθεί σε ειδικό ψυχίατρο, ο οποίος είναι ο μόνος που θα προσεγγίσει το ζήτημα σωστά φαρμακολογικώς και ψυχοθεραπευτικώς” σημειώνει η κ. Πουρζιτάκη και προσθέτει ότι “οι βενζοδιαζεπίνες είναι φάρμακα που έχουν ένδειξη τις διαταραχές ύπνου και την αγχώδη διαταραχή”. ‘Οσον αφορά το ενδεχόμενο η κατάχρηση των βενζοδιαπεζινών να σχετίζεται με την οικονομική κρίση, η κα Πουρζιτάκη επισημαίνει ότι “η οικονομική κρίση είναι μια πολυσύνθετη κατάσταση, την οποία κάθε άνθρωπος εκλαμβάνει και αντιμετωπίζει εξατομικευμένα. Επομένως δεν θα έλεγα ότι συσχετίζεται το ένα με το άλλο”.