Του Δημήτρη Κανέλλη

Ένας μεγάλος καινοτόμος και πρωτοπόρος του κινηματογράφου, ο Γάλλος Ζορζ Μελιές, δικαιώνεται πλήρως από τον επίσης μεγάλο «απόγονό» του, τον Αμερικανό Μάρτιν Σκορσέζε.

Του Δημήτρη Κανέλλη

Βαθμολογία ***

Ένας μεγάλος καινοτόμος και πρωτοπόρος του κινηματογράφου, ο Γάλλος Ζορζ Μελιές, δικαιώνεται πλήρως από τον επίσης μεγάλο «απόγονό» του, τον Αμερικανό Μάρτιν Σκορσέζε. Ιδανικός και υπέροχος συνδυασμός μαγείας και παραμυθένιας ατμόσφαιρας, γεμάτης ρομαντισμό, συναίσθημα, εκπλήξεις, έξυπνους συμβολισμούς και αλληγορικές διαστάσεις. Ολόκληρο το σινεμά μέσα από μια σχέση μόνο ο Σκορσέζε στο φόρτε του μπορεί να καταφέρει. Βοηθάει σε αυτό και ο εκπληκτικός Μπεν Κίνγκσλεϊ στον ρόλο του Μελιές. Άκρως απολαυστική και η χρήση της τρισδιάστατης διάστασης.

Σκηνοθεσία: Μάρτιν Σκορσέζε.

Πρωταγωνιστούν: Μπεν Κίνγκσλεϊ, Άσα Μπάτερφιλντ, Σάσα Μπαρόν Κοέν, Τζουντ Λο, Κλόι Γκρέις Μόρετζ, Κρίστοφερ Λι.

Βασισμένη σε μπεστ-σέλερ του Μπράιαν Σέλζνικ τρισδιάστατη ταινία του Μάρτιν Σκορσέζε, ο οποίος με ένα ρεσιτάλ σκηνοθεσίας καταφέρνει να μας κάνει στην κυριολεξία δώρο μια παραγωγή που, εκτός από την πολυπλοκότητά της, υλοποιεί στο έπακρο μια από τις βασικότερες συνιστώσες του κινηματογράφου: τη μαγεία. Μια αίσθηση που μόνο οι χαρισματικοί καλλιτέχνες μπορούν να μεταδώσουν στο κοινό τους. Ο Σκορσέζε είναι ένας από αυτούς. Η μακροχρόνια εμπειρία και τριβή με τις εικόνες, αλλά και η καλλιέργεια και ο μόνιμος θαυμασμός του για την ευρωπαϊκή κουλτούρα, έχουν δημιουργήσει ένα εκλεκτό χαρμάνι γνώσης και την ικανότητα «εικονοποίησης» τούτης ακριβώς της γνώσης, που μόνο θαυμασμό μπορεί να προκαλέσει. Στο «Hugo» ο Σκορσέζε αποτίνει φόρο τιμής σε έναν από τους πρωτοπόρους του κινηματογράφου. Τον θρυλικό πια Ζορζ Μελιές, τον οποίο περνάει μέσα στην ταινία του αυτούσιο, αυθεντικό και με πλήρη αναπαράσταση της παθολογικής του αγάπης για το σινεμά και τη μαγεία που αυτό μπορεί να προκαλέσει. Το λέμε από την αρχή: Η επιλογή του Μπεν Κίνγκσλεϊ στον ρόλο του Μελιές είναι ιδανική. Ο Γάλλος σκηνοθέτης, παραγωγός, σκηνογράφος, τεχνικός, ηθοποιός, είχε οραματιστεί τον κινηματογράφο σχεδόν όπως τον βλέπουμε εμείς σήμερα. Τόσο μπροστά ήταν από την εποχή του. Δεν είναι υπερβολή να γράψουμε πως από το 1896 έως και το 1914 σκηνοθέτησε τουλάχιστον 500 (!) ταινίες διάρκειας μέχρι και 40 λεπτών. Εισήγαγε και ενσωμάτωσε τεχνικές και ιδέες, που ακόμη και σήμερα φαντάζουν μοναδικές. Διάφορες ατυχίες, όμως, καθώς και το ξέσπασμα του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου τον οδήγησαν στη χρεοκοπία αναγκάζοντάς τον να ανοίξει κατάστημα παιχνιδιών, προκειμένου να επιβιώσει… Από αυτή λοιπόν την εποχή τον παραλαμβάνει ο Σκορσέζε και αρχίζει μέσω της σχέσης που αναπτύσσει με έναν πανέξυπνο και εφευρετικό πιτσιρικά – που ασφαλώς του θύμιζε τον εαυτό του – να ξετυλίγει το κουβάρι της μαγικής και οραματικής σχέσης που είχε με την Έβδομη των Τεχνών. Ο Μελιές δημιουργεί φιλία με τον δωδεκάχρονο Χιούγκο, που ζει σχεδόν αθέατος στον σιδηροδρομικό σταθμό του Παρισιού, και με το πέρασμα του χρόνου αντιλαμβάνεται πως τούτος ο μικρός αλλά και δαιμόνιος κλεφτάκος μικρών εξαρτημάτων ίσως και να είναι ο νόμιμος συνεχιστής των οραμάτων του. Κι αυτό γιατί χρησιμοποιεί τα κλοπιμαία για να υλοποιήσει το μεγάλο του όνειρο. Να δώσει πνοή, ζωή, κίνηση και φαντασία σε ένα ρομπότ που είχαν ξεκινήσει να φτιάχνουν με τον μακαρίτη πατέρα του. Η αλληγορική διάσταση της ιστορίας είναι κάτι παραπάνω από φανερή. Το ρομπότ που παίρνει σάρκα και οστά συμβολίζει ολόκληρη τη μετεξέλιξη του κινηματογράφου από πανηγυριώτικο χάπενινγκ σε μια πολύ σπουδαία μορφή και «γλώσσα» υψηλής τέχνης. Η αφήγηση του Σκορσέζε αγγίζει την τελειότητα, καθώς το σύνολο των εκφραστικών του μέσων είναι πλήρως ελεγχόμενο και η αισθητική του άξια θαυμασμού. Η αναπαράσταση του Παρισιού της δεκαετίας του ’30 συνδυάζει τον μύθο και την πραγματικότητα, ενώ οι σχέσεις που αναπτύσσουν μεταξύ τους οι πρωταγωνιστές είναι τόσο πλήρεις και βαθιά αναλυμένες, που θα πρέπει να διδάσκονται στις κινηματογραφικές σχολές. Δράση, έξυπνο χιούμορ, σπινθηροβόλες ατάκες, ανατροπές, μουσική, καλλιτεχνική διεύθυνση και ερμηνείες σε πλήρη αρμονία, ενώ και ο δραματουργικός τόνος, δίχως σταγόνα μελό, διδάσκει μέτρο, ήθος και συγκίνηση ακριβώς στα ανθρώπινα μεγέθη. Και κάτι τελευταίο για την ταινία που δημιούργησε ο Σκορσέζε για να τιμήσει τον Μελιές: Μετά το «Avatar» είναι σίγουρα η απολαυστικότερη ενσωμάτωση της 3D τεχνικής. Δικαίως το «Hugo» είναι υποψήφιo για έντεκα Όσκαρ, ανάμεσά τους καλύτερης ταινίας, σκηνοθεσίας, διασκευασμένου σεναρίου και πρωτότυπης μουσικής.