Ακριβότερη βενζίνη, φθηνότερο ρεύμα, ακριβότερες αεροπορικές πτήσεις, φθηνότερα σιδηροδρομικά εισιτήρια, κίνητρα για την αγορά ηλεκτροκίνητων αυτοκινήτων και την αντικατάσταση καυστήρων λαδιού, είναι τα βασικά μέτρα με τα οποία η Γερμανία φιλοδοξεί να περιορίσει τις εκπομπές καυσαερίων CO2 κατά 55% έως το 2030, σε σχέση με το 1990.

Η δέσμη μέτρων που ανακοίνωσε πριν από λίγη ώρα η κυβέρνηση κοστολογείται σύμφωνα με το γερμανικό υπουργείο Οικονομικών στα 54 δισεκατομμύρια ευρώ έως το 2023, ενώ από την πλευρά της Καγκελαρίας τονίστηκε κατ’ επανάληψη ότι η πολιτική για το κλίμα θα εφαρμοστεί χωρίς περαιτέρω δανειακή επιβάρυνση του κράτους, με απόλυτο σεβασμό στην αρχή των ισοσκελισμένων προϋπολογισμών. Σύμφωνα δε με τις σχετικές ανακοινώσεις, η διυπουργική επιτροπή (υπουργεία Περιβάλλοντος, Οικονομικών, Οικονομίας, Μεταφορών, Γεωργίας, Εσωτερικών) θα συνεχίσει να λειτουργεί, προκειμένου να ελέγχεται η πρόοδος της εφαρμογής της στρατηγικής και η επίτευξη των στόχων, αλλά και να αναθεωρούνται τυχόν αποτυχημένα μέτρα.

Βασικό σημείο τριβής μεταξύ των κυβερνητικών εταίρων, οι οποίοι συνεδρίαζαν επί περίπου 20 ώρες μέχρι να καταλήξουν σε συμφωνία, ήταν η τιμή του CO2, η οποία τελικά καθορίστηκε με εκκίνηση τα 10 ευρώ/τόνο για το 2021 και την προοδευτική αύξηση της τιμής στα 35 ευρώ το 2025. Αυτό σημαίνει αύξηση της τιμής της βενζίνης και του πετρελαίου κατά περίπου τρία σεντ/λίτρο και σε δεύτερο στάδιο, έως το 2026, περαιτέρω αύξηση κατά 9-15 ευρώ/λίτρο. Όλες οι επιπλέον εισπράξεις από την τιμολόγηση του CO2 θα επενδυθούν σε μέτρα προστασίας του κλίματος ή θα επιστρέφονται στους πολίτες.

Τα νέα μέτρα θα καταστήσουν την μετακίνηση με το τρένο φθηνότερη και τις πτήσεις ακριβότερες. Συγκεκριμένα, ο ΦΠΑ για τα σιδηροδρομικά εισιτήρια για τις υπεραστικές μετακινήσεις θα μειωθεί από το 19% στο 7%, ενώ ο Φόρος Εναέριας Κυκλοφορίας για απογειώσεις από γερμανικά αεροδρόμια θα αυξηθεί την 1.1.2020. Ένα ταξίδι π.χ. από το Μόναχο στο Αμβούργο, το οποίο σήμερα κοστίζει 145 ευρώ, θα κοστίζει πλέον 130,50 ευρώ.

Στο ίδιο πλαίσιο, θα ληφθούν μέτρα για τον εκσυγχρονισμό και την επέκταση του δικτύου των ΜΜΜ, των ποδηλατοδρόμων και των σιδηροδρόμων, ενώ στόχος είναι η μεταφορά περισσότερων εμπορευμάτων με τα τρένα.

Κίνητρα όμως θα δοθούν και για την αύξηση της ζήτησης ηλεκτροκίνητων αυτοκινήτων. Ταυτόχρονα με την «δραστική αύξηση» των σταθμών φόρτισης, με στόχο έως το 2030 να υπάρχουν ένα εκατομμύριο σημεία φόρτισης, η επιδότηση αγοράς αυτοκινήτου –από το κράτος και τον κατασκευαστή– θα αυξηθεί για αυτοκίνητα με τιμή κάτω των 40.000 ευρώ, με τα τέλη κυκλοφορίας να εξαρτώνται στο εξής ακόμη περισσότερο από τις εκπομπές καυσαερίων του οχήματος και τα ηλεκτρικά αυτοκίνητα να εξαιρούνται πλήρως έως το 2025. Στόχος του μέτρου είναι μέχρι το 2030 να κυκλοφορούν 7-10 εκατομμύρια ηλεκτρικά αυτοκίνητα.

Η αλλαγή παλιού καυστήρα πετρελαίου θέρμανσης με σύστημα φιλικότερο για το κλίμα, θα επιδοτηθεί με ποσό έως και 40% του κόστους και από το 2026 η εγκατάσταση νέων καυστήρων πετρελαίου θα απαγορευθεί εντελώς — μόνο για τα κτίρια στα οποία είναι δυνατή η εναλλακτική λύση. Σχεδιάζεται ακόμη πρόγραμμα επιδότησης ανακαίνισης κατοικιών προς την κατεύθυνση της εξοικονόμησης ενέργειας.

Μέτρα θα ληφθούν ακόμη για την επιτάχυνση των δημιουργίας υποδομών παραγωγής οικολογικού ηλεκτρικού ρεύματος.

Η πολιτική για το κλίμα και οι αντιδράσεις

«Σήμερα ζούμε με τρόπο μη-βιώσιμο». Με αυτή την δραματική φράση, από το εντυπωσιακό Futurium, το νέο Μουσείο του Μέλλοντος στο Βερολίνο, η Καγκελάριος Άγγελα Μέρκελ ανακοίνωσε σήμερα με κάθε επισημότητα – και πολλούς συμβολισμούς – την πολυαναμενόμενη στρατηγική της για το κλίμα. «Δεν το κάνουμε από ιδεολογία, αλλά επειδή υπάρχουν πάρα πολλά επιστημονικά στοιχεία», έσπευσε να διευκρινίσει, σημειώνοντας ότι, ως επιστήμονας, η ίδια συγκινείται από το σύνθημα της νεαρής ακτιβίστριας Γκρέτα Τούνμπεργκ, «Ενωθείτε πίσω από την επιστήμη».

«Όποιος αγνοεί αυτά τα επιστημονικά στοιχεία, δεν λειτουργεί με το βλέμμα στο μέλλον», δήλωσε η κυρία Μέρκελ κατά την διάρκεια της συνέντευξης Τύπου που παραχώρησε από κοινού με τους επικεφαλής των κομμάτων του κυβερνητικού συνασπισμού και τους υπουργούς που συμμετέχουν στην Διυπουργική Επιτροπή για την Προστασία του Κλίματος. Η ίδια ωστόσο, την ώρα που εκατοντάδες χιλιάδες πολίτες διαδήλωναν σε όλη τη χώρα για το κλίμα, παραδέχθηκε και τα όρια της πολιτικής, τονίζοντας ότι «πολιτική είναι το εφικτό και αυτό που είναι εφικτό το έχουμε σταθμίσει».

Οι αντιδράσεις, τόσο από τα κόμματα όσο και από τις περιβαλλοντικές οργανώσεις, δεν άργησαν: «Απογοητευμένη» δήλωσε η συμπρόεδρος των Πρασίνων Αναλένα Μπέρμποκ, με ανάρτησή της στο Twitter. «Αυτό που είναι απαραίτητο για το κλίμα είναι: γρήγορα, δυναμικά και δεσμευτικά. Αυτό που παίρνουμε είναι αργά, χαλαρά και μη-δεσμευτικά. Πρόκειται για απόκλιση από τους στόχους της Διάσκεψης των Παρισίων και από το μέλλον μας», έγραψε η κυρία Μπέρμποκ και σημείωσε ότι ο κυβερνητικός συνασπισμός ουσιαστικά μεταφέρει την ευθύνη στην επόμενη κυβέρνηση της χώρας.

Ο Πρωθυπουργός της Βαυαρίας και αρχηγός του συγκυβερνώντος Χριστιανοκοινωνικού Κόμματος (CSU) Μάρκους Σέντερ, αναφερόμενος στην δέσμη μέτρων που συμφωνήθηκαν, δήλωσε ότι «φέρει τον γραφικό χαρακτήρα της λογικής και ταυτόχρονα αποτελεί ένα μεγάλο βήμα της Γερμανίας για την προστασία του κλίματος». Πρόκειται για την χρυσή τομή, προστατεύουμε το κλίμα και ενισχύουμε την οικονομία, συνέχισε ο κ. Σέντερ, ο οποίος συμμετείχε στην μαραθώνια συνεδρίαση για την συμφωνία.

Από την πλευρά του ο Αντικαγκελάριος και υπουργός Οικονομικών Όλαφ Σολτς παραδέχθηκε ότι «μας ταρακούνησε το κίνημα “Παρασκευές για το Μέλλον”» και υποστήριξε ότι τα μέτρα «είναι μια μεγάλη ευκαιρία» και διασφαλίζουν θέσεις εργασίας, ενώ επανέλαβε ότι δεν θα παραβιαστεί η αρχή των ισοσκελισμένων προϋπολογισμών. «Όλοι ντρεπόμαστε λίγο που δεν καταφέραμε να πετύχουμε τους στόχους», δήλωσε η μεταβατική πρόεδρος των Σοσιαλδημοκρατών (SPD) Μαλού Ντράιερ, αναφερόμενη στους στόχους του 2020 τους οποίους δεν θα «πιάσει» η Γερμανία.

Σύμφωνος με την διατήρηση των ισοσκελισμένων προϋπολογισμών εμφανίστηκε και ο αρχηγός των Φιλελευθέρων (FDP) Κρίστιαν Λίντνερ: «Θέλουμε να επενδύσουμε στις προκλήσεις του μέλλοντος, όπως η προστασία του κλίματος, η μετάβαση στην ψηφιακή εποχή, η παιδεία και η έρευνα, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι πρέπει να δημιουργήσουμε νέο χρέος», δήλωσε ο κ. Λίντνερ, ο οποίος κατηγόρησε ωστόσο την κυβέρνηση ότι «έχασε την ευκαιρία της επανεκκίνησης της πολιτικής για το κλίμα» και ότι σε ένα τεράστιο ζήτημα για την ανθρωπότητα απαντά με «μπαλώματα». Χαρακτήρισε μάλιστα τα μέτρα «συνονθύλευμα μεμονωμένων μέτρων», με τα οποία η κυβέρνηση «συνδυάζει το ακριβό με το αναποτελεσματικό» και προέβλεψε ότι η καθημερινότητα εκατομμυρίων ανθρώπων θα καταστεί άμεσα ακριβότερη.

Για «αποτυχία σε όλα τα επίπεδα», κάνει λόγο σε ανακοίνωσή της η οργάνωση «Γερμανική Περιβαλλοντική Βοήθεια», ενώ η Greenpeace κάνει λόγο για «χαμηλή τιμή CO2 για γέλια», οποία θα επιβαρύνει την βενζίνη και το πετρέλαιο μόλις με λίγα σεντ.

Από την άλλη πλευρά οι Βιομήχανοι Μετάλλου έσπευσαν να διευκρινίσουν ότι δεν είναι αντίθετοι σε έναν φόρο Διοξειδίου του Άνθρακα. Ο Πρόεδρος του Συνδέσμου τους, Χανς Γιούργκεν Κέρκοφ δήλωσε στο Reuters ότι ο κλάδος του στηρίζει τις από κοινού προσπάθειες της Γερμανίας και της Γαλλίας και τόνισε ότι αν άλλα μέτρα δεν αποδειχθούν επιτυχή, θα μπορούσε να επιβληθεί συνοριακός φόρος CΟ2 για τα εισαγόμενα προϊόντα.