Τα εύσημα για τη συμφωνία των Πρεσπών έλαβε χθες ο πρωθυπουργός από τον Κύπριο Πρόεδρο Νίκο Αναστασιάδη κατά τη συνάντηση που είχαν μια μέρα μετά τη διεξαγωγή της 5ης Συνόδου των Χωρών του Νότου, στη Λευκωσία.

 

Ο πρωθυπουργός έστειλε μήνυμα κυρίως προς τη διεθνή κοινότητα ότι το μοντέλο του «έντιμου συμβιβασμού» που ακολουθήθηκε στη συμφωνία για το ονοματολογικό της ΠΓΔΜ μπορεί να αποτελέσει υπόδειγμα και για το Κυπριακό και σε κάθε περίπτωση στέλνει το μήνυμα ότι η Ελλάδα είναι εκείνη που επιδιώκει την (εν προκειμένω «δίκαιη και βιώσιμη») λύση. «Όταν μια χώρα έχει ως βασικό όπλο το διεθνές δίκαιο και αποδεικνύει, στη βάση του διεθνούς δικαίου, ότι μπορεί να επιδεικνύει την ωριμότητα έντιμων συμβιβασμών, έχει την έξωθεν μαρτυρία ότι στα μεγάλα ζητήματα τα οποία έχει μπροστά της αυτή είναι που θέλει λύση. Άλλοι είναι που δεν θέλουν ή την αποφεύγουν. Αυτή είναι μια σημαντική εξέλιξη και νομίζω ότι θα βοηθήσει την προσπάθειά μας να διεκδικήσουμε στο πλαίσιο της διεθνούς κοινότητας, του ΟΗΕ, μια δίκαιη και βιώσιμη λύση του Κυπριακού» ανέφερε χαρακτηριστικά ο Αλέξης Τσίπρας.

 

Ωστόσο στο χρονικό σημείο που βρισκόμαστε η Αθήνα είναι εκείνη που σπεύδει να προβάλει, κυρίως έναντι του διεθνούς παράγοντα, ως πρόθυμη για «προωθητικούς» συμβιβασμούς κι επιδεικνύει την καλή διάθεση, κάτι που για τους γείτονες φαίνεται να μην είναι αυτονόητη, ειδικά για την Τουρκία.

 

Από τη μία, η ΠΓΔΜ φαίνεται να κινείται στη λογική της εφαρμογής της συμφωνίας σε αργούς ρυθμούς, ενώ από την άλλη πλευρά του Αιγαίου η Άγκυρα συνεχίζει τις προκλήσεις.

 

Σε ό,τι αφορά τη συμφωνία των Πρεσπών, πονοκέφαλο προκαλούν στην Αθήνα οι διαρκείς αναφορές Ζάεφ στη «Μακεδονία» και όχι «Βόρεια Μακεδονία», παρά την ολοκλήρωση των συνταγματικών αλλαγών στη γείτονα και την κύρωση της συμφωνίας και στα δύο Κοινοβούλια. Αμφότερες οι πλευρές επικαλούνται το τυπικό, ότι η συμφωνία και οι συνταγματικές αλλαγές τίθενται κατ’ ουσίαν σε ισχύ όταν κυρωθεί και το πρωτόκολλο εισδοχής της γείτονος στο ΝΑΤΟ. Μέχρι την επικύρωση του πρωτοκόλλου η ΠΓΔΜ νομιμοποιείται να κάνει χρήση του όρου «Μακεδονία», ξεκαθάρισε σε δηλώσεις του προχθές και ο ΥΠΕΞ των Σκοπίων Νικολά Ντιμιτρόφ.

 

Η πλευρά των γειτόνων εμφανίζεται με άλλα λόγια να ασκεί πίεση για τη γρήγορη επικύρωση του πρωτοκόλλου ένταξης, κάτι που ωστόσο κατά την ελληνική κυβέρνηση είναι υπόθεση μερικών ημερών. Η Αθήνα πάντως δείχνει να ανησυχεί για το τι θα συμβεί από εκεί και πέρα, δηλαδή μετά την επικύρωση του πρωτοκόλλου.

 

Η φράση – κλειδί που χρησιμοποίησε την Τρίτη περί «μεταβατικής κατάστασης» ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Δημήτρης Τζανακόπουλος δείχνει να αποτυπώνει την εκτίμηση ότι η πλήρης εφαρμογή της συμφωνίας θα πάρει κάποιο χρόνο και παράλληλα δίνει χρόνο προσαρμογής και στην άλλη πλευρά. Ειδικότερα, σε συνέντευξή του στον Real FΜ, ερωτηθείς σχετικά ο κυβερνητικός εκπρόσωπος επικαλέστηκε την καλή θέληση των γειτόνων και μίλησε για μεταβατική κατάσταση. «Είμαι απολύτως πεπεισμένος ότι ο κ. Ζάεφ θα επιδείξει ακριβώς αυτή την καλή θέληση, όπως έκανε και στο παρελθόν» σημείωσε και πρόσθεσε πως «βρισκόμαστε σε μια κατάσταση απολύτως μεταβατική». Εκτίμησε δε ότι «σιγά – σιγά, μέρα με τη μέρα, όλοι και στην Ελλάδα, αλλά κυρίως στη Βόρεια Μακεδονία, θα ευθυγραμμιστούν με τα όσα προβλέπει και τα όσα επιβάλλει, αν θέλετε, η συμφωνία των Πρεσπών».

 

Σε κάθε περίπτωση η συνεχής χρήση του όρου Μακεδονία δεν είναι ό,τι καλύτερο για τις εντυπώσεις στο εσωτερικό, ειδικά τη στιγμή που η κυβέρνηση προβάλλει τη συμφωνία ως επιτυχία που κλείνει οριστικά τις διαφορές με τη γείτονα σε ό,τι έχει να κάνει με το όνομα και τους αλυτρωτισμούς.

 

Στο μεταξύ αίσθηση προκάλεσαν δημοσιεύματα περί σκέψεων για μια συνάντηση του πρωθυπουργού με τον Ζόραν Ζάεφ στο περιθώριο κάποιας διεθνούς διάσκεψης το αμέσως επόμενο διάστημα προκειμένου να τεθεί το θέμα της πιστής συμμόρφωσης στο πνεύμα και το γράμμα της συμφωνίας. Ωστόσο μένει να φανεί αν πράγματι η κυβέρνηση θα επιδιώξει κάτι τέτοιο, καθώς το μήνυμα από μια τέτοια συνάντηση δεν θα ήταν ευνοϊκό για την ελληνική κυβέρνηση, στον βαθμό που θα έδινε την εικόνα ότι η συμφωνία που τυπικά έχει ολοκληρωθεί δεν είναι ισχυρή και χρειάζεται επαναβεβαίωση σε ανώτατο επίπεδο.

 

Σε ό,τι αφορά τις σχέσεις με την Τουρκία, ο πρωθυπουργός θα επισκεφθεί την Κωνσταντινούπολη την ερχόμενη Τρίτη ανταποκρινόμενος στο κάλεσμα Ερντογάν κατά την πρόσφατη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ τον περασμένο Σεπτέμβριο. Ωστόσο το κλίμα κάθε άλλο παρά ιδανικό είναι, με δεδομένη την κλιμάκωση της επιθετικής ρητορικής και των προκλήσεων σε Αιγαίο, Κύπρο και Καστελόριζο. Είναι ενδεικτικό ότι η επίσκεψη πραγματοποιείται περίπου δύο μήνες μετά τον αρχικό προγραμματισμό (για αρχές με μέσα Δεκεμβρίου), τον οποίο οι προκλήσεις της Άγκυρας δεν επέτρεψαν να πραγματοποιηθεί.

 

Στο κυβερνητικό επιτελείο θεωρούν ότι οι δίαυλοι με τον Ερντογάν σε κάθε περίπτωση πρέπει να παραμένουν ανοιχτοί – δεδομένου ότι στην ατζέντα τα τελευταία χρόνια έχει προστεθεί και η εφαρμογή της συμφωνίας για το προσφυγικό. Από εκεί και πέρα δεν υπάρχουν ιδιαίτερες προσδοκίες από τη συνάντηση αυτή, η κάθε πλευρά αναμένεται να στείλει τα μηνύματά της. Από την ελληνική πλευρά ο Αλέξης Τσίπρας αναμένεται πως θα κινηθεί στο κλίμα των δηλώσεων από τη Λευκωσία περί της ανάγκης αμοιβαίου σεβασμού των δύο χωρών και του σεβασμού προς το διεθνές δίκαιο.