Νέο ασφαλιστικό νομοσχέδιο, με σημαντικές αλλαγές, θα πρέπει να φέρει στη Βουλή εντός του έτους το υπουργείο Εργασίας μετά τις αποφάσεις του ΣτΕ και την αναλογιστική μελέτη της επιτροπής σοφών. Το νέο ασφαλιστικό νομοσχέδιο αναμένεται να αλλάξει τους συντελεστές για την ανταποδοτική σύνταξη, καθώς και το σύστημα υπολογισμού των ασφαλιστικών εισφορών, αποσυνδέοντάς το από το μεταβαλλόμενο φορολογικό ετήσιο εισόδημα.
Μάλιστα η επιτροπή σοφών προκρίνει: 
● υποχρεωτική υπαγωγή όλων των νεοεισερχομένων και πρωτο-ασφαλισμένων στην αγορά εργασίας, από την 1η Ιανουαρίου 2021 και μετά, στον νέο κλάδο κεφαλαιοποιητικής επικουρικής ασφάλισης, 
● εισφορές 6,5% επί του εισοδήματος των μισθωτών και των ελεύθερων επαγγελματιών, 
● δυνατότητα συνταξιοδότησης μεταξύ 62ου και 70ού έτους ηλικίας για το νέο σύστημα κεφαλαιοποιητικής επικουρικής ασφάλισης.
Η επιτροπή προτείνει επίσης ένα μέρος της παροχής, έως το 25%, να δίνεται ως προκαταβολή, με τη θεμελίωση δικαιώματος, ενώ οι «σοφοί» δεν αποκλείουν η παροχή αυτή να είναι αφορολόγητη ή να φορολογείται με ειδικό καθεστώς.
Ωστόσο η Εθνική Αναλογιστική Αρχή επισημαίνει ότι, βάσει των αρχικών εισηγήσεων, το βάρος (εφόσον δεν υπάρξουν αλλαγές στο ισχύον σύστημα) είναι «διαχειρίσιμο» μόνο κατά την πρώτη δεκαετία.

Οι 17 προτάσεις
Η αρμόδια Επιτροπή παρέδωσε στο υπουργείο Εργασίας περί τις 17 νέες προτάσεις. Συγκεκριμένα:
1. Υποχρεωτική υπαγωγή όλων των νεοεισερχομένων και πρωτοασφαλισμένων στην αγορά εργασίας από 1η Ιανουαρίου του 2021. Μάλιστα, τα στελέχη της κοινωνικής, επαγγελματικής και ιδιωτικής ασφαλιστικής αγοράς προτείνουν να εξεταστούν κατά τον σχεδιασμό της νέας επικουρικής ασφάλισης τα εξής:
● Η υπαγωγή στην επικουρική ασφάλιση, για τα ασφαλιστέα πρόσωπα, να είναι υποχρεωτική, ανεξαρτήτως επαγγελματικού κλάδου.
● Να επιχειρηθεί μελέτη για προαιρετική ένταξη στην επικουρική ασφάλιση των ήδη ασφαλισμένων (προ της 1.1.2021) επαγγελματικών κλάδων που μέχρι πρότινος δεν υπάγονταν υποχρεωτικά σε αυτή. Ειδική μνεία έγινε για τους γιατρούς και τους αγρότες.
● Να εξεταστεί η εξαίρεση από το πεδίο των ασφαλιστέων προσώπων εκείνων που υπάγονται με το υφιστάμενο σύστημα στην ασφάλιση Ταμείου Υποχρεωτικής Επαγγελματικής Ασφάλισης.
2. Να διατηρηθούν στο σημερινό ύψος (6,5%) οι προβλεπόμενες εισφορές για τους μισθωτούς και ελεύθερους επαγγελματίες όπως και στο παλιό σύστημα. Μεταξύ των προτάσεων που συζητήθηκαν ήταν και αυτή του υπολογισμού της εισφοράς των μη μισθωτών επί του κατώτατου μισθού λόγω των πιθανών δυσκολιών στην καταβολή εισφορών από μεριάς ειδικά των νέων ελεύθερων επαγγελματιών.
3. Το ΕΤΕΑΕΠ θα είναι ο μόνος υπεύθυνος για την είσπραξη των εισφορών των ασφαλισμένων.
4. Η διατήρηση των ίδιων ηλικιακών ομαδικών ορίων με αυτά που ισχύουν στην κύρια σύνταξη. Ένα εύρος ηλικίας από 62 έτη ηλικίας και άνω αναδείχθηκε ως η πιο εύλογη πρόβλεψη. Επίσης θεωρήθηκε αναγκαίο να προβλεφθεί και ένα ανώτατο όριο αναγκαστικής λήψης της συνταξιοδοτικής παροχής, ενδεχομένως στα 70 έτη. Για την περίπτωση της αναπηρίας υπήρξε συμφωνία ότι τα προβλεπόμενα ποσοστά θα πρέπει να διατηρηθούν στα υφιστάμενα επίπεδα, ήτοι άνω του 67%.
5. Ως προς τα είδη των συνταξιοδοτικών παροχών, αυτές μπορούν να διαχωριστούν σε
● συντάξεις γήρατος (με μεταβίβαση δικαιώματος στα δικαιοδόχα μέλη), 
● συντάξεις αναπηρίας
● και συντάξεις χηρείας για τον ενεργό ασφαλισμένο.
6. Μέρος του σωρευμένου ποσού (ενδεικτικά μέχρι ποσοστού 25%) δύναται να εισπράττεται – με τη θεμελίωση του συνταξιοδοτικού δικαιώματος – ως προκαταβολή.
7. Ο ασφαλισμένος θα δύναται να επιλέγει ανάμεσα σε τρία επενδυτικά πακέτα, διαφοροποιημένου επενδυτικού κινδύνου, ήτοι χαμηλού, μεσαίου και υψηλού, ενώ θα προβλέπεται και δυνατότητα αλλαγής των επενδυτικών του επιλογών ανά προβλεπόμενα χρονικά όρια.
8. Μετά την είσπραξη των εισφορών, το ΕΤΕΑΕΠ θα τις κατανέμει στους ατομικούς κεφαλαιοποιητικούς λογαριασμούς ασφαλισμένου.
9. Λόγω της κεφαλαιοποιητικής φύσης του νέου συστήματος, τα κεφάλαια θα επενδύονται από διαχειριστές επενδύσεων κατ’ εντολήν και για λογαριασμό του ΕΤΕΑΕΠ βάσει της μεταξύ τους σύμβασης.
10. Το ΕΤΕΑΕΠ θα αναπτύξει επενδυτικούς κανόνες που θα ισχύσουν για τον διαχειριστή κεφαλαίων και θα περιγράφονται αναλυτικά στην εκάστοτε σύμβαση.
11. Απαραίτητος κρίνεται ο ορισμός θεματοφύλακα του ΕΤΕΑΕΠ με αυξημένες αρμοδιότητες (ring-fensced θεματοφυλακή).
12. Πρέπει να αξιοποιηθεί στο έπακρο κάθε δυνατότητα (εντός των ευρωπαϊκών κανόνων και θεσμικών περιορισμών που έχει η Ελλάδα ως κράτος – μέλος της Ε.Ε.) προκειμένου τα δημιουργημένα αποθεματικά κεφάλαια να επενδύονται «προς όφελος της εθνικής οικονομίας».
13. Το κράτος οφείλει να μεριμνά για την κοινωνική ασφάλιση των εργαζομένων, στο πλαίσιο των υπαρκτών κινδύνων, συνθηκών και περιορισμών που αντιμετωπίζει.
14. Ως βασική αρχή στο σύστημα κεφαλαιοποιητικής επικουρικής προκρίνεται η διατήρηση του ίδιου τρόπου φορολόγησης με τον υφιστάμενο. Θα πρέπει να εξεταστεί ειδική πρόβλεψη για εξαίρεση από τη φορολόγηση ή ειδική φορολόγηση για το ποσό προκαταβολής που θα μπορεί να λαμβάνει ο ασφαλισμένος κατά τη φάση της θεμελίωση του συνταξιοδοτικού δικαιώματος.
15. Ως προς το κόστος της μετάβασης στο νέο σύστημα, οι «σοφοί» θεωρούν ότι, όπως υφίσταται το σύστημα σήμερα, χωρίς παρέμβαση στις παραμέτρους του, δεν φαίνεται έντονο πρόβλημα χρηματοδότησης την πρώτη δεκαετία.
Κατά τις πρώτες εκτιμήσεις της Εθνικής Αναλογιστικής Αρχής, ελλείμματα στον κλάδο διανεμητικής επικουρικής σύνταξης φαίνεται πως θα αρχίσουν να εμφανίζονται από το 2030 και έπειτα με το σωρευτικό κόστος στον κλάδο, μέχρι το τέλος της προβολής (το 2070), να εκτιμάται ότι δεν ανάγεται σε «κρίσιμα και ανησυχητικά επίπεδα». Μάλιστα προτείνεται να εξεταστούν τρόποι τυχόν συνεισφοράς των ασφαλισμένων στο νέο καθεστώς με βάση την αρχή της διαγενεακής κοινωνικής αλληλεγγύης.
16. Ο ασφαλισμένος δύναται να τηρεί την επιλογή καταβολής της σύνταξης σε μηνιαία βάση τόσο από το ΕΤΕΑΕΠ όσο και από κάποιον εναλλακτικό πάροχο.
17. Εφόσον ο ασφαλισμένος επιλέξει την καταβολή της σύνταξης από κάποιον εναλλακτικό του ΕΤΕΑΕΠ πάροχο, θα πρέπει να προβλεφθεί νομικά πως σε κάθε περίπτωση συμβατική υποχρέωση του εναλλακτικού παρόχου είναι η ισόβια παροχή σύνταξης (για όλα τα είδη συντάξεων), καθώς και η κάλυψη δικαιοδόχων μελών.

Οι τρεις πυλώνες
Έτσι, έχοντας πλέον στα χέρια της και την «Αναλογιστική Μελέτη της Επιτροπής Σοφών», το υπουργείο Εργασίας προσανατολίζεται σε τρεις πυλώνες «για το τι μέλλει γενέσθαι»:
Ο πρώτος πυλώνας (κύρια σύνταξη) θα παραμείνει δημόσιος, υποχρεωτικός, διανεμητικός και αναδιανεμητικός, προωθώντας τη μείωση εισφορών και τη βελτίωση της σχέσης ανταποδοτικότητας μεταξύ εισφορών και παροχών. Και στον τρίτο πυλώνα θα δοθούν επιπλέον φορολογικά κίνητρα για τόνωση της συμμετοχής των ασφαλισμένων στην ιδιωτική ασφάλιση.
Οι αλλαγές θα γίνουν στον δεύτερο πυλώνα, με τη νέα επικουρική ασφάλιση. Για πρώτη φορά θα εισαχθεί στην Ελλάδα η κεφαλαιοποίηση στις επικουρικές συντάξεις. Δηλαδή, η αποταμίευση του κάθε ασφαλισμένου θα παραμένει διαθέσιμη γι’ αυτόν και θα επενδύεται προς αποκλειστικό του όφελος.
Το κλειδί του νέου συστήματος βρίσκεται στο ότι οι εισφορές των νεοασφαλισμένων (από το 2021) δεν θα χρησιμοποιούνται για την πληρωμή των σημερινών επικουρικών συντάξεων, αλλά θα κεφαλαιοποιούνται στον ατομικό κουμπαρά κάθε ασφαλισμένου.
Η διαφορά είναι ότι από σύστημα νοητής κεφαλαιοποίησης που είναι η επικουρική ασφάλιση μετά τον Νόμο 4387/2016 (Νόμος Κατρούγκαλου) μετατρέπεται με το σχέδιο της Ν.Δ. σε αμιγώς κεφαλαιοποιητικό σύστημα με τις ίδιες εισφορές. Με τον Νόμο Κατρούγκαλου οι επικουρικές συντάξεις για αιτήσεις από 1.1.2015 και μετά έχουν στοιχεία κεφαλαιοποιητικού συστήματος και τα ποσά που προκύπτουν λαμβάνουν ως βάση τις εισφορές, την ηλικία και τις αποδόσεις (σε υποθετική βάση) των αποθεματικών του ΕΤΕΑΕΠ.

Τα SOS των αλλαγών
Τα βασικά σημεία του νέου συστήματος περιλαμβάνουν:
● Η νέα επικουρική αφορά μόνο τους νέους ασφαλισμένους, όσους μπαίνουν στην αγορά εργασίας από 1.1.2021.
● Η νέα επικουρική είναι υποχρεωτική για όλους.
● Οι εισφορές παραμένουν στα σημερινά επίπεδα.
● Κάθε ασφαλισμένος έχει τον ατομικό του λογαριασμό στο ΕΤΕΑΕΠ.
● Το Ενιαίο Ταμείο Επικουρικής Ασφάλισης και Εφάπαξ Παροχών θα αναμορφωθεί και θα αναβαθμιστεί, προκειμένου να διαχειρίζεται τη νέα επικουρική, όντας ταυτόχρονα και ο δημόσιος πάροχος επενδυτικής στρατηγικής.
● Εναλλακτικά οι ασφαλισμένοι με ατομική τους δήλωση θα μπορούν να επιλέξουν άλλον επενδυτικό φορέα, μεταξύ λίστας αδειοδοτημένων και πιστοποιημένων φορέων και επαγγελματικών ταμείων, αλλά και το μείγμα της παροχής, όπως για παράδειγμα εφάπαξ καταβολή ή μηνιαία σύνταξη, την ηλικία λήψης της νέας επικουρικής, αλλά και την επενδυτική στρατηγική που θα ακολουθηθεί. 
● Το ΕΤΕΑΕΠ θα είναι ο διαχειριστής των λογαριασμών. Η εποπτεία και ο έλεγχος του συστήματος ανατίθενται στην Τράπεζα της Ελλάδος και την Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς.
● Μετάβαση στο νέο σύστημα. Οι σημερινοί συνταξιούχοι θα συνεχίσουν να λαμβάνουν τις σημερινές τους παροχές και οι σημερινοί ασφαλισμένοι θα παραμένουν στο σύστημα που ισχύει ήδη.

Σύμφωνα με τα στοιχεία που επεξεργάζονται οι αρμόδιοι στο υπουργείο Εργασίας, σήμερα οι μισθωτοί ασφαλισμένοι δίνουν το 6,5% (το 7% μέχρι 5/2019) του εισοδήματός τους και η μέση επικουρική από κάθε αιτία (γήρας, θάνατος, αναπηρικές) είναι στα 172 ευρώ, με το 70% των δικαιούχων να λαμβάνει χαμηλότερη της μέσης σύνταξης. Με τις ίδιες εισφορές στο κεφαλαιοποιητικό σύστημα και με μετριοπαθείς υποθέσεις, μπορούν να επιτευχθούν σημαντικές αυξήσεις.
Το υπουργείο Εργασίας θα προσπαθήσει να ακολουθήσει τα πρότυπα κοινωνικής ασφάλισης που εφαρμόζονται σε προηγμένες χώρες της Δυτικής Ευρώπης και της Βόρειας Αμερικής, με στόχο το δημόσιο σύστημα ασφάλισης να γίνει ελκυστικότερο στους νέους. 
Όλο αυτό θα στηρίζεται στην παραδοχή μηδενικού ρίσκου για τον ασφαλισμένο, δηλαδή του τι θα πάρει ο νέος ασφαλισμένος επιλέγοντας την επένδυση των εισφορών του με τον τόκο των κρατικών ομολόγων και την πλήρη προστασία του κεφαλαίου του. Με αυτό τον τρόπο θα υπάρξει σώρευση των ατομικών του εισφορών με κρατικό επιτόκιο, κάτι που, μακροχρόνια, θα οδηγήσει σε μεγαλύτερες επικουρικές συντάξεις.

Το ίδιο μοντέλο διαχείρισης των ασφαλιστικών εισφορών των εργαζομένων θα προταθεί και στα επαγγελματικά επικουρικά ταμεία που θα λειτουργούν από ασφαλιστικές εταιρείες τραπεζών ή ακόμη και από επαγγελματικά ταμεία, που λειτουργούν σε όλες σχεδόν τις ευρωπαϊκές χώρες, με στόχο την επίτευξη καλύτερων αποδόσεων προς όφελος των ασφαλισμένων για τη λήψη υψηλότερων επικουρικών συντάξεων.
Ο κάθε ασφαλισμένος θα έχει τη δυνατότητα, από τον πρώτο μήνα ένταξης στο νέο σύστημα, που θα τεθεί σε εφαρμογή από το 2021, να παρακολουθεί την απόδοση των εισφορών του, να αλλάζει την επενδυτική πολιτική που ακολουθεί, μετά την παροχή συμβουλών από ειδικούς, ενώ θα έχει τη δυνατότητα ρευστοποίησης και καταβολής της σύνταξής του μετά την πρώτη 15ετία.
Ωστόσο, όσο περισσότερο θα παραμένει στο σύστημα τόσο υψηλότερο θα είναι το ύψος της επικουρικής σύνταξης που θα λάβει. Υπό εξέταση θα τεθεί και το πώς κάποιος νέος ασφαλισμένος μετά το 1993, έπειτα από δική του επιλογή, θα έχει τη δυνατότητα να μεταπηδήσει από το υπάρχον σύστημα επικουρικής ασφάλισης στο νέο σύστημα πλήρους κεφαλαιοποίησης των καταβαλλόμενων ασφαλιστικών εισφορών.

Ακολουθήστε το topontiki.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.

Δείτε όλες τις τελευταίες Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, τη στιγμή που συμβαίνουν.