Καθώς μπαίνουμε στην τελική ευθεία της ευρωκάλπης κορυφώνεται η μάχη των επιτελείων ΣΥΡΙΖΑ και Ν.Δ. για τη διαμόρφωση κλίματος νίκης – όπως ορίζει τη νίκη η κάθε πλευρά – τα λίγα ωστόσο κρίσιμα εικοσιτετράωρα που απομένουν. Σήμερα ο Αλέξης Τσίπρας θα μιλήσει στο Ηράκλειο, με την προεκλογική εκστρατεία να κορυφώνεται αύριο με τη συγκέντρωση στην Αθήνα (Σύνταγμα).

Αν για τη Ν.Δ. νίκη είναι η επικράτηση με μεγάλη διαφορά, δηλαδή από 6 μονάδες και πάνω και με το ποσοστό της να ξεπερνά το 30%, για τον ΣΥΡΙΖΑ το κρίσιμο είναι η μείωση της διαφοράς κάτω από αυτό το όριο καθώς εκτιμάται ότι, σε αυτή την περίπτωση, θα διαμορφωθεί μια δυναμική αντεπίθεσης την ώρα που το γαλάζιο επιτελείο θα είναι αποδιοργανωμένο.

Το σενάριο αυτό τροφοδοτεί, κατά συνέπεια, ένα άλλο σενάριο, εκείνο της προκήρυξης των εθνικών εκλογών άμεσα ώστε αυτές να διεξαχθούν είτε στις 23 είτε στις 30 Ιουνίου.

Τις τελευταίες μέρες κορυφαία στελέχη, φέρονται να πριμοδοτούν αυτή την κατεύθυνση ακόμη κι αν αρχικώς είχαν ταχθεί με το σενάριο του Οκτωβρίου και ανεξαρτήτως του αποτελέσματος, εκτιμώντας ότι ένα τρίμηνο ακόμη δεν έχει να προσφέρει κάτι παραπάνω στην κυβερνητική προσπάθεια.

Άλλοι παραμένουν στην επίσημη θέση εκτιμώντας ότι όποιο κι αν είναι το αποτέλεσμα στις ευρωεκλογές, όσος περισσότερος χρόνος κυλήσει τόσο το καλύτερο, διότι και τα αποτελέσματα στην οικονομία και την εργασία θα φανούν καλύτερα και θα υπάρχει δυνατότητα για περισσότερα πλήγματα στην αντίπαλη πλευρά – ειδικά αν η διαφορά είναι πολύ κάτω αυτού που αναμένει η Ν.Δ., εκτιμάται ότι στην Πειραιώς θα ακολουθήσει εσωστρέφεια που θα την αποδυναμώσει μπροστά στις εθνικές κάλπες.

Ο πρωθυπουργός τυπικώς επιμένει στην επίσημη θέση υπέρ του Οκτωβρίου με το επιχείρημα ότι έτσι θα σηματοδοτηθεί καλύτερα η επιστροφή στην κανονικότητα, ωστόσο πολλοί βλέπουν στις τελευταίες αναφορές του ένα άνοιγμα στο ενδεχόμενο να στηθούν κάλπες τον Ιούνιο. Τόσο στη ραδιοφωνική του συνέντευξη στο News247 όσο και στην τηλεοπτική του συνέντευξη στην εκπομπή του Γιώργου Παπαδάκη στον ΑΝΤ1 ο Αλέξης Τσίπρας αναφέρθηκε στην εγγύτητα του Μαΐου με τον Οκτώβριο προκειμένου να πει ότι ούτως ή άλλως πλέον βρισκόμαστε κοντά στο τέλος της τετραετίας. «Οι εκλογές θα γίνουν στην ώρα τους, γιατί είναι δείγμα κανονικότητας. Αλλά, ούτως ή άλλως, είναι κοντά αυτή η ώρα. Δηλαδή, τελειώνει ο Μάης και οι εκλογές είναι να γίνουν τέλη Σεπτέμβρη, αρχές Οκτώβρη» ήταν η ραδιοφωνική αναφορά του. Ενώ στην εκπομπή του Παπαδάκη σημείωσε: «Το τέλος της τετραετίας είναι, ούτως ή άλλως, πάρα πολύ κοντά στις ευρωεκλογές. Το τέλος της τετραετίας είναι 20 Σεπτέμβρη».

Με άλλα λόγια η αναφορά ότι «το τέλος της τετραετίας είναι κοντά» ερμηνεύεται και ως μια προετοιμασία για το μήνυμα πως τυχόν κάλπες τον Ιούνιο δεν είναι ουσιαστικά πρόωρες αλλά μπορούν να θεωρηθούν και αυτές τέλος της τετραετίας.

Το πιθανότερο πάντως είναι – πέραν των όσων του εισηγούνται τον Ιούνιο για εκλογές – ότι και ο πρωθυπουργός θα ζυγίζει τα ενδεχόμενα ώς την τελευταία στιγμή αλλά η απόφαση θα παρθεί το βράδυ των ευρωεκλογών.

Βεβαίως, το κρίσιμο αυτή τη στιγμή είναι πώς θα κυλήσουν τα επόμενα εικοσιτετράωρα μέχρι το άνοιγμα της διαδικασίας το πρωί της Κυριακής.

Ο στόχος είναι η αύξηση της συσπείρωσης με την κινητοποίηση των ψηφοφόρων της γκρίζας ζώνης και η επακόλουθη αύξηση της συμμετοχής στην κάλπη.

Δεδομένου ότι το μεγαλύτερο μέρος της γκρίζας ζώνης αντιστοιχεί σε ψηφοφόρους του ΣΥΡΙΖΑ το 2015, θεωρείται ότι υπάρχει μεγάλο περιθώριο για κλείσιμο της ψαλίδας μέχρι την τελευταία στιγμή, την ώρα που η Ν.Δ. φαίνεται να έχει εξαντλήσει τα όρια συσπείρωσης, ενώ είναι συνεχή τα  επικοινωνιακά και πολιτικά λάθη του προέδρου της Κυριάκου Μητσοτάκη.

Κόντρα στις δημοσκοπήσεις

Η στρατηγική για να επιτευχθεί αυτός ο στόχος έχει πολλά σκέλη.

Καταρχάς είναι φανερή η προσπάθεια για τόνωση του ηθικού και συντήρηση θετικού και αισιόδοξου κλίματος, ότι δηλαδή τα «προγνωστικά» τείνουν να ανατραπούν και ο ΣΥΡΙΖΑ ,όσο πλησιάζει η Κυριακή, συσπειρώνει και αποκτά ρεύμα. Με άλλα λόγια, επιχειρείται να διαμορφωθεί κλίμα «ντέρμπι» – υπενθυμίζονται και οι σχετικές πρωθυπουργικές δηλώσεις – που θα συμπαρασύρει ψηφοφόρους στην κάλπη υπό την αίσθηση ότι η ψήφος στον ΣΥΡΙΖΑ δεν είναι χαμένη υπόθεση.

Μάλιστα την τρέχουσα εβδομάδα η ηγεσία έχει κλιμακώσει εκφράζοντας πότε βεβαιότητα πότε εκτίμηση ότι ο ΣΥΡΙΖΑ μπορεί να είναι πρώτο κόμμα.

Ο ίδιος πρωθυπουργός, πέρα από το ότι τις τελευταίες δύο εβδομάδες επικαλείται την ύπαρξη «κρυφών» δημοσκοπήσεων που δίνουν τον ΣΥΡΙΖΑ πρώτο κόμμα, επιχειρεί να σπείρει το γονίδιο της αμφιβολίας τις τελευταίες μέρες για τη διαφορά και τον νικητή. Ενδεικτικά, (και) από τη Λάρισα, προχτές, σημείωσε: «Τις τελευταίες μέρες έχουν στήσει ένα πανηγύρι στα μέσα ενημέρωσης και ρωτάνε, τι θα γίνει αν χάσει ο ΣΥΡΙΖΑ με 7 μονάδες, τι θα γίνει αν θα χάσει με 10 μονάδες, τι θα γίνει αν θα χάσει με 5 μονάδες, τι θα γίνει αν θα χάσει με 3 μονάδες, πότε θα γίνουν οι εκλογές. Ξέρετε τι δεν έχουν καταλάβει; Τι θα γίνει αν νικήσει ο ΣΥΡΙΖΑ με πολλές μονάδες. Αλλά τότε, ναι, θα έχουμε εκλογές, αλλά μάλλον στη Ν.Δ. θα κάνουν εκλογές».

Το τελευταίο, πέρα από ένα μήνυμα υπέρ της δυνατότητας του ΣΥΡΙΖΑ να νικήσει, περνά και ένα περισσότερο ή λιγότερο υπόγειο μήνυμα (που απευθύνεται σε πρώτο πλάνο στους εσωκομματικούς αντιπάλους του προέδρου της Ν.Δ. και όσους είναι δυσαρεστημένοι με την ηγεσία του) ότι οι ευρωεκλογές δίνουν την ευκαιρία για εσωκομματική αμφισβήτηση του Κυριάκου Μητσοτάκη και άρα μπορούν να ανοίξουν τον δρόμο για την αλλαγή ηγεσίας στη Ν.Δ.

Σε αυτό το πλαίσιο συνεχίζεται η προσπάθεια αποδόμησης των δημοσκοπήσεων και κυρίως των δημοσκοπικών εταιρειών, με βασική αιχμή ότι όλο το προηγούμενο διάστημα που έδειχναν διψήφια διαφορά το έκαναν για λόγους εξυπηρέτησης πολιτικών σκοπιμοτήτων.

Στην τελική ευθεία

Από εκεί και πέρα στοιχεία της στρατηγικής που ακολουθείται είναι:

– Η θετική ατζέντα και η προβολή των μέτρων στήριξης των αδυνάμων του κοινωνικού κράτους και των μεσαίων στρωμάτων, η καλλιέργεια του αισθήματος στους πολίτες ότι από τον ΣΥΡΙΖΑ έχουν και θα έχουν λαμβάνειν και από την άλλη η καλλιέργεια του φόβου ότι με τη Ν.Δ. η χώρα θα επανέλθει σε μνημονιακή πορεία και θα επιστρέψουν οι περικοπές στο εισόδημα «των πολλών».

– Η ταύτιση της θετικής ψήφου στον ΣΥΡΙΖΑ με την έγκριση στα μέτρα ελάφρυνσης και κατά συνέπεια την πολιτική που τα καθιστά δυνατά σήμερα και πολύ περισσότερο στο μέλλον. Τουλάχιστον αυτό αφήνει να εννοηθεί ο πρωθυπουργός, ότι όσο η οικονομία θα ανακάμπτει τόσο θα αυξάνονται οι δυνατότητες για περισσότερα μέτρα αποκατάστασης των μνημονιακών πληγών και ανταμοιβής των θυσιών που έκαναν τα μεσαία και χαμηλά στρώματα. Παρά την έντονη κριτική από την αντιπολίτευση για τα μέτρα ελάφρυνσης του Ζαππείου δυο εβδομάδες περίπου πριν από την κάλπη, που κατά τη Ν.Δ. συνιστούν «λαϊκισμό» και προεκλογικά δώρα, από το στρατόπεδο του ΣΥΡΙΖΑ θα συνεχίζουν να αναδεικνύονται τόσο η 13η  σύνταξη όσο και η μείωση του ΦΠΑ στα βασικά είδη κατανάλωσης, την εστίαση και το ηλεκτρικό ρεύμα. Ο Αλέξης Τσίπρας μάλιστα χωρίς περιστροφές υπογραμμίζει τις τελευταίες μέρες ότι «η 13η σύνταξη είναι πάνω στο ψηφοδέλτιο του ΣΥΡΙΖΑ», το ίδιο και τα υπόλοιπα μέτρα ελάφρυνσης, ενώ στον αντίποδα κάθε ψήφος στη Ν.Δ. είναι εντολή ακύρωσης αυτών των μέτρων.

– Η με καταιγιστικούς ρυθμούς επικοινωνιακή προβολή του Αλέξη Τσίπρα, ο οποίος έχει πάρει πάνω του την προεκλογική εκστρατεία και πέρα από τις καθημερινές περιοδείες στις μεγάλες πόλεις ενισχύει την παρουσία του με συνεντεύξεις σε κανάλια και λοιπά ΜΜΕ. Στο ίδιο πλαίσιο, της προβολής του πρωθυπουργού, ο οποίος θεωρείται και το μεγάλο πλεονέκτημα του ΣΥΡΙΖΑ παρά την προσπάθεια της Ν.Δ. το προηγούμενο διάστημα να τον πλήξει προσωπικά, αναδεικνύονται και οι σκηνές θερμής υποδοχής που του επιφυλάσσουν οι πολίτες στις προεκλογικές συγκεντρώσεις προκειμένου να υπογραμμιστεί ο συμβολισμός του ηγετικού προφίλ που εξακολουθεί και γοητεύει το κοινό παρά το ότι και αυτός εφάρμοσε μνημονιακή πολιτική αλλά και της αδιαμεσολάβητης επαφής με το κοινό που, κόντρα στις δημοσκοπήσεις, είναι θερμή και πέρα από κάθε σύγκριση με την υποδοχή της οποίας τυγχάνει ο Κυριάκος Μητσοτάκης.

– Η απεύθυνση του Αλέξη Τσίπρα στο ευρύτερο δυνατό κοινό υπό το γενικό σχήμα «η Ελλάδα των πολλών απέναντι στην Ελλάδα των ελίτ» για χάρη του οποίου φαίνεται να έχει αποσυρθεί σε δεύτερο πλάνο η κεντροαριστερού χαρακτήρα «Προοδευτική Συμμαχία». Η τελευταία άλλωστε υπήρξε απόρροια της «Συμφωνίας των Πρεσπών», αλλά καθώς φάνηκε στην πορεία, το σχετικό άνοιγμα δεν απέδωσε τα αναμενόμενα αφενός, αφετέρου στη συνέχεια κρίθηκε ότι τη μεγαλύτερη δυνατή μείωση της ψαλίδας θα εξυπηρετούσε ένα νέο άνοιγμα στη «λαϊκή δεξιά» – εξ ου και η παρουσία και στήριξη του προέδρου του ΣΑΤΑ Θύμιου Λυμπερόπουλου στη συγκέντρωση του Αιγάλεω την προηγούμενη εβδομάδα. Ο Αλέξης Τσίπρας μάλιστα από το Αγρίνιο είπε ότι «δεν μας νοιάζει η πολιτική καταγωγή του καθενός, άλλωστε η κρίση διέλυσε τις κομματικές ταυτότητες».

Σε κάθε περίπτωση, η απεύθυνση στο μεγάλο ακροατήριο απαιτεί απλά και απλουστευτικά σχήματα, συνθήματα που στοχεύουν κατά κανόνα στο συναίσθημα και περιλαμβάνουν ως επί το πλείστον θετικές αναφορές υπέρ του ΣΥΡΙΖΑ, του πρωθυπουργού και των μέτρων κοινωνικής στήριξης, αλλά και αρνητικές και αποδομητικές αναφορές για τους αντιπάλους. Στοιχεία με τα οποία βρίθουν οι ομιλίες του Αλέξη Τσίπρα.

– Στο πλαίσιο αυτό επανέρχονται στη ρητορική του πρωθυπουργού αναφορές «αντιμνημονιακών» αποχρώσεων, επιθετικές προς τους δανειστές με τους οποίους συνθηκολόγησε το παλιό πολιτικό σύστημα της Ν.Δ. και του ΠΑΣΟΚ. Στο στόχαστρο κατά κανόνα μπαίνουν το «νεοφιλελεύθερο ΔΝΤ» – από τα δεσμά του οποίου η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ απελευθέρωσε τη χώρα – και η σκληρή γερμανική ελίτ τύπου Σόιμπλε και Βέμπερ, με την υποσημείωση ότι αυτοί είναι οι ομογάλακτοι του Μητσοτάκη στην Ευρώπη (και όχι για παράδειγμα οι Γιούνκερ και Μέρκελ που κατά την κυβέρνηση απέδειξαν ότι είναι μετριοπαθείς, διαλλακτικοί και εν τέλει φίλοι της Ελλάδας). Ειρήσθω εν παρόδω, οι γέφυρες με τους μετριοπαθείς, «σοβαρούς» εκπροσώπους της ευρωπαϊκής δεξιάς συντηρούνται, όπως δείχνει η επίσκεψη στην Αθήνα του πρώην Επιτρόπου Μισέλ Μπαρνιέ και η συνάντηση με τον πρωθυπουργό. Το επίσημο μενού της συνάντησης ήταν το Brexit και το Κυπριακό, ωστόσο – και με δεδομένο ότι φημολογείται εδώ και καιρό πως είναι ο ανεπίσημος υποψήφιος του ΕΛΚ για την Προεδρία της Κομισιόν – ο Μισέλ Μπαρνιέα φαίνεται να διερεύνησε και το ενδεχόμενο στήριξης του Αλέξη Τσίπρα σε ένα τέτοιο ενδεχόμενο.

Ημίχρονα

Κατά τα λοιπά, αυτό που αξίζει να παρατηρήσει κανείς είναι ότι οι ευρωεκλογές έχουν πλέον προσλάβει κεντρικό πολιτικό χαρακτήρα και αυτό είναι κάτι που δεν διστάζει να το υπογραμμίσει ο πρωθυπουργός, δείχνοντας ότι τις αντιμετωπίζει ως το «πρώτο ημίχρονο» μιας μακράς εκλογικής αναμέτρησης, το αποτέλεσμα στο οποίο δεν βγάζει μεν κυβέρνηση, θα κρίνει όμως το «δεύτερο ημίχρονο».