Μεγάλη κομπίνα πάει να στηθεί από μεγαλο-οφθαλμιάτρους, οι οποίοι προωθούν αντικαρκινικό σκεύασμα για τη θεραπεία της εκφύλισης της ωχράς κηλίδας – παραμερίζοντας τις εγκεκριμένες θεραπείες -, κάτι που εγκυμονεί σοβαρούς κινδύνους για τη δημόσια υγεία.

Μεγάλη κομπίνα πάει να στηθεί από μεγαλο-οφθαλμιάτρους, οι οποίοι προωθούν αντικαρκινικό σκεύασμα για τη θεραπεία της εκφύλισης της ωχράς κηλίδας – παραμερίζοντας τις εγκεκριμένες θεραπείες -, κάτι που εγκυμονεί σοβαρούς κινδύνους για τη δημόσια υγεία.

Πληροφορίες του «Π», μάλιστα, θέλουν στέλεχος του υπουργείου Υγείας να εμπλέκεται στο… κόλπο grosso, καθώς έχει αδελφό μεγαλο-οφθαλμίατρο. Πιο συγκεκριμένα, η ομάδα τον γιατρών, με επικεφαλής το στέλεχος του υπουργείου Υγείας, έχει ετοιμάσει εγκύκλιο, στην οποία αναφέρει ότι από την προώθηση του Avastin (Bevacizumab) για τη θεραπεία της εκφύλισης της ωχράς κηλίδας θα εξοικονομηθούν αρκετές χιλιάδες ευρώ τον χρόνο, κάτι που συνάδει με τις εντολές της τρόικας για περικοπές στον χώρο της υγείας. Την εγκύκλιο για την πλήρη αντικατάσταση της εγκεκριμένης θεραπείας (άρα και τη νομιμοποίησή της) με αυτήν την εκτός ένδειξης θεραπεία (off label) φιλοδοξούν να υπογράψει ο υπουργός Ανδρέας Λοβέρδος.

Το Avastin είναι εγκεκριμένη θεραπεία για ενδοφλέβια χορήγηση σε πέντε τύπους καρκίνου (παχέος εντέρου, μαστού, πνεύμονα, νεφρού και πρόσφατα ωοθηκών). Η ιστορία με την παράνομη χορήγησή του σε ασθενείς με σοβαρά οφθαλμολογικά προβλήματα δεν ξεκίνησε τώρα, αλλά κρατάει αρκετά χρόνια, από όταν ακόμη δεν υπήρχε εγκεκριμένη θεραπεία για τη νόσο.

Αυτό που κάνουν οι οφθαλμίατροι είναι να αγοράζουν με δικά τους έξοδα το Avastin και να το «κόβουν» σε είκοσι ενέσεις στα ιατρεία τους, σε συνθήκες που μόνο αποστειρωμένες δεν είναι. Χρεώνουν την επίσκεψη από 200 έως 400 ευρώ και δεν υπάρχει συνταγή, άρα δεν περνάει από τα ασφαλιστικά ταμεία -εξ ου και η εξοικονόμηση χρημάτων που υπόσχεται η εγκύκλιος.

Πόσο ρίσκο είναι, όμως, να χρησιμοποιείται ένα φάρμακο off label και, μάλιστα, όταν η ένεση κινδυνεύει να μολυνθεί λόγω των μη άσηπτων συνθηκών, κάτω από τις οποίες «φτιάχτηκε» στο ιατρείο; Στο εξωτερικό αλλά και εδώ αρκετοί ασθενείς έχουν τυφλωθεί από την πειραματική θεραπεία, αλλά οι γιατροί υποστηρίζουν ότι αυτό συνέβη λόγω της πάθησης. Ποιος, όμως, μπορεί να είναι σίγουρος;

Αγωνία για τη θεραπεία τους

Την ίδια ώρα, έντονη ανησυχία μεταξύ των ασθενών που πάσχουν από ηλικιακή εκφύλιση της ωχράς κηλίδας προκαλεί η χρήση της πειραματικής θεραπείας. Με ανακοίνωσή της η Πανελλήνια Ένωση Αμφιβληστροειδοπαθών ζητεί να παραμείνει ως θεραπεία εκλογής για όλους τους ασθενείς με αυτήν την πάθηση η εγκεκριμένη θεραπεία (Ranibizumab). Κι αυτό διότι, όπως εκτιμούν, μόνο αυτή η θεραπεία έχει τεκμηριωμένο προφίλ ασφάλειας και αποτελεσματικότητας, καθώς η πειραματική θεραπεία (Bevacizumab) έχει σοβαρές ανεπιθύμητες ενέργειες.

Πρόσφατα δημοσιοποιήθηκαν τα αποτελέσματα της αμερικανικής μελέτης «CATT», η οποία συγκρίνει την εγκεκριμένη θεραπεία για την πάθηση Lucentis (Ranibizumab) με την πειραματική θεραπεία Avastin (Bevacizumab).

Η μελέτη υποστηρίζει ότι στον πρώτο χρόνο θεραπείας η πειραματική θεραπεία δεν είναι κατώτερη από την εγκεκριμένη θεραπεία, όσον αφορά την παράμετρο της οπτικής οξύτητας (δηλαδή την ικανότητα του ανθρώπου να διακρίνει λεπτομέρειες τόσο σε μακρινή όσο και σε κοντινή απόσταση).

Ωστόσο οι ενστάσεις των ασθενών επικεντρώνονται στα εξής δύο σημεία, σύμφωνα με την ανακοίνωσή τους:

♦  «Η μελέτη εγείρει σοβαρές ανησυχίες για τη συχνότητα εμφάνισης σοβαρών ανεπιθύμητων ενεργειών με το πειραματικό φάρμακο (Bevacizumab), ενώ άλλες μελέτες δείχνουν αύξηση της εμφάνισης σπάνιων αλλά σοβαρών ανεπιθύμητων ενεργειών (π.χ. εγκεφαλικά, τύφλωση αλλά και θάνατοι) με τη χρήση της πειραματικής θεραπείας στον οφθαλμό».

♦   «Ως ένωση ασθενών θεωρούμε ότι η εγκεκριμένη θεραπεία (Ranibizumab) θα πρέπει να παραμείνει η θεραπεία εκλογής για όλους τους ασθενείς με ηλικιακή εκφύλιση της ωχράς κηλίδας, καθώς είναι αυτή που έχει τεκμηριωμένο προφίλ ασφάλειας και αποτελεσματικότητας».

Αντιδράσεων συνέχεια

Με επιστολή τους οι νοσοκομειακοί οφθαλμίατροι εκφράζουν τον προβληματισμό τους για τη χρήση της πειραματικής θεραπείας. Όπως επισημαίνουν χαρακτηριστικά, «η εκτός ένδειξης χρήση δεν είναι μόνο θέμα τύπων αλλά ουσίας».

Σύμφωνα εξάλλου με την παρασκευάστρια εταιρεία του Avastin, αυτό δεν έχει έγκριση για χρήση στην εκφύλιση της ωχράς κηλίδας ούτε έχουν γίνει σχετικές μελέτες. Από την παραγωγή ώς τη δοσολογία η ένδειξη του φαρμάκου είναι για ενδοφλέβια χρήση σε καρκινοπαθείς ασθενείς.

Πώς, όμως, ξεκίνησε η off label χρήση του Bevacizumab; Πριν από αρκετά χρόνια ένας Αμερικανός οφθαλμίατρος διαπίστωσε ότι αυτό το φάρμακο, αν και αντικαρκινικό, βοηθούσε μερίδα ασθενών με ηλικιακή εκφύλιση της ωχράς κηλίδας. Έστειλε, λοιπόν, μία επιστολή στον διευθυντή μεγάλου ιατρικού εντύπου, στην οποία το ανέφερε και έκτοτε ξεκίνησε η χρήση του μεταξύ των οφθαλμιάτρων. Το ερώτημα, ωστόσο, που προκύπτει είναι εάν η off label χορήγηση φαρμάκου είναι νόμιμη, πέρα από ασφαλής. Και, βέβαια, τι γίνεται όταν διακυβεύεται η δημόσια υγεία λόγω σοβαρών παρενεργειών.