Στο δημοψήφισμα στην ΠΓΔΜ για τη συμφωνία των Πρεσπών η συμμετοχή δεν πλησίασε καν το 50%. Εν μέρει λόγω των πεπαλαιωμένων εκλογικών καταλόγων. Εν μέρει λόγω της μετανάστευσης μισού εκατομμυρίου νέων ανθρώπων. Αλλά και λόγω μιας ισχυρής αντίθεσης στη συμφωνία από τον σλαβικό πληθυσμό της χώρας.

Ήταν όμως προδιαγεγραμμένο το ότι ουδείς θα ελάμβανε σοβαρά υπ’ όψιν το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος. Η δέσμευση της κυβέρνησης του Ζάεφ για ένταξη στο ΝΑΤΟ – για την Ε.Ε. θα δούμε στο μέλλον αν υπάρχει κάποιου είδους προοπτική – είναι τόσο ισχυρή, ώστε καμιά άλλη επιλογή δεν υπάρχει στο τραπέζι.

1. Γι’ αυτό ο Ζάεφ ξεκαθάρισε ότι προχωράει ταχέως για επικύρωση της συμφωνίας των Πρεσπών στη Βουλή, καθώς «τώρα πρέπει να επιταχυνθούν οι διαδικασίες για την τελική ένταξη της χώρας στο ΝΑΤΟ και την Ε.Ε.». Αλλά και ότι «σέβομαι την ετυμηγορία όσων ψήφισαν». Οι υπόλοιποι ας πρόσεχαν.

2. Γι’ αυτό ο ηγέτης του μεγαλύτερου κόμματος των αλβανοφώνων –κατ’ εξοχήν ελεγχόμενων από τον αμερικανικό παράγοντα – Αλί Αχμέτι δήλωσε ότι: «Λάβαμε την εντολή να εισέλθουμε στο ΝΑΤΟ διότι δεν έχουμε άλλη εναλλακτική λύση. Το δημοψήφισμα ήταν συμβουλευτικό».

3. Γι’ αυτό χθες, εν μέσω του δημοψηφίσματος, ο πρωθυπουργός της Αλβανίας (χώρας – ατζέντη των ΗΠΑ στα Βαλκάνια) Έντι Ράμα ζήτησε από τους ομοεθνείς του πολίτες της ΠΓΔΜ να σπεύσουν στις κάλπες για να προσδώσουν εγκυρότητα στο δημοψήφισμα και να ενισχύσουν το «Ναι»: «Ελπίζω ότι κάθε Αλβανός της ΠΓΔΜ κατανοεί σήμερα το βάρος των ευθυνών του, ανεξάρτητα από οποιαδήποτε πολιτική ή κόμμα. Σήμερα στη Μακεδονία υπάρχει ψηφοφορία για τα παιδιά μας και όποιος δεν ψηφίζει απειλεί το μέλλον τους!».

4. Γι’ αυτόν, ενδεχομένως, τον λόγο – πέρα από «άλλα» θέματα, εσωτερικής υφής, για τα οποία έτσι κι αλλιώς αγωνιά – η ηγεσία του αντιπολιτευόμενου εθνικιστικού κόμματος VMRO – DPMNE απέφυγε να δώσει μάχη για το «Όχι». Τώρα μπορεί να λέει ότι η συμφωνία απορρίφθηκε, αλλά η αντίσταση στον σχεδιασμό του Ζάεφ είναι ουσιαστικά μηδαμινή. Πιθανότατα θα εξαντληθεί στη δυνατότητα να προκληθούν εκλογές και να αλλάξει η κυβέρνηση.

5. Γι’ αυτό, αμέσως μετά το δημοψήφισμα, κυκλοφόρησαν οι φήμες ότι υπάρχουν βουλευτές της αντιπολίτευσης διαθέσιμοι να καθαρίσουν την… μπουγάδα στη Βουλή υπέρ της συμφωνίας.

Όπως κι αν έχουν τα πράγματα, ήδη ανακύπτουν σοβαρά ερωτήματα για το αμέσως προσεχές διάστημα, τα οποία είναι αρκετά δύσκολο να απαντηθούν εν θερμώ:

● Θα πάνε όλα όπως τα έχει σχεδιάσει και τα θέλει ο Ζάεφ ή θα σκοντάψει στην κοινοβουλευτική διαδικασία; Άγνωστο.

● Θα χρειαστούν εκλογές στη γειτονική χώρα, από τις οποίες ουδείς γνωρίζει τι αποτέλεσμα θα βγει και με ποιες συνέπειες; Άγνωστο.

● Θα υποκύψει το VMRO προ των εκλογών ή θα το πράξει μετεκλογικά ανεξαρτήτως αποτελέσματος; Απρόβλεπτο.

Το βέβαιο είναι ότι οι ΗΠΑ δεν θα αφήσουν τη διαδικασία στην τύχη της και θα επιστρατεύσουν όλα τα όπλα που διαθέτουν ώστε να κλείσει η εκκρεμότητα και να κοπεί κάθε διάθεση της Ρωσίας για παρέμβαση στο πολιτικό παιχνίδι στα Σκόπια. Εξ άλλου το βαλκανικό καζάνι θερμαίνεται ακόμη περισσότερο όσο αυξάνεται η ένταση στο Κόσοβο – και κανείς δεν ξέρει πότε θα εκτιναχθεί το καπάκι στη Βοσνία – Ερζεγοβίνη.

Κάτι επίσης βέβαιο είναι ότι η ΠΓΔΜ – ανεξαρτήτως του τι πιστεύουν οι Σλάβοι πολίτες της για τη συμφωνία των Πρεσπών – είναι μια εξαιρετικά εύθραυστη χώρα, στην οποία μια ακόμη διαμάχη με εθνοτικά χαρακτηριστικά ίσως αποβεί μοιραία. Συνεπώς οι ΗΠΑ διαθέτουν ένα ισχυρό χαρτί για να ωθήσουν τις εξελίξεις εκεί που επιθυμούν.

Tα παιχνίδια επιρροής στις δύσκολες περιοχές του πλανήτη δεν παίζονται με παρακλήσεις και ευγένειες, αλλά με τη χρήση της ισχύος. Είτε συγκαλυμμένης είτε απροκάλυπτης. Τα Βαλκάνια ποτέ δεν ήταν εξαίρεση. Κάθε άλλο. Ιδιαίτερα σε περιόδους παγκόσμιας αναστάτωσης, ανατροπών και επανεξέτασης στρατηγικών δεσμών και συμμαχιών που κλονίζονται ύστερα από δεκαετίες σταθερότητας.

Με άλλα λόγια η επικύρωση της συμφωνίας των Πρεσπών συγκεντρώνει τις περισσότερες πιθανότητες. Ωστόσο κανείς δεν μπορεί να αποκλείσει το ενδεχόμενο η γειτονική χώρα να μπει σε περιπέτειες. Όποια κι αν είναι η εξέλιξη, ο αντίκτυπός της θα φτάσει και στην Αθήνα.