Μεγάλη συζήτηση έχει ανοίξει για το περιεχόμενο του νέου χαρτοφυλακίου της Κομισιόν περί «προστασίας του ευρωπαϊκού τρόπου ζωής», εμπνεύσεως της νέας προέδρου Ούρσουλα Φον Ντερ Λάιεν, η οποία αναλαμβάνει την 1η Νοεμβρίου, με άμεσα ενδιαφερόμενη τη χώρα μας δεδομένου ότι το επίμαχο χαρτοφυλάκιο κατέληξε στον Έλληνα επίτροπο Μαργαρίτη Σχοινά.

Ο τίτλος του – ο οποίος εμπεριέχει φυσικά και τον τομέα της μεταναστευτικής πολιτικής – προκάλεσε την αντίδραση μεγάλης μερίδας του Ευρωκοινοβουλίου, με ορισμένους ευρωβουλευτές να μιλούν για υποβάθμιση του ευαίσθητου τομέα του προσφυγικού ζητήματος, σε μια περίοδο μάλιστα που οι ροές, ειδικά προς Ελλάδα και Ιταλία, έχουν αυξηθεί.

Η κατάσταση στα ελληνικά νησιά του βορείου Αιγαίου θυμίζουν το καλοκαίρι του 2015, ενώ προηγήθηκαν οι δύσκολες διαπραγματεύσεις με διασωστικά πλοία στη Μεσόγειο – τα οποία δεν μπορούσαν να προσεγγίσουν τα λιμάνια της Ιταλίας – και προσέκρουαν στην άτεγκτη και ακροδεξιά πολιτική του τέως κυβερνητικού εταίρου Ματέο Σαλβίνι. Και μπορεί με την αλλαγή της πολιτικής σύνθεσης του ιταλικού Κοινοβουλίου ζητήματα μεταναστευτικής φύσεως να διευθετούνται πιο εύκολα, εντούτοις η νέα πρόεδρος της Κομισιόν έκανε δύο σοβαρά στραβοπατήματα.

Πρώτον, με τον τίτλο του εν λόγω χαρτοφυλακίου, από τον οποίο ευρωβουλευτές δηλώνουν προσβεβλημένοι εξηγώντας ότι παραπέμπει σε μια «ρητορική δανεισμένη από την Άκρα Δεξιά» και δεύτερον με το χαρτοφυλάκιο του νέου επιτρόπου προερχόμενου από την Ουγγαρία, ο οποίος ανέλαβε το επίσης ευαίσθητο χαρτοφυλάκιο της Διεύρυνσης.

O Έλληνας επίτροπος

«Τον ξέρετε ως πρώην μέλος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, τον γνωρίζετε και ως μέλος της Κομισιόν, ένας πραγματικός Ευρωπαίος που θα προστατέψει τον ευρωπαϊκό τρόπο ζωής μας» είπε η μελλοντική πρόεδρος Ούρσουλα Φον Ντερ Λάιεν με ένα μεγάλο χαμόγελο την Τρίτη 10 Σεπτεμβρίου καθώς παρουσίαζε τον Μαργαρίτη Σχοινά – μόνο που το χαμόγελο κόπηκε απότομα μετά τις αντιδράσεις.

Η Φον Ντερ Λάιεν υπεραμύνθηκε της απόφασής της να δώσει έναν αμφιλεγόμενο τίτλο στο χαρτοφυλάκιο του επιτρόπου που θα είναι αρμόδιος, μεταξύ άλλων, για τα ζητήματα της μετανάστευσης, αλλά την ίδια στιγμή δηλώνει έτοιμη για έναν «ανοικτό» διάλογο για το θέμα.

Όπως έγραψε σε άρθρο της, «καθημερινά αυτός ο τρόπος ζωής (σ.σ.: ο ευρωπαϊκός) αμφισβητείται από τους αντιπάλους της Ευρώπης που προέρχονται τόσο από μέσα όσο και έξω από τα σύνορά μας. (…) Δεν πρέπει να αφήσουμε αυτές τις δυνάμεις να υπεξαιρέσουν προς όφελός τους τον ορισμό του ευρωπαϊκού τρόπου ζωής. Θέλουν να του δώσουν ένα νόημα αντίθετο από το αληθινό νόημά του, να υπονομεύσουν λίγο – λίγο τα θεμέλιά μας και να σπείρουν τη διχόνοια ανάμεσά μας».

Το περιεχόμενο του άρθρου, πάντως, μόνο ανοικτό διάλογο για αλλαγή της ονομασίας του χαρτοφυλακίου δεν υποδεικνύει.

Τα εύσημα από Λεπέν

Ενδεικτική είναι η τοποθέτηση της επικεφαλής του γαλλικού Εθνικού Συναγερμού (πρώην Εθνικό Μέτωπο) Μαρίν Λεπέν για τον τίτλο «προστασία του ευρωπαϊκού τρόπου ζωής», η οποία, σε ομιλία της στη Φρεζούς της Γαλλικής Ριβιέρας εν όψει των επικείμενων τοπικών εκλογών, έκανε λόγο για «ιδεολογική νίκη».

Όπως είπε, ο τίτλος αυτός «αποκαλύπτει πολλά και επιβεβαιώνει την ιδεολογική νίκη μας». Υπό την πίεση των εθνικών κυβερνήσεων, η Ευρωπαϊκή Ένωση «αναγκάστηκε να παραδεχτεί ότι η μετανάστευση προκαλεί ερωτήματα για το μέλλον του τρόπου ζωής των Ευρωπαίων» πρόσθεσε, ενώ δεν παρέλειψε να τονίσει ακόμη μια φορά την επιθυμία της για Frexit.

Ενώ όμως η Ούρσουλα Φον Ντερ Λάιεν βρίσκεται σε μια πολιτική δίνη, ο Γερμανός υπουργός Εσωτερικών Χορστ Ζέχοφερ, προερχόμενος από τη συντηρητική βαυαρική Χριστιανοκοινωνική Ένωση CSU, σε συνέντευξή του στη «Suddeutsche Zeitung», εξέφρασε την πρόθεση της Γερμανίας να στηρίξει εμπράκτως την Ιταλία στο προσφυγικό απορροφώντας το 25% των μεταναστών και προσφύγων που φτάνουν στις ακτές της. Όπως δήλωσε, προκειμένου να αποσυμφορηθεί η κατάσταση, η Γερμανία προτίθεται να δέχεται εφεξής στο έδαφός της το 25% των προσφύγων που καταφθάνουν στην Ιταλία.

«Έλεγα ανέκαθεν ότι η μεταναστευτική μας πολιτική έχει ένα ανθρωπιστικό πρόσημο. Δεν θα αφήσουμε κανέναν να πνιγεί» τόνισε χαρακτηριστικά ο Βαυαρός πολιτικός. Όπως επισημαίνει ο προερχόμενος από τη Χριστιανοκοινωνική Ένωση ΥΠΕΣ, «εάν η κατάσταση παραμείνει ως έχει, τότε μπορούμε να αναλάβουμε το 25% των διασωθέντων στις ιταλικές ακτές ανθρώπων. Αυτό δεν πρόκειται να επιβαρύνει τη μεταναστευτική μας πολιτική».

Στη γείτονα χώρα αντίστοιχα, την Ιταλία, με την «έξωση» του Σαλβίνι και τη νέα, φιλοευρωπαϊκή όπως χαρακτηρίζεται πλέον, κυβερνητική σύνθεση, ενδεικτικά είναι τα δημοσίευμα του ξένου Τύπου, πως «έφυγε ο ακροδεξιός Σαλβίνι και άλλαξε η αντιμετώπιση των μεταναστών που προσεγγίζουν με πλοία διάσωσης τα παράλια της Ιταλίας».

Για παράδειγμα το πλοίο «Ocean Viking», το οποίο αναζητούσε ένα ασφαλές λιμάνι για να αποβιβάσει 82 μετανάστες που διέσωσε στη θάλασσα, πήρε την άδεια από την Ιταλία να ελλιμενιστεί στο νησί Λαμπεντούζα και οι μετανάστες που μεταφέρει το «Ocean Viking» θα κατανεμηθούν σε πέντε ευρωπαϊκές χώρες – μεταξύ των οποίων η Γαλλία και η Ιταλία – που συνήψαν τη συμφωνία η οποία επέτρεψε την αποβίβαση των επιβαινόντων στο πλοίο αυτό, αρκετό καιρό πριν.

Το προσφυγικό φαίνεται να κατέχει ακόμα υψηλή θέση στην πολιτική ατζέντα της Ε.Ε., σε μια περίοδο που η επιθυμία της Ένωσης είναι να στραφεί σε ζήτημα οικονομικής και πολιτικής διεύρυνσης.