«Παράθυρο» ανοίγουν οι Ευρωπαίοι στον Τσακαλώτο για συμβιβασμό στο θέμα των συντάξεων, τονίζοντας όμως ότι όλα θα τεθούν στο «ζύγι» του υπερπλεονάσματος.

Μάλιστα ήδη δήλωσαν ότι οι Βρυξέλλες αποτιμούν θετικά τα δύο σενάρια για τον ελληνικό προϋπολογισμό, το ένα με την περικοπή των συντάξεων και το άλλο χωρίς αυτήν. Αυτό διαβεβαίωσαν οι επικεφαλής των θεσμών μετά το Eurogroup που πραγματοποιήθηκε στο Λουξεμβούργο. Όλα ωστόσο θα ξεκαθαρίσουν στις 15 Οκτωβρίου, όταν η Αθήνα καταθέσει το προσχέδιο στην Κομισιόν.

 

Από την ελληνική πλευρά το οικονομικό επιτελείο κρατά ακόμα μικρό καλάθι και προσανατολίζεται στο να συντάξει έναν αξιόπιστο προϋπολογισμό, με όλες τις δαπάνες σταθμισμένες και τους τρόπους με τους οποίους θα σώσει τις συντάξεις, χωρίς ταυτόχρονα να επηρεάσει την ήδη εύθραυστη πορεία της χώρας.

Θυμίζουμε πάντως ότι, καθ’ όλη τη διάρκεια των τελευταίων επαφών και συζητήσεων που είχε με εκπροσώπους των θεσμών στη μεταμνημονιακή εποχή, το κυβερνητικό επιτελείο ανέπτυξε τα επιχειρήματά του για τη μη περικοπή των συντάξεων από την 1η Ιανουαρίου του 2019, καθώς και την άποψη ότι το μέτρο είναι δημοσιονομικού και όχι διαρθρωτικού χαρακτήρα.

 

Εάν τελικά αυτό γίνει αποδεκτό, τότε θα ισχύσει αυτομάτως το επιχείρημα πως, εφόσον επιτυγχάνονται οι δημοσιονομικοί στόχοι, δεν υπάρχει κανένας λόγος για να υλοποιηθεί το μέτρο περικοπής στις συντάξεις από 1.1.2019.

 

Σύμφωνα με πληροφορίες από κυβερνητική πηγή, η μάχη των συντάξεων δίνεται σε δύο πεδία. Κατ’ αρχάς στις εκτιμήσεις της ελληνικής πλευράς ότι ο δημοσιονομικός χώρος του 2019 είναι μεγαλύτερος από αυτόν που είχε προβλεφθεί, δηλαδή πάνω από 700 εκατ. ευρώ, πιθανώς κοντά ή πάνω από 1 δισ. ευρώ.

 

Για να «κλειδώσει» αυτή η εκτίμηση, οι ξένοι τεχνοκράτες θα συνυπολογίσουν τα θετικά στοιχεία από το ΑΕΠ, που έχουν να κάνουν με τη θετική έκπληξη της αύξησης της ιδιωτικής κατανάλωσης, της συνεχούς αύξησης των πωλήσεων Ι.Χ., της αύξησης των επενδύσεων σε συγκεκριμένες κατηγορίες, προκειμένου να διαπιστωθεί εάν πρόκειται για τάσεις μόνιμου χαρακτήρα.

 

Σε ό,τι αφορά τα αντίμετρα συμφώνησαν για τη διατήρησή τους το 2019 στο ύψος των 2 δισ. που έχει ανακοινωθεί. Ωστόσο, προκειμένου να δημιουργηθεί ακόμα μεγαλύτερος δημοσιονομικός χώρος, για να απορροφήσει την αναστολή της μείωσης των συντάξεων, δεν θα εφαρμοστούν όλα, ενώ ακόμα κι εκείνα που θα επιλεγούν λόγω του κοινωνικού – αναπτυξιακού τους προσήμου (π.χ. επίδομα στέγασης) θα εφαρμοστούν σε βάθος τετραετίας μέχρι το 2022, ώστε να μην βαρύνουν μόνο το 2019.

 

Από τους υπολογισμούς αυτούς θα φανεί εάν μπορεί η κυβέρνηση να ακυρώσει τις περικοπές των συντάξεων ή αν, στη χειρότερη περίπτωση, θα πρέπει να προχωρήσει σε περιορισμένες μειώσεις, όπως προβλέπει το σενάριο που διαφάνηκε στις επαφές με τους θεσμούς.

Σε κάθε περίπτωση οι αποφάσεις θα ληφθούν στο Eurogroup, όπου δεν θα πρέπει να αποκλειστούν δυσάρεστες εκπλήξεις, αν κάποιοι υπουργοί επιμείνουν ότι για λόγους αρχής δεν πρέπει να ακυρωθεί το μέτρο των συντάξεων.

 

Ήδη πάντως στο προσχέδιο του προϋπολογισμού στη Βουλή υπάρχουν δύο βασικά σενάρια, τα οποία αναδεικνύουν το θέμα των συντάξεων ως το βασικό για το πώς θα κινηθεί μέσα στο 2019 η οικονομία της χώρας.

 

Στο πρώτο σενάριο περικόπτονται οι συντάξεις και εφαρμόζονται τα αντίμετρα, ενώ στο δεύτερο οι συντάξεις δεν περικόπτονται και δεν ενεργοποιούνται τα αντίμετρα. Ειδικότερα το πρώτο προβλέπει περικοπή των συντάξεων και εφαρμογή των αντίμετρων και το δεύτερο τη μη περικοπή των συντάξεων και τη μη εφαρμογή των αντίμετρων.

 

Με τη μείωση των συντάξεων το προσχέδιο προϋπολογισμού προβλέπει πρωτογενές πλεόνασμα ύψους 4,14% του ΑΕΠ και στο εναλλακτικό σενάριο χωρίς τις περικοπές πλεόνασμα 3,56% του ΑΕΠ.

Περί τις 20 Νοεμβρίου θα κατατεθεί στη Βουλή το τελικό σχέδιο προϋπολογισμού, που θα αποκαλύψει εάν τελικά οι περικοπές στις συντάξεις θα εφαρμοστούν ή όχι. Ειδικότερα για το 2019 στο βασικό σενάριο περιλαμβάνεται η περικοπή των συντάξεων και η ενεργοποίηση των αντίμετρων, ενώ δεν υπάρχουν οι εξαγγελίες του πρωθυπουργού στη ΔΕΘ.

 

Σε αυτό το ενδεχόμενο κερδισμένοι βγαίνουν:

● Περίπου 150.000 – 200.000 συνταξιούχοι, οι οποίοι θα πάρουν αυξήσεις παρά την κατάργηση της προσωπικής διαφοράς.

● Περίπου 600.000 νοικοκυριά, τα οποία θα λάβουν επίδομα στέγασης ακόμη και αν πληρώνουν στεγαστικό δάνειο και σε κάθε περίπτωση αν πληρώνουν ενοίκιο.

● Οι γονείς που δεν κατάφεραν να εξασφαλίσουν θέση για τα παιδιά τους σε παιδικό σταθμό, καθώς προβλέπονται περισσότερες θέσεις.

● Οι συνταξιούχοι με αυξημένη φαρμακευτική δαπάνη, καθώς προβλέπεται μείωση της συμμετοχής στη φαρμακευτική δαπάνη.

 

Χαμένοι από την άλλη πλευρά είναι:

● Περίπου 1,5 εκατ. συνταξιούχοι, που θα υποστούν μείωση έως 18% στο εισόδημά τους.

● Οι επιτηδευματίες και οι αυτοαπασχολούμενοι, που θα υποστούν νέα αύξηση ασφαλιστικών εισφορών.

● Οι δικαιούχοι του ΕΚΑΣ, που θα έχουν νέα μείωση του επιδόματός τους.

 

Στο δεύτερο σενάριο, αυτό που θέλει να ισχύσει η ελληνική πλευρά, οι συντάξεις δεν μειώνονται, οπότε αυτομάτως χάνουν οι λίγοι που θα μπορούσαν να δουν αυξήσεις στις συντάξεις τους. Χαμένοι θα είναι και μερικές εκατοντάδες χιλιάδες πολίτες που δεν θα πάρουν επίδομα στέγασης.

 

Επίσης παραμένουν στη λίστα των χαμένων οι δικαιούχοι του ΕΚΑΣ. Από την άλλη, κερδισμένοι θα είναι οι πολλοί συνταξιούχοι που δεν θα δουν το εισόδημά τους να μειώνεται έως 18%, οι ελεύθεροι επαγγελματίες και οι αυτοαπασχολούμενοι λόγω της μείωσης του συντελεστή υπολογισμού των ασφαλιστικών εισφορών, οι όποιοι δικαιούχοι του επιδόματος στέγασης και φυσικά περίπου 4.500 ειδικοί παιδαγωγοί, οι περισσότεροι εκ των οποίων εργάζονται σήμερα ως συμβασιούχοι.

Το κέρδος τους συνίσταται στο ότι θα διοριστούν ως μόνιμοι δημόσιοι υπάλληλοι.