Πραγματικό ενδιαφέρον για το περιβάλλον ή ράπισμα σε Κεντροδεξιά και Σοσιαλδημοκρατία;

Αιχμηρός εμφανίστηκε σε συνέντευξή του ο Γερμανός πρώην Καγκελάριος Γκέρχαρντ Σρέντερ για την πορεία που έχει πάρει το Σοσιαλιστικό Κόμμα Γερμανίας (SPD) και οι εξελίξεις φαίνεται να τον δικαιώνουν. Η παραίτηση της Άντρεα Νάλες, παρότι θα έπρεπε να πυροδοτήσει μια σειρά αντιδράσεων, έφερε στο SPD μια πρωτοφανή ηρεμία μετά την ανάθεση της ηγεσίας του κόμματος σε μια τρόικα αποτελούμενη από τρεις αντιπροέδρους.

Η ηρεμία αυτή, σύμφωνα με ενδείξεις, είναι φαινομενική και το γεγονός ότι ηγετικά στελέχη, όπως οι τρεις προσωρινοί πρόεδροι και ο αντικαγκελάριος και υπουργός Οικονομικών Όλαφ Σολτς, αρνούνται να θέσουν υποψηφιότητα για το αξίωμα του προέδρου, δείχνει ότι η κατάσταση στο κόμμα παραμένει φορτισμένη. Μεγάλος κερδισμένος της κατάστασης δεν είναι άλλος από τους Πράσινους.

Τριπλασιασμός ποσοστών

Η κρίση στο SPD αποτυπώθηκε στο αποτέλεσμα των ευρωεκλογών της 26ης Μαΐου, εκεί όπου είδαν τους Πράσινους να σκαρφαλώνουν στη δεύτερη θέση, κάτω από τους Χριστιανοδημοκράτες (CDU). Η κατάσταση στον κυβερνητικό συνασπισμό παραμένει τεταμένη εδώ και καιρό και οι Πράσινοι είναι οι άμεσα ωφελούμενοι.

Μια νέα δημοσκόπηση επιβεβαιώνει προηγούμενες μετρήσεις για σχεδόν τριπλασιασμό των ποσοστών τους σε σχέση με εκείνα των εθνικών εκλογών του 2017, όπου είχαν συγκεντρώσει το 8,9%. Σύμφωνα με την έρευνα που δημοσιεύει η εφημερίδα «Bild», το ποσοστό των Πρασίνων ανέρχεται στο 25%. Τα δύο χριστιανικά κόμματα CDU και βαυαρικό CSU συγκεντρώνουν 26% και οι Σοσιαλδημοκράτες μόλις 14%.

Το πιο σημαντικό στοιχείο ωστόσο αυτής της δημοσκόπησης είναι πως οι Γερμανοί πολίτες βλέπουν θετικά, σε ποσοστό 42%, το ενδεχόμενο οι Πράσινοι να κατεβάσουν υποψήφιο για την καγκελαρία στις εκλογές του 2021. Το ποσοστό αυτό δείχνει και για ποιο λόγο οι Πράσινοι επιμένουν στην προκήρυξη νέων εκλογών σε περίπτωση που οι Σοσιαλδημοκράτες αποχωρήσουν από την κυβέρνηση.

Για κάποιους τον δρόμο έδειξε η Βρέμη. Όπως μεταδίδει η «Deutsche Welle», στις εκλογές της Βρέμης – που έγιναν παράλληλα με τις ευρωπαϊκές εκλογές, αλλά πέρασαν στα «ψιλά» λόγω άλλων εξελίξεων – για πρώτη φορά ύστερα από 70 χρόνια οι Σοσιαλδημοκράτες (SPD) έχασαν την πρωτιά και το χριστιανοδημοκρατικό κόμμα (CDU) έχει την ευκαιρία να κυβερνήσει.

Προκειμένου να μην πέσει το κρατίδιο στα χέρια των Συντηρητικών, υπάρχει και το εναλλακτικό σενάριο μιας ευρύτερης αριστερής συνεργασίας με τη συμμετοχή του SPD, των Πρασίνων και της Αριστεράς. Τα τρία κόμματα μαζί θα εξασφάλιζαν έτσι την πλειοψηφία στην τοπική Βουλή (43 έδρες επί συνόλου 84). Πρόκειται για εξέλιξη με ιδιαίτερη συμβολική σημασία, καθώς για πρώτη φορά το κόμμα Αριστερά (Die Linke) θα συμμετείχε σε τοπική κυβέρνηση δυτικογερμανικού κρατιδίου.

Η επιβεβαίωση του σεναρίου φαίνεται να πλησιάζει, καθώς οι Πράσινοι και η Αριστερά αποφάσισαν να διαπραγματευθούν για τον σχηματισμό τοπικής κυβέρνησης με το SPD. Οι Πράσινοι επομένως θα μπορούσαν να χαρακτηριστούν διασώστες του SPD και ταυτοχρόνως δήμιοί τους. Ο Σρέντερ έδειξε τον δρόμο πριν από είκοσι χρόνια (1998-2005).

Οι επιδόσεις σε άλλες χώρες

Μεγάλη άνοδο των ποσοστών τους είδαν τα Πράσινα κόμματα και σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Στη Γαλλία οι Γάλλοι Πράσινοι – επίσημα γνωστοί ως Ευρωπαίοι Οικολόγοι και Πράσινοι – κατέλαβαν την τρίτη θέση πίσω από την Ακροδεξιά της Μαρίν Λεπέν και το κεντρώο κόμμα του Εμανουέλ Μακρόν λαμβάνοντας σχεδόν 11% των ψήφων και εκπαραθυρώνοντας κεντροαριστερά / αριστερά και κεντροδεξιά κόμματα.

«Είμαστε απόψε μάρτυρες ενός πράσινου ευρωπαϊκού κύματος του οποίου αποτελούμε μέρος» δήλωσε ο Γιανίκ Ζαντό, ο ηγέτης των Πρασίνων στη Γαλλία, απευθυνόμενος στους υποστηρικτές του. «Οι Γάλλοι μας έστειλαν ένα σαφές μήνυμα. Θέλουν η οικολογία να βρίσκεται στον πυρήνα της ζωής μας».
Ο μεγάλος χαμένος στις ευρωεκλογές στη Γαλλία ήταν οι Ρεπουμπλικάνοι. Το 8% στις ευρωεκλογές για το κόμμα που κυβέρνησε επί χρόνια τη Γαλλία υπό τον πρώην Πρόεδρο Νικολά Σαρκοζί αποδείχθηκε μοιραίο, καθώς οδήγησε σε παραίτηση τον επικεφαλής του Λοράν Βοκιέ. Ο Βοκιέ, σε μια προσπάθεια να κόψει ψήφους από την ακροδεξιά Λεπέν, έκανε μια στροφή σε ακραία δεξιά ρητορική σοκάροντας ακόμα και μέλη του κόμματός του.

Στη Φινλανδία οι Πράσινοι αποτελούν βασικό κομμάτι του νέου κυβερνητικού συνασπισμού, που σχηματίστηκε την Πέμπτη, και έχουν ακόμη αναλάβει το υπουργείο Εξωτερικών της χώρας. Οι Πράσινοι είδαν επίσης ψηλά τα ποσοστά τους και σε χώρες όπως η Ιρλανδία και το Βέλγιο, ενώ στη Βρετανία οι Εργατικοί έχουν ήδη συνάψει μια Πράσινη Νέα Συμφωνία.

Οι ευρωεκλογές συνέπεσαν με ένα κύμα μαζικών διαμαρτυριών ανά την Ευρώπη με τους πολίτες να ζητούν την ανάληψη δράσης για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής, ασκώντας πιέσεις στις κυβερνήσεις να περιορίσουν τις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα. Το ερώτημα που προκύπτει από τα αποτελέσματα των ευρωεκλογών και την άνοδο των Πρασίνων είναι «ποιον αντικαθιστούν» και οι λόγοι της ανόδου τους.

● Η θετική προσέγγιση είναι η αυξανόμενη ανησυχία για το περιβάλλον και την κλιματική αλλαγή.

● Η λιγότερο αισιόδοξη ακουμπά στην πλήρη απαξίωση των παραδοσιακών κομμάτων που κυβερνούν επί δεκαετίες πολλές ευρωπαϊκές χώρες και δεν εμπνέουν πλέον τους πολίτες.

Τα οικολογικά / πράσινα κόμματα ωστόσο οφείλουν από πλευράς τους να παρουσιάσουν ολοκληρωμένα προγράμματα για την επόμενη μέρα αντί να δανείζονται ευκαιριακές προγραμματικές εξαγγελίες από την Αριστερά και τη Δεξιά. Φαίνεται πάντως ότι η ανησυχία για το κλίμα παίρνει τελικά το είδος της προσοχής που χρειάζεται στον ανεπτυγμένο κόσμο.