Χρήστος Γιανναράς

Αντιπαλεύοντας το πολιτικό τίποτα

Εκδόσεις: Ιανός

Σελ.: 269

Σχεδόν συνωμοτική πια η εκφραστική που ψάχνει «νόημα» της ελληνικής παρουσίας στο σήμερα. Δεν υπάρχει ενθαρρυντικό σημάδι, μοιάζει, τόσες δεκαετίες τώρα, σαν να μην έχει υπάρξει η επιφυλλιδογραφική, τακτή (και πεισματική), κυριακάτικη παρέμβαση στα κοινά. Επιβιώνουν «λάθρα» οι επιφυλλίδες μου, κι αυτό μάλλον βεβαιώνει ότι κάποτε οπωσδήποτε θα διαβαστούν. Μοιάζουν σιωπηρά καταδικασμένες σε συμφωνημένη αποσιώπηση: Οι «αριστεροί» τις αντιπαρέρχονται υπεροπτικά σαν «δεξιές», οι «δεξιοί» τις απεχθάνονται σαν ανυπόφορα «αριστερές», οι «κεντρώοι» απλώς δεν τις καταλαβαίνουν, δεν έχουν τις «προσλαμβάνουσες». Γενικευμένη και αυτονόητη η αγνόηση – παραθεώρησή τους βεβαιώνει ότι αυτές οι επιφυλλίδες οπωσδήποτε κάποτε θα διαβαστούν. Οι συγκαιρινοί αναπόφευκτα σκοντάφτουν στις ανεπάρκειες και αδυναμίες του επιφυλλιδογράφου: Η οδύνη του δεν είναι καθαρμένη από επιθετικότητα, ο πόνος του συχνά διαπλέκεται με την οργή. Κυρίως, αποδείχνεται ευκολόπιστος: όλους, όταν ξεκινάνε, τους παρουσιάζει ευέλπιδες, προβάλλει τα θετικά τους στοιχεία, ποντάρει στις αγαθές τους φιλοδοξίες, στη δημιουργική τους φιλοτιμία. Και τον διαψεύδουν μετά, όλοι. Λοιπόν, οι επιφυλλίδες αυτές κάποτε θα διαβαστούν.

Σώτη Τριανταφύλλου

Μόνοι στον κόσμο

Ευρωπαίοι συγγραφείς, αντιαμερικανισμός και ευρωπαϊκή μοναξιά

Εκδόσεις: Πατάκη

Σελ.: 536

Είναι άραγε οι Αμερικανοί από τον Άρη και οι Ευρωπαίοι από την Αφροδίτη; Μήπως ο αντιαµερικανισµός είναι νοµιµοποιηµένος ρατσισμός; Ή μήπως πρόκειται για κάτι ανύπαρκτο, για μια κατασκευή των Αμερικανών υπερπατριωτών που δεν δέχονται κριτική και δεν παίρνουν από λόγια; Πολλοί αποδίδουν την ευρωπαϊκή εχθρότητα εναντίον των ΗΠΑ στον φθόνο και θεωρούν τον «εξαµερικανισµό» άριστη μορφή εκσυγχρονισμού. Πράγματι, σε πολλές περιπτώσεις, ο αντιαµερικανισµός είναι μια σειρά από στερεότυπα, προκαταλήψεις και υπεραπλουστευµένες, συνήθως ανακριβείς, πληροφορίες: το πρόβλημα στις κοινωνίες µας είναι ότι όλες οι παρεξηγήσεις, αν και συνιστούν ψεύτικες ιδέες, παραμένουν αληθινά γεγονότα.
Τα αρνητικά αισθήματα μαζί µε κάθε λογής φαντασιώσεις για την Αμερική χρονολογούνται από την ανακάλυψη του Νέου Κόσµου· από τότε που ο Κολόμβος μετέφερε την εικόνα ενός ελκυστικού πρωτογονισμού στον οποίο απέδιδε ταυτοχρόνως στοιχεία εκφυλισμού. Και προτού ο Νέος Κόσμος εξελιχθεί στις Ηνωμένες Πολιτείες και στη συνέχεια σε παγκόσμια δύναμη – «υπερδύναµη» –, η Ευρώπη ένιωθε ένα είδος ανηµπόριας που πήγαζε από την ίδια: η Αμερική φάνταζε σαν ένας απειλητικός νεόπλουτος που ανέβαινε γοργά στην παγκόσμια κλίμακα. Αυτά τα αισθήματα δεν ήταν πάντοτε ξεκάθαρα και χωρίς αµφισηµία: πολλοί Ευρωπαίοι ταλαντεύονταν ανάμεσα στην ανησυχία και στο θάμβος, ενώ άλλοι έβλεπαν την Αμερική σαν το ιδανικό καταφύγιο από την ευρωπαϊκή στενότητα, τις ασφυκτικές παραδόσεις και τα αυταρχικά καθεστώτα.

Anne-Clementine Larroque

Η γεωπολιτική των Ισλαμιστών

Μετάφραση: Γιάννης Σιδέρης

Εκδόσεις: Άγρα

Σελ.: 160

Από τους αδελφούς μουσουλμάνους μέχρι το ISIS και από τους Ουιγούρους αυτονομιστές της Κίνας μέχρι τους ισλαμιστές της Ινδονησίας αλλά και της Γαλλίας, της Αγγλίας και των ΗΠΑ, το ωστικό κύμα του ισλαμισμού προκαλεί συζητήσεις σε όλο τον κόσμο. Αν και η τζιχαντιστική τρομοκρατία βρίσκεται στο επίκεντρο όλων των ανησυχιών, ο ισλαμισμός δεν περιορίζεται σε αυτήν. Από το 2011, ισλαμιστικές οργανώσεις έχουν κατακτήσει με δημοκρατικά μέσα την εξουσία σε διάφορα κράτη: Τουρκία, Τυνησία, Μαρόκο και για ένα διάστημα στην Αίγυπτο.
Με λίγα λόγια, ο ισλαμισμός, είτε είναι πολιτικός είτε τρομοκρατικός είτε ιεραποστολικός, εξαπλώνεται· η ύπαρξη, ωστόσο, μιας ισλαμιστικής διεθνούς αποτελεί χίμαιρα. Είναι απαραίτητο να λάβουμε υπ’ όψιν την πολυφωνία των ισλαμισμών αν θέλουμε να τους κατανοήσουμε.
Το βιβλίο εξετάζει την προέλευση και τις βάσεις των σουννιτικών και σιιτικών ισλαμιστικών θεωριών παρέχοντας το αναγκαίο υπόβαθρο για οποιαδήποτε σκέψη πάνω στο θέμα. Μας δείχνει πως η κατανόηση των σημερινών εκφάνσεων του ισλαμισμού απαιτεί τη γεωγραφικά και πολιτικά εστιασμένη μελέτη του κάθε κινήματος.

Clogg Richard

Ο επίμονος ιστορικός

Μια ακαδημαϊκή Οδύσσεια από την Οξφόρδη ώς την Αθήνα

Μετάφραση – Σημειώσεις: Κατερίνα Σχινά

Εκδόσεις: Παπαδόπουλος

Σελ.: 447

Ο Βρετανός ιστορικός Ρίτσαρντ Κλογκ έζησε από κοντά τις πρώτες μέρες της απριλιανής δικτατορίας και συνδέθηκε στενά με τον αντιδικτατορικό αγώνα, κυρίως ως συνεργάτης της ελληνικής υπηρεσίας του BBC. Βαθύς γνώστης της Ελλάδας και της ιστορίας της, θα διδάξει επί χρόνια ελληνική ιστορία στο King’s College του Πανεπιστημίου του Λονδίνου και θα έχει μια εκ των έσω εμπειρία των Ελληνικών Σπουδών στην Αγγλία και της επιρροής των Ελλήνων χρηματοδοτών και των πολιτικών συμφερόντων στη διαμόρφωσή τους.

Το βιβλίο «Ο επίμονος ιστορικός» είναι η γοητευτική ιστορία μιας συναρπαστικής όσο και δραματικής εποχής, όπως την έζησε ο συγγραφέας στη διάρκεια της πολύχρονης ενασχόλησής του με τη μελέτη και τη διδασκαλία της νεότερης ελληνικής ιστορίας. Μέσα από τις συναντήσεις του με σημαίνοντα πρόσωπα της πολιτικής και της ακαδημαϊκής ζωής, από τη Μελίνα Μερκούρη ώς τη Μάργκαρετ Θάτσερ και από τον Τζον Λε Καρέ ώς τον Ανδρέα Παπανδρέου, τα ταξίδια του και τις επαγγελματικές του περιπέτειες, αναδύεται ολοζώντανος ένας κόσμος πολύπλοκος και αρκετά σκοτεινός, τα μυστικά και τις κρυφές διαδικασίες του οποίου ο συγγραφέας αποκαλύπτει με τόλμη, ακρίβεια και χιούμορ.