Η σχεδόν «καθαρή» έξοδος από το τρίτο πρόγραμμα αφήνει την Ελλάδα με πολλές προκλήσεις, η πρώτη από τις οποίες θα είναι η επιδίωξη μιας αειφόρου υψηλότερης πορείας ανάπτυξης ενώ θα συνεχίσει τις μεταρρυθμίσεις. Αλλά σε σύντομο χρονικό διάστημα, οι επερχόμενες εκλογές θα είναι η πρώτη δοκιμασία αξιοπιστίας, σημειώνει σε ανάλυσή της η ING.

 

Όπως αναφέρει η ING, η οικονομική ανάκαμψη της Ελλάδας συνεχίζεται με μέτριο ρυθμό, με ένα ασταθές ρυθμό ανάπτυξης. Το δεύτερο τρίμηνο του 2018, το ΑΕΠ παρουσίασε μέτρια άνοδο 0,2% σε τριμηνιαία βάση (1,8% σε ετήσια βάση), επιβραδύνοντας από ένα θετικό 0,9% στο πρώτο τρίμηνο του 2018.

 

Οι εξαγωγές αποτέλεσαν τον κινητήριο μοχλό ανάπτυξης, ενώ μέχρι στιγμής οι επενδύσεις δεν κατάφεραν να επιβεβαιώσουν τα εξαιρετικά θετικά στοιχεία του τέταρτου τριμήνου. Η εξέλιξη αυτή ήταν μια μαλακότερη συρρίκνωση της ανάπτυξης από την συνιστώσα των αγαθών των εισαγωγών. Τα καλά νέα προήλθαν από το μέτωπο ιδιωτικής κατανάλωσης, το οποίο τελικά ωφελείται από τη συνεχιζόμενη ανάκαμψη στην αγορά εργασίας. Η απασχόληση αυξάνεται κατά 1,5% ετησίως κατά το πρώτο εξάμηνο και το ποσοστό ανεργίας μειώθηκε πρόσφατα και πάλι κάτω από το 20% για πρώτη φορά από το τρίτο τρίμηνο του 2011.

 

Βεβαίως, η μείωση του ποσοστού ανεργίας, αν και αδιαμφισβήτητα θετική, συνέβη κατά την απότομη συρρίκνωση του ελληνικού εργατικού δυναμικού. Η παρατεταμένη ανάκαμψη της εμπιστοσύνης των καταναλωτών εμφανίζεται τελικά στα στοιχεία της κατανάλωσης, τα οποία παρουσίασαν δύο αυξήσεις 0,5%, στη σειρά, κατά το 1ο και το 2ο τρίμηνο.

 

Ωστόσο, οι πληγές της παγκόσμιας χρηματοπιστωτικής κρίσης και τρία προγράμματα προσαρμογής εξακολουθούν να είναι ορατά, καθώς η συνολική απασχόληση εξακολουθεί να είναι 17% χαμηλότερη από τα υψηλά επίπεδα πριν από την κρίση.

 

Μετά την υπέρβαση του στόχου του πρωτογενούς πλεονάσματος το 2017, η Ελλάδα φαίνεται να είναι σε θέση να επιτύχει το στόχο του πρωτογενούς αποτελέσματος του 3,5% του ΑΕΠ το 2018. Η παρακολούθηση της δημοσιονομικής πειθαρχίας θα παραμείνει ακόμη και μετά το τέλος του τρίτου προγράμματος.

 

Όπως ήθελε ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας, η Ελλάδα αποχώρησε από το πρόγραμμα με έναν «καθαρό» τρόπο, δηλαδή χωρίς να καταφύγει σε οποιαδήποτε μορφή προληπτικών πιστωτικών γραμμών. Αυτό κατέστη εφικτό από το μαξιλάρι ρευστότητας ύψους 24 δισ. ευρώ. Το buffer έχει ως στόχο την κάλυψη των χρηματοοικονομικών αναγκών για τουλάχιστον 22 μήνες μετά το τέλος του προγράμματος ή και περισσότερο αν το τρέχον απόθεμα μεταφερθεί.

 

Ωστόσο, η καθαρή έξοδος δεν σημαίνει ότι η Ελλάδα σύντομα θα ανακτήσει τον πλήρη έλεγχο των οικονομικών της.

 

Το πρόγραμμα ολοκληρώθηκε, ενώ συμφωνήθηκαν τα μεσοπρόθεσμα μέτρα ελάφρυνσης του χρέους για την εκπλήρωση των στόχων για τα δημόσια οικονομικά. Το τελευταίο παραμένει πολύ φιλόδοξο: το πρωτογενές πλεόνασμα στοχεύει στο 3,5% του ΑΕΠ έως το 2022 και στο 2,2% του ΑΕΠ μετά από αυτό το έτος έως το 2060.

 

Δεδομένου του μεγέθους της ελληνικής έκθεσης στους δανειστές, αποφασίστηκε ότι η χώρα θα υπόκειται σε “ενισχυμένη εποπτεία”, η οποία θα συνεπάγεται τριμηνιαίες αξιολογήσεις.

 

Η αποκατάσταση των συνθηκών βιώσιμης ανάπτυξης θα είναι πιθανώς μια από τις κορυφαίες προτεραιότητες για τη μεταμνημονιακή εποχή της Ελλάδας.

 

Θα πρέπει να βρεθεί ένας νέο πλαίσιο ανάπτυξης με καλύτερη ισορροπία μεταξύ των στοιχείων της εγχώριας και της εξωτερικής ζήτησης, προσπαθώντας να αξιοποιηθούν οι μεγάλες μεταρρυθμίσεις που πραγματοποιήθηκαν κατά τα έτη της κρίσης.

 

Έχοντας χάσει το 25% του ΑΕΠ της από την αρχή της κρίσης στα τέλη του 2009, η Ελλάδα χρειάζεται απελπισμένα μέτρα για την αποκατάσταση βιώσιμης οικονομικής ανάπτυξης. Η ανανεωμένη εστίαση στις επενδύσεις σε φυσικό και ανθρώπινο κεφάλαιο είναι πιθανό να βοηθήσει να σταματήσει το brain drain των αποθαρρυμένων νέων Ελλήνων, οι οποίοι εξακολουθούν να εγκαταλείπουν τη χώρα σε μεγάλο αριθμό. Αυτό θα βοηθήσει πιθανότατα την παραγωγικότητα, έναν βασικό καθοριστικό παράγοντα του δυνητικού ΑΕΠ.

 

Σε σύντομο χρονικό διάστημα, οι προσεχείς βουλευτικές εκλογές, που θα υποβληθούν το αργότερο τον Οκτώβριο του 2019, θα είναι η πρώτη σχετική δοκιμασία αξιοπιστίας για την Ελλάδα.

 

Με δεδομένο ότι θα πραγματοποιηθούν ένα χρόνο μετά την έξοδο από τη χώρας από το τριετές πρόγραμμα βοήθειας, οι εκλογές προσφέρουν στην κυβέρνηση τον πειρασμό να ακολουθήσει δημοφιλείς πολιτικές, όπως η εκτόνωση των άκρως δημοφιλών μεταρρυθμίσεων στην αγορά εργασίας που επιβλήθηκαν από τους δανειστές.

 

Ενώ είναι πολιτικά αποτελεσματικό, αυτό θα μπορούσε να αποδειχθεί μια επικίνδυνη άσκηση, καθώς θα μπορούσε να χάσει η χώρα την αξιοπιστία της και να επηρεάσει την ελκυστικότητά της από ξένους και εγχώριους επενδυτές σε μια εποχή που είναι πολύ αναγκαία. Η ζωή στο πλαίσιο του προγράμματος είχε πολλές μεταρρυθμίσεις που πέρασαν το κοινοβουλευτικό τεστ αλλά συχνά αντιμετώπιζαν εμπόδια στην εφαρμογή.

 

Η ζωή μετά το πρόγραμμα θα είναι η κατάλληλη στιγμή για σωστή εφαρμογή, με το βραβείο να είναι η δυνατότητα να κινηθεί η Ελλάδα σε μια βιώσιμη πορεία μεγαλύτερης οικονομικής ανάπτυξης.

 

Πηγή: economy365.gr