Σε µία ολοµέλεια του τοπικού κυβερνητικού συµβουλίου της Κεφαλονιάς, κάποια ηµέρα του 1812, την εποχή δηλαδή που κυριαρχούσαν οι Βρετανοί, ο Ελβετός µηχανικός Κάρολος-Φίλιππος De Bosset , ελληνιστί ∆εβοσέτος, αξιωµατικός του αγγλικού στρατού και διοικητής της Κεφαλονιάς, πρότεινε την κατασκευή γέφυρας που θα συνέδεε το νοτιότερο άκρο της πόλης του Αργοστολίου µε την απέναντι ακτή του ∆ράπανου, παρακάµπτοντας το έλος του Κουτάβου, που τότε αποτελούσε, λόγω των κουνουπιών, µεγάλη πληγή για την περιοχή.

Σε µία ολοµέλεια του τοπικού κυβερνητικού συµβουλίου της Κεφαλονιάς, κάποια ηµέρα του 1812, την εποχή δηλαδή που κυριαρχούσαν οι Βρετανοί, ο Ελβετός µηχανικός Κάρολος-Φίλιππος De Bosset , ελληνιστί ∆εβοσέτος, αξιωµατικός του αγγλικού στρατού και διοικητής της Κεφαλονιάς, πρότεινε την κατασκευή γέφυρας που θα συνέδεε το νοτιότερο άκρο της πόλης του Αργοστολίου µε την απέναντι ακτή του ∆ράπανου, παρακάµπτοντας το έλος του Κουτάβου, που τότε αποτελούσε, λόγω των κουνουπιών, µεγάλη πληγή για την περιοχή.

Η κατασκευή της γέφυρας ήταν άκρως σηµαντική για την οικονοµική ανάπτυξη της περιοχής, αφού θα έδινε τη δυνατότητα για εύκολη, άµεση πρόσβαση και επικοινωνία ανάµεσα στους κατοίκους των χωριών και του Αργοστολίου. Όπως, όµως, συµβαίνει πάντα στη χώρα µας, κάποιοι έµπαιναν εµπόδιο στα σχέδια ανάπτυξης. Και αυτοί που αντιδρούσαν ήταν το Συµβούλιο, το λεγόµενο «Κονσίλιο» των ευγενών «κονσιλιέρων» του Αργοστολίου… Τότε, σε µια θυελλώδη συνεδρίαση, ο ταγµατάρχης De Bosset οργισµένος τράβηξε το ξίφος του και σύροντάς το πάνω στο τραπέζι διακήρυξε µε αποφασιστικότητα: «Το ξίφος µου θα λύσει τον γόρδιο δεσµό!».

Σήµερα, δύο αιώνες µετά, πολλά έχουν ειπωθεί για τη γέφυρα από ένα πλήθος σύγχρονων «κονσιλιέρων», οι οποίοι, δυστυχώς για το ιστορικό µνηµείο και την Κεφαλονιά, δεν είχαν απέναντί τους έναν σύγχρονο «∆εβοσέτο» που θα µπορούσε να επιβληθεί σε εκείνους που εδώ και χρόνια εµποδίζουν την αναστήλωσή της. Και το αποτέλεσµα είναι η ιστορική γέφυρα να καταρρέει υπό το βάρος του λαϊκισµού, των τοπικών συµφερόντων, της αδράνειας και της γραφειοκρατίας.

 

Η ιστορία

Η ιστορική γέφυρα De Bosset ή γέφυρα του ∆εβοσέτου, του «Πόντε», όπως τον έλεγαν οι Κεφαλονίτες, είναι η µεγαλύτερη λίθινη γέφυρα της Ευρώπης µε µήκος 900 γαλλικά µέτρα. Η κατασκευή της άρχισε το 1812 και ολοκληρώθηκε έπειτα από 3-4 χρόνια, συνδέοντας την πρωτεύουσα της Κεφαλονιάς, το Αργοστόλι, µε την απέναντι ακτή, τα «Ταµπάκικα».

∆ιακόσια χρόνια µετά, η γέφυρα, εκτός από ιστορικό µνηµείο, αποτελεί και κλασικό δείγµα της αδιαφορίας των τοπικών αρχών, που στον βωµό αστείων τοπικών µικροσυµφερόντων και της ψηφοθηρίας εµποδίζουν, ουσιαστικά, την αναστήλωση της γέφυρας. Αποτελεί κλασικό παράδειγµα που αποκαλύπτει πώς η υπανάπτυξη και η οπισθοδρόµηση παίρνουν τις αποφάσεις στη χώρα µας.

Η γέφυρα αρχικά ήταν ξύλινη, αλλά λίγο µετά αναβαθµίστηκε µε την κατασκευή λίθινων καµαρών που συνδέθηκαν µε χοντρούς δρύινους δοκούς, τους οποίους κάλυψαν σανίδες από ξυλεία που χρησιµοποιούσαν για τη ναυπήγηση πλοίων. Στο πέρασµα των χρόνων η γέφυρα ανακαινίστηκε άλλες δυο φορές. Την πρώτη από τον Νάπιερ (1822-1830), ο οποίος έφτιαξε τα φρύδια, τους ωραίους προβόλους και τα τειχάκια των στηθαίων, και τη δεύτερη από τον Έβερτον (1842-1848), που της έδωσε τη λιθόκτιστη µορφή της προσθέτοντας 16 διαδοχικές ελλειπτικές αψίδες από λοξωτούς πωρόλιθους. Το πρώτο µεγάλο χτύπηµα για την ιστορική γέφυρα ήταν ο σεισµός του 1867, που προκάλεσε σηµαντικές ζηµιές. Όµως τότε τα αντανακλαστικά των υπηρεσιών ήταν αξιοθαύµαστα, µε αποτέλεσµα µέσα σε έναν µήνα (!) να ολοκληρωθεί η µελέτη επισκευής.

Η γέφυρα διατηρήθηκε κραταιά ακόµα και µε την εµφάνιση των πρώτων αυτοκινήτων στη δεκαετία του ’20, ενώ διεσώθη ακόµα και κατά τον Β’ Παγκόσµιο Πόλεµο, αφού αν και οι Γερµανοί το 1944 τοποθέτησαν εκρηκτικούς µηχανισµούς για να την ανατινάξουν καθώς αποχωρούσαν, ντόπιοι αγωνιστές σε συνεργασία µε Ιταλούς και Σλοβένους στρατιώτες έκοψαν τα καλώδια και έσωσαν τη γέφυρα και την πόλη.

 

Ανιστόρητοι και επικίνδυνοι

Οι προσπάθειες για τη θεσµική θωράκιση της γέφυρας ξεκίνησαν τον Μάρτιο του 1970 µε τον χαρακτηρισµό της ως ιστορικού – διατηρητέου µνηµείου και 10 χρόνια µετά µε την απόφαση του Κεφαλονίτη Αντώνη Τρίτση για τον χαρακτηρισµό της ως πεζοδρόµου, προκειµένου µε τη σταδιακή απαγόρευση της κυκλοφορίας των οχηµάτων η γέφυρα να διασωθεί.

Οι σύγχρονοι «κονσιλιέροι», όµως, ενοχλήθηκαν από την πεζοδρόµηση του ιστορικού µνηµείου και στην πράξη ακύρωσαν τα σχέδια για τη διάσωσή του. Μάλιστα, κατάφεραν να ακυρώσουν ακόµα και την απόφαση πεζοδρόµησης που πήρε το 2001 το υπουργείο Πολιτισµού ύστερα από γνωµοδότηση του Κεντρικού Αρχαιολογικού Συµβουλίου.

Η ιστορική γέφυρα τελικά έκλεισε οριστικά για τα αυτοκίνητα το 2005 εν µέσω και πάλι αντιδράσεων από ορισµένους κατοίκους κοντινών στο Αργοστόλι χωριών. ∆ύο χρόνια µετά, εγκρίθηκε από το υπουργείο Πολιτισµού η οικονοµοτεχνική µελέτη του έργου «Αποκατάσταση και Ενίσχυση της Γέφυρας De Bosset στο Αργοστόλι Κεφαλονιάς». Όµως και πάλι τοπικά συμφέροντα επιδίωξαν και κατάφεραν να βάλουν προσκόμματα στον διαγωνισμό, να καθυστερήσουν την έναρξη εργασιών για τη διάσωση του ιστορικού μνημείου και βέβαια σε πείσμα της κοινής λογικής να συνεχίσουν να γκαζώνουν με τα αυτοκίνητά τους πάνω στο διατηρητέο μνημείο…

Για έγκλημα εκ προμελέτης έχει μιλήσει ο καθηγητής Χωροταξικού και Περιβαλλοντικού Σχεδιασμού και πρώην βουλευτής Ηλίας Μπεριάτος, ένας από τους λίγους επιστήμονες και πολιτικούς που από τη δεκαετία του ’80 έχει συμβάλει στη θεσμική θωράκιση του ιστορικού μνημείου. Όπως έχει κατά καιρούς επισημάνει, η αναστήλωση της γέφυρας δεν αρκεί εάν δεν γίνει παράλληλα και η πεζοδρόμησή της. Και αυτός ήταν ο λόγος που τόσα χρόνια το μνημείο αφέθηκε στην τύχη του. Γιατί η πεζοδρόμηση για τα μικροκομματικά συμφέροντα ήταν απόφαση επώδυνη πολιτικά…

Η εμμονή των σύγχρονων «κονσιλιέρων» αποδείχτηκε πιο ισχυρή από υπουργούς και αποφάσεις, με αποτέλεσμα το ιστορικό μνημείο να «βυθίζεται» στη θάλασσα, εκατομμύρια ευρώ από κονδύλια για την αναστήλωσή του να χάνονται και ένας σημαντικός τουριστικός πόλος για τους επισκέπτες της Κεφαλονιάς να «πνίγεται» από τα μικροσυμφέροντα.

Το ιστορικό μνημείο δεν άντεξε το «βάρος» της ανοησίας με αποτέλεσμα την εκκωφαντική κατάρρευση ενός τμήματος μιας καμάρας της γέφυρας… Και αυτή η εκκωφαντική κατάρρευση έκανε τους «αγωνιστές» της υποβάθμισης να λουφάξουν και τα υγιή στοιχεία της τοπικής κοινωνίας να πάρουν την κατάσταση στα χέρια τους. Το έργο της αναστήλωσης βρίσκεται σε εξέλιξη και το στοίχημα τώρα είναι οι σύγχρονοι «Δεβοσέτοι» να μην αφήσουν ποτέ πια στη θήκη το «σπαθί» τους.

 

Info

Πολλά από τα στοιχεία που χρησιμοποιήθηκαν προέρχονται από τη μελέτη – παρουσίαση της γέφυρας και της ιστορίας της που έχει κάνει ο Σπύρος Καββαδίας, Δρ. Βιολόγος, καθηγητής του Επαγγελματικού Λυκείου (ΕΠΑ.Λ.) Αργοστολίου και επιστημονικός συνεργάτης στο Τμήμα Βιολογικής Γεωργίας του Α.Τ.Ε.Ι. Ιονίων Νήσων.