Εγκαταλελειμμένοι στη μοίρα τους οι πρόσφυγες στα συνοριακά κρατητήρια του Έβρου

Μαρτυρίες σοκ κατέγραψαν οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα

 

Το Κέντρο Υποδοχής και Ταυτοποίησης (ΚΥΤ) στο φυλάκιο του Έβρου κρύβει μέσα του πολλές συγκλονιστικές ιστορίες. Όσοι κατάφεραν να επιζήσουν διασχίζοντας τον δύσκολο ποταμό Έβρο ζουν στο ΚΥΤ σε ακατάλληλες συνθήκες – ορισμένοι από αυτούς για μήνες – με περιορισμένη πρόσβαση σε βασικές υπηρεσίες φροντίδας υγείας.

Σύμφωνα με την αυτοψία που πραγματοποίησαν τον περασμένο Απρίλιο μέλη της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την Πρόληψη των Βασανιστηρίων και της Απάνθρωπης ή Ταπεινωτικής Τιμωρίας του Συμβουλίου της Ευρώπης υπάρχουν περίοδοι, κυμαινόμενες από μερικές εβδομάδες έως αρκετούς μήνες, που στα στενά κρατητήρια του φυλακίου κρατούνται 95 άνθρωποι.

Ανάμεσά τους βρίσκονται πολλές οικογένειες, έγκυες και ασυνόδευτοι ανήλικοι.

Σε μια προσπάθεια να απαλύνουν τις άθλιες συνθήκες κράτησης αυτών των ανθρώπων, να προσφέρουν αναγκαία ιατροφαρμακευτική περίθαλψη και ψυχολογική στήριξη, αλλά και να καταγράψουν το πώς βιώνουν οι ίδιοι οι πρόσφυγες τις συνθήκες κράτησής τους, κλιμάκια των Γιατρών Χωρίς Σύνορα από το τέλος Ιουλίου μέχρι το τέλος Δεκεμβρίου 2018 πραγματοποίησαν στο φυλάκιο του Έβρου 2.500 συνεδρίες βασικής φροντίδας υγείας και 224 συνεδρίες σεξουαλικής και αναπαραγωγικής υγείας, ενώ εμβολίασαν 360 άτομα με το εμβόλιο MMR, 235 άτομα με το αντιτετανικό εμβόλιο και 170 άτομα κατά της ηπατίτιδας B.

Άκουσαν δε, κατά τη διάρκεια προσωπικών συνεντεύξεων, μαρτυρίες ανθρώπων που προκαλούν σοκ.

 

«Βοηθήστε τους Γιαζίντι»

Μια τέτοια ιστορία είναι αυτή ενός εικοσάχρονου πρόσφυγα Γιαζίντι από το Σιντζάρ του Ιράκ, ο οποίος αναγκάστηκε να φύγει από την πατρίδα του μαζί με την αδελφή του και την εξαδέλφη του (13 ετών και οι δύο) όταν το Ισλαμικό Κράτος κατέλαβε την περιοχή όπου ζούσαν. Η αδελφή του είναι σχεδόν τυφλή και η εξαδέλφη του αντιμετωπίζει σοβαρά ψυχιατρικά προβλήματα. Σήμερα ζουν σε ένα κοντέινερ μαζί με άλλα τρία άτομα στο φυλάκιο του Έβρου. Η υπόλοιπη οικογένεια έχει μείνει πίσω στο Ντοχούκ του Ιράκ και ζει σε σκηνές.

«Ζούμε σε ένα κοντέινερ με άλλους τρεις ανθρώπους, και οι τρεις είναι άντρες. Αυτή τη στιγμή δεν υπάρχει κοντέινερ μόνο για γυναίκες. Η αδελφή μου και η εξαδέλφη μου δεν βγαίνουν ποτέ από το κοντέινερ, παρά μόνο όταν πηγαίνουν στο σχολείο. Πρόσφατα τους αγόρασα ένα τηλέφωνο για να μπορούν να μιλάνε με την οικογένειά μας στο σπίτι. Σε αυτό το μέρος ακόμα και κάποιος που δεν έχει ψυχολογικά προβλήματα θα αποκτήσει αν μείνει σε αυτό το κοντέινερ τόσο καιρό. Θέλω μόνο να φύγω από εδώ, να πάω στον ψυχίατρο για την εξαδέλφη μου. Ζητάω απλώς από την ελληνική και την ευρωπαϊκή κυβέρνηση να βοηθήσει τους Γιαζίντι, επειδή, αν δεν πεθάνουμε τώρα, θα πεθάνουμε αύριο» τονίζει ο εικοσάχρονος.

Από τη στιγμή που έφυγαν από το Σιντζάρ η εξαδέλφη του άρχισε να έχει ψυχολογικά προβλήματα. Ήταν εκνευρισμένη, θυμωμένη και έκλαιγε διαρκώς. Την είδε ψυχίατρος στο Ιράκ και της έγραψε χάπια. Δέκα μέρες αφότου έφτασαν στο Κέντρο Υποδοχής και Ταυτοποίησης του Έβρου παραπέμφθηκε από τους Γιατρούς Χωρίς Σύνορα σε έναν ψυχίατρο στην Αλεξανδρούπολη και εκείνος της σύστησε να την εξετάσει νευρολόγος.

 

Χάθηκε πολύτιμος χρόνος

Οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα, από τον Ιούλιο μέχρι και το τέλος Δεκεμβρίου, παρείχαν υπηρεσίες βασικής φροντίδας υγείας και σεξουαλικής και αναπαραγωγικής υγείας για να καλύψουν τα κενά στις ιατρικές υπηρεσίες για πρόσφυγες και μετανάστες. Σκοπός της παρέμβασής των ΓΧΣ ήταν να δοθεί χρόνος στο υπουργείο Υγείας να υλοποιήσει δράσεις φροντίδας υγείας στο ΚΥΤ, στο πλαίσιο του εθνικού ιατρικού προγράμματος για τους πρόσφυγες.

«Οι αρχές είχαν άφθονο χρόνο για να οργανώσουν ιατρικές υπηρεσίες, ωστόσο οι ανάγκες αυτές εξακολουθούν να μην καλύπτονται. Η κατάσταση δεν είναι αποδεκτή. Το υπουργείο Υγείας πρέπει επειγόντως να στελεχώσει το ΚΥΤ με μια πλήρη ιατρική ομάδα ώστε να μειωθεί ο πόνος αυτών των ανθρώπων» τονίζει η συντονίστρια της ομάδας των ΓΧΣ στον Έβρο Ιφιγένεια Αναστασιάδη.

Πριν αρχίσουν οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα να εργάζονται στο ΚΥΤ, στο φυλάκιο, δεν υπήρχε γιατρός για οκτώ μήνες, παρ’ όλο που από την αρχή της χρονιάς μέχρι τον Νοέμβριο περισσότεροι από 18.000 πρόσφυγες και μετανάστες έχουν φτάσει στην περιοχή του Έβρου.

Οι Γιατροί παρέτειναν τις δραστηριότητές τους πέρα από την αρχική συμφωνία με τις αρχές, από τα τέλη Οκτωβρίου μέχρι τα τέλη Δεκεμβρίου, ώστε να υπάρχει περισσότερος χρόνος να διασφαλιστεί ιατρική παρουσία στο πλαίσιο του προγράμματος Philos 2, ωστόσο εξακολουθούν να μην παρέχονται επαρκείς ιατρικές υπηρεσίες.

Πλέον είναι επιτακτική ανάγκη το υπουργείο Υγείας να ανταποκριθεί στον ρόλο του και να στελεχώσει το ΚΥΤ με μια πλήρη ιατρική ομάδα που να παρέχει βασική φροντίδα υγείας, φροντίδα ψυχικής υγείας και φροντίδα σεξουαλικής και αναπαραγωγικής υγείας και να περιλαμβάνει μια ομάδα διαπολιτισμικών μεσολαβητών.

 

Μαρτυρικό μπρος – πίσω

«Φοβηθήκαμε να έρθουμε από τη θάλασσα, καθώς είχαμε ακούσει πολλές ιστορίες για ανθρώπους που πνίγηκαν, οπότε σκεφτήκαμε ότι θα ήταν ασφαλές να έρθουμε από τον ποταμό Έβρο. Στις 7 Σεπτεμβρίου φτάσαμε σε ελληνικό έδαφος.

Όταν περάσαμε το ποτάμι, μας μάζεψαν διακινητές με βαν. Ύστερα από μισή ώρα το αυτοκίνητό μας χάλασε και μας βρήκε η αστυνομία. Μας συνέλαβαν και μας έβαλαν στο τμήμα και ύστερα μας πήγαν στο ποτάμι με βαν και μας γύρισαν πίσω. Αυτοί που μας πήγαν στο ποτάμι φορούσαν στρατιωτική στολή, ήταν σαν κομάντο.

Όταν γυρίσαμε στην Τουρκία μας έβαλαν φυλακή για είκοσι μέρες, αλλά μας άφησαν ελεύθερους νωρίτερα από τους άλλους επειδή η αδελφή μου έχει σοβαρό οφθαλμολογικό πρόβλημα. Από εκεί προσπαθήσαμε ξανά να περάσουμε και καταφέραμε να γυρίσουμε στην Ελλάδα στις 13 Οκτωβρίου. Όταν φτάσαμε, φοβόμασταν ότι θα μας έστελναν πάλι πίσω, γι’ αυτό κρυβόμασταν στο δάσος για πέντε μέρες. Δεν είχαμε ούτε νερό ούτε φαγητό» λέει ο εικοσάχρονος.