search
ΣΑΒΒΑΤΟ 20.04.2024 10:19
MENU CLOSE

Οι εκλογικές αναμετρήσεις από τη μεταπολίτευση μέχρι σήμερα

Δημοσιεύτηκε στο ΠΟΝΤΙΚΙ

τεύχος 2081
11-4-2019
13.07.2019 03:00
pas.jpg

 

Αν θεωρήσουμε ότι με τις εκλογές της 7ης Ιουλίου κλείνει ο κύκλος της μεταπολίτευσης και εισερχόμαστε σε μια νέα περίοδο, καλό είναι να δούμε τις εκλογικές διαφορές μεταξύ πρώτου και δεύτερου κόμματος στις συγκεκριμένες συγκυρίες που αυτές επιτεύχθηκαν, αλλά και να θυμηθούμε ότι ο δικομματισμός στην ουσία δεν είναι ένα φαινόμενο τωρινό, που για κάποιον ανεξήγητο λόγο παριστάνουμε πως εκπλησσόμενα πριν από κάθε εκλογική αναμέτρηση. 
Όπως θα δούμε στις πρώτες εκλογές της μεταπολίτευσης το 1974 σημειώθηκε και το ακατάρριπτο ρεκόρ διαφοράς μεταξύ πρώτου και δεύτερου κόμματος. Η τεράστια διαφορά στην ιστορική στιγμή που σημειώθηκε ερμηνεύεται εύκολα, καθώς τότε η χώρα έβγαινε από τον εφιάλτη της εφτάχρονης δικτατορίας των συνταγματαρχών έχοντας πρόσφατη και την εθνική τραγωδία της Κύπρου. Η διαφορά που καταγράφηκε τότε έφτασε το δυσθεώρητο 33,95%, με πρώτο κόμμα τη Νέα Δημοκρατία και δεύτερο την Ένωση Κέντρου. Ο Καραμανλής επιστρέφει στη χώρα ως σύμβολο ενότητας και εγγυητής για την επαναφορά της δημοκρατίας στη χώρα. 

Εκλογές 1974 
Νέα Δημοκρατία: 54,37%
Ένωση Κέντρου: 20,42%
Διαφορά: 33,95% 
Η νεοϊδρυθείσα Νέα Δημοκρατία του Κωνσταντίνου Καραμανλή απέσπασε το 54,37% των ψήφων και 220 έδρες. Η μεταδικτατορική Ένωση Κέντρου με τον Γεώργιο Μαύρο αναδείχτηκε δεύτερη με 20,42% και 60 έδρες, ενώ τρίτο κόμμα τερμάτισε το νεοσυσταθέν ΠΑΣΟΚ με τον Ανδρέα Παπανδρέου, αποσπώντας κυρίως από την Ένωση Κέντρου το 13,58% των ψήφων, που ισοδυναμούσε με 12 έδρες. Τέταρτο κόμμα η Ενωμένη Αριστερά με τον Ηλία Ηλιού (ένας συνασπισμός αριστερών κομμάτων) με ποσοστό 9,47% και εννέα έδρες. 

Εκλογές 1977 
Ν.Δ.: 41,84%
ΠΑΣΟΚ: 25,34%
Διαφορά: 16,5% 
Και σε αυτές τις εκλογές παρατηρείται μια εντυπωσιακή διαφορά, αλλά τις εντυπώσεις κλέβει η δυναμική εξέλιξη του ΠΑΣΟΚ, που όπως όλα έδειχναν θα ενσωμάτωνε πλήρως τον χώρο της Ένωσης Κέντρου, παρά το γεγονός ότι το ίδιο επιχειρεί η Ν.Δ., λίγο πριν ο Κ. Καραμανλής «φύγει» για την Προεδρία της Δημοκρατίας. Είναι η περίοδος που ο Καραμανλής επιχειρεί τη διεύρυνση προς το Κέντρο με την προσχώρηση και υπουργοποίηση του Κ. Μητσοτάκη και του Αθ. Κανελλόπουλου, που έχουν εκλεγεί ο πρώτος με το Κόμμα των Νεοφιλελευθέρων και ο δεύτερος με την Ένωση Κέντρου. Έτσι ένας νέος δικομματισμός γεννιέται, πράγμα που θα φανεί και στην επόμενη εκλογική αναμέτρηση. 

Εκλογές 1981 
ΠΑΣΟΚ: 48,07%
Ν.Δ.: 35,88%
Διαφορά: 12,19%
Το ΠΑΣΟΚ φαίνεται να εδραιώνεται στο πολιτικό σύστημα ως ο νέος εταίρος στο παιχνίδι του δικομματισμού, καταγράφοντας άνοδο 22,73 μονάδων, την ώρα που η Ν.Δ. με αρχηγό τον Γεώργιο Ράλλη συγκεντρώνει 35,88%. Αυτά τα δυο κόμματα, ΠΑΣΟΚ και Ν.Δ., θα μονοπωλήσουν με τις αναμετρήσεις τους το μεταπολιτευτικό εκλογικό σκηνικό μέχρι το 2012, που η Ελλάδα έχει πλέον εισέλθει στη δίνη των μνημονιακών χρόνων. Μια μικρή παρένθεση θα σημειωθεί το «βρώμικο ’89», όπως έχει καταγραφεί ιστορικά, όπου ο δικομματισμός περνάει την πρώτη του μεταπολιτευτική κρίση. 

Εκλογές 1985 
ΠΑΣΟΚ: 45,82%
Ν.Δ.: 40,85%
Διαφορά: 4,97% 
Σε αυτές τις εκλογές μειώνεται αισθητά η διαφορά του πρώτου με το δεύτερο κόμμα. Το ΠΑΣΟΚ, ωστόσο, σημειώνει μια καθαρή νίκη έχοντας υποστεί ελάχιστες απώλειες. Σαφώς ωφελημένο από την αιφνιδιαστική μεταβολή της στάσης του στο θέμα της εκλογής του Καραμανλή στην Προεδρία της Δημοκρατίας και προτείνοντας τον Σαρτζετάκη, συσπειρώνει στις εκλογές ευρύτερες εκλογικές δυνάμεις από τον χώρο της Κεντροαριστεράς. Από την άλλη, η Νέα Δημοκρατία με τον Κωνσταντίνο Μητσοτάκη στο «τιμόνι» ανεβαίνει πέντε μονάδες φτάνοντας το 40,85%. 

Εκλογές 1989 (Ιούνιος) 
Ν.Δ.: 44,28%
ΠΑΣΟΚ: 39,13%
Διαφορά: 5,85%
Αυτές οι εκλογές διεξάγονται με κεντρικό θέμα το σκάνδαλο Κοσκωτά. Υπό το βάρος του σκανδάλου, το οποίο παίρνει μεγάλες διαστάσεις, αλλάζουν οι πολιτικοί συσχετισμοί. Ωστόσο, η Ν.Δ., παρά το γεγονός ότι ύστερα από 12 χρόνια κυριαρχίας του ΠΑΣΟΚ ξαναγίνεται πρώτο κόμμα με τον Κ. Μητσοτάκη, δεν μπορεί να σχηματίσει κυβέρνηση. Σχηματίζεται τότε η περίφημη κυβέρνηση με τον Τζαννή Τζαννετάκη, ώστε να επέλθει η «κάθαρση» και να μην παραγραφούν οι ευθύνες πολιτικών προσώπων για το σκάνδαλο Κοσκωτά. Η αμφιλεγόμενη, λόγω της σύνθεσής της, κυβέρνηση ορκίστηκε στις 2 Ιουλίου, ύστερα από συμφωνία Ν.Δ. και Συνασπισμού της Αριστεράς και της Προόδου (ΚΚΕ και ΕΑΡ). Για όσους δεν θυμούνται, η ΕΑΡ προήλθε από τη διάσπαση του ΚΚΕ Εσωτερικού σε Ελληνική Αριστερά υπό τον Λεωνίδα Κύρκο από τη μία και ΚΚΕ Εσωτερικού – Ανανεωτική Αριστερά (ΚΚΕ Εσ.-Α.Α., μετέπειτα Ανανεωτική Κομμουνιστική Οικολογική Αριστερά) υπό τον Γιάννη Μπανιά από την άλλη. Δεν συμμετείχε ποτέ αυτόνομα σε εκλογές, αφού στις πρώτες εκλογές μετά την ίδρυσή της, αυτές του 1989, συνεργάστηκε με το ΚΚΕ στη συγκρότηση του Συνασπισμού της Αριστεράς και της Προόδου.

Εκλογές 1989 (Νοέμβριος) 
Ν.Δ.: 44,19%
ΠΑΣΟΚ: 40,67%
Διαφορά: 5,52%
Ν.Δ. και ΠΑΣΟΚ αυξάνουν τα ποσοστά τους σε σχέση με αυτά που έλαβαν τον Ιούνιο, ωστόσο για μια ακόμα φορά δεν μπορεί να σχηματιστεί κυβέρνηση. Έτσι σχηματίζεται αυτή τη φορά η οικουμενική κυβέρνηση Ζολώτα, στην οποία συμμετέχουν Ν.Δ., ΠΑΣΟΚ και Συνασπισμός. 

Εκλογές 1990 (Απρίλιος)
Ν.Δ.: 46,89%
ΠΑΣΟΚ: 38,61%
Διαφορά: 8,28%
Σε λιγότερο από έναν χρόνο διενεργούνται για τρίτη φορά εκλογές. Σε αυτή την αναμέτρηση από τη Ν.Δ. του Κ. Μητσοτάκη λείπει οριακά μια έδρα. Την έδρα που της λείπει, θα της τη δώσει η ΔΗΑΝΑ του Κωστή Στεφανόπουλου και ο μοναδικός της βουλευτής Κώστας Κατσίκης. Η κυβέρνηση Μητσοτάκη θα κληθεί να κυβερνήσει με την οριακή πλειοψηφία των 151 βουλευτών. 

Εκλογές 1993
ΠΑΣΟΚ: 46,88%
Ν.Δ.: 39,3%
Διαφορά: 7,58%
Το ΠΑΣΟΚ, διατηρώντας τα ποσοστά τής αμέσως προηγούμενης αναμέτρησης του 1990, θα επανέλθει ως πρώτο κόμμα. Οι μεταρρυθμίσεις που επιχείρησε η κυβέρνηση Μητσοτάκη συνάντησαν ισχυρές αντιδράσεις, αλλά η χαριστική βολή ήλθε από τον Σαμαρά, καθώς ετέθη το ζήτημα του Μακεδονικού και με την αποπομπή του Σαμαρά ο Μητσοτάκης οδηγήθηκε σε παραίτηση και εκλογές. 

Εκλογές 1996 
ΠΑΣΟΚ: 41,49%
Ν.Δ.: 38,18%
Διαφορά: 3,12%
Οι εκλογές αυτές διενεργούνται δίχως την κυρίαρχη ηγετική μορφή του Ανδρέα Παπανδρέου. Στο «τιμόνι» του ΠΑΣΟΚ βρίσκεται ο Κώστας Σημίτης έχοντας ως αντίπαλο από τη μεριά της Ν.Δ. τον Μιλτιάδη Έβερτ. 

Εκλογές 2000 
ΠΑΣΟΚ: 43,79%
Ν.Δ.: 42,74%
Διαφορά: 1,05%
Οι εκλογές αυτές ήταν ένα απίστευτο θρίλερ. Χαρακτηριστικά οι πολίτες «κοιμήθηκαν με πρωθυπουργό τον Κ. Καραμανλή και ξύπνησαν με τον Κώστα Σημίτη», καθώς το αποτέλεσμα ήταν οριακό και μέχρι το ξημέρωμα οι συσχετισμοί άλλαζαν. Πρόκειται για τη μικρότερη διαφορά που έχει καταγραφεί μεταδικτατορικά, καθώς περίπου 73.000 ψήφοι ήταν αυτές που έκριναν το τελικό αποτέλεσμα.

Εκλογές 2004 
Ν.Δ.: 45,36%
ΠΑΣΟΚ: 40,55%
Διαφορά: 4,81% 
Σε αυτή την εκλογική αναμέτρηση τον Κώστα Σημίτη τον έχει αντικαταστήσει στην αρχηγία του ΠΑΣΟΚ ο Γιώργος Παπανδρέου. Ύστερα από 11 χρόνια κυριαρχίας του ΠΑΣΟΚ επανέρχεται η Ν.Δ. με τον Κώστα Καραμανλή. 

Εκλογές 2007 
Ν.Δ.: 41,84%
ΠΑΣΟΚ: 38,1%
Διαφορά: 3,74% 
Και σε αυτή την εκλογική αναμέτρηση νικητής αναδεικνύεται ο Κώστας Καραμανλής απέναντι στον Γιώργο Παπανδρέου. 

Εκλογές 2009 
ΠΑΣΟΚ: 43,92%
Ν.Δ.: 33,47%
Διαφορά: 10,45% 
Ήδη τα πρώτα σημάδια της κρίσης γίνονται αισθητά. Στην τρίτη τους αναμέτρηση ο Γιώργος Παπανδρέου κερδίζει τον Κ. Καραμανλή με τη μεγάλη διαφορά των 10,45 μονάδων. Η κυβέρνησή του θα βρεθεί αντιμέτωπη με τη δίνη των μνημονίων που τελικά θα θέσει τέρμα στην πολιτική κυριαρχία του ΠΑΣΟΚ. Η χώρα έρχεται αντιμέτωπη, εκτός των άλλων, με μια βαθιά κρίση του πολιτικού συστήματος, που χαρακτηρίζεται από την έξαρση ενός άκρατου λαϊκισμού. Ο Γιώργος Παπανδρέου παραιτείται υπό το βάρος των εξελίξεων και στις 11 Νοεμβρίου του 2011 σχηματίζεται η κυβέρνηση Λουκά Παπαδήμου με τη συμμετοχή σε αυτή 35 στελεχών της προηγούμενης κυβέρνησης Παπανδρέου, έξι στελεχών από τη Νέα Δημοκρατία και τεσσάρων από τον ΛΑΟΣ. 

Εκλογές 2012 (Μάιος) 
Ν.Δ.: 18,85%
ΣΥΡΙΖΑ: 16,78%
ΠΑΣΟΚ: 13,18%
Διαφορά: 2,07% 
Η χώρα βρίσκεται υπό το σοκ της κρίσης με το πολιτικό σύστημα σε κατάσταση κατάρρευσης. Η Ν.Δ. υπό την ηγεσία του Αντώνη Σαμαρά, που έχει αντικαταστήσει τον Κ. Καραμανλή, αναδεικνύεται πρώτο κόμμα χάνοντας το 15% της εκλογικής του δύναμης. Το ΠΑΣΟΚ με αρχηγό πλέον τον Ευάγγελο Βενιζέλο χάνει το 30% της εκλογικής του δύναμης καταρρέοντας στην τρίτη θέση του πολιτικού συστήματος πίσω από τον ΣΥΡΙΖΑ του Αλέξη Τσίπρα, που αποτελεί την έκπληξη αλλά και τον νέο παίκτη στο παιχνίδι εξουσίας, παραγκωνίζοντας το ΠΑΣΟΚ. Έκπληξη αποτελεί και το πλασάρισμα ενός νέου ακροδεξιού μορφώματος, των Ανεξάρτητων Ελλήνων του Πάνου Καμμένου, στην τέταρτη θέση με το πρωτοφανές ποσοστό του 10,60%. Στη Βουλή εισέρχεται επίσης το νεοναζιστικό μόρφωμα της Χρυσής Αυγής με επίσης ένα ποσοστό έκπληξη (6,97%). Σχηματίζεται η υπηρεσιακή κυβέρνηση υπό τον Παναγιώτη Πικραμμένο, προκειμένου να οδηγηθεί η χώρα εκ νέου σε εκλογές. 

Εκλογές 2012 (Ιούνιος) 
Ν.Δ.: 29,66%
ΣΥΡΙΖΑ: 26,89%
ΠΑΣΟΚ: 12,28%
Διαφορά: 2,77% 
Μέσα σε έναν μήνα η χώρα οδηγείται εκ νέου σε εκλογές, καθώς δεν είναι δυνατόν να σχηματιστεί κυβέρνηση, μέσα σε ένα πρωτοφανές κλίμα πόλωσης που ξεπερνούσε εκείνο του 1989. Μετά τις εκλογές τα κόμματα Νέα Δημοκρατία, ΠΑΣΟΚ και Δημοκρατική Αριστερά συγκρότησαν την κυβέρνηση Αντώνη Σαμαρά.

Εκλογές 2015 (Ιανουάριος) 
ΣΥΡΙΖΑ: 36,43%
Ν.Δ.: 27,81%
Διαφορά: 8,53%
Πρόκειται για τη μεγαλύτερη έκπληξη και ανατροπή συσχετισμού δυνάμεων στην ιστορία της μεταπολίτευσης. Στην επτακομματική Βουλή για πρώτη φόρα ένα κόμμα της Αριστεράς κερδίζει την πρωτιά με καθαρή διαφορά 8,53 μονάδων από το δεύτερο που είναι η Ν.Δ. Ωστόσο, οι μεγάλες εκπλήξεις και ανατροπές δεν σταματούν εδώ. Τρίτο κόμμα έρχεται η ναζιστική Χρυσή Αυγή, τέταρτο το νεοϊδρυθέν Ποτάμι του Σταύρου Θεοδωράκης, πέμπτο οι Ανεξάρτητοι Έλληνες του Πάνου Καμμένου, με το οποίο ο ΣΥΡΙΖΑ θα σχηματίσει κυβέρνηση, και σε πλήρη κατάρρευση, τελευταίο, το κραταιό ΠΑΣΟΚ. Ο ΣΥΡΙΖΑ σχηματίζει κυβερνητική πλειοψηφία με το ακροδεξιό μόρφωμα των Ανεξάρτητων Ελλήνων του Πάνου Καμμένου, με το οποίο σχημάτισε εκ νέου κυβέρνηση και μετά τις νέες εκλογές του Σεπτεμβρίου του ιδίου έτους. 
Εκλογές 2015 (Σεπτέμβριος) 
ΣΥΡΙΖΑ: 35,46%
Ν.Δ.: 28,10%
Διαφορά: 7,36%
Ακολουθεί το πιο αμφιλεγόμενο εξάμηνο κυβερνητικής θητείας στα μεταπολιτευτικά χρονικά. Η χώρα οδηγείται σε ένα δημοψήφισμα παρωδία που έθεσε σε κίνδυνο την ευρωπαϊκή πορεία της χώρας και τον Σεπτέμβριο ο Τσίπρας οδηγεί τη χώρα σε νέες εκλογές. Στη Νέα Δημοκρατία τον Αντώνη Σαμαρά έχει αντικαταστήσει στην αρχηγία ο Βαγγέλης Μεϊμαράκης. O ΣΥΡΙΖΑ αναδεικνύεται εκ νέου ο νικητής των εκλογών. Τα αποτελέσματα δείχνουν ότι παρά τις ανατροπές στο πολιτικό σύστημα ο δικομματισμός παράμεινε ακλόνητος. 

Εκλογές 2019 
Ν.Δ.: 39,85%
ΣΥΡΙΖΑ: 31,53%
Διαφορά: 8,02% 
Στο μεταξύ στην ηγεσία της Ν.Δ. ο Κυριάκος Μητσοτάκης αντικατέστησε τον Μεϊμαράκη. Ο Μητσοτάκης λίγο πριν από τις εθνικές εκλογές στην εκλογική αναμέτρηση των ευρωεκλογών κατήγαγε ρεκόρ διαφοράς σε αντίστοιχες εκλογές με 9,4 μονάδες. Στις εθνικές εκλογές που ακολούθησαν η Ν.Δ. αναδείχτηκε πρώτο κόμμα με 39,85 και ο ΣΥΡΙΖΑ δεύτερο με 31,53%. 
Για την ιστορία, οι τρεις μεγαλύτερες διαφορές που σημειώθηκαν σε εθνικές εκλογές της μεταπολίτευσης από το 1974 έως το 2019 είναι: Πρώτο το 54,35% του 1974 με τη Ν.Δ. του Κωνσταντίνου Καραμανλή. Δεύτερο το 48,07% του 1981 με το ΠΑΣΟΚ του Ανδρέα Παπανδρέου. Τρίτο το 46,89% του 1990 με τη Ν.Δ. του Κωνσταντίνου Μητσοτάκη. 
Το δε μικρότερο ποσοστό που έλαβε το πρώτο κόμμα είναι το 18,85% της Ν.Δ. στις εκλογές του Μαΐου το 2012. 

google_news_icon

Ακολουθήστε το topontiki.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.

Δείτε όλες τις τελευταίες Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, τη στιγμή που συμβαίνουν.

ΡΟΗ ΕΙΔΗΣΕΩΝ

ΕΙΔΗΣΕΙΣ ΔΗΜΟΦΙΛΗ

Το topontiki.gr σέβεται όλες τις απόψεις, αλλά διατηρεί το δικαίωμά του να μην αναρτά υβριστικά σχόλια και διαφημίσεις. Οι χρήστες που παραβιάζουν τους κανόνες συμπεριφοράς θα αποκλείονται. Τα σχόλια απηχούν αποκλειστικά τις απόψεις των αναγνωστών.

ΣΑΒΒΑΤΟ 20.04.2024 10:17