Τον τελευταίο καιρό η Ελλάδα θρήνησε θύματα από πυρκαγιές και πλημμύρες μέσα στον αστικό ιστό, σε περιοχές της Αττικής. Νεκροί ανυποψίαστοι του κινδύνου συμπολίτες μας, περιουσίες χαμένες από τη φωτιά και τη βροχή. Οργή προς πάσα κατεύθυνση, συμπεριλαμβανομένων ιδιοτελών ερμηνειών των τραγικών συμβάντων. Ας δούμε όμως την πραγματικότητα, απλά και λογικά:

Οι κατ’ αρχήν λοιπόν υπόλογοι –όχι αναγκαστικώς υπεύθυνοι, αλλά αυτοί που θα πρέπει να αρχικώς να λογοδοτήσουν, στην κοινωνία αλλά και στον Εισαγγελέα- είναι οι Δήμαρχοι, αλλά, εν μέρει τουλάχιστον και η Περιφερειάρχης Αττικής, στο βαθμό που όφειλε να συμμετάσχει σε έργα στα οποία είναι αρμόδια ή που χρηματοδοτεί, έργα που βεβαίως θα έπρεπε να της είχαν ζητηθεί ή επισημανθεί (αλλά και όπου αλλού ανά τη χώρα μας παρουσιάζονται ανάλογα φαινόμενα, οι αντίστοιχοι Δήμαρχοι και Περιφερειάρχες). Ο Δήμαρχος όμως είναι αυτός που οφείλει αρχικώς να μεριμνά για την ασφάλεια της περιοχής ευθύνης του, συμπεριλαμβανομένων των κινδύνων πυρκαγιάς και πλημμυρών, είτε αυτές είναι αποτέλεσμα ασύμμετρης ή συμμετρικής απειλής. Ο Περιφερειάρχης έχει την ευθύνη όλης της Περιφέρειας, μεριμνώντας ως ο γενικότερος επιτελικός φορέας, αλλά βεβαίως δεν μπορεί να ασχοληθεί, με τις ιδιαίτερες ανάγκες της κάθε περιοχής, αυτή είναι ευθύνη των Δημάρχων. Έτσι πρέπει να γίνει και τώρα, μετά τα τραγικά πρόσφατα γεγονότα, αυτή θα πρέπει να είναι η δουλειά του Εισαγγελέα, αλλά και της κοινωνίας, που εκφράζεται και αντιπροσωπεύεται από την πολιτική ηγεσία.

Οι Δήμαρχοι δηλαδή, των πληγέντων περιοχών, θα πρέπει να μας πούν αν είχαν φροντίσει να αντιμετωπίσουν πυρκαγιές και πλημμύρες (ασύμμετρες ή συμμετρικές), αν υπήρχαν δρόμοι διακίνησης των πυροσβεστικών οχημάτων, δεξαμενές νερού όπου χρειάζονταν, τρόποι εκκένωσης των περιοχών και ενημέρωση του κοινού. Επίσης αν είχαν εγκαίρως ζητήσει την εμπλοκή της Περιφέρειας, στα ενδεχόμενα έργα στα οποία έχει αυτή αρμοδιότητα.

Αν εξαιρέσουμε την καταφανή έλλειψη ενημέρωσης του κοινού και την ανυπαρξία πυροσβεστικών σταθμών και δεξαμενών στα επικίνδυνα σημεία, όπου καταδήλως είναι ευθύνη των Δημάρχων –που βεβαίως πρέπει να λογοδοτήσουν και να τιμωρηθούν αυστηρά, αν δεν είχαν λάβει τα κατάλληλα μέτρα, για εγκλήματα εκ παραλείψεων, αδιαφορίας ή ανικανότητας- για όλα τα άλλα –ανυπαρξία δρόμων, οδεύσεων διαφυγής και εκκένωσης της περιοχής, δόμηση χωρίς βασικές προδιαγραφές- την ευθύνη έχουν όλοι –ΟΛΟΙ- οι μέχρι τώρα υπουργοί Χωροταξίας, Δημοσίων Έργων ή όπως αλλιώς ονομαζόταν κατά καιρούς το κτήριο της οδού Αμαλιάδος. Συμπεριλαμβανομένων των άσχετων συμβούλων τους, Γενικών Γραμματέων τους, κ.λ.π., πού ενώ έβλεπαν την οικιστική πίεση, που σημαίνει οικιστική ανάγκη, επέμεναν δήθεν οικολογικά, επιτυγχάνοντας το αντίθετο. Δηλαδή όλοι όσοι συνετέλεσαν στην άναρχη δόμηση, χωρίς πολεοδομικά σχέδια και με αρχιτέκτονες τους μπετατζήδες της περιοχής που καταφανώς «συνεργάζονταν» με τις αρχές, με όλες τις αρχές.

Όσους φώναζαν για την ανάγκη να επεκταθούν τα «σχέδια πόλεων», με όρους δόμησης και σωστή πολεοδόμηση, τους αγνοούσαν, αν δεν τους κατηγορούσαν σαν μη οικολογικά ευαίσθητους. Αλλά ιδού το αποτέλεσμα: Περιοχές ολόκληρες είναι «πολεοδομημένες» με τρόπο αυθαίρετο από αυτούς που έχτιζαν αυθαιρέτως, σε συνεργασία, φανερή ή μυστική, με τις αρχές και τους βουλευτές της περιοχής. Σε λίγα χρόνια όλα τα αυθαίρετα άρχισαν να νομιμοποιούνται, με αρχή από τον Αντώνη Τρίτση (μία επιστολή του άρχιζε με την προσφώνηση «φίλε αυθαιρετούχε») και έκτοτε συντελείται στο διηνεκές… Φταίνε οι «φίλοι αυθαιρετούχοι»; Πολύ λίγο, καθόσον η οικιστική πίεση αποτελεί κοινωνική ανάγκη και καθόσον χρησιμοποιούντο από τους πολιτευτές για να ξαναεκλεγούν. Φαντάζεστε όμως πόσο διαφορετικά θα ήταν τα πράγματα αν ίσχυαν νομίμως όροι δόμησης, αν γινόταν πολεοδόμηση των περιοχών και αν όλα τα κτίσματα ανεγείρονταν με ευθύνη αρχιτεκτόνων; Με μέριμνα διατήρησης του φυσικού τοπίου, αλλά και ταυτόχρονα ανταπόκριση στην κοινωνική ανάγκη δημιουργίας οικιστικών συνόλων. Σκεφτείτε ακόμα και τα διαφυγόντα έσοδα του κράτους από τις αυθαίρετες δομήσεις.

Κε Πρωθυπουργέ,

Θα πρότεινα να γίνουν ενέργειες σωστής πολεοδόμησης των περιοχών που επλήγησαν, άμεσα, με κάθε μέσον και κάθε θυσία. Να δοθούν όροι δόμησης και η ανακατασκευή των κατεστραμμένων κτηρίων και γίνει από μηχανικούς, με τους νέους όρους δόμησης και με τον ισχύοντα κτηριοδομικό κανονισμό. Βεβαίως με διευκόλυνση των ιδιοκτητών και του τρόπου έκδοσης των Οικοδομικών Αδειών. Θα προσφέρετε έτσι μεγάλη υπηρεσία στην Αττική αλλά και στη χώρα.

Βεβαίως και να αποδοθούν οι ευθύνες εκεί όπου ανήκουν… συμπεριλαμβανομένων των παλαιότερων Υπουργών που συνέτειναν στη σημερινή κατάσταση. Γιατί η «ασύμμετρη απειλή» βρισκόταν και βρίσκεται στο πολιτικό προσωπικό της χώρας…..

Η επιστολή αυτή εγράφη ευελπιστώντας στην ανεύρεση ευήκοων ώτων…..

 

 

Νικήτας Χιωτίνης

(αρχιτεκτων-μηχανικός, Κοσμήτωρ Σχολής Εφαρμοσμένων Τεχνών και

Πολιτισμού, Πανεπιστημίου Δυτικής Αττικής)