Ελιές, κρασιά, ουίσκι, τυριά, καφές, μπισκότα, άνορακ και -φυσικά- αεροσκάφη: Μια μυριάδα ευρωπαϊκών προϊόντων που εισάγονται στις ΗΠΑ θα υποστεί το κόστος της σύγκρουσης ανάμεσα στην Ουάσινγκτον και τις Βρυξέλλες για τις επιδοτήσεις στην ευρωπαϊκή κατασκευάστρια αεροσκαφών Airbus. Οι υπηρεσίες του αμερικανού αντιπροσώπου για το εμπόριο (USTR) δημοσιοποίησαν χθες Τετάρτη τον κατάλογο των ευρωπαϊκών εισαγόμενων προϊόντων στα οποία θα επιβληθούν επιπρόσθετοι δασμοί ύψους από 10% ως 25%.

Μια απόφαση του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου (ΠΟΕ) που ανακοινώθηκε χθες και αποφαίνεται ότι η Airbus έλαβε αθέμιτα επιδοτήσεις άνοιξε τον δρόμο για την επιβολή των επιπρόσθετων αμερικανικών δασμών. Χαιρετίζοντας την απόφαση του ΠΟΕ ο αμερικανός πρόεδρος Τραμπ έκανε λόγο για μια «ωραία νίκη» για τις ΗΠΑ κατηγορώντας τις ευρωπαϊκές χώρες ότι «επί χρόνια ξεζούμιζαν» τη χώρα του. Παρότι η σχετική υπόθεση ξεκίνησε πολύ πριν αναλάβει την αμερικανική προεδρία, ο ίδιος απέδωσε την «επιτυχία» αυτή στη δική του διακυβέρνηση. «Από τη στιγμή που έγινα πρόεδρος ο ΠΟΕ μάς φέρεται πολύ καλύτερα», δήλωσε χαρακτηριστικά. Οι εμπορικές αυτές κυρώσεις, που θα ακριβύνουν σημαντικά μια πλειάδα προϊόντων ευρείας κατανάλωσης, θα εφαρμοστούν από την 18η Οκτωβρίου. Οργισμένες -εν μέρει- ευρωπαϊκές αντιδράσεις προκαλεί η απόφαση των ΗΠΑ, ενώ «ευρωπαϊκή απάντηση» αξιώνει η Γαλλία.

Στην πρώτη γραμμή των προϊόντων τα οποία στοχοθετούνται είναι εμπορικά αεροσκάφη που παράγονται από τη Γαλλία, τη Γερμανία, την Ισπανία και το Ηνωμένο Βασίλειο, τους τέσσερις εταίρους του ευρωπαϊκού κολοσσού της αεροναυπηγικής Airbus. Τα αεροσκάφη αυτά θα εισάγονται στις ΗΠΑ με επιπλέον κόστος 10%.

Ακολουθεί μια λίστα 150 και πλέον κατηγοριών προϊόντων προερχόμενων όχι μόνο από τις τέσσερις προαναφερθείσες χώρες, αλλά από ολόκληρη την ΕΕ.

Ο USTR θεωρεί προφανώς ότι την απόφαση να χορηγηθούν αθέμιτες επιδοτήσεις στη συγκεκριμένη αεροπορική βιομηχανία την πήραν συλλογικά οι χώρες της ΕΕ.

Στα κρασιά από τη Γαλλία, την Ισπανία και τη Γερμανία θα επιβληθούν επιπρόσθετοι δασμοί 25%. Τα γαλλικά τυριά, πλην ροκφόρ, θα ακριβύνουν 25%, όπως και τα τυριά από όλη την Ευρώπη. Προϊόντα όπως οι ελιές και διάφορα είδη τροφίμων επίσης υφίστανται επιπλέον δασμούς.

Δασμοί 25% θα επιβληθούν σε μια σειρά εργαλείων από τη Γερμανία, σε υφάσματα και ρούχα από τη Βρετανία, σκοτσέζικα και ιρλανδικά ουίσκι και άλλα προϊόντα. Οι δασμοί αφορούν εισαγωγές προϊόντων ευρωπαϊκής προέλευσης αθροιστικής αξίας 7,5 δισ. δολαρίων και απειλούν να πυροδοτήσουν έναν πολύ πιο ευρύ διατλαντικό εμπορικό πόλεμο.

Η κυβέρνηση του Ντόναλντ Τραμπ προφανώς θεωρεί ότι είχε επιτυχία ο εμπορικός πόλεμος που διεξάγει εδώ κι έναν χρόνο με την Κίνα.

«Αναμένουμε ότι θα αρχίσουμε διαπραγματεύσεις με την ΕΕ με σκοπό να επιλυθεί αυτό το ζήτημα με τρόπο που θα ωφελεί τους αμερικανούς εργαζόμενους», ανέφερε σε ανακοίνωσή του ο USTR Ρόμπερτ Λάιτχαϊζερ, εκφράζοντας την ικανοποίησή του διότι «επιτέλους, έπειτα από 15 χρόνια» που διαρκούσαν οι διαβουλεύσεις στον ΠΟΕ, δόθηκε η δυνατότητα στις ΗΠΑ να λάβουν μέτρα τιμωρίας των ευρωπαϊκών «παράνομων επιδοτήσεων».

Ο Λάιτχαϊζερ απηύθυνε εξάλλου μια προειδοποίηση στις Βρυξέλλες: «οι ΗΠΑ έχουν τη δυνατότητα να αυξήσουν τους δασμούς ανά πάσα στιγμή, ή να αλλάξουν τα προϊόντα που επηρεάζονται» και οι δασμοί θα επανεξεταστούν βάσει της πορείας «των συνομιλιών μας με την ΕΕ».

Η Airbus και η Boeing έχουν εμπλακεί σε πόλεμο φθοράς για το ζήτημα των επιδοτήσεων με προσφυγές στον ΠΟΕ από το 2004, μια διένεξη που χαρακτηρίστηκε σοβαρή δοκιμασία για τον οργανισμό.

Η ΕΕ ήδη αντιμετωπίζει αμερικανικές κυρώσεις στους τομείς του χάλυβα και του αλουμινίου, ενώ ο πρόεδρος των ΗΠΑ απείλησε να επιβάλλει επιπρόσθετους δασμούς στα εισαγόμενα ευρωπαϊκά αυτοκίνητα και τα ανταλλακτικά τους. Οι Βρυξέλλες ανταπέδωσαν επιβάλλοντας δασμούς σε αμερικανικά προϊόντα σε αντίποινα.

Αντίποινα ετοιμάζει η ΕΕ

Η ΕΕ υποσχέθηκε σήμερα να ανταπαντήσει στις αμερικανικές κυρώσεις σε ευρωπαϊκά προϊόντα, ελπίζοντας ωστόσο ότι θα καταλήξει σε μια φιλική διευθέτηση με την Ουάσινγκτον προκειμένου να αποφευχθεί η κλιμάκωση ενός εμπορικού πολέμου στις δύο πλευρές του Ατλαντικού.

Η απάντηση των Βρυξελλών, που διαπραγματεύεται εκ μέρους των 28 κρατών μελών της ΕΕ ήταν: «Αν οι Ηνωμένες Πολιτείες επιβάλουν κυρώσεις, θα ωθήσουν την ΕΕ να κάνει το ίδιο», προειδοποίησε ένας εκπρόσωπος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, ο Ντανιέλ Ροσάριο, σε συνέντευξη Τύπου.

Εκφράζοντας «λύπη» για την αμερικανική απόφαση, ο Ροσάριο δήλωσε πως οι επιπλέον τελωνειακοί δασμοί που προβλέπεται να τεθούν σε ισχύ στις 18 Οκτωβρίου «θα επηρεάσουν πρώτα και κυρίως τους Αμερικανούς καταναλωτές και τις αμερικανικές επιχειρήσεις».

Από την αμερικανική πλευρά διαβεβαιώνουν πάντα ότι «ελπίζουν να ξεκινήσουν διαπραγματεύσεις» με την Ευρωπαϊκή Ένωση. Και η ΕΕ κρατάει επίσης την πόρτα ανοικτή: «λαμβάνουμε υπόψη τη δήλωση του Αμερικανού εκπροσώπου για το εμπόριο πως οι Ηνωμένες Πολιτείες προβλέπουν να διαπραγματευθούν με την Ευρωπαϊκή Ένωση με σκοπό την επίλυση του προβλήματος», είπε ο Ροσάριο.

«Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή διαμήνυσε στις Ηνωμένες Πολιτείες πως η ΕΕ είναι έτοιμη να εργαστεί για μια δίκαιη και ισορροπημένη λύση για τις αεροναυτικές βιομηχανίες μας» προσέθεσε.

Η Γαλλία προβλέπει «προφανώς» «αντίποινα» σε βάρος των ΗΠΑ σε συντονισμό με την ΕΕ, εάν η Ουάσινγκτον επιβάλει τις κυρώσεις σε βάρος ευρωπαϊκών προϊόντων που ανακοινώθηκαν χθες, όπως δήλωσε σήμερα η εκπρόσωπος της γαλλικής κυβέρνησης.

«Ανέκαθεν λέγαμε ενώπιον του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου ότι πιστεύουμε πως είναι καλύτερο να βρίσκουμε φιλικές λύσεις αντί να εμπλεκόμαστε σε εμπορικές διαμάχες», πρόσθεσε η Σιμπέτ Ντιαγέ στα τηλεοπτικά δίκτυα BFMTV και RMC, μία ημέρα ύστερα από την ανακοίνωση από τις ΗΠΑ ότι επίκειται επιβολή τιμωρητικών δασμών σε αυτά τα προϊόντα.

«Λυπάμαι που εμπλεκόμαστε σε αυτόν τον εμπορικό πόλεμο με τις ΗΠΑ, διότι, όταν είμαστε σε πόλεμο, έχουμε πολύ λίγες πιθανότητες να δούμε να αυξάνεται η συνολική ανάπτυξη», πρόσθεσε, εκτιμώντας ότι σε μια τέτοια κατάσταση «τελικά, κανείς δεν επωφελείται».

Ερωτηθείσα ποια θα μπορούσαν να είναι τα αντίποινα, η Ντιαγέ αρνήθηκε να εξηγήσει σημειώνοντας ότι «σε αυτή τη φάση, δεχόμαστε απειλές από τους Αμερικανούς» και δεν υπάρχει ακόμη «υλοποίηση» αυτών των απειλών.

«Ανέκαθεν λέγαμε στις ΗΠΑ, εδώ και πολλούς μήνες, ότι πιστεύουμε πως είναι καλύτερο να βρίσκονται φιλικές λύσεις αντί να εμπλεκόμαστε σε εμπορικές διαμάχες», επέμεινε η Ντιαγέ. Η ίδια έκανε έκκληση «για συζητήσεις πριν φθάσουμε εκεί», εκτιμώντας ότι «σε 10 ημέρες μπορούμε να κάνουμε πολλά πράγματα». Αλλά, «εάν δεν γίνουν με μια προοπτική άμβλυνσης, η Ευρώπη δεν θα το αφήσει να περάσει έτσι», προειδοποίησε.

«Εάν η αμερικανική κυβέρνηση απορρίψει τη χείρα συνεργασίας που της τείνει η Γαλλία και η ΕΕ τότε θα απαντήσουμε με κυρώσεις», προειδοποίησε σήμερα Πέμπτη ο Γάλλος υπουργός Οικονομικών Λε Μερ. Ο ίδιος έκανε λόγο για ένα «οικονομικό και πολιτικό λάθος».

Ο Ιταλός πρωθυπουργός Κόντε από την πλευρά του υπογράμμισε ότι η Ιταλία συνεργάζεται στενά με την ΕΕ προκειμένου να ληφθούν μέτρα που θα περιορίζουν τις συνέπειες των δασμών για τους παραγωγούς της. Σύμφωνα με τον ιταλικό αγροτικό σύνδεσμο οι δασμοί αφορούν εξαγωγές ιταλικών προϊόντων τροφίμων συνολικής αξίας 500 εκατομμυρίων ευρώ.

Δριμεία κριτική στην αμερικανική απόφαση ασκούν και παράγοντες της γερμανικής οικονομίας. Ο διευθυντής του Ομοσπονδιακού Συνδέσμου της Γερμανικής Βιομηχανίας Γιοάχιμ Λανγκ χαρακτήρισε μεν νόμιμους τους αμερικανικούς δασμούς αφού ανταποκρίνονται στους κανόνες του ΠΟΕ, σημείωσε όμως ότι είναι «επιβλαβείς για την οικονομία και τις πολιτικές σχέσεις». Κάλεσε δε και τις δυο πλευρές να καθίσουν στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων με στόχο την εξεύρεση συμβιβαστικής λύσης που θα οδηγήσει σε κατάργηση των δασμών.

Πλήγμα από τους δασμούς

Οι αμερικανοί δασμοί στα ευρωπαϊκά προϊόντα θα επηρεάζουν ισπανικά αγροτικά προϊόντα ύψους περίπου 1 δισ. ευρώ κάθε χρόνο, όπως ανακοίνωσε σήμερα η ισπανική ένωση αγροτών COAG.

Οι ΗΠΑ είναι η μεγαλύτερη αγορά έξω από την ΕΕ για ισπανικά αγροτικά προϊόντα, όπως το κρασί, το λάδι, το τυρί και οι ελιές –τα οποία είναι πιθανόν να επηρεαστούν από τους δασμούς, σύμφωνα με την ένωση.

«Είναι εντελώς άδικο και δυσανάλογο να πρέπει να πληρώσει η αγροτική κοινότητα τον εμπορικό πόλεμο με την Ευρωπαϊκή Ένωση, που δεν έχει καμία σχέση με την ισπανική ύπαιθρο», ανέφερε σε ανακοίνωση ο γενικός γραμματέας του COAG Μιγκέλ Μπλάνκο.

Παράλληλα, θα επηρεαστούν ιταλικά αγροτικά προϊόντα ύψους περίπου 500 εκατ. ευρώ κάθε χρόνο, όπως ανακοίνωσε σήμερα η ένωση αγροτών Coldiretti.

«Είναι τώρα απαραίτητο να ξεκινήσουν διαπραγματεύσεις (με τις ΗΠΑ) σε ευρωπαϊκό και εθνικό επίπεδο», ανέφερε σε ανακοίνωση ο πρόεδρος της Coldiretti Ετόρε Πραντίνι. Πρόσθεσε ότι οι «σημαντικές σχέσεις» μεταξύ του Αμερικανού προέδρου Ντόναλντ Τραμπ και του Ιταλού πρωθυπουργού Τζουζέπε Κόντε είναι μια «καλή προϋπόθεση».

Η κίνηση των ΗΠΑ να επιβάλουν δασμούς 25% στο σκοτσέζικο ουίσκι θα ζημιώσει τον κλάδο και θα πλήξει τις θέσεις εργασίας και τις επενδύσεις στη Σκοτία, όπως ανακοίνωσε σήμερα η επαγγελματική ένωση του κλάδου ενώ ζήτησε συγκράτηση από όλες τις πλευρές.

Οι ΗΠΑ είναι η μεγαλύτερη και με τη μεγαλύτερη αξία μεμονωμένη αγορά για το σκοτσέζικο ουίσκι, καθώς πέρυσι οι εξαγωγές του προϊόντος αυτού στην αμερικανική αγορά ξεπέρασαν το 1 δισ. στερλίνες.

Η ένωση ανακοίνωσε ότι, παρότι το ζήτημα αφορά τις επιδοτήσεις για αεροσκάφη, το ουίσκι single malt αντιπροσωπεύει πάνω από το ήμισυ της συνολικής αξίας των βρετανικών προϊόντων στην αμερικανική λίστα δασμών, που ανέρχονται στα 460 εκατ. δολάρια.

«Οι δασμοί αναπόφευκτα θα ζημιώσουν τον κλάδο του Σκοτσέζικου Ουίσκι», δήλωσε η διευθύνουσα σύμβουλος της Ένωσης Σκοτσέζικου Ουίσκι Κάρεν Μπετς σε ανακοίνωση. «Οι δασμοί θα θέσουν σε κίνδυνο την ανταγωνιστικότητά μας και το μερίδιο αγοράς του σκοτσέζικου ουίσκι», δήλωσε. «Αναμένουμε να δούμε αρνητικό αντίκτυπο στις επενδύσεις και τη δημιουργία θέσεων εργασίας στη Σκοτία και μακροπρόθεσμο αντίκτυπο στην παραγωγικότητα και την ανάπτυξη σε όλον τον κλάδο και την εφοδιαστική μας αλυσίδα».

Η Μπετς κάλεσε τις ΗΠΑ, την ΕΕ και το Ηνωμένο Βασίλειο να αποκλιμακώσουν την εμπορική διαμάχη, προσθέτοντας ότι οι εκατέρωθεν εξαγωγές της Βρετανίας και των ΗΠΑ αυξήθηκαν σημαντικά τα τελευταία 25 χρόνια, όταν δεν υπήρχαν δασμοί στα οινοπνευματώδη ποτά.

Εν όψει νέας απόφασης του ΠΟΕ

Ήδη το 2018 Παγκόσμιος Οργανισμός Εμπορίου είχε κρίνει ότι οι παράνομες κρατικές επιδοτήσεις της Airbus ζημιώνουν τoν κύριο αμερικανικό ανταγωνιστή της, την Boeing και ως εκ τούτου στοιχειοθετούν αθέμιτο ανταγωνισμό. Χθες ο οργανισμός ενέκρινε απλώς το ύψος των μέτρων που προτίθεται να επιβάλει η Ουάσιγκτον.

Σύντομα όμως ο ΠΟΕ καλείται να αποφασίσει εκ νέου για την ίδια υπόθεση. Στο μικροσκόπιο αυτή τη φορά οι αμερικανικές επιδοτήσεις προς την αμερικανική Boeing. Σε λίγους μήνες ο οργανισμός θα αποφασίσει για το ύψος της ζημίας που έχουν υποστεί οι Ευρωπαίοι, που θα τους επιτρέψει στη συνέχεια να προχωρήσουν στην επιβολή ισόποσων τιμωρητικών δασμών σε βάρος αμερικανικών προϊόντων.

Με πληροφορίες από ΑΠΕ, Deutche Welle