Την… άβυσσο θα ατενίζει το οικονομικό επιτελείο της νέας κυβέρνησης – όποιο και αν είναι αυτό – καθώς καλείται ουσιαστικά να επιλύσει «εν μια νυκτί» προβλήματα που στοιχειώνουν εδώ και δεκαετίες την ελληνική οικονομία.

Τα περιθώρια ανοχής της κοινωνίας αλλά και της αγοράς διαφαίνονται εκ προοιμίου εξαντλημένα και άπαντες επαφίενται στην αυτοδυναμία του ΠΑΣΟΚ, αν και γνωρίζουν ότι η οικονομική πολιτική της ελληνικής κυβέρνησης είναι σε μεγάλο βαθμό δεσμευμένη από τις Βρυξέλλες και δεν μπορεί να ξεφύγει δραματικά από τους όρους της ευρωπαϊκής συνθήκης.

Αμέσως μετά την εκλογή της άλλωστε η νέα κυβέρνηση θα κληθεί αφενός να καταρτίσει τον νέο προϋπολογισμό για το 2010, αλλά και να αντιμετωπίσει την «Ιερά Εξέταση» της Κομισιόν για τις ομολογουμένως άθλιες δημοσιονομικές επιδόσεις της χώρας.

Την… άβυσσο θα ατενίζει το οικονομικό επιτελείο της νέας κυβέρνησης – όποιο και αν είναι αυτό – καθώς καλείται ουσιαστικά να επιλύσει «εν μια νυκτί» προβλήματα που στοιχειώνουν εδώ και δεκαετίες την ελληνική οικονομία.

Τα περιθώρια ανοχής της κοινωνίας αλλά και της αγοράς διαφαίνονται εκ προοιμίου εξαντλημένα και άπαντες επαφίενται στην αυτοδυναμία του ΠΑΣΟΚ, αν και γνωρίζουν ότι η οικονομική πολιτική της ελληνικής κυβέρνησης είναι σε μεγάλο βαθμό δεσμευμένη από τις Βρυξέλλες και δεν μπορεί να ξεφύγει δραματικά από τους όρους της ευρωπαϊκής συνθήκης.

Αμέσως μετά την εκλογή της άλλωστε η νέα κυβέρνηση θα κληθεί αφενός να καταρτίσει τον νέο προϋπολογισμό για το 2010, αλλά και να αντιμετωπίσει την «Ιερά Εξέταση» της Κομισιόν για τις ομολογουμένως άθλιες δημοσιονομικές επιδόσεις της χώρας.

Άσχετα λοιπόν από την προσπάθεια να σταλούν εξαρχής σήματα για επανασχεδιασμό του κυβερνητικού σχήματος, νοικοκύρεμα του κράτους, επανεκκίνηση της παραγωγικής μηχανής και γενικότερα είσοδο της ελληνικής οικονομίας σε μια νέα εποχή με το όραμα της «πράσινης ανάπτυξης» ή όποιο άλλο,  η πραγματικότητα των αριθμών είναι ανηλεής:

Ο δανεισμός μας φέτος ξεπερνά τα 52 δισ. σε ομόλογα και 17 δισ. σε έντοκα γραμμάτια, που ισοδυναμεί με έλλειμμα 7,5% – 8,5% του ΑΕΠ.

Η αγορά ζει καθημερινά υπό τον φόβο νέων πτωχεύσεων, όπως αυτές του Ψωμιάδη και του Αγούδημου, που έσκασαν την περασμένη εβδομάδα υπενθυμίζοντας επώδυνα ότι η κάμψη της κατανάλωσης και ταυτόχρονα το κλείσιμο της στρόφιγγας του τραπεζικού δανεισμού ανέδειξαν τα προβλήματα των επιχειρήσεων βάζοντας σε περιπέτειες αρκετές και δίνοντας τη χαριστική βολή σε άλλες.

Στο τέλος του έτους υπολογίζεται ότι οι ακάλυπτες επιταγές θα φτάσουν τα 3 δισ. ευρώ, ενώ ένα στα δέκα δάνεια θα βρίσκεται στο κόκκινο και η εικόνα θα ήταν χειρότερη αν οι τράπεζες δεν προχωρούσαν σε αναχρηματοδότηση των υποχρεώσεων πολλών επιχειρήσεων παρέχοντας ανάσα στα οικονομικά τους.

u Λουκέτο έχουν ήδη βάλει εταιρείες κυρίως από τον χώρο των τηλεπικοινωνιών όπως οι Lannet, Αltec Τelecoms, Τeledome, η ασφαλιστική ΕΟS καθώς και πολλά τουριστικά γραφεία, ενώ στη μαύρη λίστα των υποψηφίων για «κανόνι» βρίσκονται ήδη ιστορικές εταιρείες όπως η Ενωμένη Κλωστοϋφαντουργία, η Μαξίμ Περτσινίδης, οι Ελληνικές Ιχθυοκαλλιέργειες, η Βetanet, η ΔΙΕΚΑΤ, η Εκτασις, η Αφοί Μεσοχωρίτη, η Ηellenic Ηomes  και προστίθενται κι άλλες σε καθημερινή σχεδόν βάση.

Οι ενδεχόμενες επιπλοκές από ένα τέτοιο «ντόμινο» είναι ακόμη άδηλες με δεδομένο ότι, όπως έχουμε ξαναπεί, την ώρα που στην υπόλοιπη Ευρώπη οι οικονομίες σταδιακά εξέρχονται από την ύφεση, η χώρα μας μόλις τώρα μπαίνει…

Συρρίκνωση του ΑΕΠ

Η Τράπεζα της Ελλάδος εκτιμά ότι φέτος θα υπάρξει συρρίκνωση του ΑΕΠ κατά 0,5% – 1%, άλλες εκτιμήσεις ανεβάζουν τον αρνητικό ρυθμό ανάπτυξης έως και -2% και πολλοί αναλυτές τονίζουν ότι αν συνεχιστεί η υποχώρηση των ρυθμών ανάπτυξης και δεν αναθερμανθεί η κατανάλωση, τότε θα δούμε και άλλες εταιρείες με προβλήματα να κλείνουν, οδηγώντας στην ανεργία χιλιάδες εργαζομένους.

Οι ευθύνες του κράτους είναι προφανείς, αφού, αν το Ελληνικό Δημόσιο εξοφλούσε έγκαιρα τις οφειλές του (υπερβαίνουν τα 2 δισ. ευρώ) προς τις επιχειρήσεις που έχουν κατασκευάσει δημόσια έργα, τότε τα πράγματα θα ήταν διαφορετικά για κάποιες από αυτές που βρίσκονται αυτή τη στιγμή με «την πλάτη κολλημένη στον τοίχο». Οι προοπτικές σε πολλούς κρίσιμους κλάδους του εγχώριου επιχειρείν διαγράφονται ακόμη πιο δυσοίωνες:

• Η οικοδομική δραστηριότητα, π.χ., έχει κάνει βουτιά 30%.

• Στη ναυπηγοεπισκευαστική βιομηχανία σημειώνεται πτώση 90% των παραγγελιών σε νέα πλοία και μάλιστα σε παγκόσμια κλίμακα.

• Στην ασφαλιστική αγορά μετά και το κλείσιμο των δύο εταιρειών της Ασπίς Πρόνοια και άλλων τριών (Γενική Πίστη, Γενική Ένωση και Σκούρτης) όλοι στοιχηματίζουν ποια θα είναι τα επόμενα θύματα με δεδομένο ότι πάνω από 20 ελληνικές εταιρείες παρουσιάζουν σημαντικές ζημιές.

• Στην ακτοπλοΐα, όπως προαναφέρθηκε, η G.Α. Ferries του Γεράσιμου Αγούδημου βρίσκεται σε καθεστώς κατάσχεσης των πλοίων της, ενώ η Σάος του εφοπλιστή Φώτη Μανούση αντιμετωπίζει καίρια οικονομικά προβλήματα και η ΝΕΛ, πιεζόμενη ασφυκτικά από τον ανταγωνισμό και το δυσμενές οικονομικό περιβάλλον, αναγκάστηκε να αλλάξει χέρια και να περάσει από τον έλεγχο του Απ. Βεντούρη στην οικογένεια Λαιμού.

• Στον κλάδο των τηλεπικοινωνιών, πέρα από τις Αltec Τelecoms, Τeledome, Lannet που εξαφανίστηκαν ήδη, αντιμετωπίζουν οικονομικά προβλήματα ακόμη και μεγάλες εταιρείες του κλάδου όπως είναι η Wind, η οποία φέρεται να βρίσκεται σε διαδικασία αναζήτησης στρατηγικού επενδυτή.

• Η κλωστοϋφαντουργία παραμένει ο μεγάλος ασθενής της ελληνικής βιομηχανίας, ενώ ο τουρισμός – η θεωρούμενη «βαριά βιομηχανία» της χώρας – αντιμετωπίζει το 2009 τη μεγαλύτερη πτώση των τελευταίων ετών και ατενίζει με ιδιαίτερο φόβο τη χρονιά που έρχεται.

Ο απερχόμενος υπουργός Οικονομίας Γ. Παπαθανασίου έχει ήδη αρχίσει να προπονείται για… αντιπολίτευση επιτιθέμενος στο ΠΑΣΟΚ, το οποίο, ενώ εκτιμά ότι το έλλειμμα θα κλείσει στο 8% το 2009 την ίδια στιγμή προτείνει πολιτικές σε βάθος τετραετίας, οι οποίες αυξάνουν το έλλειμμα κατά τουλάχιστον 10,7 δισ. ευρώ.

«Πού αλήθεια θα βρει το ΠΑΣΟΚ αυτά τα 23,2 δισ. ευρώ που απαιτούνται για μείωση του ελλείμματος κάτω του 3%. Γιατί στο πρόγραμμά του δεν υπάρχει ούτε ένα δυσάρεστο μέτρο περιορισμού του ελλείμματος; Γιατί κοροϊδεύει τους πολίτες και τα ίδια του τα στελέχη;» αναρωτιέται ο Παπαθανασίου, για να εισπράξει την απάντηση  ότι η οικονομία φέτος είναι έτσι κι αλλιώς σε ύφεση και για να βγει από αυτή πρέπει να τονωθεί με το πακέτο των 2,5-3 δισ. ευρώ και το ΕΣΠΑ. Με τα κονδύλια των «κουτόφραγκων» δηλαδή…

Εκτός ελέγχου

Στην ουσία και οι δύο μονομάχοι ομολογούν ότι το έλλειμμα βρίσκεται εκτός ελέγχου και ότι το μόνο σίγουρο είναι πως η νέα κυβέρνηση, αμέσως μετά την ανάληψη της εξουσίας, θα βρεθεί σε μία σκληρή διαπραγμάτευση με τους επιτελείς της Κομισιόν και ειδικά με τον Χοακίν Αλμούνια.

Όσον αφορά τη διάρκεια της παράτασης, πολλοί εκτιμούν πως πολύ δύσκολα θα δοθούν από την Κομισιόν εφάπαξ τρία χρόνια για τη δημοσιονομική προσαρμογή, αλλά προσθέτουν πως δεν είναι απίθανο να υπάρξει παράταση «σε δόσεις», δηλαδή να παρακολουθεί ο Αλμούνια από… κοντά την υλοποίηση των διαρθρωτικών αλλαγών και ανάλογα να δίνει περίοδο χάριτος στη νέα κυβέρνηση.

Προσθέστε ακόμη ότι την ίδια περίοδο και κατά τη διάρκεια των διαπραγματεύσεων με τους επιτελείς της Κομισιόν για το επικαιροποιημένο Πρόγραμμα Σταθερότητας – Ανάπτυξης και τον χρονικό ορίζοντα παράτασης της επιτήρησης η ελληνική κυβέρνηση αναμένεται, σύμφωνα με πληροφορίες, να δεχθεί ισχυρές πιέσεις για μία σφαιρική παρέμβαση στο ασφαλιστικό πρόβλημα, όπου π.χ. 140.000 γυναίκες που εργάζονται στο Δημόσιο και στα σώματα ασφαλείας απειλούνται με αύξηση της ηλικίας συνταξιοδότησης από πέντε έως και δεκαεπτά χρόνια!

Παράλληλα το ΠΑΣΟΚ ήδη φαίνεται ότι μελετάει τη θέσπιση επιπλέον φορολογικών  κλιμακίων  και τη διαμόρφωση του ανώτατου φορολογικού συντελεστή στο 45%, την επαναφορά του Φόρου Μεγάλης Ακίνητης Περιουσίας και  τη φορολογία των μερισμάτων που λαμβάνουν σήμερα περισσότεροι από 1.000.000 μέτοχοι εταιρειών εισηγμένων ή μη στο χρηματιστήριο.

H συνταγή των «πράσινων»

Γενικά οι «πράσινοι» φαίνεται ότι θα εφαρμόσουν τη συνταγή του φουσκώματος ελλείμματος – χρέους ώστε η έντονη περιοριστική πολιτική να αρχίσει το 2010 από μεγάλο ύψος ελλείμματος και έτσι τα αποτελέσματα, όσον αφορά τη μείωση του ελλείμματος, θα είναι απτά για Ε.Ε. και κοινή γνώμη.

Ανάλογη τακτική είχε ακολουθήσει βέβαια η κυβέρνηση Καραμανλή το 2004, όταν με την απογραφή «αποκάλυψε» ότι το έλλειμμα είχε φτάσει στο 8% του ΑΕΠ, κυρίως γιατί εντός αυτού έγινε η αποπληρωμή όλων σχεδόν των δαπανών των Ολυμπιακών Αγώνων, ενώ αντεστράφη και ο τρόπος καταγραφής των εξοπλιστικών δαπανών, με συνέπεια να προσμετρηθούν και αυτές στο έλλειμμα του 2004.