του Corentin Sellin (*)

Το ανώνυμο άρθρο ανώτατου αξιωματούχου της αμερικανικής κυβέρνησης που δημοσιεύτηκε στους New York Times είναι κάτι πρωτοφανές. Πολλοί, συχνά κακά πληροφορημένοι, κάνουν συγκρίσεις με το τέλος της περιόδου Νίξον, επειδή αρκετοί υπουργοί του, μεταξύ των οποίων και ο Κίσινγκερ, είχαν ισχυριστεί αργότερα ότι παράκουσαν ορισμένες από τις εντολές του. Το πιθανότερο όμως είναι ότι επρόκειτο για μια εκ των υστέρων επανεφεύρεση των γεγονότων.

Από τo άρθρο αυτό μαθαίνουμε βασικά δύο πράγματα. Πρώτον, ότι υπάρχει μια πραγματική συνωμοσία στο εσωτερικό της αμερικανικής διοίκησης με σκοπό τη στέρηση του προέδρου από ορισμένες εξουσίες του. Στο βιβλίο του Μπομπ Γούντγουορντ, ο πρώην οικονομικός σύμβουλος του αμερικανού προέδρου Γκάρι Κον υποστηρίζει ότι αφαίρεσε μια μέρα κάποια χαρτιά από το γραφείο του Τραμπ για να εμποδίσει την υπογραφή ενός επικίνδυνου μέτρου. Τώρα μαθαίνουμε ότι αυτό είναι κάτι οργανωμένο και ξεκίνησε αμέσως μετά την εκλογή Τραμπ.

Η δεύτερη μείζων αποκάλυψη, αν δεχθούμε την εγκυρότητα αυτού του κειμένου, είναι ότι ένα μέρος της αμερικανικής κυβέρνησης θεωρεί τον Τραμπ ανίκανο να ασκήσει τα καθήκοντά του και πιστεύει ότι πρέπει να τεθεί σε κίνηση η 25η τροπολογία. Το ερώτημα λοιπόν είναι: γιατί δεν συνέβη κάτι τέτοιο;

Προς το παρόν, η αντίδραση του Τραμπ και της κυβέρνησης είναι μάλλον μετρημένη. Στην πρώτη του αντίδραση, ο πρόεδρος ήταν εμφανώς εκνευρισμένος, αλλά δεν ξεπέρασε τα όρια. Και το πιο εντυπωσιακό είναι ότι η αντίδρασή του ήταν ανάλογη με εκείνη της εκπροσώπου του Σάρα Χάκαμπι Σάντερς. Αλλά και το τουιτ με το οποίο ζητά από τους New York Τimes να αποκαλύψουν το όνομα του συντάκτη για λόγους εθνικής ασφαλείας είναι μια έξυπνη κίνηση. Γιατί ο Τραμπ επισημαίνει κάτι προφανές: ότι υπάρχουν στο εσωτερικό της κυβέρνησης άνθρωποι που συνωμοτούν κατά του προέδρου (ο οποίος τους διόρισε). Παίζοντας αυτό το χαρτί, έχει το δίκιο με το μέρος του.

Ο αμερικανός πρόεδρος έχει τώρα δύο επιλογές. Η μία είναι να προσπαθήσει να αλλάξει την ατζέντα. Σε δύο μήνες διεξάγονται εκλογές για την ανανέωση του Κονγκρέσου και μπορεί να επικαλεστεί την πολύ καλή κατάσταση της οικονομίας, την αυξημένη ανάπτυξη, τη μικρή αύξηση των μισθών. Γνωρίζουμε όμως ότι στον Τραμπ δεν αρέσει μια τέτοια στρατηγική. Προτιμά να εμπλέκεται σε διαμάχες. Η δεύτερη επιλογή του λοιπόν είναι να επικεντρωθεί σε αυτό το άρθρο και να γίνει ανεξέλεγκτος.

Το ίδιο το κείμενο στηρίζεται σε ένα τεράστιο παράδοξο. Ο συντάκτης του είναι εμφανώς υπερήφανος που ελέγχει τον πρόεδρο και γλυτώνει τη χώρα από τα χειρότερα. Αν είναι έτσι, όμως, γιατί να γράψει αυτό το άρθρο και, ως εκ τούτου, να αναγκαστεί να σταματήσει αυτή την «αντίσταση»; Μία υπόθεση είναι ότι θέλει να κάνει τον Τραμπ να χάσει την ψυχραιμία του ώστε να αποδείξει την άποψή του. Πολλά θα κριθούν λοιπόν από την αντίδραση του Τραμπ. Στο σημείο που βρισκόμαστε, πάντως, θα μπορούσαμε να αναρωτηθούμε ακόμη κι αν αυτό το άρθρο είναι ένα τέχνασμα του Τραμπ για να δυσφημίσει τους New York Times. Τα μέσα ενημέρωσης έχουν πολλές φορές παρασυρθεί από υποτιθέμενες κρίσεις συνείδησης κάποιων αξιωματούχων. Πόσες φορές η ιστοσελίδα Axios ή και οι ίδιοι οι New York Times δεν έχουν γράψει ότι ο Τζον Κέλι, ο προσωπάρχης του Τραμπ, προτίθεται να παραιτηθεί; Και την επόμενη ώρα ο Κέλι εμφανιζόταν μαζί με τον Τραμπ και το διέψευδε. Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι ο εκατομμυριούχος πρόεδρος βρίσκεται σε μια λυσσαλέα μάχη με τα μέσα ενημέρωσης. Πόσο μάλλον που αυτό το άρθρο προκαλεί θέαμα, και τουιτς, που ο Τραμπ τα λατρεύει. Ο αμερικανός πρόεδρος διακατέχεται από ένα είδος πολιτικού νερονισμού. Του αρέσει να βλέπει τους θεσμούς να καίγονται. Του αρέσει το χάος.

(*) Ο Κορεντέν Σεγέν είναι αναπληρωτής καθηγητής ιστορίας και συγγραφέας του βιβλίου «Οι Ηνωμένες Πολιτείες και ο κόσμος (1823-1945)

(Πηγή: Libération)