Με ένα πάρτι έκπληξη για τον ιδρυτή του Ιανού, Νίκο Καρατζά, γιορτάστηκαν τα 35 χρόνια έντονης παρουσίας των βιβλιοπωλείων στα ελληνικά Γράμματα και τις Τέχνες.

Οι εργαζόμενοι του Ιανού, τους τελευταίους μήνες, σχεδίασαν και εκτέλεσαν αποτελεσματικά ένα δύσκολο σχέδιο, το οποίο, παρόλο που εμπλέκονταν εκατοντάδες άνθρωποι, έπρεπε να παραμείνει μυστικό. «Συνωμότησαν» συνεργάτες, εκδότες και φίλοι του προέδρου του Ιανού και του χάρισαν «μία μοναδική εμπειρία», όπως δήλωσε και ο ίδιος στον χαιρετισμό του.

Προβλήθηκε συνοπτικό βίντεο με την ιστορία του Ιανού, μίλησαν εκδότες, συγγραφείς, φίλοι και συνεργάτες του Νίκου Καρατζά, για τον οποίο ήταν «η μεγαλύτερη συνεύρεση φίλων», όπως σχολίασε.

Ιδιαίτερη ήταν η στιγμή παραλαβής του δώρου των υπαλλήλων του Ιανού, ένα ποδήλατο, σε αντικατάσταση του πρώτου και μοναδικού ποδηλάτου του, το οποίο του το στέρησαν πολλά χρόνια πριν.

Η γνωριμία μας. Πρέπει να ήταν Σεπτέμβριος του ’86, και πήρα την άδειά μου καθυστερημένα. Μπήκα σ’ ένα γκρουπ μ’ άλλους είκοσι πέντε ταξιδιώτες και βρέθηκα στην Τυνησία.

Τη δεύτερη μέρα, σ’ ένα από τα παζάρια της Τύνιδας όπου μας αμόλησαν για να ψωνίσουμε αναμνηστικά, όταν μπήκαμε στο λεωφορείο για να γυρίσουμε στο ξενοδοχείο, είδα δυο από την ομάδα να «εισβάλλουν» στο πούλμαν καθυστερημένοι, ντυμένοι… Άραβες. Βάλαμε όλοι τα γέλια κι εγώ σκέφτηκα, «αυτοί είναι δικοί μου».

Και ήταν! Λίγο αργότερα μιλήσαμε, συστηθήκαμε, βρήκαμε πολλά κοινά κι αρχίσαμε παρέα. Ο ένας ήταν ο πιο εμβληματικός διηγηματογράφος μας κι ο άλλος ο σημαντικότερος ιδιοκτήτης βιβλιοπωλείου της Θεσσαλονίκης.

Γιώργος Σκαμπαρδώνης, Νίκος Καρατζάς τα ονόματά τους. Από τότε πέρασαν πολλά χρόνια συνύπαρξης και με τους δυο, αλλά σήμερα γιορτάζει ο Νίκος κι ο Ιανός.

Η τύχη μ’ έφερε το 1996 έως το 2001 να ανεβοκατεβαίνω για τη δουλειά μου στη Θεσσαλονίκη. Τότε, τις ελεύθερες ώρες που ξέκοβα από την Τσιμισκή ή την Αγίας Σοφίας – που ήταν τα γραφεία του «Αγγελιοφόρου» και των «Νέων» – μαζί ή χωρίς τον Γουσίδη, συναντούσα στο πατάρι του Ιανού, που ήταν το γραφείο του Νίκου, όλη την αφρόκρεμα της πνευματικής Θεσσαλονίκης. Γνώρισα σημαντικές προσωπικότητες, άκουσα υπέροχες ιστορίες, διδάχτηκα αξίες και ντομπροσύνη.

Δεν είναι τυχαίο ότι το πρώτο μου βιβλίο – «Τι είπα στην Κλαούντια» – με τον Νίκο το παρουσιάσαμε στον «Ιανό», όπως και το τελευταίο – «Τηγανίζουν πατάτες στον Άρη» – εκεί βρήκε στέγη. Το ίδιο συνεχίζεται και σήμερα σ’ ό,τι καινούργιο σκαρώνω στο θέατρο και τη λογοτεχνία

Έζησα από κοντά την έμπνευσή του να «κατεβάσει» τον Ιανό στην Αθήνα, την αγωνία του να γίνει το κτήριο της Σταδίου ένας από τους σημαντικότερους χώρους πολιτισμού και τα κατάφερε. Έζησα τη λατρεία του στον μοναχογιό του τον Κωστή, που ήταν τότε παιδάκι, να μεγαλώσει, να σπουδάσει, να γίνει σωστός άνθρωπος, ν’ αναλάβει τα ηνία των Ιανών – κι εκεί τα κατάφερε.

Νίκο, θα τα ξαναπούμε στα 40 χρόνια του Ιανού!